مد و فضا 

مد و فضا موضوعی است که در ظاهر ربطی به هم ندارند. اما سفر به فضا آن ‌قدر جذاب است که هر موضوعی، از جمله مد را به خود جذب می‌کند

مد و فضا دو دنیا متفاوت از هم هستند.دنیای فشن همیشه دنیای خلاقیت است. اتفاقاتی که در سال‌های مختلف در دنیای فشن روی داده است نشان از این داشته که طراحان به دنبال پویایی هستند.

فضا هم که اتفاق نویی است و هر روز بیشتر به تحقق رویای رسیدن آن نزدیک می‌شویم. طراحان هم از این فرصتی که به دست آمده استفاده کرده‌اند تا بتوانند خلاقیت‌های تازه‌ای به نمایش بگذارند و مجموعه‌های مد و فضا را ارائه دهند.

از نیم قرن پیش که پای انسان به ماه رسید، رسیدن به رویای فضا و ارتباط با موجودات فضایی نزدیک‌تر شد. بعد از ماه، بشر در رویای رسیدن به سیاره‌های دیگر است. از سال ۲۰۱۷ وقتی که ناسا اعلام کرد تا دو سال آینده یعنی سال ۲۰۱۹ امکان رسیدن به سیاره‌های دیگر وجود دارد، تکاپوی جدیدی شکل گرفت.

زمزمه‌های رسیدن به سیاره‌ها از همان سال‌های آغاز از سمت هر گروه اجتماعی پشتیبانی شده است. از جمله می‌توان به فیلم‌های زیادی که در این‌باره ساخته شده است اشاره کرد. دنیای مد هم از این قاعده جدا نیست و تلاش‌های زیادی برای هماهنگی خود با جو فضایی کرده است.

از این تلاش‌ها می‌توان به خلق لباس‌هایی اشاره کرد تا رسیدن به رویای فضا را برای مردم ملموس کند. از طرف دیگر انسان‌ها هر روز با شنیدن خبرهای جالب در مورد فضا به فکر هماهنگ کردن خود و زندگی‌شان با این اخبار هستند. استایل هم یکی از این آیتم‌هاست تا بهتر بتوان خود را با جو موجود هماهنگ کرد.

در سال ۲۰۲۱ با رسیدن کاوشگر ناسا به مریخ انسان به رویای خود و دیدن موجودات مریخی نزدیک شده است. حالا زمانیست که می‌توانیم بیشتر از گذشته برای هماهنگی خود در مواجهه با مریخی‌ها نگرشی تازه برای لباس ایجاد کنیم.

از همان زمانی که فضا و ناشناخته‌هایش در میان مردم جا باز کردند برندها در مجموعه‌های خود در فصول مختلف این روزها را پیش‌بینی کردند. لباس‌های جدید با متریال جدید و سبک‌های جدید، نگاه‌های نویی را رقم زد. امروز در این مقاله می‌خواهیم سبک‌ها و مدل‌هایی که برندها در بعضی مجموعه‌های خود طراحی کردند و خود را برای این روزها آماده کردند ببینیم. البته قبل از آن باید چرایی جذب شدن به این جریان را واکاوی کنیم.

دنیای فشن همیشه دنیای خلاقیت و نوآوری بوده است. اتفاقاتی که در سال‌های مختلف در دنیای فشن روی داده است نشان از این داشته که طراحان به دنبال پویایی هستند. فضا هم که اتفاق نویی است و هر روز بیشتر به تحقق رویای رسیدن آن نزدیک می‌شویم.

طراحان هم از این فرصتی که به دست آمده استفاده کرده‌اند تا بتوانند خلاقیت‌های تازه‌ای به نمایش بگذارند و مجموعه‌های مد و فضا را ارائه دهند. لباس‌هایی که بسیار متفاوت از مدل‌هایی است که تاکنون دیده‌ایم. به غیر از آن ساختار تولید این لباس‌ها هم از تولید لباس‌های گذشته متفاوت است.

چیزی مواجه خواهد شد. بر اساس همین موضوعاتی که مطرح شد طراحان دست به خلق لباس‌هایی زدند تا هم خلاقیت خود را به نمایش بگذارند و هم برای محافظت از انسان مدل‌هایی را ارائه کنند.

