تولد طراحی مُد و لباس

چارلز فردریک ورث به سبب پایه ریزی صنعت مدرن طراحی مد و لباس و رسمیت بخشیدن به آن ترسیم نقش طراح در مقام صاحب نظر و ارتقای وضعیت دوزندگی از مرتبه پیشه ای گمنام به جایگاه کوشش هنری، شهرت و اعتبار یافته است. مهارت های بی نظیر، تیزهوشی و ذکاوتش در زمینه تجارت و کسب درآمد، به ویژه ظاهر فرهیخته اش، جملگی به او جایگاهی بخشیدند که تا پیش از این در صنعت مد سابقه نداشت.

هرچند حوالی سال ۱۸۵۸، پاریس صاحب صنعت مد کاملا پیشرفته ای بود، اما ساختارش(در آن زمان) به وضوح با مدل های کنونی اش تفاوت دارد. نقش خیاطان پاریس، نقشی بی اهمیت، ناچیز و منطبق بر سیاست های نهاد بازرگانی بود که تاسیس آن به ۱۶۷۵ بازمی گشت و تقریبا هیچ اعمال نفوذی بر مدهای حاکم و رایج نداشت.

این بازرگانان مد بودند که منشا اقتدار و نفوذ خیاطی به شمار می رفتند. رُز برتن یکی از نامدارترین این افراد بود و تاثیر نفوذ او بر مد قبل از انقلاب فرانسه رقیب نداشت و جایگاهش زمانی تثبیت بافت که در زمینه مد تبدیل به مشاور اعظم ماری آنتوانت شد.

اگرچه تنها این برتن نبود که کار طراحی لباس را برعهده داشت، اما موفقیت های او زمینه ساز موقعیتی شد که به واسطه آن طراحی و تولید جدیدترین مد لباس و نظام مدی که امروزه می شناسیم، شکوفایی و توسعه یابد.

ترسیم و بازنمایی ساختار صنعت مد پاریس بر اعتبار و سربلندی چارلز فردریک ورث با کار کردن برای بهترین تجار پارچه در انگلستان و فرانسه، قبل از آنکه در ۱۸۵۸، تشکیلات خودش را در “خیابان صلح” پاریس به راه اندازد، پیشاپیش به دریافتی عمیق از تجارت مد دست یافته بود. وی از همان وهله نخست کوشید تصویری منحصر به فرد به وجود آورد.

برخلاف خیاطان آن زمان، جایگاه خود را در مقام هنرمند چنان بالا برد که مشتریان خود را وا می داشت در برابر نظرات و تشخیص های او سر تسلیم و احترام فرو آورند.

پیوند او با مهارت های بی رقیبش در زمینه دوزندگی، نام گذاری مجموعه تولیدات او را با عنوان “اوت کوتور” به دنبال داشت که در لغت به معنای دوزندگی فاخر است.

پس از پشت سر گذاشتن مقاومت های اولیه، اعتبار و موفقیت ورث زمانی از استحکام لازم برخوردار شد که شهبانو اوژنی، همسر ناپلئون سوم، لب به ستایش یکی از آثار او گشود و به او فرمان داد تا پیراهن هایی برای او تهیه و تدارک ببیند.

شهبانو اوژنی چنان تحت تاثیر هنر ورث قرار گرفته بود که حوالی ۱۸۶۴ او را عهده دار پوشش تشریفاتی و رسمی خود ساخت. با در نظر گرفتن این نکته که مجالس رسمی رقص در آن روزگار رایج بود، امکان نداشت بتوان هیچ لباسی را دوبار بر تن کرد و با وجود زنانی که سودای چشم و هم چشمی با ملکه را در سر می پروراندند، بی شک ورث،‌ فقط برای هر مجلس، سفارش تهیه و تدارک بیش از هزاران پیراهن متنوع و مختلف را دریافت می کرد.

این موضوع نه تنها از قابلیت بی نظیر و محبوبیت فوق العاده او حکایت داشت، بلکه توانایی های باورنکردنی و حیرت آور او را در زمینه خلاقیت و نوآوری به اثبات می رساند. ویژگی برجسته طراحی های ورث، استفاده از پارچه های تجملی و پر زرق و برق بود.

به علاوه، ارجاعات تاریخی نیز در طراحی هایش مشهود و احتمالا تحت تاثیر زمان هایی بود که به بررسی دقیق گالری های هنری لندن و پاریس گذرانده بود.

آستین های پف دار، که آخرین مشارکت برجسته او در مد قرن نوزدهم به شمار می رفت، الگوبرداری از لباس هایی بود که در عصر الیزابت به تن می کردند.

آنچه از ورث، در صنعت کنونی طراحی مد و لباس پاریس، به جا مانده میراثی عظیم است. در ۱۸۶۸ او انجمنی از کانون های طراحی لباس را با هدف سمان بخشی و حفظ حقوق وحرفه طراحان پاریسی پایه ریزی کرد.

این جریان بعد ها به دست فرزندش گاستون شکل استوارتری به خود گرفت و در قالب “خانه انجمن طراحی مد و لباس پاریس” تحول یافت که تا به امروز نیز گرداندن صنعت طراحی مد و لباس را در اختیار دارد. 

صنعت طراحی مد و لباس پاریس امروزه در حوالی خیابان صلح، که نشانی تشکیلات اصلی ورث بود،‌ واقع شده است.