فشن بستری برای انتقال معنا با طراحی، Rick Owens

یکی از نکات بسیار جالب در دنیای فشن، این است که این صنعت، بستری ایده‌آل برای شکوفایی ایده‌ها و تفکراتی است که می‌توانند در حالت عادی، بحث‌برانگیز، تعجب آور و عجیب باشند. طراحان فشن آوانگارد، کسانی هستند که همیشه دیدگاه بسیار جالبی نسبت به بخش‌های مختلف هنر، فشن و دنیای اطرافشان دارند.
تا اینجا به چندین طراح فاخر در فشن آوانگارد مانند مارتین مارژلا، ری کاواکوبو و تیری موگلر پرداخته‌ایم؛ افرادی که به واسطه نبوغ، شجاعت و دیدگاه‌های سورئالشان، به عنوان آیکون‌های تاثیرگذار صنعت فشن شناخته می‌شوند.

ریک اونز کیست؟

ریک اونز، یک طراح فشن و لوازم خانگی آمریکایی است که در سال 1962 متولد و در شهر Fresno کالیفرنیا بزرگ شد. مانند بسیاری از هم نسل‌های خود، او در میان خانواده‌ای مذهبی و محافظه‌کار زندگی می‌کرد. از زمان شروع فعالیتش در صنعت فشن در سال 1994،شخصی است که بیش از هرچیزی با سبک بسیار جالبش در طراحی و ارائه آثارش شناخته می‌شود.

این طراح فشن آمریکایی، که به Lord Of Darkness (شاهزاده تاریکی) معروف است، از معدود افرادیست که در مدت زمان کوتاهی، طرفداران زیادی جلب و به موفقیت قابل توجهی در صنعت فشن دست یافت. ریک پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان، به مدت دو سال به تحصیل در دانشگاه Otis College of Art and Design و پس از آن به یادگیری حرفه‌هایی مانند الگو‌سازی و Draping پرداخت.

او سپس در صنعت تولید پوشاک مشغول به کار شد و در این دوران، او کپی‌هایی از لباس‌های برند و دیزاینر تولید می‌کرد. در مصاحبه‌ای با مجله BoF، ریک اونز درباره دوران کودکی و نوجوانی خود گفت که داستان زندگی‌اش، کلیشه‌ای است که بسیاری با آن آشنا هستند؛ پدر و مادری مذهبی، محدودیت‌های متعدد و قوانین سخت‌گیرانه، او را بیشتر به سرپیچی تشویق می‌کردند.

با وجود تمام محدودیت‌ها و سختی‌ها، ریک، شخصی از آب درآمد که از او در صنعت فشن، به عنوان یکی از تاثیرگذاران یاد می‌شود. او همچنین صاحب چندین برند مانند Rick Owens ،DRKSHDW ،Rick Owens Lilies و HUNRICKOWENS است که بسیاری از آنها را با همکاری همسرش یعنی Michèle Lamy اداره می‌کند. ریک اونز همچنین چندین کتاب منتشر کرده است.

سبک کار ریک اونز در طراحی و ارائه

طراحان فشن، هنرمندانی هستند که ایده‌ها، تفکرات و تخیلاتشان را به صورت پوشاک به نمایش می‌گذارند. این امری عادیست که با تماشا و تحلیل آثار برخی از این افراد، به دنیایی دیگر سفر کنیم که همه چیز در آن متفاوت و مهم‌تر از آن، حس و حالی بخصوص در آن حاکم است.

حال، طراحان فشن آوانگارد، کسانی هستند که نمایش ایده‌ها و دنیاهای متفاوت را، بسیار بهتر از دیگران انجام می‌دهند و ریک اوونز، یکی از همین افراد است. اگر با سبک‌هایی از زیبایی شناسی مانند Gothic آشنا و به آن علاقه‌مند باشید، آثار ریک اونز شما را شگفت‌ زده خواهند کرد.

