بررسی مد و فشن در دهه‌ی ۲۰۰۰ تا ۱۹۶۰ میلادی

مد و فشن دهه ۲۰۰۰ میلادی

سال ۲۰۰۰ ورود به یک عصر تازه‌ بود که گسترش و پیشرفت تکنولوژی را به همراه داشت. پیش از این، عمده فیلم‌های سینمایی که مربوط به این دهه می‌ساختند برگرفته از یک زندگی پر از تکنولوژی ناشناخته و فضایی بود. با این حال تاثیر اینترنت و فضای مجازی در زندگی فردی و اجتماعی، دست کمی از فیلم‌های تخیلی دهه‌های گذشته مربوط به سال ۲۰۰۰ نداشته است.

با توجه به عکس، فیلم و شواهد موجود، بسیاری از لباس‌ها در آغاز سال ۲۰۰۰ میلادی از تکنولوژی الهام گرفته شده بود که می‌توان به چکمه بلند چرم سفید زنانه، سایه چشم نقره‌ای و موهای ژل زده‌ی رو به هوای آقایان اشاره کرد. در آغاز این سال، اکسسورهای نقره‌ای همچون النگو و گوشواره‌های گرد بزرگ از نمونه‌های دیگر تاثیرات تکنولوژی در مد و فشن است.

در دهه ۲۰۰۰ میلادی شلوار و کت جین زنانه و مردانه مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان به مد و فشن قرار گرفت. اما مدل شلوار جین در این دهه، با سال‌های گذشته متفاوت بود، چرا که قد و فاق عمده شلوارها کوتاه بود. در میانه دهه ۲۰۰۰ میلادی لگینگ کوتاه به همراه دامن‌های چین‌دار و پفی و بلوز زنانه صورتی و طوسی از لباس‌های محبوب محسوب می‌شد. علاوه بر این، رنگ پوست برنز و ابروهای نازک یکی از تِرِندهای اصلی در آن سال‌ها بود.

مد و فشن دهه ۹۰ میلادی

اوایل دهه ۹۰ میلادی در ادامه مد و فشن دهه ۸۰ میلادی قرار گرفت که می‌توان گفت محبوبیت موسیقی رَپ و هیپ‌هاپ در آن سال‌ها بی‌تاثیر نبوده است. سویشرت فسفری، تیشرت طرح‌دار، شلوار بَگی مردانه یا شلوار خمره‌ای و کت تک از لباس‌های مورد علاقه جوانان بود. رنگ عمده لباس‌ها آبی، سبز، صورتی و زرد بود که طراحان ترکیب این رنگ‌ها را از کتاب‌های کمیک و پاپ‌آرت‌ها الهام می‌گرفتند.

تاپ نیم‌تنه زنانه، پیراهن عروسکی، لگینگ، کت چرم زنانه مشکی، لباس‌های اِپل‌دار و پُفی، شلوار جین گلدوزی شده و کفش کانوِرس از لباس‌های مورد علاقه خانم‌ها و دختران جوان بود. همچنین تیشرت رنگی، شلوار جین، کت چرم مردانه و کفش ورزشی نیز میان آقایان از محبوبیت بسیاری برخوردار بود.

در اواسط دهه ۹۰ میلادی لباس‌های طرح‌دار مورد استقبال خانم‌ها و آقایان قرار گرفت. دامن و بلوز پلنگی زنانه یا پوست ماری و پیراهن مردانه گل‌دار و مدل هاوایی یا کوبایی، لباس ورزشی و کت مخمل از جمله لباس‌های تِرِند آن سال‌ها به شما می‌آمد.

در اواخر دهه ۹۰ میلادی استایل و مدل لباس مردانه تاثیر مستقیمی بر طراحی لباس زنانه داشت. استایل اداری همچون کت تک مردانه خاکی، شلوار کتان یا پارچه‌ای ساده از جمله لباس‌هایی بودند که می‌توان تاثیر آن را روی لباس‌های زنانه مشاهده کرد. برای مثال کت زنانه و شلوار پارچه‌ای و دامن در گروه مد و فشن اواخر دهه ۹۰ قرار گرفتند.

