پارچه گینگهام

پارچه گینگهام چیست؟ ویژگی‌ها، کاربرد و نحوه مراقبت از این پارچه دوست‌داشتنی

پارچه گینگهام از پارچه‌های بسیار قدیمی است که برای هر چیزی که فکرش را بکنید، از لباس‌ها و پیش‌بند آشپزخانه گرفته تا لباس عروس، کاربرد دارد. اگر هم اهل فیلم و کارتون باشید، حتما لباس گینگهام دوروتی را در فیلم و کارتون جادوگر شهر اُز یادتان هست. دوست دارید با این پارچه دوست‌داشتنی آشنا شوید؟ این مطلب را از دست ندهید.

پارچه گینگهام و ویژگی‌های متمایز آن

این پارچه، نوعی پارچه پنبه‌ای متوسط تا سبک است که الگوی آن با طرح شطرنجی مشخص می‌شود. البته طرح اولیه گینگهام در گذشته‌های دور، راه‌راه بود؛ ولی به‌مرور زمان، الگوی آن به شطرنجی تغییر کرد. ازنظر سنتی، زمینه این پارچه سفید است و الگوهای روی آن رنگی هستند. رایج‌ترین رنگ‌های آن، قرمزسفید و آبی‌سفید است؛ اما در همه رنگ‌های رنگین‌کمانی تولید می‌شود و می‌توانید آنها را در بازار پیدا کنید.

طرح گینگهام از تعداد مساوی نخ رنگی و نخ سفید در تار و پود آن تشکیل شده است. الگوی تکرارشونده آن به این صورت است: یک مربع سفید خالص، یک مربع رنگی و ترکیب ظریفی از هردو رنگ در میان آنها که باعث می‌شود طرح عمق نرمی پیدا کند. بافت پارچه کاملا ساده است و رنگ‌های آن متعادل است. رو و پشت پارچه مشخص است؛ ولی تفاوت فاحشی با هم ندارند.

معمولا این پارچه را از ۱۰۰درصد پنبه تهیه می‌کنند ولی نوع مخلوط پنبه با الیاف دیگر هم رایج است.

تفاوت پارچه گینگهام با پارچه چهارخانه

الگوی پارچه گینگهام چهارخانه است؛ اما با پارچه چهارخانه (plaid) یکی نیست. الگوی پارچه چهارخانه از رنگ‌ها و اندازه‌های مختلف و متنوعی تشکیل می‌شود، ولی در پارچه گینگهام همه مربع‌ها یکسان هستند و فقط از دو رنگ در آن استفاده می‌شود که یکی از آنها حتما سفید است. هرچند امروزه پارچه‌هایی از رنگ‌های مختلف تهیه شده‌اند که مشابه گینگهام هستند ولی یکی از رنگ‌های آن سفید نیست.

برخلاف پارچه چهارخانه، خطوط افقی و عمودی در پارچه گینگهام همگی قطر و اندازه یکسان دارند و فاصله بین خطوط در سرتاسر پارچه مساوی است.

تاریخچه پارچه گینگهام

واقعیت این است که هیچ‌کس نمی‌داند کلمه گینگهام (gingham) دقیقا از کجا آمده است. برخی ادعا می‌کنند این کلمه از واژه‌ای هلندی گرفته شده است. روایاتی هم هست که می‌گوید گینگهام به نام شهر Guingamp در فرانسه، شباهت دارد.

نظریه دیگری می‌گوید این کلمه ابتدا از کلمه مالایی genggang به‌معنای «راه‌راه» گرفته شده و بعد به زبان هلندی به gingang تبدیل شد و درنهایت، در انگلیسی به‌عنوان gingham معروف شد.

قدمت این پارچه به قرن هفدهم که به اروپا و سپس به مستعمرات آمریکا وارد شد می‌رسد. اولین پایگاه تولید پارچه گینگهام، کارخانه‌های منچستر انگلستان در اواسط قرن هجدهم بودند. گفتیم که این پارچه در اصل راه‌‌راه بود، اما در منچستر با الگوی چهارخانه و شطرنجی تولید می‌شد. تقریبا همیشه رنگ آن آبی و سفید بود. این طرح محبوب‌تر از طرح راه‌راه بود.

بعد از مدتی، فرانسوی‌ها عاشق این پارچه شدند و آن را به فرانسه بردند. جالب اینجاست با اینکه این پارچه وارداتی بود، بعد از اینکه در کارخانجات شهر ویشی تولید شد، فرانسوی‌ها نام آن را به ویشی تغییر دادند. مردم آن شهر تصور می‌کردند این پارچه اختراع ساکنان ویشی است. به این ترتیب این نام ماندگار شد و هنوز هم در فرانسه و اسپانیا از نام ویشی برای این پارچه استفاده می‌کنند.