تب فضا و لباس فضایی از دهه‌ی ۶۰ میلادی شروع شد، در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ ادامه پیدا کرد و در دهه‌ی ۹۰ به اوج خود رسید. بعد از دهه‌ی ۹۰ دیگر شاهد لباس‌های فضایی به معنای واقعی نبودیم تا این‌که در چند سال اخیر با اخبار ناسا این بازار دوباره داغ شد. گرچه نیاز است چندین و چند سال بگذرد تا انسان خود را مشغول زندگی در فضا یا سیاره‌های دیگر ببیند.

اما از حالا این رویا را می‌تواند زندگی کند. از جمله سوالاتی که برای انسان مطرح است این‌هاست؛ سبک لباس در فضا چگونه خواهد بود و باید چگونه بپوشد؟ چگونه با لباس از خود محافظت کند؟ و چه لباس‌هایی در فضا یا سیاره‌های دیگر کاربرد دارد؟ بنابراین هر طراح بنا به تفکر خود نوعی از این لباس‌ها را طراحی کرد.

با رفت و آمد انسان به فضا و سیاره‌های دیگر بعضی از هتل‌های زنجیره‌ای از جمله هتل هیلتون، اعلام کرده‌اند که در سیاره‌های دیگر هتلی افتتاح خواهند کرد. با این حساب پرسنل این هتل‌ها اگر ربات نباشند باید لباس‌هایی قابل استفاده در یک سیاره‌ی جدید بپوشند.

بعد از آن‌ها ثروتمندانی هستند که به سیاره‌های جدید سفر می‌کنند. در آخر هم در چشم‌اندازی دور شاید این سفر برای انسان‌های عادی هم فراهم شود. بالاخره زمانی می‌‌رسد که هر کدام از ما در نزدیکی خود کسانی را می‌شناسیم که به فضا سفر کرده‌اند.

با این حساب کار طراحان سخت خواهد شد. تقاضا بالا خواهد رفت و افراد زیادی نیاز به لباس‌های سفر فضایی خواهند داشت. از حالا با آزمون و خطا، با مطالعه، با مشورت گرفتن از دانشمندان این اتفاق در حال رخ دادن است.

تا جایی برسد که تهیه‌ی لباس‌های فضایی نیاز به مبلغ هنگفت نداشته باشد و برای هر کسی که قصد سفر به سیاره‌ی دیگری را داشته باشد مهیا باشد. اگر تا به‌حال سفر به فضا تنها از طریق داستان‌های علمی تخیلی امکان‌پذیر بود، اما حالا به واقعیت تبدیل می‌شود.

لباس‌هایی که برای مد فضایی قابل استفاده است لباس‌هایی با فن‌آوری جدید است. خانم لوسی گرین Lucie Greene مدیر نوآوری گروه J. Walter Thompson  و از اعضای اتاق فکر این گروه است. او درباره‌ی دانش لباس‌های جدید می‌گوید: ما با طراحان درباره‌ی تولید چرم از قارچ صحبت کرده‌ایم. موارد دیگر، پارچه‌های تولید شده از طریق چاپگر ۳-D و پارچه‌هایی که با تغییر دمای بدن با حسگرهایی تنظیم می‌شوند. همچنین تأکید بر لباس‌های محافظتی است که در هر موقعیتی حافظ انسان باشد.

برای ساختن لباس‌های فضایی به مواد طبیعی نیاز است و مواد مصنوعی در این ساختار جایگاهی ندارند. به همین دلیل برندهایی مانند پیرکاردن Pierre Cardin، آندره کورژ André Courrèges و پاکو رابان Paco Rabanne پیش‌قدم شدند. این برندها برای تولید محصولات خود سعی می‌کنند از بهترین مواد طبیعی استفاده کنند. از دیگر طراحانی که به سمت این بازار جدید جذب شدند می‌توان از طراحان فرانسوی نام برد که همیشه به دنبال نوآوری و پیشرفت بوده‌اند.

