مد و روکوکو

روکوکو از اصطلاح فرانسوی Rocaill می آید و به معنای صخره زینتی و تزیینات صدفی است. این سبکی تزئینی و بازیگوشانه بود که در معماری، طراحی داخلی و مُد این دوره، بخصوص در فرانسه، ظهور یافت. روکوکو از شکوه بیش از حد رسمی باروک با پیراستگی، نشاط، سبُکی و زیبایی متمایز شد.

روکوکو که به لحاظ مقیاس خردتر و ظریف تر از باروک می نمود, به واسطه کاربرد پر تجمل و متکلف نقش و نگارهای ناتورالیستی, منحنی هایی به شکل S و C، رنگ بندی های ملایم و زینت آلات ظریف مشخص می شد. این سبک، که در معماری، هنر و نیز هنرهای تزئینی جلوه گر شد، به خوبی در مُد تبلور یافت. در طی این دوره، پوشش در قالب فُرمی هنری ارتقا یافت و چنان که اشاره شد، به طرزی شایسته مورد دقت و توجه فراوان قرار گرفت. نمونه بارز لباس شبِ روکوکو، پیراهن فرانسوی بود. این جامه، تکامل لباس شبِ کیسه ای یا رًب وُلانت(Robe volante) به شمار می آمد، اما به جای آنکه مستقیما از سرشانه ها پایین بیفتد، از هر دو طرف درزهای پشت، دو برابر پیلی می خورد تا پشت لباس حالت آزاد داشته باشد.

مادام دوپُمپادور، معشوقه لویی پانزدهم، علاوه بر آنکه از محبوبیت فراوانی برخوردار بود، الگوی این سبک نیز بود. او که در تک چهره هایش آراسته به تورهای ظریف و نخ های پُرزدار زیبا است، نشاط و سرزندگی زیبایی شناختی روکوکو را تمام و کمال به تسخیر خویش در می آورد.

مردان نیز نوعی جامه فرانسوی به تن می کرده اند. این لباس عبارت بود از یک دست کتِ قالب کمر، جلیقه و شلوار سه ربعی که جوراب ساق بلند از ضمائمش به شمار می رفت. هم چنین پیراهنی با یقه توری یا چین دار و سرآستین های تزیینی و کرواتی که با ظرافت و دقت گره می زدند از متعلقات چنین لباسی بود.

از آنجا که تزیینات برای زنان از اهمیت فراوانی برخوردار بود, تورهای ظریف نازک و دکمه های تزیینی در به کمال رساندن چنین ظاهری به کار می رفت. هم زنان و هم مردان، پودر مو، روبان، شرابه، سگک روی کفش پاشنه بلند و لوازم آرایش به کار می بردند. این واسپین بار در تاریخ بود که مردان و زنان از زینت آلاتی یکسان استفاده می کردند.

بعد از ۱۷۷۰ سلطه سبک روکوکو رو به افول گذاشت. در دربار, سبکی که روزگاری ظریف و برازنده می نمود، جای خود را به افراط های مبتذل و پست، بر مبنای تزویر و تصنع و زیاده روی داد.