بیزانس دوره ای مهم در صنعت مد و لباس

دانش ما در مورد منسوجات و لباس‌های بیزانسی به لطف منابع مکتوب متأخر (قرن نهم به بعد)، آثار هنری (مجسمه‌ها، موزاییک‌ها) و مینیاتورهایی که تصوری از کاربرد و ظاهر لباس به ما می‌دهند امکان‌پذیر است.

بیزانس در صنعت مد

در میان منابع مکتوب کتاب تشریفات کنستانتین هفتم (913-959) مشهورترین است. این اثر متعلق به قرن دهم به تفصیل تشریفات مذهبی و غیر مذهبی دربار را شرح می دهد. به عنوان ضمیمه این اثر، سه رساله در مورد لشکرکشی های امپراتوری است که معمولاً جدا از بدنه اصلی De cerimoniis در نظر گرفته شده است. بخش سوم حاوی اطلاعاتی درباره لباس های بیزانسی و لباس هایی است که اعضای دربار و امپراطور می پوشند (موفات؛ هالدون).

یکی دیگر از منابع مکتوب در مورد زندگی تشریفاتی، کلتورولوژی یا کتاب ضیافت فیلوتئوس مورخ 899 (پارانی) است. این کتاب اطلاعاتی درباره دفاتر و مقامات به ما می دهد و در زمان سلطنت لئو ششم در سال 899 گردآوری شده است. کتاب کنستانتین کلتورولوژی به چهار بخش تقسیم می شود و بخش دوم حاوی اطلاعاتی در مورد ضیافت های دربار در طول سال و آنچه مردان در دربار می پوشیدند (دفن) است.

رساله کاذب کودینو در قرن چهاردهم به ما بینشی نسبت به سلسله مراتب و تشریفات دربار در دوره پالئولوژان (1261-1453) می دهد. احتمالاً در آغاز قرن پانزدهم در زمان امپراتوری جان ششم کانتاکوزنوس (1347-1354) نوشته شده است و شامل دوازده فصل است. این منبع ارزشمندی است که از سلسله مراتب، پوشش بزرگان و جشن ها به ما می گوید. پروتکل تشریفاتی مطابق با پروتکلی است که توسط مایکل هشتم پالیولوژیوس ایجاد شد و کتاب به روز شده تشریفات کنستانتین پورفیروژنتوس (Verpaux) است.

دوره بیزانس اولیه – قرن چهارم تا هفتم

در این قرون ما عمدتاً منابع فیگوراتیو مانند موزاییک، دیپتیک و مینیاتور داریم. تابلوهای امپراتوری شناخته شده در راونا غنی ترین و دقیق ترین منبع در مورد مد بیزانسی برای دوره قرون وسطی اولیه است.

از دوران باستان متاخر، مد پیشین رومی دنبال می‌شد و لباس‌ها همان شکل‌ها و پرده‌های استولا را برای زنان و توگا برای مردان به یاد می‌آورد (کروم). ستولا مانند تونیکی پهن بود و نماد لباس زنانه بود و حافظان برای نشان دادن احترام و اخلاق آنها می پوشیدند. در اواخر دوران باستان و اوایل قرون وسطی، زنان به جای آن یک تونیک بدون کمربند به نام dalmatic (Croom) انتخاب کردند. سبک توگا (پارچه‌ای بلند که بر روی شانه‌ها و اطراف بدن پوشانده می‌شود) با بالتئوس پهن و صاف و سینوسی که توسط بازوی چپ نگه داشته شده بود تا قرن چهارم در لباس‌های مردانه ادامه یافت (شکل‌های 1-2) (Croom). دیپتیک ها (شکل 3) منابع تصویری اصلی این گرایش هستند، جایی که کنسول ها توگا را روی تن پوش می پوشیدند. انتخاب این لباس تمایل به همراهی خود با شکوه امپراتوری روم و نشان دادن رابطه خود با قدرت جدید امپراتوری (دلبروک) بود.