هودی که با نام سویشرت کلاهدار نیز شناخته میشود، از معدود لباسهاییست که توانسته از میان وقایع مختلف تاریخ عبور کند و همچنان محبوبیت خود را حفظ کند. هودیها راحت و کاربردی هستند و در طول زمان معنای متفاوتی به خود گرفتهاند. امروزه، هودی نهتنها به عنوان پوشاکی پرطرفدار شناخته میشوند، بلکه به گزینهای مناسب برای گرم نگه داشتن بدن و ایجاد استایلهای متنوع در فصل پاییز تبدیل شدهاند. در ادامه، نگاهی به تاریخچهی هودی خواهیم داشت تا ببینیم چگونه یک لباس ساده، به یک نماد فرهنگی تبدیل شده است.
قرن 12، تاریخچهای از پوششهای کلاهدار
هودی، یکی از لباسهای محبوب امروزی، ریشههای تاریخی عمیقی دارد که به قرن دوازدهم میلادی بازمیگردد. پس از پیروزی نورمنها در انگلستان، لباسهای کلاهدار به عنوان یک عنصر مهم در پوشاک قرون وسطایی شناخته میشدند. در این دوران، راهبان و کشیشان از لباسهایی به نام کاول (cowl) استفاده میکردند. این لباسها معمولاً شامل ردایی بودند که کلاهی به آنها متصل بود و برای حفاظت از سر و گردن در برابر سرما و باران طراحی شده بودند. کلاههای متصل به این لباسها نهتنها جنبهی کاربردی داشتند، بلکه نمادین نیز بودند. آنها نشاندهندهی تعهد دینی و زندگی سادهی راهبان بودند و شخصیت متواضع آنها را به تصویر میکشیدند. در واقع، پوشیدن این نوع لباسها به راهبان کمک میکرد تا در زمانهای دعا و عبادت خود، به تمرکز بیشتری دست یابند.
علاوه بر راهبان، کارگران و کشاورزان نیز از نوعی پوشش کلاهدار به نام “چاپرون” (chaperone) استفاده میکردند. این پوشش، آنها را در فعالیتهای روزمرهی خود در فضای باز، از سرما و باران در امان نگه میداشت.
کلمهی هودی (hoodie) از واژه هود (hōd) گرفته شده است که به معنای کلاه یا پوششی است که سر را میپوشاند. این پوششها به عنوان سپری در برابر عوامل محیطی مانند باد و گرد و غبار عمل میکردند. علاوه بر این، آنها میتوانستند حس حریم شخصی را برای فرد فراهم کنند و از سر و گردن آنها در مقابل رطوبت محافظت کنند.
دههی 1930، آغاز شکلگیری یک لباس محبوب
دههی ۳۰ میلادی، یک دورهی مهم و انقلابی در تاریخ هودیها به شمار میرود. در این دوران، هودیها به تدریج از لباسهای کاربردی و مذهبی، به نمادهایی فرهنگی و اجتماعی تبدیل شدند. شرکت آمریکایی Knickerbocker Knitting Company، که اکنون به برند Champion شناخته میشود اولین هودی را طراحی و تولید کرد که بهطور ویژه برای ورزشکاران در شمال نیویورک ساخته شد تا از آنها در برابر سرما محافظت کند. در آن زمان، برای تولید هودیها از پارچههای ضخیم و باکیفیت و به خصوص پنبهی فرانسوی (French Terry) استفاده میکردند که نرم و راحت بود.هدف اولیهی طراحی هودیها گرم نگه داشتن ورزشکاران در حین تمرین و فعالیتهای ورزشی بود. این نیاز باعث شد که هودی به سرعت در میان ورزشکاران محبوب شوند. اما به تدریج این پوشش جذاب، توجه طبقهی کارگر را نیز به خود جلب کرد و به عنوان یک لباس روزمره و راحت در خیابانها به کار گرفته شد.
تکامل هودیها در دههی 60 میلادی
دههی ۶۰ یک دورهی تحولساز برای هودیها بود که آنها را از لباسهای ورزشی به نمادهایی از فرهنگ و پوشاک جوانان و تبدیل کرد. در این دوره، دانشگاهها به تدریج هودیها را به عنوان بخشی از لباسهای رسمی و غیررسمی خود معرفی کردند و شروع به چاپ نام و لوگوهای خود روی هودیها کردند. این اقدام به هودیها هویت مشخصی بخشید و آنها را به لباسهای محبوب در میان دانشجویان تبدیل کرد.
همچنین طراحان و برندها شروع به ارائهی هودی با طراحیهای متنوع و رنگهای متفاوت کردند .در ادامه، ویژگیهایی مانند کلاه و جیب کانگورویی (kangaroo pocket) به هودیها اضافه شد که باعث افزایش راحتی و جذابیت آنها شد.در سال 1966، محمدعلیکلی (Muhammad Ali Clay)، بوکسور معروف، در حالیکه یک هودی سفید به تن داشت در خیابانهای لندن دیده شد. این تصویر به هودیها اعتبار بخشید و آنها را به یک جزء اصلی از کمد لباس جوانان تبدیل کرد.