دلایل محبوبیت پارچه گینگهام

محبوبیت این پارچه با پایان جنگ در دهه ۱۹۴۰، که اقتصاد به‌دلیل جنگ ویران شده بود و حالا باید بازسازی می‌شد، افزایش یافت. این پارچه بادوام بود و برای تعمیر یا رفوی لباس به‌راحتی می‌شد از آن استفاده کرد. تهیه آن آسان بود و هزینه زیادی هم نداشت. بااین‌حال، نمی‌توان نقش عناصر فرهنگی را در محبوبیت این پارچه در نظر نگرفت. برخی از آن عناصر عبارت بودند از:

فیلم‌ها و ترانه‌های محبوب

پارچه گینگهام از همان زمان‌های قدیم، نمادی محبوب در فرهنگ پاپ بود. یوجین فیلد، نویسنده و شاعر آمریکایی، در شعر معروفی به نام «دوئل»، به نبرد بین گربه کالیکو (کالیکو هم نوعی پارچه است) و سگ گینگهام اشاره کرد. در متن آهنگ محبوب تل تیلور به نام «Down by the Old Mill Stream» هم نام این پارچه آمده است.

یک گروه معروف از دختران ژاپنی تک‌آهنگ موفقی با عنوان گینگهام چک (Gingham Check) داشتند و از این پارچه در موزیک‌ویدیو خود استفاده کردند.

گینگهام در آهنگ «My Human Gets Me Blues» با اجرای کاپیتان بیف‌هارت (Captain Beefheart) هم ذکر شده است. در این آواز، بیف‌هارت به رقصیدن با لباس گینگهام اشاره می‌کند.

در فیلم کمدی آمریکایی «جزیره گیلیگان» هم شخصیت مری آن سامرز به پوشیدن لباس‌های گینگهام معروف بود.

لباس‌عروس بریژیت باردو

بریژیت باردو زیبا، خواننده و هنرپیشه مشهور فرانسوی، یکی دیگر از عوامل محبوبیت این پارچه بود. زمانی که بریژیت لباس‌عروسی از پارچه گینگهام صورتی پوشید، به‌حدی زیبا درخشید که این پارچه را به ترند روز فرانسه تبدیل کرد. تقاضا برای گینگهام آنقدر افزایش یافت که در کل فرانسه قحطی آمد و به‌زور می‌شد آن را پیدا کرد! در زیر لباسی با الهام از این لباس عروس را می‌بینید:

کتاب و فیلم جادوگر شهر اُز

این پارچه شهرت خود را مرهون دوروتی گیل در فیلم جادوگر شهر اُز هم هست. این فیلم در سال ۱۹۴۴ از روی کتابی با همین عنوان ساخته شد. دوروتی، هم در کتاب و هم در فیلم، لباس زیبایی از پارچه گینگهام سفید و آبی به تن داشت.

کاربردهای پارچه گینگهام

گینگهام برای هرچیزی که فکرش را بکنید کاربرد دارد. دلیلش این است که بسیار بادوام است، دوخت آن آسان است و زیبایی بخصوصی هم دارد. در مقایسه با سایر انواع پارچه ارزان‌تر است و به‌راحتی در هر فروشگاه نساجی یافت می‌شود. بنابراین پارچه‌ای عالی برای موارد کاربردی و استفاده تزئینی به حساب می‌آید. بیایید برخی از کاربردهای این پارچه محبوب را ببینیم.

۱. لباس، پیراهن و هرچیز پوشیدنی

با این پارچه می‌توانید پیراهن زنانه، پیراهن مردانه، دامن و شلوارک بدوزید. لباس‌هایی که با آن تهیه می‌شوند برای تابستان و روزهای گرم سال عالی هستند.

۲. دکوراسیون منزل از پارچه گینگهام

از این پارچه به‌راحتی می‌توانید برای تزئین دکوراسیون منزل از آشپزخانه گرفته تا اتاق خواب، اتاق پذیرایی و نظیر آن استفاده کنید. چند نمونه:

پرده؛ برای آشپزخانه، اتاق خواب، حمام، نشیمن، کافه

پارچه گینگهام برای دوخت پرده‌های رنگارنگ و زیبا، کاربرد دارد. می‌توانید آن را با سایر وسایل محیط مانند کوسن، بالش و سایر موارد ست کنید. تزئین دکوراسیون خانه با پارچه گینگهام حال و هوای کلبه‌های مزرعه را تداعی می‌کند.

