مادها نخستين قوم ايراني بودند كه از كفش پوشيدن انها تصاويري در كتيبه ها موجود است.
با توجه به نقش برجسته هاي باقيمانده از مادها در تخت جمشيد .كفشهاي مادها مانند جوراب است اما معلوم است كه جنس انها از چرم بوده و پابندهايي كه از شلوارها اويزان است اين كفشها روي پاها محكم مي شود.
پس از انها هخامنشينان به كفش همچون ديگر اجزاي لباس اهميت مي دادند و انرا همچون تكه هاي ديگر لباس به دو بخش اشرافي و معمولي تقسيم بندي كردند.
در كاوشهاي باستان شناسي دو لنگه كفش بچگانه در قلعه (شاه دژ)اصفهان پيدا شد كه در واقع دومين و سومين كفشهايي هستند كه در تاريخ باستان شناسي ايران پيدا شده اند اما اين تعداد بيانگر استفاده نكردن ايرانيان از پا پوش نيست و نقش برجسته ها و نقاشيهاي ايراني و اشاره هاي تاريخ نويسان بيانگر استفاده تاريخي ايرانيان از كفش است.
لباس و پس از ان كفش يكي از نادر ترين اشيايي است كه در تحقيقات باستان شناسي به دست مي ايد.
در مقاله لباس دوره مادها و هخامنشينان در” دايره المعارف ايرانيكا “چنين امده است : “كفش هاي شاهان هخامنشي در تخت جمشيد قرمز رنگ بوده در حاليكه كمانداراني كه در معماريهاي خشتي لعابي شوش ديده مي شود كفشهايي زرد رنگ به پا دارند.
چكمه هاي جلو بسته كه لبه اي ممتاز با لبه هاي ديگر داشته اند و گاه رو به زانو برگشته اند براي استفاده ماهيگيران و ساكنان نواحي ابخيز بوده است.
موبداني كه در لوحه هاي گنجينه جيحون و اتشكده “كاپادوكيه”تصوير كشيده شده اند چكمه هايي بلند با زيره اي ضخيم و پاشنه اي به نسبت بلند پوشيده اند.
پاشنه كفش در زمان مادها گاه از داخل كفش كار گذاشته مي شد در نقش برجسته ها قوس پاها بيشتر ازان چيزي است كه بايد باشد كه اين امر نشان دهنده داشتن پاشنه داخلي در كفش است.
اين ويژگي كم و بيش براي كفشهاي هخامنشينان نيز مي باشد.
برش اضافه اي كه هخامنشينان در دوخت كفشهاي خود ايجاد كرده اند نه تنها براي زيبايي كفش كه براي ايستايي بيشتر كفش روي پا بود.
“ترنرويل كاكس “نويسنده كتاب “تاريخ لباس” درباره شيوه هاي تزييني كفش در دوره هخامنشينان مي نويسد: با شكل گيري كفش تزيين هايي از مرواريد و سنگهاي گران بها همراه با رودوزيهاي زيبا به كفش افزوده شد.
در مقاله لباس دوران صفويه و قاجار در ايرانيكا امده است :”در زمستان روستائيان قباهاي نمدي كلفت و بالا پوشهايي از پوست بره مي پوشيدند انها پا برهنه راه مي افتادند و پاهايشان را با نوارهاي كتان مي پيچيدند و كفشهاي تخت و با زيره هاي چرمي سبز رنگ به نام “چاروت”كه به انها بندهايي متصل بود به پا مي كردند
استفاده نخ و كنف براي دوختن گيوه در كردستان نيز يكي از اين موادمحلي در دوخت كفش بوده است.
نوعي كفش متداول در جنوب ايران وجود دارد كه با برگ نخل دوخته مي شود اين كفش در مناطق گرمسيري جنوب براي مردم راحت تر از كفشهاي چرمي مي باشد.
با ورود سفيراني خارجي به ايران در زمان صفويان شكل و شمايل لباسهاي خارجي نيز ميان ايرانيان رواج يافت و در زمان پهلوي شكل لباس ايرانيان به شكل لباس و كفش جهاني بدل شد.

نقل از منبع “لباس دوره مادها دايره المعارف ايرانيكا”
تاريخ منابع ايران .ويلسن كريستن .عبداله فرياره 1366