فرهنگ خیابانی و تأثیر هودیها
با شروع دههی 70، هیپهاپ به ویژه در برانکس نیویورک به سرعت در حال گسترش بود. این فرهنگ که الهامبخش گرافیتی، برکدنس و بسیاری از اشکال هنری دیگر از جمله موسیقی بود، تأثیر عمیقی بر جامعه گذاشت و هودیها را به عنوان یک پوشش فراگیر خیابانی به جامعه معرفی کرد.در اوایل دههی 70، جنایتکاران مبتدی از هودیها برای مخفی کردن هویتشان استفاده میکردند که باعث شکلگیری تصویری منفی از هودی در جامعه شد. اما با انتشار فیلم محبوب “راکی” در سال ۱۹۷۶ این تصویر کمرنگتر شد. در این فیلم، راکی بالبوا با بازی سیلوستر استالونه(Sylvester Stallone)، یک بوکسور آماتور با قلبی مهربان است که برای قهرمانی سنگینوزن جهان تلاش میکند. هودی خاکستری که راکی در صحنههای تمرینی خود به تن داشت، به نمادی از عزم و اراده تبدیل شد. همچنین این فیلم کلاسیک باعث شد هودیها به لباسی برای افرادی تبدیل شوند که در برابر چالشهای زندگی، ایستادگی و مقاومت میکنند.
دههی 90، دوران طلایی هودیها
در دههی 90، هودیها به عنوان یک عنصر کلیدی در مد و موسیقی، بهویژه در دنیای هیپهاپ و رپ شناخته شدند. این دهه، شاهد ظهور گروههای رپ معروفی مانند Wu-Tang Clan بود. این گروه با سبک خیابانی خود، تأثیر عمیقی بر دنیای مد و موسیقی گذاشتند. هودیها به عنوان نمادی از اعتراض و عدم تبعیت از هنجارهای اجتماعی، محبوبیت زیادی کسب کردند اما بهدلیل ارتباطشان با فعالیتهای غیرقانونی و جرم و جنایتهای موجود در جامعه بسیار مورد انتقاد قرار گرفتند.این دهه همچنین شاهد ورود هودیها به دنیای مد و فشن بود. برندهای سرشناسی مانند Gucci و Versace هودیهای ورزشی را به مجموعههای خود اضافه کردند . آنها با بهکارگیری الگوها، پارچههای باکیفیت و طراحیهای خاص خود، به هودیها جلوهای لوکس و تجملی بخشیدند.
از صحنههای اعتراضی به جریان اصلی مد در جهان
حضور هودی در ویدیوهای موسیقی، فیلمها و کمد لباس سلبریتیها در دههی 2000 تأثیر جهانی آن را افزایش داد. برند Rocawear که توسط رپر معروف، جیزی تأسیس شده بود، به ترویج پوشاک غیررسمی با استایل خیابانی میپرداخت. همچنین، سلبریتیهایی مثل پاریس هیلتون و بریتنی اسپیرز با پوشیدن هودیهای زیپدار Juicy Couture به تثبیت جایگاه هودی در فرهنگ پاپ کمک کردند. در این دهه، هودیها نقش مهمی در صحنههای اعتراضی ایفا کردند و بهعنوان نمادی از مبارزه و همبستگی شناخته شدند. حادثهای که این موضوع را به وضوح نشان داد، پروندهی کشته شدن تریوان مارتین در سال 2012 بود. این واقعه موجب بروز اعتراضات گستردهای در ایالات متحده شد. در این جنبش میلیونها نفر با پوشیدن هودیهایشان خواستار برابری نژادها و برقراری عدالت شدند. با وجود این مسائل، هودیها همچنان در دنیای مد محبوب باقی ماندند و جایگاه خود را در صنعت مد و فشن تثبیت کردند.
هودیها در فرهنگ معاصر
امروزه هودی در تمامی گروههای سنی و طبقات اجتماعی دیده میشود و کاربردهای مختلفی دارد. به دلیل راحتی و تنوعشان، هودیها نهتنها در محیطهای غیر رسمی بلکه در موقعیتهای رسمیتر نیز به کار میروند. برندهای بزرگ صنعت مد مانند Balenciag و Vetements، برای هودیها در کالشکنهای خود جایگاه ویژهای قائل شدند و این لباس را به یک کالای شیک و مدرن تبدیل کردهاند. استایل کردن هودیها نیز کار آسانی است؛ این لباس به راحتی با انواع شلوار، دامن و حتی لباسهای رسمی ترکیب میشوند و به افراد این امکان را میدهد که استایل خود را به سادگی تغییر دهند. بهعلاوه، سلبریتیها و افراد تأثیرگذار صنعت مد از جمله کانیه وست و جاستین بیبر نیز هودی را به عنوان بخشی از استایل روزمرهی خود انتخاب کردهاند.
همانطور که دیدیم، هودیها تاریخچهای غنی دارند و در طول زمان تغییرات زیادی را تجربه کردهاند و به یکی از محبوبترین لباسها در دنیای مد تبدیل شدهاند. هودیها در فصلهای سرد دوست و یاور همیشگی ما هستند و حس راحتی زیادی را به ما منتقل میکنند.
این تحول در شکلگیری هودیها از گذشته تا به حال، به ما یادآوری میکند لباسهایی که میپوشیم میتوانند تأثیرات مهمی در جامعه بگذارند. آنها نه فقط یک قطعه لباس، بلکه نمایانگر تغییرات اجتماعی و فرهنگی در جامعه ما هستند.