هر رنگی را نمیتوان با هر رنگی ست کرد و در ست کردن رنگ لباس، باید از چرخه رنگ و روانشناسی رنگ ها استفاده کرد. یکی از مهم ترین عوامل در انتخاب لباس، رنگ آن است
برای ست کردن رنگ لباس در موقعیت و مناسبت های مختلف، رنگ های مختلفی مناسب هستند. رنگ ها می توانند اندام را به گونه ای دیگر جلوه دهند و حتی روی پوست و مو نیز اثرگذار باشند. طراحان، تولیدکنندگان لباس و خیاط های حرفه ای با شناخت مواردی مانند گروه سنی، جنسیت، موقعیت های اجتماعی، فرهنگی و مشاغل به انتخاب رنگ مناسب می پردازند و از این طریق پوشاکی با کیفیت و مناسب هر گروه تولید می کنند.
نخستین گام ست کردن رنگ لباس؛ انتخاب رنگ اصلی
رنگ اصلی لباس که رنگ های دیگر در کنار آن قرار می گیرند، بهتر است رنگی باشد که بتواند با طیف رنگ های بیش تری ترکیب شود. برای این منظور، رنگ های تیره و خنثی ( سفید، خاکستری و سیاه ) بهترین انتخاب هستند و می توانند در کنار هر رنگی قرار گیرند.
رنگ های روشن نیز می توانند به عنوان رنگ اصلی در لباس به کار روند، ولی بهتر است تنها برای ایجاد تنوع در رنگ لباس های خود از آن ها استفاده کنید، زیرا رنگ های روشن بیشتر از رنگ های تیره جلب توجه می کنند.
تا حد ممکن سعی کنید رنگ های تند و با شدت رنگی بالا را در زمینه کار، قرار ندهید. چشم از دیدن این نوع رنگ ها زود خسته می شود. برای اینکه با به کار بردن رنگ های ملایم و ساده، ظاهر خسته کننده نباشد، از رنگ های زنده در بخش های کوچکتر لباس استفاده کنید.
حداکثر از سه رنگ در لباس باید استفاده شود. استفاده بیشتر از رنگ ها سبب شلوغی لباس می شود. به عنوان مثال، کیف و کفش، هم رنگ و لباس رنگ دیگری باشد،رنگ ها باید به گونه ای انتخاب شوند که هنگام نگاه کردن به لباس، این طور احساس شود که رنگ ها دارای پیوستگی هستند. مثلا برای ایجاد توازن بین بلوز روشن و دامن تیره، باید تیرگی دامن به نحوی روی بلوز ظاهر شود.
برای ایجاد توازن رنگی، باید گستره رنگ ها را در نظر داشت. مثلا گستره رنگی قرمز و سبز یکسان است. اگر در چیدمان رنگ لباس به یک اندازه به کار روند، لباس متوازن خواهد بود. اما نسبت زرد به بنفش، سه به یک است؛ یعنی رنگ بنفش باید با وسعت سه برابر نسبت به زرد به کار رود.
موارد مهم و تاثیر گذار در ست کردن لباس
ست کردن لباس دارای اصولی است و بر مبنای سلیقه شخصی صورت نمی گیرد. برای هر فرد، با توجه به نوع اندام و محیطی که لباس در آن پوشیده می شود، نوع پوشش و انتخاب رنگ مناسب، متفاوت خواهد بود.
- ست کردن لباس روز
- استفاده از رنگ های روشن و طرح های شاد
- استفاده از پارچه های طرح دار و نقش دار
- ست کردن لباس شب
- استفاده از رنگ های تیره، هماهنگ با محیط
- استفاده از پارچه های ساده و بدون طرح و نقش
- به کارگیری تزییناتی مانند سنگ دوزی در لباس های شب تیره رنگ
- ست کردن کلاسیک
از ترکیب رنگ های ملایم و غالبا تیره در کنار هم و هم چنین طرح های ساده و کلاسیک به دست می آید.