اما سبک کار این طراح فشن تاثیرگذار به گاثیک ختم نمی‌شود، بلکه او یکی از معدود طراحانی است که زیبایی‌شناسی Brutalism را به صحنه فشن و هنر بازگردانده. بروتالیسم، سبکی مشهور از معماری است که در دهه‌های 60، 70 و 80 میلادی در اوج قرار داشت و عناصر اصلی آن، استفاده از خط‌های صاف و ساده، رنگ‌های سفید و سیاه و مهم‌تر از همه، استفاده از مواد اولیه بخصوص بتن، فلزات و شیشه هستند.

یکی دیگر از ویژگی‌های بروتالیسم، وجود حسی است که توصیف آن کار راحتی نیست، ولی با قرار گرفتن در مقابل آثار مربوط به این سبک، قطعا متوجه آن خواهید شد. در بهترین حالت، بروتالیسم را می‌توان به عنوان سبکی دیستوپیایی (Dystopian) دید. در دنیاهای دیستوپیایی، پدیده‌هایی مانند طبیعت، زیبایی و انسانیت، بی اهمیت‌اند و تنها، کارآمدی و کاربرد مهم است.

زیبایی‌شناسی حاصل از این دنیای خیالی، اغلب سرد، بی روح و فاقد انرژی مثبت است که حس ترس، ناچیزی، ناامیدی و… را به مخاطب القا می‌کند.

حال، با نگاهی به آثار ریک اوونز، احساس می‌کنید که در حضور دنیایی دیستوپیایی قرار دارید و یا انگار درحال نگاه به پوشاکی هستید که حس گوش دادن به موسیقی Heavy Metal را به شما القا می‌کند. شاید هم حس کنید که آثار این طراح، از آخرالزمان آمده‌اند.

به گفته خود ریک اوونز، منابع الهام او، بناهای بروتالیست و معماری آلمان نازی در جنگ جهانی دوم هستند. وجود عناصری مانند آنارشیسم، آشوب، آوانگاردیسم و زیبایی شناسی Dark هم، پاسخ او به محدودیت‌ها و قوانین سخت‌گیرانه دوران کودکی‌اش است. این طراح لباس آمریکایی در مصاحبه‌ای گفته که شرایط حاکم بر دوران کودکی و نوجوانی‌اش، حس انتقام‌جویی را در او بوجود آورده بود و عمل کردن برخلاق قوانین و سنت‌های مذهبی خانواده‌اش، به او کمک می‌کرد که هویت خود را شکل بدهد.

نگاهی به آثار و کلکسیون‌های ریک اونز در فشن

کلکسیون‌ها، نقش بسیار مهمی در نمایش هویت و اهداف برندها و طراحان فشن بازی می‌کنند و طراحان فشن آوانگارد، اشخاصی هستند که جالب‌ترین و بحث‌برانگیزترین کلکسیون‌ها را به نمایش می‌گذارند. افرادی مانند مارتین مارژلا، ری کاواکوبو و تیری موگلر، هنرمندانی هستند که طرز ارائه آثارشان، بخش بسیار مهمی از کارشان است؛ از رانوی‌های سینماتیک و دراماتیک تیری موگلر گرفته تا ایونت‌های رمزآلود، سوال‌برانگیز و عجیب مارتین مارژلا و ری کاواکوبو.

ریک اونز در میان طراحان فشنی قرار دارد که بیشتر قصد به تصویر کشیدن یک ایده، پدیده و یا حس را دارد و او این کار را با استفاده از زیبایی‌شناسی و طرز ارائه بسیار جالب و منحصربفرد خود انجام می‌دهد. در این بخش، به برخی از جالب‌ترین آثار و کلکسیون‌های ریک اونز می‌پردازیم.

کلکسیون بهار 2016 ریک اونز، نمایش قدرت نهفته در زنان

یکی از بحث برانگیزترین کلکسیون‌های سال‌های اخیر، مجموعه‌ای از آثار بسیار نامتعارف است که توسط ریک اونز طراحی شد. جالب‌ترین لوک‌های این کلکسیون، مدل‌هایی بودند که مدل‌های دیگر را حمل می‌کردند؛ این مدل‌ها با روش‌های مختلف و با استفاده از بند و طناب به همدیگر بسته شده بودند.