مد و فشن دهه ۸۰ میلادی

دهه ۸۰ میلادی یکی از چشمگیرترین دوره از تاریخ مد و فشن بود که از عرف و موازین فرهنگی جامعه فاصله داشت. در این دهه گروه‌های طلایی موسیقی، به‌خصوص موسیقی راک در عرصه هنر وارد شدند که نوع پوشش آنان در صنعت مد و فشن تاثیرگذار بود.

در دهه ۸۰ میلادی، بسیاری از خانم‌ها مشغول به کار کردند که این مسئله تاثیر بسیاری در تغییر لباس‌های اداری و لباس‌های کلاسیک داشت. از آنجایی که شانه نمادی از قدرت است، سرشانه‌های لباس‌ها پف‌دار شدند و اِپُل جزء جدانشدنی در کت و پالتو زنانه در آن سال‌ها شد.

در این میان موسیقی دیسکو و پاپ کم‌رنگ شد و موسیقی راک و متال از محبوبیت بیشتری برخوردار شد. این تحول در تاریخ موسیقی و هنر، در مد و فشن نیز تاثیرگذار بود که می‌توان به سِت کت چرم زنانه و مردانه به همراه تیشرت اشاره کرد.

آستین‌های پفی، کت چرم مردانه و زنانه گشاد و استایل سَر تا پا مشکی از مد و فشن محبوب دهه ۸۰ محسوب می‌شد. در این میان خانم‌ها علاقه بسیاری به لگینگ رنگی، جین فاق بلند زنانه و دامن کوتاه داشتند که با ساعت مچی زنانه رنگی یک استایل متفاوت شکل می‌دادند.

شلوار جین یخی یا برفکی، کفش اسپرت مردانه یا وَنس، ژیله مردانه و عینک ویفر ری‌بن از لباس‌های جذاب مردانه به شمار می‌آمد. همچنین در دهه ۸۰ میلادی، افراد مشهور با ظاهری متفاوت و پیراهن مجلسی زنانه و کت و شلوار مردانه در فر ش قرمز متفاوت‌تر از دهه‌های گذشته ظاهر شدند.

مد و فشن دهه ۷۰ میلادی

دهه ۷۰ میلادی یکی از پر تلاطم‌ترین دهه سیاسی در عصر جدید بود. در این دوره بسیاری از خانم‌ها وارد عرصه سیاست شدند و جنبش هیپی از اواخر دهه ۶۰ میلادی تا دهه ۷۰ میلادی ادامه پیدا کرد. تاثیر این رویدادهای سیاسی را می‌توان در صنعت مد و فشن به وضوح مشاهده کرد.

طراحی لباس‌ هیپی‌ها برگرفته از یک زندگی مستقل و آزاد و به دور از رسوم خانواده و عرف جامعه بود. از این رو خبری از کت و شلوار مردانه اتوکشیده و کت و دامن‌ زنانه ساده نبود و این تحول عظیم نه تنها در سطح زندگی عموم، بلکه در صنعت مد و فشن اتفاق افتاد. از این رو بسیاری از طراحان مدرن برندهای معتبر در این سال‌ها از لباس‌های دهه ۷۰ میلادی الهام می‌گیرند.

در دهه ۷۰ میلادی، دامن کوتاه زنانه با کت بلند و دامن بلند زنانه و نیم‌تنه از سِت لباس‌های مورد علاقه خانم‌ها بود. در این دوره اکثر آستین‌ لباس‌های زنانه و مردانه به صورت کلوش طراحی می‌شد. همچنین بوت و چکمه بلند زنانه که از فرهنگ کابوی یا تگزاس الهام گرفته بود، از لباس‌های مورد علاقه خانم‌ها محسوب می‌شد.

کت و شلوار مشکی، سرمه‌ای و قهوه‌ای که در دهه‌های پیش از ۷۰، از لباس‌های رسمی آقایان به شمار می‌آمد، از میان رفت و جای خود را به کت و شلوار مردانه آبی، نارنجی، قرمز، سبز و زرد داد. این مدل کت و شلوار پاچه گشاد مردانه را می‌توانید در عکس‌های دهه ۴۰ و ۵۰ خورشیدی ایران مشاهده کنید که محبوبیت ویژه‌ای در میان آقایان داشت.

