آینده جهان در دستان صنعت فشن

کلمه‌ای که در شماره اخیر مجله مشهور ووگ مدام بکار میرود، کلمه “ارزش‌ها” است. میتوان تفاسیر مختلفی از این واژه داشت: مادی، اخلاقی و احساسی. شاید مهمترین مساله‌ای که در فشن مطرح باشد، ارزیابی مجدد سیستم

واژه ای که به تازگی در مجلات مشهور فشن، مدام به کار می رود، کلمه “ارزش‌ها” است. میتوان تفاسیر مختلفی از این واژه داشت: مادی، اخلاقی و احساسی. شاید مهمترین مساله‌ای که در فشن مطرح باشد، ارزیابی مجدد سیستم ارزشگذاری است. وقتش رسیده که ما به عنوان مصرف‌کننده‌ها روش پول درآوردن و خرج کردنمان را تغییر دهیم. باید سراغ برندهایی برویم که این ارزشها برایشان مطرح باشد و به آن اهمیت می‌دهند؛ همچنین دیگر باید برایمان مهم باشد که چه میخریم و چه میپوشیم.

بیایید کمی به عقب برگردیم و با یک بخش مهم و اساسی شروع کنیم. در صنعت فشن، مفهومی که در مقابل “ارزش‌ها” قرار می‌گیرد، واژه “یکبار‌مصرف” است: یعنی برای مثال اگر تو قیمت پیراهنی که خریداری کرده‌ای از یک فنجان قهوه روزانه‌ات پایینتر باشد، احتمالا به استفاده دوباره از آن فکر نمیکنی و وقتی، یک پارگی کوچک روی پیراهن پیدا کنی، به راحتی آن را دور می‌اندازی. در اینجا، واژه، مربوط به قیمت نمی‌شود؛ به احتمال زیاد، یک لباس وینتیج 50 دلاری ارزش بیشتری دارد نسبت به یک کیف طراحی شده توسط یک طراح مشهور. اما کمی با دقت به قضیه نگاه میکنیم: این پیراهن وینتیج برای تو حکم یک گنجینه را دارد، اما به هرحال کسی علاقه ای به داشتن آن ندارد. چرا؟ چون لک دار شده و پر از سوراخ است و دیگر آن سفیدی درخشان قبل را ندارد. پس تنها راه حلش برای تو، دور انداختن آن است.

پیراهن‌ها و همچنین لباس های زیر، لباس های وزشی و کفش ها عمر کوتاهی دارند. تنها یک‌بار میتوانند زندگی را تجربه کنند. آن ها نمیتوانند دوباره فروخته و یا قرض داده شوند. جایشان تنها زباله دان است. تخمین زده شده که سالیانه 50 میلیون تن لباس دورانداخته می‌شود که به خاطر دارا بودن موادی چون پلی استر و نایلون، به محیط زیست آسیب می‌رسانند و همچنین سرطان‌زا هستند. همچنین مقدار زمان و انرژی که صرف این لباسهای دورریخته شده میشود، به طوری است که خیلی زود قابل بازگشت نیست. برای مثال تنها یک تی‌شرت ساده پنبه‌ای نیاز به 700 گالن آب دارد و علاوه بر آن، در مرحله تولید باید سفرهای متعددی در کشورهای مختلف داشته باشد. حتی اگر آسیب‌دیده و یا لک‌دار شده باشد، در نهایت تبدیل به چیز دیگری همچون عایق بندی خانه و یا تی‌شرت دیگری میشود.

فقط مصرف‌کنندگان هستند که می‌توانند آینده فشن را به سمت هرچه سازگار‌تر شدن با محیط‌‌زیست پیش ببرند. ما باید آرام آرام استفاده از کیف‌های کاغذی یا پلاستیکی را از زندگیمان حذف کنیم و باید به نوع پوششمان به طور دیگری بیندیشیم. باید این سوال برایمان مطرح شود که وقتی کارمان با یک تی شرت و یا کیف تمام می‌شود، چه اتفاقی برای آن می‌افتد. زندگی لباس‌ها پس از ما چگونه است و چه تاثیراتی دارد. این سوالات باعث می‌شود که در طولانی مدت، راه و روش خرید کردنمان تغییر کند و سراغ چیزهایی برویم که واژه “ارزش” با آن‌ها مطابقت داشته باشد.

