کدام شوینده لباسشویی بهتر کار می‌کند؟

شوینده لباسشویی و تاثیر آن در نگهداری لباس

این روزها قفسه های سوپر مارکت‌ها با تنوع زیادی از مواد شوینده لباسشویی پر هستند. روی هر کدام از این شوینده‌ها کلی اطلاعات نوشته شده است. آنزیم، کلمه‌ای است که تولید‌کنندگان شوینده لباسشویی بسیار در تبلیغات خود استفاده می کنند. اگر توجه کرده باشید روی اکثر این شوینده‌ها نوشته شده است “حاوی آنزیم و با قدرت پاک کنندگی بالا”. اما سوال اینجاست که چگونه یک ماده پاک کننده لباسشویی با دیگری تفاوت دارد؟ و آیا استفاده از آن هایی که حاوی آنزیم هستند مزیتی دارد؟

شست‌وشوی لباس چگونه انجام می شود؟

شوینده ها از مواد مختلفی تشکیل شده اند، اما از همه مهمتر حاوی مواد شیمیایی به نام سورفکتانت(سطح فعال) هستند، که باعث از بین رفتن کثیفی‌ها می‌شوند . سورفاکتانت‌ها معمولاً دو خصلتی هستند؛ به این معنی که یک انتهای این ذرات آب‌دوست است (جذب آب می شود) و انتهای دیگر، آب‌گریز است (آب را دفع می کند). روش کارشان هم به این صورت است که، انتهای آب‌گریز به سطح چرک می‌چسبد، در حالی‌که انتهای آب‌دوست به آب متصل می‌شود. مولکول‌های آب، سورفاکتانت‌ها که لکه را جذب کرده‌اند از لباس دور می‌کنند، و اجازه برگشت مجدد چرک بر روی لباس را نخواهد داد (به زبان ساده تمیز شدن لباس‌های ما توسط سورفکتانت‌ها انجام می شود).

شوینده‌های بیولوژیکی و غیر بیولوژیکی

قطعا شما هم در مورد شوینده‌های لباس

شویی بیولوژیکی و غیر بیولوژیکی چیزی شنیده‌اید و یا روی بسته بندی شوینده‌های لباس این دو کلمه را مشاهده کرده‌اید. همیشه پس از دیدن این کلمات از خود سوال کردید، کدام‌یک بهتر هست و می‌تواند لباس‌ها را کاملتر تمیز کند؟ در ادامه این مطلب به نقش آنزیم‌ها در شوینده‌های بیولوژیکی یا نحوه کار شوینده‌های غیر بیولوژیکی اشاره شده است.

آنزیم‌ها برای از بین بردن لکه هایی که کمی سخت حذف می‌شوند ، کمک بیشتری می‌کنند. مهم‌ترین مزیت استفاده از مواد شوینده حاوی آنزیم این است که در دماهای پایین‌تر و در شستشوی سریع مؤثر هستند، همچنین استفاده از آن ها باعث صرفه‌جویی در وقت، انرژی، آب و هزینه می شود.

آنزیم‌ها برای از بین بردن لکه هایی که کمی سخت حذف می‌شوند ، کمک بیشتری می‌کنند

بیشتر مواد شوینده بیولوژیکی لباسشویی حاوی آنزیم های لیپاز و پروتئاز هستند که هر دو در بدن یافت می شوند. لیپازها چربی و روغن را تجزیه می کنند(مثل روغن غذا) ، در حالی‌که پروتئازها برای تجزیه زنجیره‌های پروتئینی تلاش می کنند(مثل لکه خون، لکه بستنی). توانایی آنزیم‌ها در تجزیه این ترکیبات ، این مواد شوینده را برای از بین بردن لکه‌ها توانمند می کند.

آنزیم‌ها چگونه کار می‌کنند؟

آنزیم در شوینده‌ها ترکیباتی هستند که در یک محدوده دمایی، بالاترین راندمان را از خود بروز می دهند. این محدوده دمایی از ۳۰ تا ۵۰ درجه سانتیگراد است. اگر برای شستشوی لباس‌ها از مواد شوینده حاوی آنزیم استفاده شود تردید نکنید که موثرتر از مواد شوینده غیر بیولوژیکی خواهند بود. به این ترتیب اگر تمایل دارید لباس های خود را در دمای پایین شست‌وشو کنید یا از دستور شست‌وشوی سریع ماشین لباسشویی خود استفاده کنید ، شوینده‌های زیستی حاوی آنزیم بهترین نتیجه را برای شما به همراه خواهند داشت.
عملکرد آنزیم‌ به این صورت است که ابتدا به مولکول‌های بستر(لکه) حمله می‌کند و پس از تغییر در ماهیت، آن ها را رها می‌کند. مواد جدید تغییر ماهیت یافته دیگر شاخص ماده اولیه را نداشته و به این ترتیب لکه از لباس حذف می شود.