آرایش کلاسیک و رژلب قرمز در دهه‌‌ی ۶۰ و ۵۰ میلادی بسیار مرسوم بود. اما در دهه ۷۰ میلادی، تغییرات بزرگی حتی در محصولات و مدل آرایش خانم‌ها نیز به‌وجود آمد. برای مثال خانم‌ها رژلب صورتی و هلویی را به رژلب قرمز کلاسیک ترجیح دادند. همچنین سایه‌های رنگی که از ترند اصلی تابستان ۲۰۱۹ است، از آرایش دهه ۷۰ میلادی الهام گرفته شده است.

در دهه ۷۰ میلادی، خرید طلا و جواهرات در میان خانم‌ها و آقایان مرسوم شد و می‌توان گفت توجه به اکسسوری از همان سال‌ها شکل گرفت. از این رو می‌توان به انگشتر و گردنبندهای بزرگ که از طراحی جواهرات آفریقایی الهام گرفته شده است، اشاره کرد.

مد و فشن دهه ۶۰ میلادی

در دهه ۶۰ میلادی مسئله پاد فرهنگ (Counterculture) مطرح شد. پاد فرهنگ به معنای روش زندگی و رفتاری است که با موازین جامعه سازگار نیست. از این رو نژادپرستی و تعبیض جنسیتی از میان رفت، حضور تلویزیون و رادیو در در میان خانواده‌ها ثابت و مدیا وارد زندگی فردی و اجتماعی عموم شد.

حضور گروه‌های موسیقی همچون بیتلز (The Beatles) و افراد سرشناسی همچون ژاکلین کِندی (Jacqueline Kennedy)، همسر جان اف. کِندی، سی و پنجمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا و آغاز دومین جنبش فمنیستی تاثیرات بسزایی در صنعت مد و فشن داشت. از این رو نمی‌توان تاثیرات هنر و سیاست این دهه را در مد و فشن نادیده گرفت

در دهه ۶۰ میلادی طراحی لباس‌های ژاکلین کندی مورد توجه بسیاری از خانم‌ها قرار گرفت. از این رو دامن زنانه تا سر زانو، پالتو زنانه رنگی، مدل‌های گوناگون کلاه و کفش پاشنه بلند جزء جدانشدنی کمد لباس خانم‌ها بود. پیراهن‌ گل‌دار زنانه با دامن کلوش، کت و دامن چهارخانه از لباس‌های محبوب آن دهه به شما می‌آمد و در آرایش صورت توجه ویژه‌ای به آرایش چشم و رژگونه صورتی می‌شد.

کروات یک اکسسوری جدایی ناپذیر در استایل دهه ۶۰ میلادی آقایان بود. از این رو آقایان نه تنها در استایل رسمی خود با کت و شلوار از کروات‌های رنگی بهره‌مند می‌شدند، بلکه همراه با پلیور و ژاکت مردانه، از کروات استفاده می‌کردند. همچنین عینک مربعی و کلاه شاپو استایل یک آقای خوشتیپ را در دهه ۶۰ میلادی تکمیل می‌کرد.

1960-1969 و صنعت مد

مد در دهه 1960 به تدریج در همه جنسیت ها و سنین عادی تر شد. لباس‌های زنانه از سه روند کلی پیروی می‌کردند: تداوم ظرافت زنانه دهه قبل، سبک‌های جوانی مری کوانت و تأثیر عصر فضا، و سبک «هیپی» اواخر دهه 1960. لباس‌های مردانه شاهد افزایش رنگ و طرح، نفوذ نظامی و نمادهای مد جدید در قالب ستاره‌های راک بودند. لباس‌های کودکان کمتر تغییر می‌کردند، اما از نظر رنگ و الگوی معمولی‌تر و روشن‌تر شدند.

لباس زنانه

به طور کلی، سه گرایش اصلی در لباس‌های زنانه دهه 1960 وجود داشت: 1) ظرافت زنانه‌ای که از دهه قبل در افرادی مانند بانوی اول ژاکلین کندی به ارث رسیده بود، 2) طرح‌های سرگرم‌کننده و جوان پسندی که توسط Swinging London رواج یافت) سبک های هیپی تحت تأثیر شرق در اواخر دهه 1960. همراه با این سبک‌های متنوع، تغییری در روش خرید زنان و اینکه این سبک‌ها برای چه کسانی ساخته شده‌اند، رخ داد.

