لباس اقوام در رقص های محلی

لباس‌های محلی،‌این روزها هم ارزش با لباس‌های فاخر مجلسی است،چون برای طراحی یا دوخت برخی از این لباس‌ها ماه‌ها کار شده است

لباس‌های محلی به لباس هایی گویند که افراد بومی یک منطقه می‌پوشند. معمولاً لباس‌های گران قیمت محلی مانند لباس‌های مجلسی شهری، بیشتر متعلق به زنان و دختران است.‌در لباس‌های محلی هم تزئینات لباس زنان، بیشتر است و به همان اندازه هم قیمت و ارزش لباس بالاتر می‌رود.

بلوچی‌دوزی‌های هنرمندان بلوچی

یکی از این لباس‌های فاخر مربوط به استان سیستان و بلوچستان است. لباس بلوچی‌دوزی و سوزن دوزی که زنان از بچگی تا کهنسالی آن را خوب بلد هستند، از هنر این خطه ایران است.

زنان از کودکی یاد می‌گیرند که چطور روی پارچه‌های ساده و طرح ‌دار، با نخ‌های رنگی که اکثراً رنگ‌های شاد و تندی دارد گلدوزی کنند. آنها روی پارچه یک طرح می‌زنند گاهی هم طرح‌ها ذهنی است.

اما این طرح‌ها آنقدر پرکار است که ماه‌ها زمان می‌برد تا یک لباس به شیوه بلوچی سوزن دوزی شود چون کوک‌هایی که روی این لباس زده می‌شوند، آن قدر ریز است که زمان می‌برد تا طرحی کامل شود.

لباس زنان بلوچی معمولاً روی سر آستین، پاچه شلوار و جلوی لباس سوزن دوزی می‌شود و یک دست لباس کامل از چهار میلیون تومان به بالا قیمت دارد. این سوزن دوزی‌ها اگر با نخ‌های ابریشمی روی پارچه‌های فاخر کار شود، قیمتش چندین برابر می‌شود.

لباس اوزی

از دیگر لباس‌های فاخر گران قیمت مربوط به لباس محلی جنوب استان فارس در منطقه‌ای به نام شهر اوز است که با الیاف نقره‌ای دوخته می‌شود و چون هنر خوس بافی در آن به کار رفته گران است.

خوس بافی هم، چون با نخ‌های نقره‌ای انجام می‌شود، معمولاً در تزئین شلوار، روسری، کلاه، پیراهن، جلیقه زنان و لباس کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در قرن‌های گذشته، مردم بیشتر این لباس را به عنوان لباس روزمره می‌پوشیدند، اما امروزه این لباس کمتر به تن زنان می‌رود چون تهیه لوازم دوخت آن گران شده است. حتی قبلاً به خصوص در دوره قاجار به آن طلا هم آویزان می‌کردند.

لباس زنان منطقه اوز به رخت گشاد هم معروف شده  و با همین نام به ثبت ملی رسیده است. این رخت را مردم حوالی فیروز آباد تا بستک در استان هرمزگان هم می‌پوشیدند که شامل دامن بلند،، پیراهن گشاد و شال یا روسری می‌شد.

اگر بخواهیم اجزای یک دست لباس کامل و فاخر اوزی را شرح دهیم، می‌شود یک کلاه خوس‌دوزی شده، دستمال حریر سه گوش که زیر گلو بسته می‌شود، روسری بزرگ خوس‌دوزی شده، پیراهن با یقه و سردست زری‌دوزی اطلسی، دامن بلند اطلسی با حاشیه‌دوزی نقره و زری، تسمه پهن از طلا که زیر گلو و دور سر بسته می‌شود، گلوبند بزرگ از طلا و دانه‌های درشت سنگ‌های قیمتی و کفش چرمی با نوک باریک و زنگوله.