با وجود اینکه این کلکسیون بسیار بحث‌برانگیز بود و بسیاری به آن به چشم تمسخر نگاه می‌کردند، ریک اونز پیام بسیار جالبی پشت این مجموعه‌ی عجیب برای مخاطبان داشت. در یک مصاحبه، بازیگری به نام Carey Mulligan گفت که عبارت “زنان قدرتمند” برای او معنای مثبتی ندارد. چون بنظر میاید که قدرتمند بودن یک زن، یک ویژگی غیر معمول است و زنان قدرتمند، استثنا هستند و نه یک پدیده عادی.

می‌توان گفت که قدرتمند جلوه دادن زنان در حوزه‌هایی مانند فشن، امری مثبت است اما بنظر میاید که به قول Carey Mulligan، وجود قدرت در زنان، پدیده‌ای استثنایی است. حال اینجاست که ریک اونز به صحنه میاید تا تغییری در این طرز فکر ایجاد کند.

اونز با درنظر داشتن اینکه می‌خواهد قدرت نهفته در وجود زنان را نشان بدهد، دست به طراحی چنین لوک‌هایی می‌زند. مدل‌ها، زنانی را بر روی بدن‌های خود حمل می‌کنند تا هم بگویند که قدرت فیزیکی‌اش را دارند و اینکه قادرند تا سختی‌های همدیگر را به دوش بکشند و به جلو حرکت کنند.

از نظر ریک اونز، قدرت در زنان استثنا نیست، بلکه چیزیست که در وجود آنها نهفته‌ است و با اراده کافی، براحتی می‌توان از آن استفاده کرد. مدل‌هایی که بر صحنه قدم می‌زدند هم این ایده را به خوبی اجرا کردند؛ بسیاری از آنها، طوری قدم میزدند که گویا هیچ بار سنگینی بر دوششان قرار ندارد.

این کلکسیون، مصداق بارز آوانگاردیسم است؛ رساندن یک پیام بسیار مهم و عمیق با استفاده از روش‌هایی که توجه همه را جلب و موجب شکل‌گیری بحث و جدل میان مخاطبان می‌شود.

کلکسیون Vicious از ریک اونز: خشونت و رقص در پاریس

ریک اونز در سال 2003، به همراه همسرش به پاریس مهاجرت کرد تا فعالیتش در صنعت فشن را در این شهر که یکی از پایتخت‌های مد است، ادامه دهد. او که مانند بسیاری از آمریکایی‌های دیگر، از فرهنگ و فضای پاریس، حیرت زده و عاشق آن شده بود، قصد داشت که چیزی را از دنیای آمریکایی‌ها، به دنیای پاریسی‌ها بیاورد.

در سال 2014، این طراح فشن آمریکایی از کلکسیونی رونمایی کرد که طبق سنت‌های آوانگاردیسم، از هنجارها و کلیشه‌های صنعت فشن، فاصله زیادی می‌گرفت. او چندین ماه را صرف آموزش رقص Stepping به مدل‌هایش کرد؛ این سبک رقص که در آمریکا میان سیاه‌پوستان رایج است، شباهت زیادی به رژه و Cheerleading دارد.

با استفاده از بهترین مدرسان رقص و طراحان صحنه، اونز ایونتی را آماده کرده بود که مخاطبان پاریسی را شوکه می‌کرد. مدل‌ها وارد صحنه شدند و همه آنها چهره‌های خشمگین و خشونت‌آمیز داشتند. حرکات رژه مانند و قدم‌های کوبنده آنها هم، حس خشونت را به مخاطبان القا می‌کرد.