مدیر ارشد Evrnu، استیسی فلین اشاره میکند که ” ما باید متوجه شویم که اگر چیزی را به اصطلاح دور می‌اندازیم، دور وجود ندارد” و آن دور همین جایی است که ما هستیم و به رویش زندگی میکنیم. خانم استیسی فلین، Evrnu را در سال 2015 پایه‌گذاری کرده و هرروز برای رسیدن به هدفش که تولید هرچه کمتر زباله است، تلاش می‌کند. اخیرا این شرکت موفق شده که به تکنولوژی‌ای دست پیدا کند تا بتوانند زباله‌های پنبه را به مایع و سپس به الیاف مستحکم و با کیفیت بالا تبدیل کنند. آدیداس در همکاری اخیر خود با استلا مک کارتنی یک هودی طراحی کرده که از الیاف شرکت Evrnu استفاده شده است. “پنبه و پلی‌استر بیشتر از 90 درصد تمامی لباس‌ها را تشکیل می‌دهند و هردو الیاف نیازمند مقدار زیادی از منابع هستند. مصرف‌کنندگان حدود 80 درصد از لباس‌هایشان را مستقیم به زباله‌دانی می‌اندازند. به همین خاطر ما فکر کردیم که اگر بتوانیم آن‌ها را جمع‌آوری کرده و به پلیمر تبدیل کنیم و با آن الیاف تازه‌ای بسازیم، میتوانیم تاثیر زیادی در کاهش صدمات زیست‌محیطی داشته باشیم.”

فشن باید هر چه بیشتر به سمت تجدید‌پذیر بودن گام بردارد و به شکلی تدریجی استفاده از منابع غیرقابل بازگشت را متوقف کند. الیاف بازسازی شده شرکت Evrnu در حال حاضر در مرحله اولیه به سر میبرد و فلین در ادامه صحبتهایش این قول را داده است که تا سال 2021 وارد بازار شود تا تمامی کمپانی‌ها بتوانند از آن استفاده کنند. ” همه تولیداتی که ما امروز داریم، در آینده دارای ارزش خواهند بود و به طور طبیعی به سیستم برخواهند گشت. من جهانی را می‌بینم که در آن مصرف‌کنندگان برای انتخاب لباسشان دیگر فقط به فکر خودشان نیستند و برای محیط‌‌ زیستشان هم اهمیت قائل هستند و به راحتی لباس‌هایشان را دور نمی‌اندازند.” مصرف‌کنندگانی که با واژه “ارزش‌ها” آشنا هستند و آن واژه‌ی دیگر یعنی “یکبار مصرف” از ذهنشان دور شده است. “قطعا مساله جذاب و هیجان‌انگیزی است که ببینیم طراحان در حین طراحی کارشان به ارزش‌ها توجه می‌کنند و محیط‌ زیست، دغدغه‌شان شده است. فکر می‌کنم یکی از چالش‌های مهم طراحان در قرن ما این باشد که چگونه می‌توانند چیزها را بدون از دست رفتن ارزش‌ها، از یک فرم به فرم دیگری درآورند.”

حالا باید منتظر دهه بعدی باشیم که آیا همچنان لباسهای ارزان قیمت فست فشن طرفدار خواهند داشت؟ جهان وارد مسیر سرنوشت سازی خواهد شد. انتخاب بین نابودی محیط زیست و یا شکل گیری تازه آن؛ هر انسانی همین امروز باید بین این دو، یکی را انتخاب کند و تصمیم نهایی اش باشد.