مُدرنیسم در فشن

شکل گیری مدهای مدرنیستی به بعد از جنگ جهانی اول باز می گردد که به سلطه بر دهه ۱۹۲۰ انجامید. مدرنیسم که به واسطه طرح های ساده و بی آلایش، الگوهای دوجنس گرایانه و نداشتن زر و زیور اضافی متمایز می نمود، از طریق مخالفت صریح و آشکار محدودیت های غیر طبیعی، در پی افزایش طول عمر استفاده کنندگان لباس بود.

اگرچه حوالی ۱۹۲۹، نفوذ مدرنیسم به عنوان جنبشی در عرصه مد رو به افول گذاشت اما اصول آن تاثیر فراگیر و به سزایی بر بسیاری از سبک های قرون بیستم و بیست و یکم نهاده است. مدرنیسم اصطلاحی کلی و جامع است که به شماری از جنبش های هم داستان در زمینه رد پدیده تاریخ گرایی دراوایل سده بیستم اطلاق می شود.

مدرنیست ها از ایده رشد و پیشروی استقبال می کردند و به قیمت چشم پوشی از گذشته در طلب گسترش تجربه انسانی عصر مدرن بودند. مد از شاخه های مهم مدرنیسم به شمار می رفت و پس از جنگ جهانی اول به طور گسترده ای دست به انتخاب اصول و مبانی خود زد.

سبک مدرنیستی که متعادل و پیراسته بود، درست در نقطه مقابل جامه های سنگین و دست و پاگیر رایج دوران زیبا (Belle Époque) قرار داشت. این سبک جدید دو جنس گرایانه “گارسون” نام گرفت و تا ۱۹۲۹ مد را در تسخیر خود داشت. قد دامن ها به طرز چشمگیری کوتاه تر از پیش شدند و نقطه اوج آن در سال ۱۹۲۶ بود که درست تا زیر زانو قرار گرفتند. 

خط کمر تا نزدیک کفل ها پایین آمد. موها کوتاه تر یا حتی از ته تراشیده و مدلشان مصری شدند. کلاه های کلاچ بی لبه و ناقوس مانند بسیار رایج شد که تا روی چشم ها پایین کشیده می شد و زیرپیراهن های آزاد که از قسمت سرشانه ها پایین افتاد تا فرمی تقریبا استوانه ای شکل و راسته پیدا کند.

علاوه بر این از پارچه های جدید لطیف و راحت با رنگ های خنثی نظیر سرمه ای، مشکی، بژ و خاکستری استفاده شد. وسایل و لوازم آرایش از رواج و محبوبیتی بی اندازه برخوردار شد که به منظور افزایش زنانگی و تعدیل حالت دو جنسی به کار می رفت.

طراحی های کوکوشنل و ژان پاتو از نمونه های بارز مد این دوره به شمار می روند. استفاده ژان پاتو از پوشش اسپرت و اشکال هندسی، الگوی مدرنیسم را به دست می دهد. هرچند، این میراث شنل است که ماندگاری اش را به اثبات رسانیده.

شنل با ارائه پیراهن های کوتاه مشکی شهرت و اعتبار کسب کرد و اصل سادگی را به عنوان اصل برازندگی و شیک پوشی اشاعه داد. طراحی های ساده و بی پیرایه او در رنگ های تیره و خنثی فرم های ساده به “بدون تجمل” شهرت یافت.

در سازگاری با روح مدرنیسم و به یاری توسعه ریون(ابریشم مصنوعی) و فرم های ساده جامه ها، امکان انتشار زودهنگام سبک ها فراهم شد. آنچه در سالن های طراحی مد و لباس به نمایش در می آمد، بی درنگ و به سادگی از طریق سالن های کپی برداری یا الگوهای کاغذی در بازار انبوه قابل دسترس بود.

باوجود آنکه مدرنسیم جریانی آرمانی بود و طرح های ساده و اسپورت مدِ گارسون بازتاب آزادی های فیزیکی و جسمی می نمود، اما نتاقض هایی در این زمینه قابل مشاهده بود.

مد جدید در فرم ایده آل اندام زنانه تغییری بنیادین را می طلبید و زنان می کوشیدند با برخورداری از بالاتنه ای صاف و تخت، بدون کفل و اندام باریک بچه گانه جوان و شاداب به نظر برسند. کرست ها جای خود را به نوارها(گن های سفت) داد و انواع رژیم غذایی به عنوان بهترین راه دستیابی به اندام متناسب و باب روز شدیدا رواج یافت.

انواع قرص ها، معجون ها، ورزش های مد روز و افراطی به علاوه رژیم های غذایی سخت و سنگین، به منظور یاری رسانی به زنانی که پا در راه پر پیچ و خم لاغری گذاشته بودند،‌رواج یافت.

در ۱۹۲۹ مدرنیسم ظاهرا فروکش کرد اما اصول آن به عنوان سنت در عرصه پوشاک،‌ تاثیر خود را در میان طراحان مد قرون بیستم و بیست و یکم هم چنان حفظ کرد.

خصوصا کلر مک کاردل، طراح آمریکایی، با طراحی پوشش های ساده و برازنده اسپرت خود طی دهه های ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۰(شامل شلوارهای کشی و ساق پا و کفش های باله به عنوان پوشاک بیرون از خانه)، زنان را در راه آزادی و نرمشی که امروزه از آن بهره مندند، برانگیخت.