پاپ آرت Pop Art در طراحی لباس

هنر مردمی، هنر عامه یا پاپ آرت (Pop Art) یک جنبش هنری در زمینه نقاشی و مجسمه‌سازی بود که در اوایل دهه 1950 در انگلستان و آمریکا، به طور مجزا به وجود آمد و 1960 به اوج بیان تصویری رسید. دستمایه‌های اصلی هنرمندان پاپ غالباً برگرفته از فرهنگ روزمره و مردمی، تولیدات انبوه، تبلیغات (محیطی و تلویزیونی) بود. این سبک را می‌توان یک سبک روشنفکرانه با نگاهی انتقادی به پدیده مصرف‌گرایی دانست.
در اواسط دهه 1950، پاپ آرت سلسله مراتب غالب فرهنگ را با بزرگداشت اشیاء معمولی و زندگی روزمره از بین برده بود.
تنها در آن زمان منطقی بود که طراحان مد، مشتاقانه شروع به پذیرش رئیس اکسپرسیونیسم جسورانه در زیبایی‌شناسی هنر پاپ کردند و از کنایه آن برای دموکراتیک کردن مد برای توده‌ها استفاده کردند. خداحافظ کت و شلوارهای سرمه ای و مشکی کسل کننده، سلام دامن های کوتاه با چاپ روشن.

کلمه هنر پاپ Pop Art را جان مک‌هیل (John McHale) در سال 1954 به وجود آورد. وی معنی هنر پاپ را در یک نمایشگاه در انگلستان به ریچارد همیلتن (Richard Hamilton) توضیح داده بود. سه یا چهار ماه بعد، آقای همیلتن طی نامه‌ای معنی هنر پاپ را تبیین کرد. در این نامه همیلتن گفته بود که هنر پاپ یک هنر جوان، ارزان، مردمی، فانی، مصرف‌گرا، کنایه‌آمیز، فریبنده و یک تجارت بزرگ است. ریچارد همیلتون و ادواردو پاولوزی گروه وزو ایندپندنت را تأسیس کردند، این گروه مهم‌ترین حرکت این سبک در سراسر انگلستان بود. در دهه 1960 جنبش هنر پاپ را پیتر بلیک، پاتریک کالفیلد، داوید هکنی، آلان جونس و پیتر پیلیپس ادامه دادند.
اندی وارهول یکی از این هنرمندان اختلاط بود که با طراحان دوستی تنگاتنگی برقرار کرد. وارهول در استودیوی خود The Factory میزبان پاتوق های مملو از افراد مشهور بود. وارهول کار خود را به عنوان تصویرگر مد برای مجلاتی مانند ووگ آغاز کرد، بنابراین در آن زمان منطقی بود که او یکی از اولین نمادهای هنر پاپ باشد که با تبدیل هنر خود به لباس های کاغذی، در دنیای مد اثر گذاشت.

در واقع این‌ هنرمندان عقیده داشتند مبتذل‌ترین عناصر فرهنگ جامعه قابل زیبا بودن و هنری بودن هستند. آنها ابزارهای کار خود را فیلم‌های عامه پسند، آگهی‌های تبلیغاتی، داستانهای کمیک استریپ علمی تخیلی،موسیقی پاپ، حروف و علائم متداول، اشیای روزمره و کالای مصرفی، معرفی کردند. در واقع هرچه که در چشمان مردم بیشتر دیده می‌شود می‌تواند ابزار قدرتمندی برای پاپ آرت باشد. این سبک نه تنها بر هنرمندان پسین خود تأثیر گذار بود بلکه گرافیک و تبلیغات تجاری را نیز متحول ساخت.رنگهای پاپ آرت کاملا گرافیکی تند و تیز هستند  و از پالت رنگی فراوانی بهره میبرند چراکه ایده پاپ آرت چون بر اساس تجارت است جذب مشتری اولین تفکر انهاست پس رنگ های جذاب دارای اهمیت بسیاری هستند.

پدید آوردندگان پاپ آرت بر تاثیر بر فرهنگ عامه شهری تاکید داشتند. در امریکا، پاپ آرت قدرت و نفوذ فراوانی داشت و به نوعی واکنشی بر اکسپرسیونیسم انتزاعی و باورهای دادائیستی بود. هنر پاپ آرت به سرعت در عرصه‌های مختلفی مثل طراحی گرافیک، سینما و… رسوخ کرد. در دوران جدید با ظهور بیلبوردهای عظیم تبلیغاتی کنار بزرگراه‌ها، پاپ آرت قدرتمندترین ابزار خود را یافت. همیشه پاپ آرت و «پول درآوردن از هنر» به هم نزدیک به نظر می‌آیند. این دو با هم رابطه دارند، پاپ آرت از تجارت تغذیه می‌کند و تجارت از پاپ آرت.
پاپ آرت را از نمونه‌های هنر پست مدرن به حساب می‌آورند که سعی دارد معنای زیبایی شناسی را بر مردم نمایان کند.