طراحی لباس برای مد فضایی می‌تواند یک استیکر ساده در جلوی لباس به شکل ماه یا ستاره باشد، یا می‌تواند یک لباس خاص با متریال خاص باشد. اما در عین حال هرکس برای هماهنگ کردن خود با جو تازه‌ شاید بخواهد یکی از آیتم‌ها طراحان لباس را استفاده کند. البته تا به حال این اتفاق زیاد هم رخ داده است.

کارل لاگرفلد در نمایش مجموعه‌ی خود در سال ۲۰۱۷ از یک سفینه‌ی فضایی برای ورود مدل‌ها استفاده کرد. همچنین طراحی‌های مجموعه‌اش برگرفته از موضوع فضا بود. اما حالا به طور دقیق چند برند که طراحی‌های خاص با موضوع فضا را در کارنامه‌ی خود دارند بررسی می‌کنیم.

وقتی سفینه‌ی فضایی با برند شنل در میان نگاه مشتاق تماشاچیان به زمین نشست دیدگاه تازه‌ای را برای منتظران در پاییز ۲۰۱۷ گشود. کارل لاگر فلد با طراحی خاص خود در این نمایش اخباری از ناسا را در میان زمین پخش کرد که منتظر بهره‌مندی از سیاره‌های جدید باشند.

زندگی که او در این نمایش نشان داد بسیار شیک و حیرت‌انگیز بود. او در این مجموعه از پیچ و تاب‌های مروارید به خوبی بهره برده بود که حس سیاره‌های کیهانی القا می‌کرد. در کنار آن هم چکمه‌های سیاه براق با چاپی از کهکشان و فضا قرار داشت. مدل‌ها کت‌هایی فلزی با شنل‌هایی از جنسی شبیه فویل به شکل لحاف بر تن داشتند. در کنار ظاهر اغراق‌آمیز مدل‌ها، کوله پشتی نقره‌ای هم قرار داشت که حس سفر را به بیننده می‌داد. گویی بعد از نمایش قرار بود مدل‌ها با سفینه به سمت ماه سفر کنند.

در سال‌هایی که الکساندر مک کوئین طراح برند ژیوانشی بود، (۱۹۹۶-۲۰۰۱) گرچه بیشتر به طراحی فضاهای متصور می‌پرداخت، اما در سال ۱۹۹۹ در مجموعه‌ی پاییز و زمستان خود لباس‌های متفاوتی را طراحی کرد. او در طراحی خود در این مجموعه از کت‌هایی با شانه‌های پهن استفاده کرده بود. لباس‌های دیگری که در این مجموعه به نمایش درآمد لباس‌هایی حباب مانند بود که با نوارهای فلزی احاطه شده بود.

پارچه‌های براق، کت‌های خز و چکمه‌های تا زانو دیگر مواردی بود که در طراحی او به چشم می‌خورد. در بعضی دیگر از لباس‌های او چراغ‌های چشمک‌زن LED به کار رفته بود. در طراحی او ادغام ماشین با لباس به طور واضح به چشم می‌آمد.

مد و فضا در مجموعه‌ی کریستوفر کین به خوبی دیده شد. با پیشرفت فن‌آوری، تکنولوژی ساخت و تولید لباس هم به پیشرفت چشم‌گیری دست یافت. از سال ۲۰۱۰ قابلیت چاپ مدل‌های کهکشان و کیهان بر روی لباس‌ها، تی‌شرت‌ها و کیف‌ها دیده شد. تا این‌که در سال ۲۰۱۱ کریستوفر کین در مجموعه‌ی خودش از این طرح‌ها بهره برد. نام مجموعه‌ی کین «درون کهکشان» بود که شامل تصاویری از سحابی‌های درخشان که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده بود.

کین از چرم مشکی ست شده با ابریشم که بر روی آن رنگ‌های نارنجی چشمک می‌زد استفاده کرده بود. از دیگر طرح‌های او می‌توان به رنگ صورتی براق، فیروزه‌ای برگرفته از طرح‌های دریا اشاره کرد. طراحی‌های او از دور بیشتر شبیه آتشفشان و طرح‌های برگرفته از دریا و سنگ‌های تزیینی بود. اما با دقت بیشتر و از نزدیک طرح‌های کشهکشانی مسحورکننده خود را به چشم بیننده می‌کشاند.

