داستان ورساچه و مدوسا

شاید هیچ لوگویی به اندازه  سرِ مدوسای خانه مُد ورساچه شناخته شده نباشد. این برند، چشم نوازی درام از آنچه که  با آن  می توان به شهرت رسید را به تصویر می کشد. این مارک لوکس توسط جیانی ورساچه در سال ۱۹۸۲ تاسیس شد و به یکی از شناخته شده ترین خانه های مُد جهان تبدیل شده است. حتی اگر چیزی در مورد مُد نمی دانید، احتمالاً درباره ورساچه در متن ترانه ها یا تلویزیون شنیده اید و دیده اید. این برند به دلیل زیبایی ظاهری جسورانه و افسون کننده، اغلب شامل رنگهای جسورانه ای است (با شنیدن نام ورساچه رنگ های سیاه و طلایی به ذهن خطور می کند) و به استفاده غیرپوششی از چاپ و فلزات ترکیبی مشهور است.

با این حال، ورساچه به دلیل ارتباط با فاجعه ای که همه را در شوک فرو برد نیز به یاد ماندنی است. در سال ۱۹۹۷، جیانی ورساچه در مقابل عمارت ساحلی خود در میامی توسط قاتل ولگردی به نام اندرو کونانان به قتل رسید. این مرگ با تبلیغات گسترده در طول سالها به موضوع مستندها، فیلم ها و نمایش های تلویزیونی با موضوع جنایات واقعی تبدیل شده است. سریال کوتاه “ترور جیانی ورساچه: داستان جنایی آمریکایی” بیشترین نامزدی را در هفتادمین دوره جوایز امی Primetime دریافت کرده است.

متأسفانه، مرگ جیانی اولین فاجعه‌ی بزرگ در خانواده ورساچه نبود. خواهر بزرگتر جیانی، تینا در ۱۲ سالگی به دلیل عفونت کزاز که به خوبی درمان نشده بود نیز درگذشت. این امر باعث شد تا خواهر کوچکتر خانواده جیانی،  دوناتلا ورساچه، رئیس ارشد طراحی فعلی این خانه مُد باشد. دوناتلا به نیویورکر توضیح داد: “مرگ ناگهانی در خانواده من مکرر است.” بنابراین به نظر می رسد که خانواده ورساچه با پایان های دلخراش غریبه نیستند.

جیانی از کودکی با دنیای اساطیر یونان ارتباط داشت. وی در جنوب ایتالیا، در رجیو دی کالابریا، جایی که نفوذ یونان در تاریخ، معماری و فرهنگ منطقه وجود دارد، بزرگ شد. شاید تعجب کنید اگر بفهمید که کالابری-یونانی مجموعه ای از گویش های در معرض خطر است که هنوز هم در این منطقه صحبت می شود و فقط چند هزار گوینده به این زبان باقی مانده است. Reggio di Calabria در Magna Graecia قرار دارد، نامی که به مکانهای جنوب ایتالیا که بسیاری از یونانیان از قرن ۸ قبل از میلاد در آنجا مستقر شده اند، داده شده است.

 گفته می شود جیانی ورساچه پس از به یاد آوردن دیدن نشانه های ویران شده ای از مدوسا در ویرانه های باستانی که در دوران کودکی به همراه خواهران و برادرانش دیده بودند، لوگو و نشان Medusa را انتخاب کردند. جیانی این تصویر را از خاطرات کودکی خود بیرون کشید، مانند افسانه ی مشهور این نشان باستانی، وی قادر به دور شدن از مدوسا برای مدت طولانی نبود. 

جیانی در استخر عمارتش در میامی حتی موزاییکی از مدوسا به چشم می خورد که یادآور تصاویر سنتی گورگون در هنرهای یونان و روم باستان است.