تاثیر سبک هنری پاپ آرت بر صنعت مد و فشن

بسیاری هنرمندان در عرصه مد و زیبایی می دانند که هنرمند مشهور پاپ آرت یعنی اندی وارهول در دنیای مد تاثیر بسزایی بر هنرمندان هم عصر و بعد خود داشته است. سبک هنری پاپ آرت که از سبک های معاصر و مشهور در بین تمام رشته های هنری ست که ابتدا بارقه های پیدایش آن در شاخه های تصویر سازی، نقاشی و مجسمه سازی و بعدا در طراحی گرافیک و در تبلیعات دیده شد اما چندی بعد منبع الهام طراحان مد و فشن بزرگی مانند ورساچه، ایو سن لوران و دیور بود که در بخشی از کالکشن های آن ها به وضوح می توان رد پای آن را یافت.

ما در این مقاله سعی داریم تا به تاریخچه، خصوصیات و تاثیرات سبک هنری پاپ آرت بر صنعت مد و فشن بپردازیم. با ما همراه باشید …

تاریخچه ظهور پاپ آرت pop art

جنبش پاپ آرت که مخفف واژه  popular art “ است ابتدا از سوی هنرمندان پاپ علیه ایدئولوژی مدرنیته و اصول زیبایی شناسی حاکم بر آن شروع شد که اولین بار توسط یک منتقد انگلیسی به نام لارنس آلووی مطرح شد. این سبک هنری مبتنی بر تخیل مصرف گرایی” و فرهنگ عام مردمی” با تکیه بر تولید انبوه و یک جوشش آلترناتیو مردمی به شمار می رفت. این جنبش که از آمریکا و انگلیس شروع شد بین دهه های 1950 تا 1970 به اوج شکوفایی خود گام نهاد.

پاپ آرت که شروع سبک پست مدرن را با آن می دانند در واقع با هدف به چالش کشدن افکار سنتی جامه و برداشتن تاکید از روی قشر نخبه و خاص به سمت عامه مردم شناخته می شد. یکی از تکنیک های مهم هنری این سبک استفاده از بازنمایی توسط ابزار تبلیغاتی و به شکل های گوناکون بود. شکل هایی که امروزه با نمونه های فراوان آن برخورد می کنیم مانند تبلیغات محیطی یا تلوزیونی همراه با موسیقی پاپ و حتی به شکل لیبل های خوش آب و رنگ بر روی اجناس مصرفی مردم برای ایجاد یک فرهنگ جدید بود.

خصوصیات سبک هنری پاپ آرت

استفاده از رنگ های شاد و زنده و تصاویرآشنا و پرمصرف که توده مردم با آنها آشنایی و همزاد پنداری خاصی دارند از مشخصه بارز این سبک هنری است. ریچارد همیلتون یکی از سرآمدان جنبش پاپ آرت این هنر را به شکل های مختلفی معرفی می کند. او سبک هنری پاپ آرت را هنری جادویی، فریبنده و خیال انگیز، شاد کننده و مفرح، ارزان و مقرون به صرفه، کنایه دار و جوان پسند بین عام مردم می داند.

پیوند طراحی مد و پاپ آرت

این پیوند از طریق هنرمندی به نام اندی وارهول که یکی از تاثیر گذارترین هنرمندان این سبک است توانست در دنیای مد و فشن نیزتاثیری شگرف از خود برجای بگذارد. وی تصویر ساز مطرح مجلات گلامور و وگ در آمریکا بود همچنین او در اوایل دهه 1960 بود که تصمیم گرفت تا تصویرسازی های خاص و محبوبش بر روی تیشرت های کاغذی چاپ کند که این اتفاق یک انقلاب در طراحی لباس محسوب می شد.

این لباس ها ماهیت مصرف کنندگانشان را به نمایش می گذاشتند. معروفترین آثار اندی وارهول قوطی های سوپ کمپل وطراحی بطری کوکا کولا بود. همچنین ایده چاپ تصویر سازی های اندی وارهول بر روی لباس های کاغذی به نوعی یک لباس یکبار مصرف برای استفاده مصرف گراها به شمار می رفت  بعدها الهام بخش طراحی بسیاری از طراحان مد قرار گرفت.