عوامل موثر در انتخاب رنگ لباس
۱- اثر نور
رنگ ها در شرایط متغیر نور، نوعی دیگر جلوه می کنند. بنابراین با توجه به اینکه لباس در روز یا شب مورد استفاده قرار می گیرد؛ تحت تاثیر نور مربوطه اقدام به خرید کنید.
۲- بافت پارچه
بافت پارچه در انتخاب رنگ مناسب بسیار مهم است. به عنوان مثال پارچه هایی از قبیل ارگاندی یا کتان را می توان نزدیک صورت قرار داد. در حالی که مثلا ساتن به علت خاصیت انعکاس نوری که دارد، باید با دقت بیشتری استفاده شود.
۳- سن و جنسیت
رنگ های زنده و اشباع برای افراد کم سن و سال و رنگ های غیراشباع برای میانسالان مناسب تر است،هر چه سن کمتر باشد، رنگ های روشن، تند و زنده، مناسب تر هستند و هر چه سن بالاتر برود، رنگ های ملایم بهتر به نظر می رسند.
رنگ های مناسب لباس نوزاد
رنگ مناسب برای نوزادان، رنگ های روشن در ترکیب با رنگ سفید، مانند سفید و صورتی، یا آبی و سفید است. این رنگ ها لطافت و پاکی را القا می کنند. همچنین برای پاکیزگی لباس نوزاد باید رنگ ها بسیار روشن باشند.
رنگ های مناسب برای لباس کودکان
رنگ های اشباع، زنده و درخشان در کنار هم برای این گروه سنی مناسب هستند؛ مانند انواع زرد درخشان، نارنجی، سبز روشن، آبی و قرمز روشن.
رنگ مناسب نوجوانان و جوانان
بسته به جنسیت، انتخاب رنگ های مناسب متفاوت است. برای ترکیب های دخترانه باید فضایی شاد و پرطراوات ایجاد کرد. برای این منظور می توان از رنگ هایی مثل صورتی، سرخابی و بنفش و غیره استفاده کرد. برای لباس های پسرانه باید فضایی گرم، پرشور و فعال ایجاد کرد. برای این کار می توان از ترکیب رنگ های مکمل استفاده کرد. مثلا می توانید از انواع قرمز، آبی و نارنجی استفاده کنید.
رنگ مناسب برای لباس مردانه ( میانسال )
خاکستری های رنگی سرد با تنوع تیره و روشن، مانند: آبی خاکستری، سبز خاکستری و قهوه ای و غیره، فضایی سنگین و موقر ایجاد می کنند که مناسب این گروه هستند.
رنگ مناسب برای لباس زنانه
خاکستری های رنگی گرم همراه با تنوع تیره و روشن آن ها، مانند: قرمز خاکستری، نارنجی خاکستری، بنفش خاکستری و غیره، مناسب این گروه هستند. تضاد تیره – روشن رنگ های ملایم، ترکیبی متعادل به وجود می آورد که خسته کننده نیز نخواهد بود. رنگ های زنده، نظیر فیروزه ای یا پرطاووسی، بنفش تند و غیره، رنگ های مناسبی برای خانم های مسن نیستند. این رنگ ها، حالت جوانی کاذب و نامطبوعی را ایجاد می کنند. البته استفاده مختصر از این نوع رنگ ها، ضمن رعایت تناسب با طرح پارچه و مدل لباس، خوشایند خواهد بود.
۴- اندام
- پارچه های روشن، براق و زنده، در چند مایه رنگی و گرم، مناسب افراد لاغر هستند، زیرا فرد را درشت تر جلوه می دهند.
- پارچه هایی با رنگ های تیره و مات ( خفته ) در یک مایه رنگی سرد، مناسب افراد چاق هستند و آن ها را لاغرتر نشان می دهند. البته باید دانست که ارزش و شدت رنگ ها بسیار موثر هستند. یک خانم درشت اندام هرگز نباید رنگ هایی با تفاوت زیاد را در تهیه یک لباس به کار برد.
