تاریخچه کت شلوار و کت دامن زنانه

آغاز راه تغییر لباس به سمت کت شلوار و کت دامن

اگر پیشتازان تغییرات دست به طراحی‌های جدید نزده بودند، هنوز هم در کشورهای اروپایی زنان باید با لباس تافته صورتی در خیابان و محل کار رفت و آمد می‌کردند. برای تغییرات زمان زیادی صرف شد و زنان زیادی مقاومت کردند تا بالاخره موفق شدند.

در سال ۱۹۶۷ خانم کاترین سوئیتزر توانست نام خود را به عنوان قهرمان حقوق زنان ماندگار کند. او در مسابقه دو ماراتن با نامی شبیه به مردان شرکت کرد. در اواسط مسابقه یکی از مقامات به هویتش پی برد. عصبانی از این‌که زنی شلوار پوشیده است، به سمت او حمله کرد تا مانع ادامه‌ی مسابقه‌اش شود. ولی با دخالت دیگران کاترین توانست مسابقه را به پایان برساند. عکس کاترین در حال دویدن و شخص حمله کننده در تاریخ ثبت شد.

نمونه دیگر، در مورد زنان کنگره آمریکاست. شاید تعجب کنید اگر بدانید تا همین دهه گذشته زنان کنگره اجازه نداشتند با شلوار وارد کنگره شوند.

لباس زنان در گذشته

زمان شروع تغییرات را می‌توانیم از موقع باسواد شدن زنان بدانیم. در قرن ۱۵ میلادی زنی از بلونیا به نام نیکولوسا کاستلانی سانوتی Nicolosa Castellani Sanuti مقاله‌ای بلند بالا خطاب به کلیسا نوشت. مقاله او در دفاع از زنانی بود که تا آن زمان کلیسا نوع پوشش آن‌ها را تعیین می‌کرد و آن‌ها را مجبور می‌کرد صورت‌های خود را بپوشانند. از نکات مهم این مقاله شمردن حقوق مردان در جامعه بود در حالی که زنان از همه آن‌ها محروم بودند. او در نامه‌اش خواسته بود در مقابل حقوقی که مردان در جامعه برخوردارند، زنان تنها بتوانند نوع لباس خود را تعیین کنند. در آن سال‌ها، انتشار چنین مقاله‌ای نشانه‌ی آغاز تغییرات بود.

کت شلوار یا کت دامن سبکی دور از ذهن

سبک لباس پوشیدن زنان در گذشته آن‌ها را محصور نگه می‌داشت. شما زن را این‌طوری تصور کنید؛ کرست تنگ، لباسی از تافته ظریف، کفش‌های گلدوزی شده، دامنی با چین و شکن فراوان، دستکش‌های توری و … . این زن حتی نمی‌تواند در خانه خود به راحتی حرکت کند چه برسد که در جامعه فعالیت کند. ویترین‌ فروشگاه‌ها همه به یک شکل تزیین می‌شد و مدل جدیدی برای عرضه وجود نداشت.

زن وابسته، زنی با لباس سخت، دامن سخت یا شلوار راحت

احساس ترس از قدرت زنان در محافل سیاسی یکی از موانع ایجاد تغییر بود. اگرچه در اذهان، دختر و زن رویایی به نام گیبسون نقش بسته بود اما واقعیت چیز دیگری بود. (از اولین زنانی که علاوه بر حقوق اولیه زنان در لباس پوشیدن هم پیشتاز بود سوزان بی آنتونی Susan B. Anthony است. او جزو اولین کسانی بود که بر ضد قانون برده‌داری بیانیه جمع کرد. گاهی پیش آمده بود که او لباسی متفاوت از آن‌چه جامعه تحمیل کرده بود می‌پوشید. در این مواقع بچه‌ها به او با سنگ حمله می‌کردند. گاهی هم مردان دوره‌اش می‌کردند و او را مسخره می‌کردند تا جایی که پای پلیس وسط می‌آمد.

زنان طبقه کارگر؛ مظلوم اما شجاع با لباس مردانه

با مطرح شدن حق رأی زنان و جنبش‌هایی که صورت گرفت، سبک لباس، مد و فشن هم تغییرات را شروع کرد. اگر بخواهیم منصفانه فکر کنیم، مد و لباس‌های سنگین مختص طبقه مرفه جامعه بود. در این میان زنانی هم بودند که به اجبار پابه‌پای مردان در معادن  و یا گاوچرانی کنند. این زنان قطعاً با لباس سنگین نمی‌توانستند از پس کارهای خود بربیایند پس شلوار مردانه می‌پوشیدند. آن‌ها صبح تا شب را با لباس مردانه می‌گذراندند و شب‌ها برای ورود به شهر و به خاطر جلوگیری از مزاحمت مردم لباس خود را عوض می‌کردند. اما چاره چه بود؟

تغییر سبک لباس پوشیدن کاری نبود که به راحتی انجام شود. مخصوصاً مردانی که دیدگاه بسته‌ای داشتند و مانع تغییر سبک بودند. فکر می‌کنید چرا مردان حاضر به پذیرش تغییرات لباس پوشیدن زنان نبودند؟ چون تغییر پوشش قدم اول بود. در قدم‌های بعدی وراثت، مالکیت املاک، حق حضانت و تساوی قوانین مطرح می‌شد.