جدا از ارائه‌ی جالب این کلکسیون، چندین نکته در آن وجود دارد که جالب هستند؛ برخلاف آثار پیشین ریک اونز که شبیه به Dressهای رسمی بودند، این کلکسیون، بیشتر تمرکز خود را بر آزادی تحرک و انعطاف‌پذیری گذاشته بود؛ لباس‌های برتن مدل‌ها به گونه‌ای طراحی و تولید شده بودند که رقص‌ها و حرکات پر انرژی آنها را پشتیبانی کنند. یکی دیگر از نکات جالب در این ایونت، استفاده ریک اونز از مدل‌هایی بود که ظاهر و بدن‌هایی عادی و معمولی داشتند.

کلکسیون پاییز 2022: از آثار بروتالیست ریک اونز

پیشتر گفته شد که سبک و زیبایی‌شناسی بروتالیسم، یکی از منابع الهام ریک اونز است و همچنین، بخش مهمی از هویت آثار او. در سال 2022 و با بازگشت بروتالیسم به ترندهای فشن، این طراح لباس از کلکسیونی رونمایی کرد که مهارت و میزان تسلط او به این سبک از زیبایی‌شناسی را نشان می‌داد.

یکی از مواردی که ویژگی اصلی این کلکسیون را نمایش می‌داد، جایگزین شدن عناصری مانند آنارشیسم با روحانیت و زیبایی بود. برخی از مدل‌ها، بخورسوزهای مدرنیزه شده‌ای را حمل می‌کردند که دود و مه را در رانوی پخش می‌کرد (بخورسوز، وسیله‌ای است که روحانیون مسیحی از آن برای پخش عود و بخور در کلیسا‌ها استفاده می‌کنند)؛ حضور پررنگ رنگ سفید و طرح‌های ساده‌تر، همگی قصد داشتند تا جلوه‌ای سورئال و روحانی به این کلکسیون بدهند.

خود ریک اونز در مصاحبه‌ای گفت که در دل شکست‌ها و دشواری‌ها، زیبایی چیزی است که ایمان افراد را به آنها بازمی‌گرداند. او همچنین از تاثیر سمبلیسم مسیحی بر این کلکسیون گفت و اضافه کرد که تحصیل در یک مدرسه کاتولیک در دوران کودکی و علاقه شدید او به هنر مدرن، به وضوح در این کلکسیون دیده می‌شود.

کلکسیون Phlegethon – بهار 2021

در سال 2021، ریک اونز از یکی دیگر از کلکسیون‌های جالب خود رونمایی کرد که Phlegethon نام داشت؛ رودخانه‌ای در افسانه‌های یونانی و متون مسیحی که در آن خون جوشان جریان دارد و روح افراد ظالم در آن تقلا می‌کند. اونز که دنیا را درحال تکاپو با پاندمیک Covid-19 می‌دید، حس می‌کرد که در دل جهنم قرار دارد و قصد داشت که این موضوع را به تصویر بکشاند.

لوک‌های این کلکسیون حاوی چندین آیتم جالب بودند؛ ماسک‌، بوت‌های بلند یا Thigh Highs و استفاده از رنگ‌هایی مانند صورتی و… منظور این طراح از استفاده از ماسک، علاوه بر پیروی از قوانین پاندمیک، رساندن این پیام بود که افراد باید به همدیگر اهمیت بدهند حتی اگر به یک چیز مشترک اعتقاد نداشته باشند.

یکی دیگر از نکات مهم، استفاده از پوشاکی بود که از ماسک‌های بازیافتی تولید شده بودند. وجود سمبلیسم آخرالزمانی مانند Phlegethon و استفاده از طراحی‌های زیبا و رنگ‌های روشن، وجود تناقضی را نشان می‌داد که به گفته خود اونز، به ما یاد می‌دهد که حتی در دل دردسرها و مصیبت‌های بزرگ هم، ما باید سرمان را بالا نگه داریم و بر زیبایی تمرکز کنیم.

