تاریخچهی پاشنه کفش
کفش که از مهم ترین بخش پوششی ما محسوب می شود با تغییرات اساسی در شکل گیری پاشنه های کفش و همنشینی اشکال هندسی و خطوط مارپیچ، از ردپای مرموز دوره روکوکو و آرت دکو در ترند کفش های ۲۰۲۰ حکایت می کند. در طول تاریخ، حوزه مد تغییرات بسیاری را تجربه کرده است و این تجربه، بازگشت دورههای تاریخی را در کفشهای ما روایت می کند.
یکی از دورههای تاثیرگذار و مهم در شکلگیری کفش در قرن ۱۸ و ۱۹ مربوط به دوره روکوکو و آرت دکو است. در این بخش قصد داریم علاوه بر شناخت کفش و فرم پاشنههای آن در دوره های روکوکو و آرت دکو و نمادهای معرف این دوره در شکل گیری کفش و فرم پاشنه، میزان تاثیرپذیری ترند کفشهای ۲۰۲۰ را از پاشنه های کفش روکوکو و آرت دکو بررسی کنیم که تا چه میزان عملکرد فرم پاشنه های کفش در دنیای امروز اهمیت داشته است.
تغییرات در اندازه پاشنه های کفش با توجه به موقعیت و کارکرد و نوع طبقات اجتماعی به مانند یک کتاب گشوده، زبان رسای اوضاع فرهنگی و اجتماعی هر دوره و سبک تاریخی بوده است. سبک روکوکو در طراحی کفش به صورت کاملا افراطی با جنبه های نمایشی فراوان در بخش پاشنه ها و متریال مورد استفاده در کفش ها همراه بوده است.
اما سبک آرت دکو در طراحی کفش و فرم پاشنه های کفش کمی ساده تر از دوره ماقبل خود بوده است. اگر کمی با دقت به دنیای اطراف خود نگاهی بندازیم میبینیم که دورههای تاریخی در کفشها و لباسهایمان تکرار می شود و با دنیای مدرنیته ترکیب جدیدتری را به خود می گیرند. کفشهای ترندی ۲۰۲۰ بخش اصلی بازگشت پاشنههای کفش دوره روکوکو و آرت دکو را در خود داشته است.
ویژگی های سبک روکوکو در دنیای مد
سبک روکوکو، توسعهیافتهی باروک، در قرن ۱۸ رواج پیدا کرد. آغاز سبک روکوکو در دنیای مد ، فرانسه بوده است. در حقیقت سبک روکوکو، ورژن غیر مذهبی سبک باروک در بخش های مد و فشن به حساب میآید، اما همراه با کمی چاشنی بیشتر در به کارگیری از خطوط شکلهای C و S در مدل و فرم پاشنه های کفش و تزیینات لباس ها و کفش ها طعم جدیدی را در دنیای مد ایجاد کرده است.
از ویژگیهای اصلی سبک روکوکو در دنیای مد و فشن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تأکید بر روی عدم تقارن و بیقرینگی اشکال
- ارتباط کمتر با مذهب
- توجه افراطی در جزییات
- عدم توازن و استفاده از خطوط پر پیچ و خم و مارپیچی
- منحنیهای صدفی شکل
- رنگهای روشنتر
ورژن غیر مذهبی سبک باروک در بخش های مد و فشن به حساب میآید، اما همراه با کمی چاشنی بیشتر در به کارگیری از خطوط شکلهای C و S در مدل و فرم پاشنه های کفش و تزیینات لباس ها و کفش ها طعم جدیدی را در دنیای مد ایجاد کرده است.
دستهبندی کفشهای زنانه و پاشنهها در سبک روکوکو
دسته بندی کفش های زنانه در سبک روکوکو به خصوص در رنگ پاشنه ها یک طیفِ دسته بندی وسیع تضادی مابین عملکرد و فعالیت واقشار مختلف اجتماع را برای خود بوجود آورده بود. به گونهای که کفش با پاشنههای مشکی عنوان تشریفاتی را به خود گرفته بود و رنگ کفش با پاشنههای قهوهای برای پیاده روی و فعالیت های روزمره در نظر گرفته شده بود. از امتیاز طبقات زنان ثروتمند و اشرافی جامعه میتوان به رنگ پاشنهی قرمز و سفید اشاره کرد. فرم کفشهای سبک و باریک با پارچههای ابریشمی و پاشنه قرمز مینیاتوری همراه با الماسهای دوخته شده به پشت کفش به عنوان تعلّقات یک زن اشرافی در دوران سبک روکوکو شناخته شده بود.
اوج ظرافت و زیبایی در ساختار کفش زنان از مهمترین ویژگی آنان بود و این جریان حتی در پاشنههای کفش هم مستثنی نبود. پاشنههای فرانسوی یا ابریشمی بدلیل ایجاد برآمدگی در میانه آن منجر به پنهان شدن بخش بالای پاشنه و دیده شدن ضخامت جزیی از زیر پاشنه که منجر به کشیدگی فرم پاها و باریک و بلندتر نشان دادن آنها می شود. مکر و حیله زنان در قرن ۱۸ حتی در کفشهایشان بیانگر تابلوهای نمایشی پر تزیین افراطی، در بالاترین حد کمال گرایی بوده است.
گذر کفش از سبک روکوکو تا آرت دکو
نمایان شدن پا در کفش در سبک روکوکو کم کم ارزش بالایی پیدا کرد. این جریان در دنیای مد تاثیر بسزایی داشته و رفته رفته دامن لباس و پیراهن به جهت نمایش هر چه بیشتر پا و کفش کوتاهتر شد و مواد و متریال به کار رفته در کفش کاهش پیدا کرد و در اواسط سبک روکوکو هر چه به سبک آرت دکو نزدیک می شویم بخشی از نوک انگشتان پا و یک نوار باریک در امتداد کف بسته باقی مانده بود.