طراحان پیشتاز کت دامن

ساختارشکنی با کوکو شنل اتفاق افتاد

در سال ۱۸۹۰ اولین زنی که کت شلوار به تن کرد یک بازیگر بود که به پیشنهاد خودش یک خیاط آن را برایش طراحی کرده و دوخته بود. بعد از آن کوکو شنل نام اولین طراح را به خود اختصاص داد. او اولین طراحی کت دامن خود را در سال ۱۹۱۴ انجام داد ولی در سال ۱۹۲۳ مدل کت دامن را در مجموعه جدید خود به نمایش عموم گذاشت. کوکو شنل اولین مدلش را زمانی طراحی کرد که زنان برای گردش عمومی در شهر از کت و دامن‌هایی خاص استفاده می‌کردند. دامن‌هایی به نام هابل hobble skirt که دور مچ با نخی تنگ بسته می‌شد و عملاً حرکت را برای آن‌ها دشوار می‌کرد. واقعا دلیل این‌ طراحی‌های عجیب چه می‌توانست باشد بر ما هم پوشیده است.

امضای کوکو شنل پای کت دامن

لباسی که کوکو شنل طراحی کرد کت به همراه دامنی گشاد و راحت بود که به زنان آزادی حرکت می‌داد. کوکو شنل درباره طراحی خود گفت: «من به زنان دست و پاهای واقعی برای حرکت دادم. طوری که آن‌ها بتوانند آزادنه در جامعه حرکت کنند و زمانی که می‌خندند بیهوش نشوند.» حتما تعجب می‌کنید که چرا می‌گوید زنان بیهوش نشوند! چون در دهه‌های گذشته و زمانی که زنان از کرست‌های تنگ استفاده می‌کردند دنده‌ها در بدن فرو می‌رفت. گاهی این صدمه آن‌قدر زیاد بود که هنگام خنده باعث بیهوشی می‌شد. امضای کوکو شنل پای کت دامن زنانه ثبت شد.

قدم بعدی از سمت طراح دیگری از فرانسه به نام مارسل روچاس Marcel Rochas برداشته شد. هنوز کسی شلوار را اختصاصاً برای زنان طراحی نکرده بود که او این کار را انجام داد. نام این طراح به عنوان دومین نفر در انقلاب سبک پوشش زنان اروپایی ثبت شد. در سال ۱۹۳۲ او کتی با شانه‌های برجسته و یک شلوار پشمی خاکستری برای زنان طراحی کرد.

کت شلوار بر تن کاترین هپبورن

وقتی قرار است یک سبک در جامعه همه‌گیر شود، بعد از طراح، افراد تأثیرگذار هستند که آن را در دید مردم جامعه عادی می‌کنند. قدرت افراد تأثیرگذار در این زمینه بسیار زیاد است. وقتی کوکو شنل، مارسل روچاس و بعد از آن‌ها طراحان دیگر مدل‌های کت دامن و کت شلوار را برای زنان طراحی کردند، بازیگران محبوب آن دوره پا به میدان گذاشتند. کاترین هپبورن از زنانی بود که در یکی از فیلم‌هایش در نقش یک زن شاغل در سال ۱۹۴۲ با کت شلوار حاضر شد.  

جنگ جهانی شروعی بر روند بی‌پایان کت شلوار

جنگ جهانی دوم دلیل دیگری بر ترند شدن کت دامن و کت شلوار بود. مردان زیادی درگیر جنگ بودند و زنان مجبور بودند به جای آن‌ها کار کنند. کت دامن و کت شلوار راحت‌ترین لباس برای کار بود. قبل از شروع جنگ در سال ۱۹۳۵ Levi’s طرحی از شلوار خود را ارائه داده بود که مورد استقبال قرار نگرفته بود. با شروع جنگ و نیاز زنان به شلوار، لیوایز توانست محصولات خودش را در قالب زنان تولید و به فروش برساند.

این روند در میان زنان ادامه یافت تا زمانی که توانستند در دهه ۷۰ میلادی قوانینی را برای پوشش خود تغییر دهند. با همه این اتفاقات وقتی ایو سن لورن یک تاکسیدو را برای نان کمپنر Nan Kempner بازیگر طراحی کرد بازهم سروصدای زیادی به پا شد. حتی بعضی مراکز مانند رستوران‌ها از ورود نان کمپنر جلوگیری کردند.

سودآوری تغییر ذائقه برای صنعت مد؛ کت شلوار

با وجود انتقادات زیادی که علیه استفاده زنان از شلوار وجود داشت از سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۷ فروش سالانه کت شلوار زنانه تقریباً ۶ میلیون واحد افزایش یافت. این افزایش فروش ۶۰۰ میلیون دلار برای صنعت مد به ارمغان آورد. چنین جهشی در صنعت مد تقریباً بی‌نظیر است.

اما با وجود پشتیبانی که از طرف جامعه صنعت مد و افراد با نفوذ صورت می‌گرفت تا سال ۱۹۹۳ زنان کنگره سنا اجازه استفاده از شلوار را در مجلس نداشتند. اولین زنی که در مقابل این قانون ایستاد، باربارا میکولسکی Barbara Mikulski از زنان کنگره بود. خانم میکولسکی در یک روز برفی با یک طرح هماهنگ شده به همراه زنان دیگر در جلسه با کت شلوار حاضر شدند.

اقدامات زیادی برای تغییر سبک لباس زنان در طول تاریخ فشن صورت گرفته است. زنان زیادی در این راه مبارزه کرده‌اند و قدم‌های بزرگی برداشته‌اند. در زمان کار و فعالیت اجتماعی و مهمانی، حتی در دورهمی‌های ساده کت شلوار و کت دامن یکی از بهترین و راحت‌ترین گزینه‌هاست قدرش را بدانیم.