- اگر در رنگ آمیزی یک لباس، فضاهای مختلفی با رنگ های روشن پوشیده شود، چشم به سرعت از یک نقطه روشن به نقطه دیگر می رود و اندام کوتاه تر دیده می شود. مگر اینکه رنگ های روشن به مقدار لازم و در محل های صحیح به کار روند.
- یک رنگ پوشیدن، اندام را کشیده تر و بلندتر نشان می دهد. دو رنگ متضاد در کنار هم، مثلا بلوز روشن و دامن تیره، دید عمودی را شکسته و قامت را کوتاه تر نشان می دهد.
۵- فصل
رنگ های سیاه، تیره و گرم، نور و گرما را جذب می کنند و برای پاییز و زمستان مناسب هستند. رنگ های سفید و روشن، نور و گرما را منعکس می کنند و مناسب فصل بهار و تابستان هستند. البته دلیل دیگر این انتخاب، ایجاد تناسب با محیط و شرایط است؛ زیرا هر فصل، رنگ مشخصی را می طلبد.
در فصل پاییز بیشتر رنگ های آجری، اخرایی، اکر، قهوه ای، عسلی و غیره در طبیعت دیده می شوند؛ بهتر است از چنین رنگ هایی در پوشش استفاده شود. اگر از رنگ های تند و زنده استفاده کنید، چون با محیط هماهنگ نیستند، چشم از دیدن آن ها خسته می شود.
اگر رنگ های پاییزی برای شما یکنواخت و خسته کننده هستند، از آن ها به عنوان رنگ اصلی استفاده کنید و در بخش های جانبی ( مانند: شال، کراوات و روسری ) از رنگ های زنده و شادتر استفاده کنید.
رنگ های سیاه، تیره و گرم، نور و گرما را جذب می کنند و برای پاییز و زمستان مناسب هستند.
۶- موقعیت های شغلی و نوع فعالیت
الف) رنگ های مناسب لباس های خدماتی
بسته به خدمات نیروی کار، رنگ های متفاوتی استفاده می شود که بیانگر نوع کار است:
- رنگ سفید: برای لباس های مراکز بهداشتی و بیمارستانی که بیان کننده آرامش و رعایت نظافت است.
- انواع رنگ سبز: در لباس های سازمان محیط زیست، فضای سبز و اتاق عمل به کار می رود. رنگ سبز در تضاد با رنگ قرمز، باعث می شود بافت باز شده و رگ های خونی به خوبی دیده شوند. رنگ سبز، احساس آرامش را نیز القا می کند.
- انواع رنگ قرمز: در لباس ماموران آتش نشانی به لحاظ القای حالت هشدار و خطر به کار برده می شود.
- انواع رنگ آبی: در لباس های ماموران سازمان آب و شرکت های هواپیمایی به لحاظ وجود عنصر آب و آسمان به کار برده می شود.
- انواع رنگ زرد: در لباس عوامل فنی سازمان های برق، گاز و تلفن برای ایجاد هشدار و آگاهی به کار می رود.
ب) رنگ های مناسب لباس های رسمی و اداری
در چنین محیط هایی، وقار و جدیت بسیار مهم است. از این رو باید از ترکیب های رنگی ملایم و خاکستری های سرد و گرم استفاده کرد. رنگ های روشن ملایم در کنار رنگ های تیره، ترکیب رسمی مناسبی را به وجود می آورند.
ج) رنگ های مناسب برای لباس های ورزشی
باید ترکیب رنگ ها به نحوی باشد که فضایی پر شور و فعال را تداعی کند و بازتاب نوری زیادی داشته باشد. از این رو، رنگ هایی در نهایت درجه خلوص، توصیه می شود؛ مانند: ترکیب زرد فسفری، آبی های زنده و غیره.
