اگر از دوستداران دنیای مد و لباس باشید، حتما واژه اُت کوتور حداقل یکبار به گوشتان خورده است، و احتمالا تا حدودی میدانید که معنای آن تولید لباس هایی نفیس و گران قیمت توسط برندهای مطرح دنیاست. اما آیا ماجرا به همین جا ختم میشود؟ مسلما پاسخ منفی ست. خیاطی رده بالا، یا همان ات کوتور جامعه ای کوچک و محدود از دست اندرکاران و مشتریان است که مانند یک سازمان مخوف بشدت سری و خاص عمل کرده و اهداف خاصی را دنبال می کنند. اما شاید این سوال برای هر فردی ایجاد شود که این شاخه از مد از کی بوجود آمده؟ چه مخاطبانی دارد؟ و چرا و چگونه یک فرد حاضر به پرداخت عددی شش رقمی برای یک قطعه لباس خواهد شد؟ برای پاسخ دادن به این سوالات امروز تصمیم گرفتیم تا پنج نکته کلی در مورد ات کوتور را با شما به اشتراک بگذاریم.

آغاز امپراطوری

اینکه ات کوتور از کی و کجا شروع شده شاید خیلی سوال درستی نباشد. چون ات کوتور در معنای کلی به معنی ساختن لباسی با هنر دست از صفر تا صد بوده و این اتفاق ممکن است بارها به صورت بی نام و نشان افتاده باشد.

اما ریشه ات کوتور به شکل رسمی و سازمان یافته به قرن 17 میلادی بازمیگردد. هنگامی که ماری آنتوانت ملکه پیش از انقلاب فرانسه که بسیار شیفته مد و لباس بود از خیاط مخصوص خود، رز برتین، درخواست میکرد تا لباس هایی فاخر و زیبا برای او بیافریند.

لباس های ماری آنتوانت و زرق و برقشان، حسادت سایر بانوان اشرافی فرانسه را نیز برانگیخت و موجب شد تا خیاطان زیادی در فرانسه شروع به دوخت کپی از لباس های ملکه شان بکنند و با پیشرفت حمل و نقل و خطوط راه آهن در اروپا، آوازه و شهرت این لباس ها به سایر کشورها نیز سرایت کرد و فرانسه بویژه پاریس را مقری برای گردهمایی افراد مختلف جهت سفارش لباس هایی خاص به خیاطانی ماهر کرد. عده ای نیز چارلز فردریک ورث انگلیسی تبار را که به فرانسه مهاجرت و در آنجا مزونی را تاسیس نموده و به طراحی و دوخت لباس هایی نفیس پرداخت و شکل امروزی ات کوتور را پایه گذاری نمود، پدر ات کوتور مینامند. سرآغاز این امپراطوری هر کجا که باشد هرگز گمان نمیرفت که روزی به این عظمت و ثروت دست یابد. سازمانی با نام شامبر سیندیکال دو لا اوت کوتور در پاریس برای مجتمع کردن ات کوتور در سال 1868 بوجود آمد و در سال 1930 مدرسه ای نیز در همین سازمان احداث شد تا بتواند خیاط هایی را برای ساخت لباس های اوت کوتور تربیت کند که ثمره آن افرادی مانند دیور، اسکیاپارلی و غیره بودند.

پایان جنگ جهانی دوم

جنگ جهانی دوم در در کنار تمام کشتارها و ویرانی هایی که به همراه داشت، برای دنیای مد و لباس نیز فاجعه به حساب می آمد، چرا که در این دوران اکثر مزون ها در فرانسه تبدیل به مقری برای سربازان شدند و برای آن ها دست به دوخت لباس میزدند. کمبود مواد اولیه از یک طرف و بی پولی مردم از طرفی دیگر موجب شده بود تا دیگر کمتر کسی در دنیا به این صنعت فکر کند. اما با پایان این جنگ، به راه افتادن مجدد کارخانه ها و ثروتمند شدن قشر زیادی از جوانان در آمریکا و اروپا، ناگهان سیل عظیمی از پول و ثروت به سمت دنیای پر زرق و برق لباس جاری و در این صنعت روحی دوباره دمیده شد.

دوران پس از جنگ جهانی را میتوان دوران اوج شکوه ات کوتور دانست چرا که مشتریان بسیاری از سر تا سر دنیا پول زیادی را در این راستا خرج میکردند و مهمانی های بزرگ زیادی مرتبا برگزار میشد که مسلما لباس های متنوعی را نیز میطلبید. این موضوع به خانه های مدی مانند دیور و شنل اجازه داد تا کمپانی خود را گسترش داده و معروفیت قابل قبولی را کسب کنند.

قوانین و مقررات

ممکن است بپرسید چگونه یک برند وارد این دسته خاص میشود؟ باید بگوییم به سختی! قوانین و مقررات نوشته شده و نشده فراوانی برای قرارگیری در این سازمان وجود دارد از جمله اینکه باید حتما در پاریس یک آتلیه با حداقل 15 کارمند تمام وقت داشته باشید، به طور کلی حداقل 20 کارمند در سراسر دنیا استخدام کرده باشید و در هر فصل مد حداقل 50 قطعه لباسی که در دسته اوت کوتور باشد را برای مخاطبان به نمایش درآورید. تهیه لباس برای اینکه اوت کوتور محسوب شود روند بخصوصی خواهد داشت. باید از بهترین مواد اولیه مثل نخ، پارچه، سوزن و وسایل تزئینی استفاده کنید. بهتر است که با کمک دست، یک پارچه کاملا جدید را پارچه سازی کرده و خلق کنید. برای این کار باید از ماهرترین افراد در این زمینه کمک بگیرید. اگر میخواهید از سنگ استفاده کنید باید بهترین سنگی که پیدا میشود باشد. اگر یک لباس پر طراحی کرده اید باید به پرورشگاه هایی که منحصرا برای ات کوتور پرنده پرورش میدهند مراجعه کنید و فراموش نکنید که استفاده از هر گونه ماشین دوزندگی ممنوع است و شما باید از صفر تا صد لباس را به کمک دست طراحی، الگوبرداری، برش و تزئین کنید.