مزیت استفاده از آنزیم‌ها در شوینده‌های لباس چیست؟

یکی از دلایل اصلی استفاده از آنزیم‌ها در پودرهای شست‌وشوی بیولوژیکی این است که بدون نیاز به آب گرم می توانند آلودگی را از بین ببرند. مواد شوینده بیولوژیکی در دماهای بسیار پایین موثر هستند و کمک می کنند تا در هزینه های خانه صرفه‌جویی شود و ضمن آن که سازگار با محیط زیست هم می باشند.

توانایی شست‌وشو در دمای پایین نیز به این معنی است که ما می‌توانیم انواع مختلفی از جنس‌های لباس که در اثر حرارت زیاد ممکن است آسیب ببینند را به ماشین لباسشویی وارد کنیم(مثل پشم) و توسط این مواد شوینده، آن‌ها را مورد شست‌وشو قرار دهیم. ضمنا در رابطه با لباس‌هایی که ثبات رنگی پایینی دارند نیز استفاده از این نوع شوینده علاوه بر شست‌وشو می‌تواند از رنگ دادن لباس که در آب گرم رخ می‌دهد نیز جلوگیری نماید.

مواد شوینده بدون آنزیم چگونه کار می‌کند؟

شوینده‌های غیر بیولوژیکی لباس‌شویی تقریبا همان قدرت پاک‌کنندگی شوینده‌های بیولوژیکی را دارند ، اما فاقد آنزیم‌ها هستند. 

توجه داشته باشد اگر مقادیر کمی از مواد شوینده بیولوژیکی(حاوی آنزیم) روی لباس باقی بماند ، می‌تواند پوست‌های حساس را تحریک کند. به همین دلیل استفاده از مواد شوینده غیر بیولوژیکی(بدون آنزیم) در برخی شرایط به ویژه برای شستن لباس نوزادان و افرادی که پوست حساس دارند ترجیح داده می شود. با این وجود ، برای مقابله با لکه‌های سخت، مواد شوینده بدون آنزیم اغلب باید در دمای بالاتر مورد استفاده قرار گیرند.

خبر خوب این است که شوینده های غیر بیولوژیکی مختلفی این روز‌ها در بازار وجود دارد که که قدرت لکه‌بری آن ها با قدرت لکه‌بری شوینده‌های حاوی آنزیم برابری می‌کنند.

بررسی اثربخشی آنزیم‌ها

چهار کلاس اصلی آنزیم‌های شوینده وجود دارد که هر یک کاربرد متفاوتی دارند: پروتئازها لکه‌های پروتئین را از بین می‌برند،  لیپازها مواد چربی را تجزیه می‌کنند،  آمیلازها لکه‌ها را از مواد غذایی مبتنی بر نشاسته حذف می‌کنند، سلولزها الیاف پنبه کوچکی را که در طول استفاده روی سطح پارچه تشکیل می‌شوند ، تجزیه می کنند و به این ترتیب آنزیم‌ها در شست‌وشوی بهتر پارچه کمک می‌کنند.

حرف آخر

اگر از شوینده‌های بیولوژیک برای شست‌وشوی لباس‌های خود استفاده می‌کنید، حتما بر اساس دستور شست‌وشویی شرکت تولید‌کننده از آن‌ها استفاده کنید. بسیاری بر این باور هستند که هرچه میزان شوینده بیشتری استفاده کنند قطعا لباسشان تمیز‌تر خواهد شد. اما به واقع این‌طور نیست، استفاده از شوینده برای شست‌وشوی لباس مثل استفاده از نمک یا ادویه در پخت غذا خواهد بود. همان‌طور که نمک یا ادویه زیاد می تواند غذا را تا مرز بد مزگی پیش ببرد، در مورد مواد شوینده هم همینطور است.

اگر بحث مالی در استفاده زیاد و بی رویه را کنار بگذاریم، مقدار زیاد شوینده باعث می‌شود به درستی و به طور کامل داخل آب حل نشود و مقداری از آن نیز روی پارچه لباس رسوب کند و پایان شست‌وشو از لباس خارج نشود. این امر باعث می‌شود علاوه بر رنگ بری در قسمت‌های رسوب شده، باعث ایجاد مشکلات پوستی مختلف از جمله خارش و انواع اگزما نیز بشود. بنابراین در میزان استفاده از شوینده‌ها حتما دقت لازم را به خرج دهید.