در سال های اولیه دهه، مد در امتداد خطوط دهه 1950 ادامه یافت. کت و شلوار دامن و اکسسوری های هماهنگ کننده با گذر از یک دهه به دهه بعد مورد تاکید قرار گرفتند. بانوی اول ژاکلین کندی این نگاه را در طول مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری و دوره کوتاه ریاست جمهوری همسرش نشان داد. او در سرتاسر جهان به خاطر ظاهر زنانه‌مانندش که شامل کت و شلوارهای دامن جعبه‌ای مانند کت و شلوار جیوانشی و کت و شلوار سرمه‌ای ، لباس‌های غلاف و خط دار و تاثیر عمیق مجلل بود در این لباس ها مورد تحسین قرار گرفت. کت‌ها – همه با دستکش‌های سفید، مروارید، و کلاه همسان پوشیده شده‌اند. این ظاهر توسط افرادی مانند Hubert de Givenchy و Cristóbal Balenciaga تولید می شد. اما با گذشت دهه، مشخص شد که حرکت به سمت نوع جدیدی از طراحان در دهه 1960 بود.

پدیده فرهنگی به نام Swinging London در سال 1955 آغاز شد اما در اوایل تا اواسط دهه 1960 به اوج خود رسید. این پدیده ای بود که بر جوانی متمرکز بود، موسیقی و مد را برجسته می کرد. بیتلز و دامن کوتاه، Twiggy و The Who را برای ما به ارمغان آورد. طراحي كه جنبش «زلزله جواني» را رهبري كرد، مري كوانت بود كه اولين مغازه خود را به نام بازار، در جاده کینگ در چلسي لندن در سال 1955 افتتاح كرد. طرح هاي ساده و رنگارنگ كوانت براي نوجوانان و جواناني كه درآمد قابل تصرف بيشتري داشتند جذاب بود. هر نسل قبل با ظاهر خفه کننده نسل قدیمی تفاوت داشت و برای زنان جوانی که سبک های کودکانه تولید شده توسط کوانت را پذیرفتند جذاب بود. جیمز لاور، مورخ مد، درباره کوانت در لباس و مد می نویسد: تاریخچه مختصر،

او با رد محدودیت‌های نمایش‌های فصلی، بیست و هشت مجموعه را در سال‌های اولیه‌اش تولید کرد و طرح‌های ساده، کاربردی و اغلب ترکیبی را خلق کرد که عنصری از بی‌کلاسی را داشت که کاملاً با حال و هوای دهه شصت سازگار بود.» )261 -262(

بازار به سبک بوتیک جدید در حال توسعه یافتن بود، یک روش جدید انقلابی برای خرید که با آتلیه طراحان سنتی و فروشگاه بزرگ مسیرهای متفاوتی را ارائه می داد در راه بود. علاوه بر دسترسی به لباس‌ها در مغازه، بوتیک‌ها همچنین فضایی دیوانه‌کننده برای خرید خارج بوتیک و رو باز ایجاد کردند. لیندا پرزیبیشفسکی در کتاب خود به نام هنر گم‌شده لباس‌پوشی می‌نویسد: «بوتیک‌ها مکان‌هایی بودند که موسیقی مدرن در آن نواخته می‌شد و صاحبان و مشتریان جوان. روی طراحی ها و استایل ها جدیدی که فقط در اندازه های کوچک و سایز های خاص طراحی می شد با برندهایشان همکاری کردند.

لباس مردانه

همانطور که لباس های زنانه در دهه 1960 رنگارنگ تر و غیررسمی تر شدند، لباس های مردانه نیز رنگارنگ تر شدند. درحالی‌که لباس‌های مردانه در دهه 1950 به سمت سبک‌های غیررسمی‌تر حرکت کردند، انرژی هیجان‌انگیز Swinging London راه خود را با چاپ‌ها و رنگ‌های روشن برای مردان پیدا کرد. از آنجایی که بیش از صد سال است که در مد مردانه حرکت چندانی وجود نداشته است، این تغییر چشمگیر بود. V&A می نویسد،

«شاید قابل توجه ترین پیشرفت در لباس دهه 1960 تغییر چشمگیر لباس مردانه بود. در 150 سال گذشته، لباس‌های مردانه به صورت سفارشی ساخته می‌شدند و ظاهری ساده و تاریک داشتند. اکنون عناصر رنگارنگ جدیدی معرفی شدند، مانند ژاکت بدون یقه که با شلوار و چکمه های باریک پوشیده می شد.» (تاریخ مد 1900-1970).