تاثیر مد و فشن در ایجاد و حفظ «فاصله‌گذاری اجتماعی»

فاصله‌گذاری اجتماعی یک رفتار ثابت شده در کاهش انتقال بیماری‌های ویرئسی ست.

هنگام وقوع پیش‌امدهای سیاسی، فرهنگی و …. هر یک از اعضای اجتماع از فرد گرفته تا صنعت به نحوی رویکرد و مسئولیت خود را  در برابر بحران اجرا و به نمایش می­گذارد. اخیرا جهان درگیر بحران فراگیر ویروس کرونا شده است.

جوامع مختلف استراتژی‌­هایی برای ایزوله کردن افراد جامعه اتخاذ کرده­‌اند. صنعت مد و فشن در این‌جا نقش بسزایی در ایزوله پوششی افراد دارد و عاملی تاثیرگذار در فاصله‌گذاری اجتماعی است. اگر توجه کرده باشید اخیرا در فضای مجازی با مخالفت­‌هایی در ارتباط با کاربرد واژه “فاصله‌گذاری اجتماعی” مواجه شدید.

جالب است بدانید، این واژه از مد و تاثیری که زمان­‌های گذشته در حفظ حریم شخصی افراد در سطوح مختلف اجتماعی داشته، گرفته شده است. مد یک صنعت الهام بخش است که همواره در بحران­‌های مختلف با شیوه بیان پوششی خود مخاطبانش را حمایت می­‌کند و این‌بار در برابر ویروس جهانی کرونا تاریخچه خود را در ایجاد فاصله گذاری اجتماعی در اختیار ما قرار داده است.

رفتار مد در جوامع دیروز و امروز

مد در زندگی افراد و جامعه نقش مهمی دارد اما با این تفاوت که صنعت مد و فشن هیچ‌گونه وعده‌ای نمی‌دهد و با دو رفتار تقاضای جدید بودن و انطباق، به حیات خود ادامه می‌دهد. جدید بودن تبدیل به یک تمرین گروهی شده که در نهایت منجر به انطباق در جامعه می شود.

در همین حال مد با برقراری پل ارتباطی از گذشته تا به امروز موجب سهولت در تحولات و بحران‌های اجتماعی شده است. در میان این تعاریف توجه داشته باشید که مد را صرفا نباید یک هنر دانست چرا که خصوصیت هنر صرفا الهام بخش بودن است اما صنعت مد و فشن هنریست که در اجتماع پیاده و در قالب پوشش اجرا می‌شود. اکنون که در دوران اپیدمی کرونا هستیم، مد بجای ایجاد انتظار و توقع در مخاطبان خود پوشش‌هایی را از گذشته تا به امروز برای ما فراهم کرده که در حال طی کردن مسیر خود تا مرحله انطباق در جامعه کنونی است.

سیر تحول در فاصله‌گذاری اجتماعی

رفتار مد در اجتماع از گذشته تا امروز بر دو پایه تقاضای جدید بودن و انطباق استوار بوده است منتها با نتیجه و رویکردهایی متفاوت. به طور مثال در گذشته حفظ فاصله‌ اجتماعی (فاصله‌گزاری اجتماعی) بر اساس جنسیت (زن یا مرد)، نڑاد و طبقه اجتماعی در بین جوامع رواج داشته است. در آن دوران این رفتار هیچ ارتباطی به سلامتی و یا ایزوله کردن افراد نداشت بلکه به عنوان بخشی از آداب و رسوم برای بیان صحیحی از اعتقادات و باورها به کار برده می‌شد.
به منظور در ک بهتر این مطلب شما را به اواسط قرن نوزدهم میلادی در دوران ویکتوریا می‌بریم. کرینولین (Crinoline)، پارچه آهار‌‌دار و ضخیم است که در آن دوران به منظور حفظ و ایجاد دامن‌های حجیم مورد استفاده قرار می‌گرفت. این دامن‌های حجیم برای ایجاد فاصله اجتماعی بین جنس زن و مرد در سطح اجتماع مورد استفاده قرار می گرفت.

هم‌چنین روند این رفتار را می‌توان در دربار اسپانیا حدود قرن پانزدهم میلادی مشاهده کرد.
در قرن هجدهم میلادی، این دامن‌های حجیم به نشان برتری افراد تبدیل شدند. به این صورت که شما به خانه‌ای بزرگ با فضای کافی نیاز دارید تا بتوانید از یک اتاق به اتاق دیگر همراه با خدمتکار خود حرکت کنید.(نشانی بر بزرگ بودن خانه و ثروت زیاد) به طور خلاصه هر چقدر دامن شما حجیم‌تر باشد در سطح بالاتری از اجتماع قرار دارید.

امنیت اجتماعی به دنبال ایجاد فاصله‌گذاری اجتماعی (از کرینولین تا کاهش انتقال آنفولانزا)

به دنبال تولید انبوه کرینولین در سال‌های ۱۸۵۰- ۱۸۶۰، زنان بیشتری از طبقه متوسط جامعه این دامن‌های حجیم را به عنوان پوشش خود انتخاب کردند. در همین حال زمان زیادی طول نکشید که “Crinolinemania”  (مد ویکتوریا) دنیای مد را درگیر کرد.