مدوسا در ابتدا دوشیزه‌ای بسیار زیبا با گیسوانی دلفریب بوده‌است، به‌طوری‌که این زیبایی غره‌اش کرده بود. وی با پوزئیدون خدای دریا در معبد آتنا همبستر شد و به این ترتیب عبادتگاه آتنا را ملوث کرد، آتنا هم برای تنبیه وی، موهایش را تبدیل به مارهایی کریه و چندش‌آور کرد تا او به زشت‌ترین و منفورترین موجود، یعنی یک گورگون تبدیل شود. در تفاسیر دیگری بیان شده، مدوسا بسیار کنجکاو بود تا خورشید را ببیند و برای این منظور از آتنا درخواست کرد به او اجازه دهد تا به جنوب برود، اما آتنا به او اجازه رفتن نداد و مدوسا که بسیار خشمگین گشته بود با بی‌احترامی به آتنا گفت او به زیبایی مدوسا حسد می‌ورزد و این چنین شد که آتنا نیز او را مجازات نمود. مدوسا در نهایت توسط پرسئوس قهرمان اساطیری سر بریده شد. پرسئوس چندین بار از سر بریده شده مدوسا در نبردها و کشمکش‌ها به عنوان سلاح استفاده کرد تا این که آن را به الهه آتنا تقدیم کرد و او نیز آن را در وسط ایجس خود روی سپر زئوس قرار داد.

به این ترتیب، مدوسا و خانه ورساچه یک احساس تراژدی مشترک دارند. هر دوی آنها نحوه وقوع مجازات وقایع را بدون هیچ دلیلی، درک می کنند. جایگزینی موهای مدوسا با لانه افعی ها تصادفی نیست. در فرهنگ غرب، مارها اغلب نشان دهنده نیرنگ و شر هستند. کدام حیوان بود که آدم را وسوسه کرد که یک گاز از آن سیب ممنوعه بزند؟ مطمئنا یک مار! آتنا نه تنها مدوسا را وحشیانه تبدیل کرد، بلکه او را به هیولایی تبدیل کرد که اساساً فاسد بود.

طبق تفسیری از موزه هنرهای مدرن متروپولیتن ، به ندرت پیش می آید که شخصیت های هنر یونان باستان مستقیما رو به جلو نگاه کنند. با این وجود، در بسیاری از تفاسیر هزاران ساله مدوسا، او مستقیماً به بیننده نگاه می کند. نگاه مدوسا سازش ناپذیر است، علی رغم هیولایی بودن او و یا شاید به خاطر آن که به ما نگاه می کند. این داستانی بود که نشان می‌داد چگونه لوگوی ورساچه مدوسا را پیدا کرد. جیانی لوگو را در سال ۱۹۹۲ طراحی کرد و از آن زمان چیز زیادی در مورد آن تغییر نکرده است. یک مدوسای مُرده‌ی طراحی شده با لبخندی جزئی به ما نگاه می کند و در یک دایره قرار گرفته است، چیزی معمولی در طراحی یونانی. این لوگو همچنان به عنوان یکی از نمادی ترین نمادهای مد در تمام دوران باقی مانده و در دریایی از مارک های مینیمالیستی برجسته است.

در حالی که مدوسا به ما نگاه می کند ، یک طبیعت غیر قابل عفو وجود دارد و این ایده در طراحی ورساچه منعکس شده است. افراط و تفریط جشن گرفته می شود، زنانه و اغواگر می شود، یا به شورش رنگ تبدیل می شود.دیگر بحث کمتر و بیشتر نیست بحث خیلی بیشتر است. به زن ورساچه اجازه داده می شود که خواسته های خود را به طور کامل در آغوش بکشد و به همان اندازه که می خواهد، هر چه بیشتر خودش را نشان دهد. داستان خانه ورساچه تقریبا افسانه ای است زیرا شامل غم های شدید و همچنین پیروزی است. شاید این همان چیزی است که اجازه می دهد نام تجاری آنها بسیار جسورانه باشد.

مجموعه بهار و تابستان ۲۰۲۱ با محوریت تولد دوباره ونوس، زن قدرتمند دیگری در اساطیر باستان، جسارت ورساچه را به طور کامل به تصویر می کشد. در یادداشت های این مجموعه آمده است:

“من می خواستم با این مجموعه مدوسای مدرن را به تصویر بکشم. یا بهتر بگویم، مشخص کنم که چگونه بسیاری از چهره های او می توانند به شدت متفاوت از یکدیگر باشند و هر زن در واقع می تواند یک مدوسا باشد.”

زیرا مدوسا خود به عنوان یک الهه، چهره‌ی یک امپراطوری است. فقط سعی کنید از دور به آن نگاه کنید.