لباس محلی گیلانی ها به شادترین لباس جهان معروف و در سال ۹۶ در جشنواره لباس نیویورک با همین عنوان انتخاب شد.

لباس محلی گیلانی ها به شادترین لباس جهان معروف و در سال ۹۶ در جشنواره لباس نیویورک با همین عنوان انتخاب شد. لباس محلی گیلانی در فهرست میراث معنوی کشور در سال ۸۸ نیز ثبت شده‌ است

براساس کاوش‌های تپه مارلیک در گیلان، قدمت لباس محلی گیلانی ها به هزاره دوم قبل از میلاد می‌رسد. می‌توان انواع تزییناتی که روی دامن، پیراهن و پیشانی‌بند لباس زنان گیلانی به‌کار رفته ‌ست را در قدیمی‌ترین اسناد مربوط به پوشاک از کاوش‌های باستان شناسی در تپه مارلیک رودبار دید.

«کریستین برومبرژه»، مردم‌شناس فرانسوی درباره پوشاک نواحی کاسپی بر اساس تحقیقات و تالیفات خود گفته است که «لباس سنتی حاشیه دریای کاسپی بیانگر خلاقیتی بکر است که به خوبی نمایانگر روش متمایز زندگی در این ناحیه از ایران است.

در بسیاری از فلات ایران در دهه‌های گذشته، رفتار فرهنگی مردم تحت تاثیر سبک زندگی محصور شده‌ای بود که در آن خانه‌ها برای محافظت از دید و مزاحمت بیگانگان، با دیوارهای بدون مدخل احاطه می‌شد و زنان تنها و منزوی در اندرونی زندگی می‌کردند. اما در امتداد سواحل دریای کاسپین سبک زندگی مردم غالبا آزادانه‌تر بوده است.

در این منطقه، خانه‌ها با دیوار محصور نمی‌شده، تفکیک جنسی در محیط خانوادگی کم بوده است. پوشش مرم بومی که حتی در میان گالش‌ها و طالش‌های کوهستان، نسبت به گیلانی‌ها و مازندرانی‌ها بیشتر به چشم می‌خورده در تمام دوره‌ها، جهانگردان را غافلگیر می‌کرده است».

پوشیدن لباس بومی و سنتی در روستاها و مناطق کوهپایه‌ای گیلان بیشتر به چشم می‌خورد. در کل باید لباس گیلانی را به ۳ دسته تقسیم کرد که همه این موارد کاربرد دارند. لباسی که اکنون به لباس گیلانی می‌شناسیم، درواقع لباس مردم منتهی‌الیه شرقی گیلان است که به آن لباس گالشی یا قاسم‌آبادی می‌گویند. همچنین مردم منطقه تالش‌نشین هم لباس ویژه خود را دارند. در منطقه تات‌نشین عمارلوی گیلان هم لباس مخصوص منطقه هنوز کاربرد دارد.

در مناطق مختلف، لباس زنان و مردان گیلانی با هم تفاوت‌هایی دارند. به عنوان نمونه لباس‌ زنان در منطقه شرق، غرب و مرکز استان با نام‌های قاسم آبادی، تالشی و رسوخی مجزا می‌شوند. یعنی کسانی که در جلگه و مناطق ساحلی زندگی می‌کنند لباسی متفاوت با مناطق کوهپایه‌ای دارند.

لباس محلی گیلانی زنان، رنگین‌کمانی از رنگ‌های مختلف است. شاد بودن رنگ‌های لباس محلی گیلانی‌ها را به‌دلیل رنگ‌های موجود در طبیعت آن می‌دانند. لچک، روسری، سربند، پیراهن، جلیقه، کت، دامن، شلوار و چادرشب قسمت‌های مختلف لباس محلی زنانه گیلان و پیراهن، جلیقه همراه با شلوار گشاد، شالِ کمر و کلاه نمدی اجزای لباس محلی گیلانی مردان را تشکیل می‌دهند.