گاهی هم جواری بعضی رنگ ها، فضایی پرتحرک ایجاد می کنند، مثل: سبز و بنفش و گاهی هم جنبه هشدار دهنده دارند؛ مانند لباس های کوهنوردان و اسکی بازان تا در صورت بروز سانحه، از رنگ محیط قابل تشخیص باشند.
د) رنگ های مناسب لباس فرم نظامی
در این لباس ها به علت استتار از لباس های هم رنگ با فضا استفاده می شود؛ رنگ هایی مثل: سبز، سفید، آبی، خاکستری، اکر، قهوه ای و غیره.
رنگ پوست و موی این گروه به رنگ های گرم تمایل دارد؛ مانند پوست های برنزه، گندمی و غیره یا موهای عسلی، خرمایی و غیره.
رنگ های مناسب برای گروه گرم
- رنگ های گرم مانند: زرد (طلایی)، نارنجی، قرمز نارنجی، قرمز، بنفش تیره، بادمجانی و خاکستری گرم.
- این افراد اگر رنگ سیاه انتخاب می کنند، باید رنگ مناسب گرمی را که با رنگ صورت هماهنگی داشته باشد، نزدیک چهره قرار دهند.
- به طور کلی پوست گرم و زنده شرقی ها، با تمام رنگ های گرم به خصوص انواع تیره آن متناسب و زیبا به نظر می رسد. وقتی رنگ قهوه ای به کار می رود، باید رنگ متفاوتی با چهره از نظر ته رنگ، شدت و ارزش، نزدیک آن قرار گیرد. برای مثال: رنگ هایی مانند قهوه ای قرمز و سبز برنزی (زیتونی و ماشی)، برای رنگ اصلی و سبز طاووسی و سبزهای آبی برای تاکید، جزو بهترین رنگ ها هستند.
- افرادی که دارای موی قرمز هستند، اگر بخواهند از شدت قرمزی رنگ موی خود بکاهند، رنگ قهوه ای تیره برای آن ها بهترین انتخاب است.
- برای تشدید رنگ قرمز باید از رنگ های متضادی که ته رنگ گرم داشته باشند، استفاده کرد؛ مانند سبز گرم، آبی سبز یا سبزهای قهوه ای. استفاده زیاد از رنگ های سرد، تضاد زیادی ایجاد می کند که خوشایند نیست.
رنگ هایی که برای گروه گرم مناسب نیست
رنگ هایی با ته رنگ آبی و سرد، مناسب نیستند. مثلا آبی زنده، آبی کم رنگ و تمام خاکستری های مایل به آبی و بنفش مایل به آبی. این رنگ ها تضاد زیادی را با رنگ گرم آن ها به وجود می آورد که خوشایند نیست.
گروه سرد
رنگ پوست و موی این گروه روشن است به گونه ای که رنگ پوست به رنگ های سرد تمایل دارد؛ مانند پوست سفید مهتابی و موهای روشن سرد، مانند خاکستری ها و زیتونی روشن.
رنگ های مناسب برای گروه سرد
- رنگ های زنده و سرد چرخه رنگ مانند: بنفش مایل به آبی، بنفش، آبی، سبز، سبزهای آبی و قرمز آبی.
- در انتخاب رنگ برای فرد سفید و بور، اگر میزان تیره و روشنی رنگ لباس با موی سر یکسان باشد، جالب نخواهد بود؛ به خصوص اگر رنگ لباس از همان مایه رنگ موی سر باشد. این یکنواختی را می توان با تضاد در تیرگی یا روشنی رنگ لباس از بین برد.
- برای چهره رنگ پریده، اگر از لباسی با رنگ های تیره استفاده شود، به دلیل پریده رنگ تر نشان دادن شخص باید از وسایل تزیینی، مانند دستمال گردن و گردنبد یا از رنگ های خیلی روشن و حتی سفید نزدیک صورت استفاده کرد.