برخی یکی از دلایل تاثیر گذاری این سبک بر دنیای مد را آشنایی اندی وارهول با طراحان معروف زمان خودش می دانند که باعث می شد تا در دهه های مختلف مشخصات سبک هنری پاپ آرت بر روی لباس ها و مد باقی بماند.

هنرمندان سبک پاپ آرت

به جزء اندی وارهول، هنرمندان دیگری در پیشبرد و توسعه این جنبش موثر بودند. ریچارد همیلتون پایه گذار پاپ آرت در انگلستان بود که با همکاری ادواردو پالوزی توانستند یک گروه هنری به نام وزو ایندیپندنت را در دهه 60 میلادی در انگلستان پایه گذاری کنند. بعدها این جنبش هنری آوانگارد را هنرمندانی مانند پاتریک کالفید، داوید هاکنی، آلان جونس ، پیتر پیپلیس و در آمریکا هنرمندانی چون جیم دینه، جاسپر جونزو روبرت راشنبرگ ادامه دادند. به طوریکه پاپ آرت در آمریکا قدرت و نفوذ زیادی پیدا کرد. بسیاری منتقدان این جنبش را واکنشی علیه اسپرسیونیسم انتزاعی و باورهای دادائیستی می دانستند.

ردپای پاپ آرت بر طراحی آثار هنرمندان معاصر

نکته جالب توجه آن است که این جنبش هنری هنوز هم با گذشت دهه ها از پیدایش آن الهام بخش آثار طراحان بزرگ معاصرو همچنین عامه مردم گشته است. یعنی با وجود اینکه مصرف گرایی انبوه در بین جوامع معاصر امروز رواج بسیاری دارد اما هنوز اندیشه های مبتنی بر ارزش های فرهنگی که منشاء اصلی آن به شمار می روند مورد ستایش و قابل به کار گیری در آثار هنرمندان و طراحان مد و فشن در دنیا است.

تاکیش موراکامی هنرمند ژاپنی

این هنرمند برجسته معاصر ژاپنی از معروفترین هنرمندان معاصر است که آثار را با الهام از آثار وارهول و هنرمندان دیگر پاپ آرت پیش می رود. مادر موراکامی هنرمند طراحی بر روی پارچه بود که آثار نقوش سنتی ژاپنی و گلدوزی بر روی پارچه انجام می داد. ابتدا موراکامی توانست با الهام از مادرش علاقه و استعداد خود را در زمینه انیمیشن نشان دهد سپس با هم ترکیب آن دو با هم آثارش را در زمینه انیمشن به سبک پاپ آرت خلق کند. 

تاثیر پاپ آرت بر دنیای فشن و مد

با ورود این سبک به دنیای مد و فشن رنگ های خاکستری و خاموش جای خود را به رنگ های شارپ و زنده دادند. همچنین کت و شلوار رسمی نیزمنسوخ شدند و در عوض تونیک های بلند و کوتاه با طرح های چاپی فانتزی و رنگارنگ پا به عرصه وجود گذاشتند. بدین ترتیب در سال 1991 با چاپ رنگی پرتره تکرار شده هنرمند سینما یعنی مرلین مونرو توسط یک مدل آمریکایی مشهور به نام Linda Evanglistan به معرض نمایش و فروش گذاشته شد. آن رمان ایو سن لورن طراح خلاق برند دیور Dior نیز آن را در کالکشن خود با عنوان مجموعه موسیقی پاپ تکرار کرد. همچنی اموزه طراحان مد و فشن با توجه به خصوصیات این سبک هنری در پی خلق مدل های متنوع برای انبوه مردم هستند تا بتوانند نیاز های آنان را بر این اساس هموار کنند. 

Germy Scott طراح معاصر

این هنرمند آمریکایی مدیر خلاق خانه مد Moschino و تنها مالک رسمی نام تجاری رسمی خود بود.همچنین او را به عنوان آخرین یاغی مد “می شناسند. او در پاییز سال 2014به صورت آشکارکالکشن خود را با الهام از سبک هنری پاپ آرت به نمایش گذاشت. همچنین شهرت جهانی او بخاطر طراحی لباس، لوازم جانبی و کفش هایش برای آدیداس و همکاری های مداومش با آریانا گراند، کانیه وست، مایلی سایرس و برخی از هنرمندان مشهور دیگر است.