بالنسیاگا در بهار و تابستان ۲۰۰۷ مجموعه‌ای ارائه داد که از کتاب‌های علمی تخیلی وام گرفته بود. منبع الهام او برای مدل‌هایی که او در مجموعه‌ی خود استفاده کرد از فیلم‌های ترون و ترمیناتور همینطور جنگ ستارگان بود.

مدل‌ها با ساق‌هایی طلایی بر روی صحنه می‌آمدند. ساق‌ها با حضور در صحنه مانند قطعات ماشین جمع و باز می‌شدند و تغییر شکل می‌دادند. در کنار این تکنولوژی، لباس‌ها سخنگو هم بودند و قابلیت حرف زدن آن‌ها حضار را شگفت‌زده کرد.

در مجموعه‌ی او نبوغ منحصر به فرد پاریسی در کنار تکنولوژی آن را به کلی متمایز کرده بود. یقه‌های سفید با شانه‌های برجسته حس مهمانان فضایی را به خوبی به بیننده می‌داد. پالت رنگی که او کار کرده بود مربوط به سال‌های آینده بود و آینده‌نگری طراح را نمایش می‌داد. صاحب‌‌نظران عقیده داشتند که این مجموعه پرشی بزرگ به سمت جلو بود.

پیر کاردن در مجموعه‌ی خود در سال ۱۹۶۰ پای چالش فضا را به دنیای فشن باز کرد. او در طراحی‌های خود از الگوها و طرح‌های هندسی، زیپ‌های بزرگ و جوراب‌های چسبان استفاده کرده بود. در مجموعه‌ی او علاوه بر جذابیت نوعی شوخ‌طبعی هم به چشم می‌خورد. پیر کاردن در آن زمان به شدت تحت تأثیر فرود انسان بر روی کره ماه قرار گرفته بود و نام مجموعه‌ی خود را «فضا و آینده‌نگری» گذاشت.

لباس‌هایی که او طراحی کرده بود شنل‌هایی براق به همراه لباس‌هایی شبیه موشک بود. پیر کاردن به همراه کورژ در یک تور، بازدیدی از ناسا داشت و چنان‌ که ادعا می‌کند به مأمور امنیتی رشوه‌ای داد تا بتواند لباس آرمسترانگ را امتحان کند. او چنان غرق فضا شده بود که در سال ۲۰۰۰ در مصاحبه‌ای اعلام کرد که آرزوی داشتن خانه‌ای بر روی ماه را دارد.

شاید به جرأت بتوان نام او را نابغه‌ی دنیای طراحی و تکنولوژی گذاشت. آقای کورژ مهندس عمران بود و به فضا علاقه‌ی زیادی داشت به صورتی که استودیوی خود را آزمایشگاه مخفی می‌دانست. آقای کورژ در سال ۱۹۶۹ مدت‌ها قبل از حضور تسلا در صحنه ماشین خود را طراحی کرده بود.

بعد از آن هم انرژی خود را برای ساختن موتورهای اسکوتر هوندا، روبات‌های هیتاچی و دوربین‌های مینولتا معطوف کرد. او عقیده داشت: گاهی اوقات لباس قادر به انتقال همه‌ی احساساتی نیست که من می‌خواهم منتقل کنم.

آندره کورژ،او خطوط و طرح‌هایی را در مجموعه‌های خود برمی‌گزید که الهام گرفته از فضا و رویای دوست داشتنی‌اش بود. لباس‌های A شکل به همراه چکمه‌های بلند تا زیرزانو و موهای کوتاه با رنگ‌های خاص و عینک آفتابی با طرح‌های خاص از جزئیات طراحی‌های او بود.

مجموعه‌هایی که مطرح شد گوشه‌ای از فعالیت طراحان علاقه‌مند به فضا بود. اما مطمئناً داستان طراحی برای فضا یعنی مد و فضا تمام نمی‌شود. اتفاق‌هایی که در شرف وقوع است و نگاه‌های زیادی را به فضا معطوف کرده است سبب می‌شود که روزبه‌روز علاقه به رسیدن به استایل مناسب با فضا بیشتر شود. با این حساب طراحان بیشتری به سمت طراحی فضایی جذب خواهند شد و شاهد مجموعه‌های هیجان‌انگیز زیادی را شاهد باشیم.