گروه متوسط
بیشتر افراد در این دسته قرار دارند و دارای ویژگی هایی بین دو گروه سرد و گرم هستند. با این وصف، گستره وسیع تری از رنگ ها برای این افراد مناسب است. این افراد بسته به شباهت بیشتر به گروه گرم یا سرد، می توانند رنگ مناسب خود را انتخاب کنند.
رنگ های مناسب گروه متوسط
- چنانچه به طرف رنگ های سرد گرایش داشته باشند، آبی ها و سبزهای سرد، مناسب این افراد است.
- آن دسته که به طرف رنگ های گرم گرایش دارند، رنگ قهوه ای یا سبزهای گرم و مخلوطی از رنگ های گرم و سرد برای آن ها مناسب است.
- افرادی که تفاوت کاملا مشخصی بین رنگ پوست و موی آن ها وجود داشته باشد، و پوست خوش رنگ و چشم های خیلی روشن داشته باشند، می توانند از رنگ های گرم، سرد و مشکی استفاده کنند.
انتخاب رنگ متناسب با چهره
برای پوست های روشن، رنگ های روشن و پوست های تیره، رنگ های تیره مناسب تر است. به طور کلی، پوشیدن رنگ تیره، پوست را روشن تر نشان می دهد. البته برای پوست های سفید و سرد، پوشش روشن، ظاهر را بی روح می کند. از این رو بهتر است رنگ های شادتری با آن ها ترکیب شود.
بر طرف کردن زردی پوست چهره
- باید از رنگ هایی استفاده شود که نه زیاد شبیه رنگ پوست و نه خیلی متضاد با آن باشد. هر رنگی را می توان با مخلوط کردن مقداری از رنگ همجوار آن که دارای شدت کمتری است تضعیف کرد. برای مثال، شخصی با پوست زرد رنگ، اگر لباسی به همان رنگ بپوشد، رنگ زرد چهره بیشتر نمایان می شود. اما اگر از نارنجی قرمز مات مانند قهوه ای قرمز یا حنایی، استفاده کند، رنگ زرد چهره و زردی که در نارنجی قرمز وجود دارد، با یکدیگر ترکیب و رنگ قرمز نمودار می شود که زیبایی مطبوعی به چهره می بخشد.
- شخصی از گروه سرد با پوست زرد پریده، رنگ های سرد و مات برای او مناسب تر هستند؛ مانند رنگ هایی از قبیل آبی های مات ( فیلی و سورمه ای مات )، سبزهای آبی رنگ، انواع سبزها و بنفش ها.
- رنگ سیاه نباید نزدیک چهره قرار گیرد، زیرا رنگ ها را جذب کرده و شخص را رنگ پریده نشان می دهد. اشخاص رنگ پریده بهتر است که فضای وسیع تری از لباس را به رنگ های تیره با شدت کم اختصاص دهند. همچنین باید از تزییناتی با رنگ های زنده استفاده کنند.
- رنگ های کرم سوخته و نیز خاکستری هایی که از نظر تیرگی و روشنی نزدیک رنگ چهره هستند، نباید استفاده شوند.
- از به کار بردن رنگ های روشن یا متوسط که در مایه زرد، زرد نارنجی و زرد سبز است نیز باید پرهیز کرد.
جلوه گر کردن و تشدید رنگ گونه ها
- استفاده از رنگ های سفید یا کرم روشن نزدیک صورت.
- استفاده از رنگ متضاد گونه.
- با تکرار رنگ گونه یا رنگ همجوار آن ها ( قرمز و نارنجی قرمز برای گروه گرم، بنفش و قرمز بنفش برای گروه سرد ). رنگی که انتخاب می شود اگر به مقدار زیاد به کار رود، باید تیره تر از رنگ گونه باشد. اگر تنها به خاطر تشدید و بهتر مشخص کردن است، می تواند از همان رنگ گونه ولی زنده تر و به مقدار کم باشد ( مثلا مغزی برای یق).