در حال حاضر کسی چنین لباسی را به این کاملی بر تن ندارد. مگر آنکه در صندوقچه زنان سالمند این منطقه بتوانید آن را بیابید.‌تازه اگر هم یافت شود، فارغ از قیمت طلا و نقره‌هایی که به آن آویزان می‌شود، حداقل ۱۸ میلیون تومان قیمت خواهد داشت.

کژین شوی سنگسری

کژین شوی هم یکی از لباس‌های محلی گران قیمتی است که زنان ایل سنگسر در استان سمنان می‌توانند آن را بدوزند. این لباس از دوره اشکانیان قدمت دارد و می‌توانید آن را روی تن مانکن‌های اشکانی موزه ملی ایران ببینید.

این لباس بلند ابریشمی معمولاً قرمز رنگ است و مقداری سوزن دوزی دارد اما نه از آن طرح‌های سوزن دوزی منطقه سیستان و بلوچستان. در این لباس ۲۵ سانتی متر نوار سوزن دوزی شده در پایین پیراهن کار می‌شود.

در تهیه این لباس‌های محلی هر اندازه که از الیاف طبیعی استفاده شود، قیمت آن بیشتر خواهد شد، به عنوان مثال در میان زنان ایل سنگسر، برای دوختن لباس از الیاف طبیعی استفاده می‌شود به همین دلیل گران است. طرح و نقشه‌های به کار رفته در آن نیز همین طور از طبیعت الهام گرفته می‌شود.

در دوخت لباس سنگسری از پارچه‌ای به نام گژ که حالت نازک و لخت دارد استفاده می‌شود. زنان، کژی باقیمانده از ابریشم را برای دوخت این لباس استفاده می‌کنند. آنها ابریشم را می‌ریسند و تمام مراحل تولید و رنگ کردن پارچه را با دست انجام می‌دهند. از پارچه‌های کژی روی کیف و کفش هم استفاده می‌کنند.

این پیراهن‌های بلند که هر کدام تا ده متر پارچه لازم دارند، در سه رنگ قرمز مخصوص بانوان متأهل و رنگ سبز برای آنهایی که نامزد هستند و رنگ کرم برای دختران مجرد دوخته می‌شود و بیشتر در مراسم عروسی و مجالس مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجا که دوخت یک دست لباس تا چهار ماه زمان می‌برد باید گفت که قیمت آن بسیار گران است و حداقل ۷ میلیون تومان قیمت دارد.

زنان ایل سنگسر

زنان ایل سنگسر برای پوشش سر از شالی به نام مکنه استفاده می‌کنند روی مکنه سوزن دوزی شده است. این سرپوش هم از دوران باستان رواج داشته است. آنها طوری مکنه را روی سر می‌گذارند که چانه را هم بپوشاند به باور آنها غیر از مو، باید چانه زنی که ازدواج کرده نیز پوشانده شود.

لباس ترکمنی قرمز

لباس‌های ترکمنی را هم به لیست لباس‌های محلی گران اضافه کنید. این لباس‌ها را بیشتر با رنگ قرمز می‌شناسید اما بدانید که زنان ترکمنی لباس منزل، کار، شهر و تشریفات را جدا از هم می‌پوشند. ولی معمولاً این لباس‌ها یک کلاه داد که به شکل استوانه‌ای و بلند است و از پارچه ساده اما ابریشمی استفاده می‌شود و دنباله چیندار دارد و با زیورآلات نقره‌ای و طلایی تزئین می‌شود. در مراسم عروسی هم که تاجی به سر می‌گذارند و آن تاج قیمت لباس را بالاتر می‌برد.

زنان ترکمن هم در لباس خود از الیاف طبیعی مثل ابریشم و تزئیناتی مثل نقره دوزی و زری دوزی استفاده می‌کنند به همین دلیل قیمت لباس‌هایشان بالاست. این لباس‌های محلی که ریشه در فرهنگ هر قومی دارد، از لباس‌های مجلسی شهری بسیار با ارزش‌تر و غنی‌تر است به همین دلیل گاهی قیمت آنها بر خلاف تصور عموم، از لباس‌های مجلسی شهری گران‌تر است.