باید بدانید که تنها 2200 نفر در کل دنیا وجود دارند که توانایی کار در صنعت ات کوتور را دارا میباشند. به این افراد les petites mains یا افرادی با دست های کوچک گفته میشود که توانایی کارهای ظریف این چنینی را دارند.

معمولا حداقل 15 نفر هر کدام نیز به طور میانگین حداقل 700 ساعت را صرف تولید یک لباس میکنند. از آنجا که این افراد بسیار اندک هستند اگر لباس ات کوتوری در هر جای دنیا مشکلی پیدا کند، آنها با جت خصوصی سازمان ات کوتور به آن کشور سفر کرده و آن عیب را رفع خواهند کرد. کارل لاگرفلد که در زمان حیاتش یکی از مهره های کلیدی ات کوتور بود قانون جدیدی را برای این سازمان وضع کرد : “ لاغر بودن !” خود کارل لاگرفلد برای عمل کردن به این قانون حدود 17 کلیوگرم وزن کم کرد و این قانون نه چندان خوشایند را در این صنعت تثبیت کرد.

مشتریان و انگیزه هایشان

سوال اصلی که مطرح میشود این است که چه کسانی مشتریان این لباس ها هستند و انگیزه شان برای این هزینه هنگفت چیست؟ احتمالا در وهله اول هنرمندان هالیوود در فرش قرمزها را متصور میشویم اما باید بدانید که هنرمندان هالیوود نیز از پس این هزینه ها بر نمی آیند و این لباس ها را اغلب برای یک شب از برند یا فرد خاصی کرایه می کنند. در واقع کل مشتریان ات کوتور که باید به طور رسمی توسط این سازمان تایید شوند دردنیا به حدود 200 نفر میرسند که بیشتر آن ها را افرادی از هند، چین، روسیه و برزیل تشکیل میدهند و همگی نیز خانم هستند. هویت این افراد کاملا سری ست و هیچکدام تمایلی به معروف شدن ندارند. آنها سالی دو بار در پاریس جمع میشوند تا ناظر ران وی های ات کوتور باشند. این افراد بعد از مشاهده ران وی برای تهیه لباس مورد نظرشان از مزون آن برند وقت قبلی میگیرند و دو راه پیش رویشان است. یا همان لباسی که در ران وی بر تن مدل بوده را با قیمتی ارزان تر تهیه خواهند کرد و یا سفارش خود را ثبت میکنند تا طبق اندازه هایشان مجددا تهیه شود. در کنارهویت اعضای این انجمن، قیمت لباس ها نیز سری ست اما حداقل آن 100 هزار دلار و حداکثری برای آن تعریف نشده است ولی به راحتی به اعداد 6 رقمی نیز میرسد. اما انگیزه یک فرد برای تهیه یک لباس با همچین قیمت گزافی چیست؟ عده ای آن را یک سرمایه گذاری هنری میدانند و بیان میکنند همانطور که شما نقاشی یک هنرمند بزرگ را تهیه میکنید تا علاوه بر ارضای حس هنر دوستیتان سرمایه ای نیز برای آیندگان به جا گذاشته باشید خرید یک قطعه لباس ات کوتور نیز به همان شکل است. این افراد مالیات سنگین لباس خود را تقبل میکنند و در نهایت میتوانند آن را به فرزندان خود و یا موزه لباس های ات کوتور اهدا کنند. برخی نیز این لباس ها را تهیه کرده و از آن ها برای جمع کردن اعانه در خیریه ها استفاده میکنند مانند بکا کانسن ترش becca canson trash که جز معدود افراد این انجمن است که اجازه داده نامش فاش شود.

او همسر یکی از غول های نفت و گاز تگزاس است و با خرید قطعات لباس ات کوتور و به مزایده گذاشتن آن برای خیریه ها سرمایه جذب میکند. سایر افراد نیز میگویند که اگر یک بار لباس ات کوتور را به تن کنید، هرگز حاضر نخواهید شد لباس دیگری را جایگزین کنید، این لباس که به مثابه پوست دوم انسان است حسی را به فرد منتقل میکند که آنقدر قوی ست که تا همیشه در یاد او میماند.

چشم انداز

بعد از جنگ جهانی دوم حدود 15000 زن در دنیا بودند که به طور مداوم ات کوتور میپوشیدند و این صنعت بسیار قوی و بزرگ بود اما در سالهای اخیر استفاده کنندگان از این لباس ها به حدود 2000 نفر کاهش یافته و این منجر به کوچک و حتی بسته شدن برخی از آتلیه ها شده است.

افراد زیادی به این انجمن کمک های کلانی کرده اند تا ات کوتور پابرجا بماند، اما اینکه این هنر ظریف و فاخر تا کجا میتواند ادامه داشته باشد چالش بزرگی بر سر راه فعالین این حوزه است.