حتی اگر لباسهای فرم مدارس به قیمت درجشده در ابلاغیهها نیز فروخته شود، نرخها برای قشر ضعیف جامعه بالاست؛ بهخصوص اگر در یک خانه چند دانشآموز حضور داشته باشد. در این میان برخی مدارس غیر دولتی هم حکایت خاص خودشان را دارند؛ به طوری که یک دست لباس فرم دانشآموزی در آنها حدود یک میلیون و حتی بیشتر هزینهبر میدارد که مصداق بارز بیشتر پولدادن و بیشتر آشخوردن است.
با رونقگرفتن بازار فصلی لباس فرم مدارس در روزهای اخیر، داستان آشفتگی و چندصدایی هم دوباره شروع شده است. دو سال بود که شیوع کرونا تقریبا پرونده این ماجرا را بسته بود.
البته اگر از اصرار برخی مدارس برای خرید لباسهای فرم آن هم فقط برای دو ماه فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ صرف نظر کنیم. با این حال قاطبه مدارس و اکثر خانوادهها در این دو سال فکر و خیال لباس فرم را نداشتند که لاجرم با اعلام قطعی بازگشایی مدارس از دو هفته آینده این نگرانیها بار دیگر از سر گرفته شده است. اکنون قیمتهای متفاوت دغدغه اصلی خانوادههاست.
در برخی موارد هم قیمتهای گزاف؛ آن هم برای لباسهایی که عمرشان بیشتر از یک سال نیست و معمولا آنچنان جذاب نیستند که در فضاهای بیرون از مدرسه نیز کاربرد داشته باشند. این در حالی است که آموزشوپرورش و وزارت صمت، نرخنامههایی را تعیین و به استانها ابلاغ کردهاند که باید حرف اول و آخر در حوزه لباس دانشآموزی را بزند ولی همچنان نرخهای گوناگون از خانوادهها دریافت میشود که موجب اعتراض شده است.
حتی اگر لباسهای فرم مدارس به قیمت درجشده در ابلاغیهها نیز فروخته شود، نرخها برای قشر ضعیف جامعه بالاست؛ بهخصوص اگر در یک خانه چند دانشآموز حضور داشته باشد. در این میان برخی مدارس غیر دولتی هم حکایت خاص خودشان را دارند؛ به طوری که یک دست لباس فرم دانشآموزی در آنها حدود یک میلیون و حتی بیشتر هزینهبر میدارد که مصداق بارز بیشتر پولدادن و بیشتر آشخوردن است.
قیمتها از روی کاغذ تا واقعیت
وزارت آموزشوپرورش چند سالی است تصمیمگیری در حوزه لباس دانشآموزی و کلا ریش و قیچی این ماجرا را به مدارس و دقیقتر بگوییم به انجمنهای اولیا و مربیان واگذار کرده، با این توضیح که اگر مردم پولی بابت لباس میپردازند به جیب مدرسه نمیرود بلکه در حساب تولیدکنندهها مینشیند.
البته آموزشوپرورش برای ایفای نقش حاکمیتیاش نرخنامههایی را مصوب و در هماهنگی با اتحادیه پوشاک، تولیدیهای مجوزدار را معرفی میکند که مدیران مدارس با آنها قرارداد میبندند و بستر خریدی کمدغدغه را برای خانوادهها فراهم میکنند. این نرخهای رسمی با این حال در شهرهای مختلف تفاوتهایی دارد ولی در مجموع حولوحوش قیمتهایی مشابه میچرخد ولی وقتی بحثها از روی کاغذ به واقعیت کشانده میشود قیمتهای رسمی نیز تغییر میکند.
بر اساس اطلاعاتی که مدیران دو مدرسه، یکی در شهر تهران و دیگری در یکی از شهرستانهای استان تهران در اختیار جام جم قرار داد امسال نرخ رسمی لباس فرم مدارس برای دانشآموزان پسر دوره اول ابتدایی ۳۷۰ هزار تومان، برای دانشآموزان کلاسهای چهارم تا ششم ۴۵۰ هزار تومان، برای محصلان متوسطه اول از ۲۶۱ تا ۳۳۴ هزار تومان (بسته به جنس پارچه) و برای دانشآموزان دوره دوم متوسطه از ۲۷۷ تا ۴۳۳ هزار تومان تعیین شده که اگر مدرسهای کت تک فاستونی را هم به این بسته اضافه کند خانوادهها باید ۵۶۷ هزار تومان به قیمتهای قبلی لباس فرزند دبیرستانیشان بیفزایند.