برخی صاحب نظران در عرصه مد و فشن، این پوشش را عاملی در سرکوب شدن تحرک و آزادی زنان می‌دانستند در حالی که کرینولین موجب ایجاد امنیت اجتماعی در قالب اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی در برابر جنس مخالف و تجاوز بود.  

این دامن‌های حجیم ناخواسته در کاهش انتقال وبا و آنفولانزا تاثیر بسزایی داشتند. این درحالی است این پوشش خطراتی هم به دنبال داشت به این صورت که اگر قسمتی از این دامن آتش می‌گرفت به دلیل حجیم بودن آن موجب آتش گرفتن فرد می‌شد.

در سال‌های ۱۸۹۰ تا ۱۹۰۰دامن‌های حجیم جای خود را به کلاه‌های بزرگ با پین‌های آهنی و دامن‌های باریک دادند. بزرگی کلاه‌ها به فاصله‌گذاری اجتماعی به منظور ایجاد امنیت اجتماعی زنان در ارتباط با جنس مخالف کمک می‌کرد. به دنبال خطرات ناشی از آتش‌سوزی کرینولین، کلاه‌های بزرگ به عنوان پوشش امنیتی جایگزین شدند.

ماسک برترین اکسسوری مد و فشن، جلو نیا!

فاصله‌گزاری اجتماعی امروزه به عنوان راه‌حلی موثر در اپیدمی ویروس کرونا به شمار می رود. این در حالی است که در زمان‌های گذشته مد و فشن این نقش را  بین طبقات اجتماعی، جنسیت (زن یا مرد) و همـ‌چنین کاهش انتقال عوامل بیماری‌زا اجرا می‌کرد.

گمانه‌زنی‌ها و درک بیشتر از بهداشت فردی منجر به محبوبیت ماسک در دوران فراگیری آنفولانزا اسپانیا در سال ۱۹۱۸ شد. هر چند ماسک به مرور زمان، سیگنال (جلو نیا و یا دور شو) در پوشش اجتماعی افراد نسبت به یکدیگر انتقال می‌داد اما زنان هم‌چنان از کلاه‌های پین دار آهنی برای حفظ فاصله و امنیت اجتماعی خود استفاده می‌کردند.

از ماسکـ‌های منقار پرنده پزشکان طاعون و دامن‌های حجیم بزرگ (کرینولین) گرفته تا کلاه‌های پوستی پین‌دار و ماسک‌های صورت، همگی پوشش‌های متفاوتی است که مد و فشن آن‌ها را به منظور حفاظت شخصی و رضایتمندی در اختیار ما قرار داده است.

ماسک بار دیگر در شیوع بیماری سارس چین در سال ۲۰۰۳ به عنوان ابزار جانبی مد برای حفظ سلامت مردم به کار برده شد. در همین حال ماسک در مواردی به نشان اعتراض در برابر آلودگی‌های زیست محیطی در دهه‌های اخیر مورد توجه طراحان قرار گرفته است.

عصر جدید مد و فشن در فاصله‌گذاری اجتماعی

چندی پیش یک مرد ایتالیایی در رم با بستن حلقه بزرگ مقوایی به دور کمر خود (دیسک بزرگ) پرفورمنسی به معنای حفظ فاصله اجتماعی اجرا کرد. همچنین ۲۲ مارس ۲۰۲۰ صفحه اینستاگرام @WhatIsNewYork (وبسایتی که به مسائل فرهنگی و اجتماعی در قالب اجرای پرفورمنس‌های خیابانی می‌پردازد.) ویدئوهایی مبنی بر پوشش‌های چالش برانگیز مردم در رعایت فاصله اجتماعی به نمایش گذاشت.

هم‌چنین صفحه اینستاگرام @greenpointers (کمپانی تبلیغاتی) با انتشار ویدئویی در ۲۲ مارس، پوششی مانند زنبورداران را که توسط فردی انتخاب و الهام گرفته شده از کاکشن پاییزی ۲۰۲۰ (maison margiela) بود را به نمایش گذاشت.

رد پای مد و فشن در ایجاد پوشش‌هایی به منظور حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی را می‌توان در کالکشن پاییزی ۲۰۰۳ Dior، ۲۰۲۰ Bolenciaga، بزرگ نمایی جیب لباس‌های  کالکشن بهار و پاییز Puppets & Puppets  ۲۰۲۰، کالکشن پاییزی ۲۰۲۰ Comme des Garcons، کالکشن پاییزی Area و Off-white را می‌توان به وضوح دید.

این لباس و پوشش‌ها که زمانی عجیب و غیر قابل تصور برای پوشیدن به نظر می‌رسید، تبدیل به بهترین انتخاب و ظاهر برای شما شده است. لباس هر چه حجیم‌تر و بزرگ‌تر در نتیجه راحت‌تر و ایمن‌تر. تاریخ مد همیشه تکرار می‌شود.