کم کردن شدت رنگ گونه ها
به کمک رنگ سیاه و سایر رنگ های تیره ( غیر از رنگ های متضاد )، می توان شدت رنگ گونه را کم کرد.
جلوه گر کردن رنگ چشم ها
- اگر رنگی را به مقدار زیاد می خواهید استفاده کنید ( مانند لباس )، باید رنگ آن تیره تر و مات تر از همان مایه رنگ چشم باشد.
- اگر مقدار کمی به صورت تزیینی، نظیر مغزی به کار می رود، رنگ مورد نظر باید از همان مایه رنگ چشم و زنده تر باشد، در نزدیکی چهره واقع شود تا رنگ چشم ها بیشتر جلوه کند.
- شخصی که در گروه سرد جای دارد، رنگ آبی چشم ها را می تواند با رنگ سردی مانند لباس آبی تیره و مقدار کمی رنگ متضاد، مانند زرد یا نارنجی در نزدیک چهره، بیشتر نشان دهد. ولی اگر از گروه گرم باشد می تواند این رنگ متضاد را در نواحی بیشتری استفاده کند.
جلوه گر کردن رنگ موی سر
- به کارگیری رنگ سیاه یا سفید و یا هر رنگ تیره تر یا روشن تر از موی سر.
- به کمک رنگی با شدت کمتر از همان مایه رنگ مو.
- به کمک رنگ های متضاد با رنگ مو.
- در انتخاب نهایی باید رنگ چهره را نیز در نظر گرفت تا رنگ آن به خاطر جلوه گر کردن رنگ موی سر، نادیده گرفته نشود.
خفته کردن رنگ موی سر
اگر شخصی بخواهد شدت رنگ نارنجی قرمز موی خود را کم کند، با به کار بردن همان رنگ و یا رنگ همجوار آن به نسبت تیرگی یا روشنی مو، به مقصود خواهد رسید.
رنگ های مناسب برای موی خاکستری
با افزایش سن، رنگ موها خاکستری و رنگ چهره به زردی می گراید. بنفش و ارغوانی کمرنگ مایل به آبی، رنگ های مناسبی برای موهای خاکستری هستند. این رنگ ها باید با دقت انتخاب شوند، زیرا مثلا بنفش های تند و زنده و رنگ های زرد، نارنجی زرد و سبز زرد، رنگ زرد چهره را بیشتر نشان می دهند و مناسب نیستند.
این افراد نباید از لباس های خاکستری رنگ استفاده کنند؛ به خصوص اگر نسبت تیرگی و روشنی آن با رنگ خاکستری مو یکسان باشد. به طور کلی اگر رنگ های خاکستری به کار روند، باید از رنگ تیره و یا رنگ زنده نزدیک به چهره در تزیینات استفاده شود.
به طور کلی رنگ های تیره و با شدت کم را تقریبا همه می توانند استفاده کنند. رنگ های تیره ای که معمولا برازنده هستند، عبارتند از:
- آبی تیره
- سبز تیره، سبز آبی تیره ( سبز طاووسی )، سبز زرد تیره
- نارنجی تیره، نارنجی قرمز
- قرمز تیره ( حنایی، شرابی تیره، دانه اناری)
- بنفش تیره، بنفش قرمز ( بادمجانی)
- خاکستری تیره
رنگ های روشن که معمولا برازنده هستند، شامل موارد زیر می شوند:
- سفید و کرم روشن
- نارنجی روشن (گلبهی)
- سبز آبی روشن (زنگاری و فیروزه ای )
استفاده از بعضی رنگ ها برای بسیاری از پوست ها مشکل است، مانند:
- آبی زنده با تیره روشنی متوسط ( بیشتر زنگاری زنده )
- بنفش زنده، بنفش آبی زنده، بنفش قرمز زنده
- نارنجی مات روشن مثل کرم سوخته
- خردلی