با این حال این قیمتها ثابت نیست. چنانچه طبق اطلاعات جام جم نرخهای ابلاغی به مدارس شهرستانهای استان تهران لباس فرم مدارس برای دانشآموزان پسر از ۳۷۵ هزار تومان در دوره ابتدایی تا ۴۱۰ هزار تومان در دبیرستان متغیر است.
در این میان لباسهای فرم دخترانه نیز قیمتهای خاص خود را دارد؛ به طوری که بر اساس اطلاعات کسبشده، قیمت یک دست مانتو، شلوار و مقنعه از ۳۷۰ هزار تومان در دوره ابتدایی تا ۴۳۵ هزار تومان برای دوره اول متوسطه و ۴۹۰ هزار تومان برای دوره دوم دبیرستان در نوسان است.
با وجود این اما پیگیریهای جام جم نشان میدهد که برخی تولیدکنندهها قیمتهایی بالاتر از این ارقام را از خانوادهها دریافت میکنند (که تا رقم یکمیلیون تومان را نیز شامل میشود) و علت را هم عمدتا جنس بهتر پارچه و پرکارتر بودن مدلها میدانند؛ در حالی که خانوادهها نمیدانند آیا واقعا پول بیشتر را برای کیفیت بهتر میدهند یا موارد دیگر.
راز چندنرخیبودن لباسهای فرم مدارس
اما چرا با وجود نرخنامههای رسمی باز هم خانوادهها بر سر قیمت لباس فرم مدارس دچار چالش میشوند؟
کامیاب صدری، رئیس سابق انجمن اولیا و مربیان استان تهران، میگوید این کار یا به سبب بیقانونی برخی تولیدیهاست یا بر اساس توافق خانوادهها برای خرید لباسهایی با مواد اولیه مرغوبتر که بهویژه در برخی مدارس غیر دولتی مرسوم است. اما اکرم عیوضخانی، عضو اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران در گفتوگو با ایسنا از برخی چالشها و تاثیرشان بر قیمت لباس دانشآموزی میگوید.
او که از قیمتهایی تا ۸۰۰ و ۹۰۰ هزار تومان حرف میزند، به مشکلات تامین مواد اولیه اشاره جدی دارد و میافزاید: امسال افزایش تقاضا و برخی مشکلات دیگر تأمین مواد اولیه را دشوار کرده. برای مثال مشکلات تهیه نخ و رنگرزی باعث کمبود برخی انواع پارچه شده است.
همچنین نوسان مداوم قیمت مواد اولیه باعث شده تا قیمت لباس فرم مدارس هم بارها تغییر کند. ضمن اینکه به دلیل رونق فصلی بازار لباس مدرسه عدهای بیتجربه هم به عنوان پیمانکار وارد حوزهای شدهاند که در آن تخصص ندارند. پس در شرایطی که او توصیف میکند اگر قیمت لباسهای فرم نوسان نداشته باشد، عجیب است.
خرید لباس فرم مدارس جدید اجباری نیست
در اوضاع اقتصادی فعلی که خیلیها بهسختی از پس مخارج برمیآیند و عدهای نیز دخلشان همیشه از خرجشان عقبتر است برخی خانوادهها یک مطالبه جدی دارند مبنی بر اینکه مجبور نباشند هر سال برای فرزندانشان لباسهای جدید بخرند. در این میان اما برخی مدارس اصرار به خریدهای جدید دارند و به خانوادهها فشار میآورند؛ فشاری که پیگیریهای ما نشان میدهد نه قانونی است و نه الزامی که وزارت آموزشوپرورش گذاشته باشد.
در همین رابطه کامیاب صدری، رئیس سابق انجمن اولیا و مربیان استان تهران به ما توضیح میدهد که بر اساس بخشنامه اداره کل آموزشوپرورش تهران، خانوادهها میتوانند در صورتی که لباس فرم مدارس سالهای گذشته فرزندانشان مناسب و سالم است از همانها استفاده کنند و الزامی به خریدهای مجدد نیست.
محمدرضا ولیزاده، رئیس اداره توسعه انجمنهای اولیا و مربیان سراسر کشور، نیز در گفتوگو با جام جم تاکید میکند اگر خانوادهای خودش میتواند لباس فرم مدارس را با قیمت و جنس بهتر تهیه کند اجباری به پرداخت وجه به مدرسه ندارد.