سایر کلکسیون‌های ریک اونز

این طراح تاثیرگذار، از سال 2002 تا امروز، در تمامی فصل‌ها از کلکسیون‌هایش رونمایی کرده و همه آنها به نوبه خود، جالب هستند. یکی از تم‌های ثابت در کلکسیون‌های ریک اونز، وجود پیام‌های سیاسی، اخلاقی و… است. یکی از مجموعه‌های او به بحران مهاجران در آمریکا اشاره داشت و یکی دیگر به جنبش Me Too.
یکی دیگر از تم‌های ثابت در آثار این طراح فشن، وجود زیبایی‌شناسی بروتالیست، گاثیک (Gothic)، سورئال و آخرالزمانی است؛ می‌توان گفت که ریک اونز، پیوندی میان یک دنیای دیستوپیایی یا آخرالزمانی و فشن ایجاد کرده است. همچنین، روش‌های بحث‌برانگیز در ارائه آثار، بخش بسیار مهمی از هویت کار ریک اونز است.

لوازم خانگی و دکوراسیون بروتالیست، بخشی دیگر از آثار ریک اونز

بسیاری از طراحان فشن، در رشته‌های مختلف هنری مشغول هستند؛ رشته‌هایی مانند مجسمه‌سازی، طراحی داخلی، موسیقی، فیلم و… ریک اونز هم از این موضوع مستثنی نیست و او یک خط طراحی و تولید لوازم و دکوراسیون خانگی را برعهده دارد. مانند اکثر پوشاکی که به دست او طراحی می‌شود، لوازم خانگی ریک اونز، کاملا بروتالیست هستند.
این طراح فشن، طراحی لوازم خانگی‌اش را با همکاری همسرش Michèle Lamy انجام می‌دهد و بسیاری از آثار این دو هنرمند، در نمایشگاه‌های متعددی به نمایش گذاشته شدند.

تاثیر ریک اونز بر دنیای فشن و هنر

طراحان آوانگارد، چه در فشن و چه در سایر رشته‌های هنری، نقش بسیار مهمی در جلو بردن مسیر حرفه‌شان بازی می‌کنند و با جا به جا کردن مرز‌ها و هنجارها، استانداردها را دستخوش تغییرات اساسی می‌کنند. در فشن، آوانگاردیست‌ها اغلب افرادی هستند که شجاعت و جسارتشان، این صنعت را به پیشرفت تشویق و فرصت‌های جدیدی را ارائه می‌کنند.
ریک اونز، شخصی است که در مدت زمان کوتاهی، طرفداران زیادی را جلب و تاثیر زیادی بر دنیای فشن گذاشته. او از اعضای CFDA (انجمن طراحان فشن آمریکا) است و چندین جایزه از جمله طراح پوشاک مردانه سال- 2019 ازآن خود کرد. او همچنین طرفداران زیادی میان مخاطبان جوان فشن دارد که از طریق فضای مجازی و سلبریتی‌ها با این طراح فشن آشنا می‌شوند. وجود زیبایی‌شناسی آینده‌نگر، Dark، دیستوپیایی و سورئال در آثار ریک اونز، از عواملی است که او را همیشه در مرکز توجه قرار می‌دهد.
همچنین، ریک اونز از معدود افرادی است که در احیای سبک بروتالیسم، نقش بسیار پررنگی را بازی می‌کند. این سبک از معماری و طراحی که در خطر فراموشی قرار داشت، در دهه‌های اخیر، راه خود را به دنیای هنر، فشن و موسیقی پیدا کرده افرادی مانند ریک اونز، از استادان این ژانر محسوب می‌شوند.

نتیجه‌گیری

حضور اشخاصی مانند ریک اونز در دنیای فشن و هنر، بسیار ضروری است، چون این طراحان تاثیرگذار، همیشه راهی برای گسترش ویژگی‌های روحی و روانی بشر پیدا می‌کنند؛ ویژگی‌هایی مانند قوه تخیل، روحانیت، احساسات و پدیده‌های روانی. ریک اونز از معدود آوانگاردیست‌هایی است که با ترکیب سمبلیسم و پدیده‌های متفاوت، پیام‌های مختلفی را به مخاطبانش می‌رساند و آنها را به دنیایی جدید و رمزآلود می‌برد.