پرده آشپزخانه که با لوستر ست شده است

برای حمام که با رنگ پارکت هماهنگ است

پرده برای اتاق نشیمن که از طیف رنگ قالیچه انتخاب شده است

پرده کافه که بخشی از آن ساده و بخش دیگر از پارچه گینگهام است

زیرانداز؛ برای پیک‌نیک، پادری جلو در، زیرانداز تخت‌خواب

پارچه گینگهام می‌تواند زیرانداز خوبی باشد. این پارچه به‌راحتی تمیز می‌شود و شست‌وشوی آن بسیار آسان است. بنابراین برای پیک‌نیک و نشستن روی چمن عالی است. ازآنجاکه از مواد طبیعی درست می‌شود، با طبیعت هماهنگ است و احساس آرامش به همراه می‌آورد.

زیرانداز برای پیک‌نیک

پادری جلو خانه

زیرانداز برای تخت‌خواب

اجزای دکوراسیون و اکسسوری‌های آشپزخانه

این پارچه به‌خاطر ویژگی‌های خوبی که دارد، می‌تواند برای اجزای دکوراسیون مانند سفره و رومیزی، کوسن‌های تزئینی، روتختی، روبالشی و اکسسوری‌‌های آشپزخانه از پیش‌بند آشپزخانه گرفته تا دم‌کنی و دستکش اجاق‌گاز کاربرد داشته باشد. بادوام است، به‌راحتی تمیز می‌شود و حرارت زیاد را تحمل می‌کند.

همچنین، اگر دوست دارید می‌توانید از این پارچه برای روتختی و روبالشی هم استفاده کنید. زمینه سفید این پارچه با ملحفه‌های سفید ترکیبی روشن و عالی ایجاد می‌کند.

دستمال سبد

پیش‌بند آشپزخانه

دستکش و دستگیره آشپزخانه

روبالشی، روتختی و ملحفه‌ها

پرده زیر سینک ظرفشویی

دستمال سفره

رومیزی

۳. موارد آموزشی در مدرسه

این پارچه در مدارس برای درس تزئین منزل به‌منظور آموزش دوخت لوازم آشپزخانه و کاردستی‌ها، به‌وفور استفاده می‌شود. دوخت این پارچه بسیار راحت است و به‌راحتی اتو می‌شود. بنابراین کار کردن با آن برای دانش‌آموزان آسان است.

۴. برای اکسسوری‌های مو و لباس

پارچه گینگهام برای تهیه اکسسوری‌های کژوال مانند کراوات‌های کژوال، روسری، هدبند، کیف و آستری آن، کیف پول و آستری پالتو است. طرح این پارچه با بسیاری از الگوها ترکیب می‌شود.

ست‌کردن لباس‌های دوخته‌شده از گینگهام

انواع پارچه‌هایی که می‌توان آنها را با پارچه گینگهام ست کرد بسیار زیاد است. بااین‌حال، در دو حالت می‌توان این پارچه را به بهترین وجه با لباس‌های دیگر ترکیب کرد.

• اگر آن را با لباس‌ها و اکسسوری‌های ساده بدون طرح ست می‌کنید، آنها را از رنگ تیره سیر انتخاب کنید تا طرح گینگهام بهتر خودش را نشان دهد. برای مثال، بلوزی از پارچه گینگهام با شلوار جین چسبان تیره و کیف پول تیره ترکیبی جذاب ایجاد می‌کند و بیشتر به چشم می‌آید.
• اگر با لباس‌های طرح‌دار آن را ست می‌کنید، بهتر است الگوها رنگ‌های روشن داشته باشند. الگوهایی که با گینگهام همخوانی دارند، شامل پولکادات یا خال‌خالی، گلدار، پلنگی، فلانل و الگوهای مشابه آن است.

پارچه گینگهام برای استایل کژوال مناسب است، مخصوصا اگر با جین آن را بپوشید:

ایده‌هایی برای تهیه لباس از پارچه گینگهام

شومیز آبی‌سفید گینگهام

پیراهن مردانه آبی که در آن به‌جای رنگ سفید از آبی روشن استفاده شده است

پیراهن بلند راسته جلو دکمه‌دار

لباسی راحت برای تابستان با ترکیبی از گینگهام و پارچه مشکی

پیراهن راحت با دامن چندطبقه چین‌دار

پیراهن کوتاه گینگهام به‌رنگ نارنجی و سفید

سلبریتی‌ها با لباس‌هایی از پارچه گینگهام

در این بخش سلبریتی‌هایی را که لباس گینگهام به تن کرده‌اند می‌بینید. میزان محبوبیت این پارچه واقعا شگفت‌انگیز است.