گذر کفش از سبک روکوکو تا آرت دکو با تغییرات زیادی همراه بود. کفش با گلدوزیهای مختلف و روبان و پرهای شترمرغ تزیین می شدند و جواهرات و پارچههای ساتن براق رنگ در متریال به کار رفته کفشها جلوهی خاصی را به ظاهر آنان داده بودند.
همنشینی سبک آرت دکو با مدرنیته در کفشهای زنانه
رنگ و بوی سبک آرت دکو در کفش بعد از سبک روکوکو در فرانسه قبل از جنگجهانی اول بین سالهای ۱۹۱۰ تا ۱۹۳۹ به مشام همگان رسید. مدرنیته در تاروپود کفشهای زنانه رسوخ کرده بود و تلاش برای داشتن ظاهری یکپارچه در کفش زنانه بی ثمر بود.
چرا که گاهی ترکیب مجموعه سبکهای مختلف و متناقص در یک کفش مشاهده می شد. همنشینی سبک آرت دکو با مدرنیته و لوکس بودن و توجه زیاد به متریالهای با کیفیت، کفشهای گرانبها و ارزش قیمتگذاری بالا را به همراه داشته است. گاهی سبک آرت دکو با وضوح اشکال در فرم پاشنه و کفش همراه بوده به گونهای که می توان آن را در دسته بندی استایل مدرن قرار داد.
اما رفته رفته در اواخر دوره ۱۹۳۰ از میزان ترکیبات مختلف و متناقض موجود در کفش و جزییات نقوش آن کم شد و با سادگی همنشین شد. به طور کلی از ویژگی های کلی کفشهای زنانه در سبک آرت دکو می توان به موراد زیر اشاره کرد:
- اشکال هندسی ساده
- استفاده از خطوط زیگزاگ، پله ای ، دایره ای
- نقوش برجسته و شمایلنگاری
جسارت نقوش و رنگ در کفشهای سبک آرت دکو
با پیدایش جنبش آرت دکو تغییرات اساسی در نوع کفش زنان و به طور کلی در سبک زندگی آنان به وجود آمد. حضور پررنگ زنان و اشتغال آنان در جامعه منجر شد تا از کفشهای راحت تر و از جسارت بیشتر در نقش و رنگ کفش بهره ببرند.
دستهبندی رنگها از سبک روکوکو به سبک آرت دکو هم رسید. اما رنگ ها و نقوش موجود در کفش در این دوره جسورانه تر و درخشان تر شدند. رنگهای روشن و درخشان مثل زرد قناری، سبز زمردی، آبی پرطاووسی، بنفش سلطنتی و قرمز درخشان، گروه دیگر رنگهای متالیکی همچون نقرهای، طلایی و ذغال سنگی براق هستند که در کفشهای سبک آرت دکو بسیار دیده می شد.
تناقض پارچه های ابریشمی تا پاشنه های کارکردی در کفش زنان سبک آرت دکو
علاوه بر رنگ و نقوش، جنس پارچهها در کفشها هم اهمیت زیادی پیدا کرده بود. استفاده از پارچه های ابریشمی و نخهای گرانبها و با کیفیت پیشنیاز اولیه ساختار کفش شده بود. پاشنههای کفش کارکردی با توجه به موقعیت زنان در جامعه جای پاشنههای نمایشی و بلند را گرفتند. زاویه ارتفاع مابین پاشنه و زیره کمتر شد و در این دوره مد بیشتر جنبه عملی و کارکردی پیدا کرده بود و آن کفشهای نمایشی اغراق آمیز سبک روکوکو راحتتر و کاربردی تر از قبل در سبک آرت دکو آغاز شده بود.
بک روکوکو و آرت دکو
یکی از مهم ترین بخش کفشهای ترند ۲۰۲۰ تغییرات در پاشنههای کفش زنان است. فرورفتگی زاویه ای در بخش میانی پاشنه کفش وبازگشت پاشنه هایS شکل با بیان به روزتر از سبک روکوکو و آرت دکو می باشد. پاشنه های خطی که به صورت مستطیلی و یا میله ای بودند رفته رفته با پذیرش انحنا در بخش میانی جایگاه جدیدی را به خود اختصاص دادند و در نهایت این پاشنه ها در ترند کفش های ۲۰۲۰ ، زبان جدیدی در فرم پا و ترکیب استایل های متفاوت را دارد.
تنوع رنگ و متریال در کفشهای ترند ۲۰۲۰
در بخش ترند کفش های ۲۰۲۰، بازی رنگ آغاز شد. رنگ و لعاب بیشتر و اهمیّت متریال و پارچه های با کیفیت و براق در کفشها به صورت یکپارچه و سنگ های تزیینی در ساختارهای طراحی های ۲۰۲۰ همچون سبک روکوکو و آرت دکو حرف بیشتری را برای گفتن دارد. توجه به نمایان شدن بیشتر پا و استفاده از پارچه های نیمه شفاف و شفاف از آیتمهای مهم و پر کاربرد کفشهای ترند ۲۰۲۰ می باشد.
پاشنه هایS شکل که از مشخصه های اصلی سبک روکوکو و آرت دکو می باشد همراه با تکرار الگوهای مشخص و توجه بیشتر به خطوط منحنی در ترند ۲۰۲۰ ظاهر شدند. دورههای تاریخی و سبک ها به پایان نمی رسند بلکه با شناسههای ساختارهای ترکیبی در کفش و پاشنه حضور جدید تری پیدا می کنند. بازگشت سبک روکوکو و آرت دکو یکی از مهم ترین بخش تغییرات فرم پاشنه در کفش های زنانه ۲۰۲۰ بوده است.