پرنسس دیانا؛ شاهزاده خانم بریتانیا که شلواری از پارچه گینگهام پوشیده است

آن هاتاوی؛ بازیگر هالیوود که کیف کلاچ او طرح گینگهام دارد

ونسا هاجنز؛ بازیگر هالیوود با پیراهنی از پارچه گینگهام

کامیلا بل؛ که بلوز و شلواری از پارچه گینگهام پوشیده و با کفش طرح ورساچه ست کرده است

لیندا تول؛ بلاگر معروف هلندی با بلوز گینگهام و شلوار جین همرنگ آن

پاملا؛ طراح جواهرات که لباسش ترکیبی از پارچه گینگهام و پارچه مشکی است

روبرتا بنتلر؛ مدل و کارآفرین آلمانی، با بارانی از جنس گینگهام

الکسا چانگ، بازیگر، با شلوار گینگهام

امل کلونی با بلوز گینگهام و دامن مدادی

ریچل وایز؛ بازیگر هالیوود با پیراهن گینگهام

لورن باکال؛ در فیلم داشتن و نداشتن با بلیزری گینگهام

سی‌ینا میلر؛ بازیگر مشهور هالیوود، با لباسی از پارچه گینگهام

فصل مناسب برای پارچه گینگهام

درست مانند هر پارچه دیگری، گینگهام هم فصل مناسب خودش را دارد. این پارچه برای روزهای گرم تابستانی بسیار مناسب است. دلیلش این است که اولا این پارچه از الیاف طبیعی تهیه می‌شود و دوم اینکه، بسیار سبک‌وزن است و در گرما شما را آزار نخواهد داد. رنگ روشن و شاد آن هم برای روزهای تابستانی عالی است.

البته این بدان معنا نیست که نمی‌توانید آن را در فصول دیگر بپوشید. بسیاری از آقایان هنگامی که پیراهن مردانه سفید زیر کتشان نمی‌پوشند، پیراهن‌های گینگهام را جایگزین آن می‌کنند که با کت و شلوار برای فصول سرد هم مناسب است:

پارچه گینگهام به‌عنوان نمادهای مهم در کشورهای مختلف

گینگهام در برخی از کشورها چیزی بیشتر از یک پارچه ساده است. برای مثال، در اندونزی، کنتراست بین دو رنگ آن نمادی از نبرد بین خیر و شر است.

در ژاپن قدیم، وقتی کودکی از دنیا می‌رفت، پارچه گینگهام را دور مجسمه‌ها می‌پیچیدند. به‌خاطر همین کاربردهای نمادین است که تولید این پارچه در ژاپن همچنان ادامه دارد. ژاپن برای تولید پارچه گینگهام از ۱۰۰درصد پنبه استفاده می‌کند.

در کامبوج، از الگوی پارچه گینگهام برای لباس‌های سنتی ملی خود استفاده می‌کنند. آنها این لباس‌ها را کراما (krama) می‌نامند و کاربردهای فراوانی برای تزئین و پوشاک دارد.

در انگلستان از این پارچه برای دوخت لباس فرم مدارس استفاده می‌کنند.

نحوه شست‌وشو و مراقبت از پارچه گینگهام

شست‌وشوی پارچه گینگهام بسیار راحت است؛ زیرا از پنبه یا مخلوطی از پنبه تهیه می‌شود و بنابراین مانند پارچه نخی می‌توان آن را به‌آسانی شست.

این پارچه را به‌راحتی می‌توانید در ماشین لباسشویی یا با دست بشویید. هم آب گرم برای شست‌وشوی آن مناسب است و هم آب سرد. هرچند امروزه از روش‌هایی برای تهیه آن استفاده می‌کنند که کمتر چروک شود، بازهم جزو پارچه‌های چروکی به حساب می‌آید. بنابراین سعی کنید آن را محکم نچلانید.

هنگام شست‌وشوی این پارچه از هیچ سفیدکننده‌ای استفاده نکنید، زیرا باعث کم‌رنگ‌شدن آن می‌شود و زیبایی پارچه را به‌راحتی از بین می‌برد.

اگر می‌خواهید آن را اتو بکشید، اتو را باید روی حرارت متوسط تا زیاد تنظیم کنید. برای اینکه چروک‌های آن راحت‌تر باز شوند، اتو را روی حالت بخار قرار دهید. بخار آب اتو، به‌سرعت این پارچه را صاف می‌کند.

سخن پایانی

پارچه گینگهام نوعی پارچه پنبه‌ای سبک و قابل‌تنفس است که بادوام و ارزان است و دوخت آن به‌آسانی انجام می‌شود. در این مطلب درباره این پارچه و تاریخچه آن صحبت کردیم و دیدیم که در بسیاری از کشورهای جهان نماد مفاهیم مختلف است. کاربردهای مختلف آن را بررسی کردیم که بسیار متنوع‌اند و درنهایت، شیوه شست‌وشو و مراقبت از آن را گفتیم.

شما از پارچه گینگهام برای چه چیزهایی استفاده می‌کنید؟ ایده‌های خود را با ما در دیدگاه‌ها به اشتراک بگذارید.