نقش چاپ سیلک و چاپ دیجیتال در صنعت مد و فشن

چگونه چاپ صنعت مد را تغییر داد؟ 

اگر به کمد خود نگاهی بیندازید، خواهید دید که حداقل چند لباس با تصویر چاپی در آن دارید.
با وجود حضور چاپ در تمام آیتم‌های زندگی روزمره، بسیاری از ما درباره‌ی تاریخچه و تاثیر این چاپ‌ها بر صنعت مد و فشن بی‌خبر هستیم.
صنعت چاپ در طول تاریخ مسیر پر فراز و نشیبی را طی کرده و امروزه دو تکنیک چاپ سیلک و چاپ دیجیتال از جمله تکنیک‌هایی هستند که به طور گسترده در دنیای مد و زندگی روزمره ما مورد استفاده قرار می‌گیرد.

امروزه به لطف فناوری، برخی از فعالیت‌ها که بسیار زمان‌بر بود، قابل دسترس شده‌اند. یکی از این فعالیت‌ها ایجاد تصاویر چاپی بر روی لباس و سایر آیتم‌های پوششی است. امروزه سخت‌ترین قسمت ایجاد نسخه‌های چاپی، فشار دادن یک دکمه یا انتظار برای گرم شدن چاپگر است. در گذشته مردم چنین امکانی را نداشتنه‌اند، و به همین دلیل دست به ابداع تکنیکی آسان و قابل اجرا به روش دستی، برای تکرار طرح در کمترین زمان زدند؛ یکی از این تکنیک‌ها چاپ سیلک است.

تاریخچه چاپ  

چاپ یک هنر باستانی است که می‌توان رد آن را در سال ۹۶۰ میلادی در چین ردیابی کرد.
در آن زمان در چین از چاپ برای تولید اولین پول کاغذی استفاده می‌شد و به آن‌ها این امکان داده می‌شد که تصاویر مختلفی را روی پول ایجاد کنند.
پس از سلسله سانگ (Song)، ژاپن و دیگر کشورهای آسیایی شروع به استفاده از تکنیک‌های چاپ کردند و چاپ به هنری رسمی تبدیل شد.
استفاده از چاپ تا دهه ۱۹۶۰ برای صنعت مد محبوبیت چندانی نداشته است. در دهه ۱۹۶۰، چاپگرها توسط معترضین در جریان نهضت حقوق مدنی به منظور ایجاد اعلامیه و پرچم‌های اعتراضی مورد استفاده قرار گرفت.
امروز چاپ یک تکنیک بسیار محبوب است و از این تکنیک برای ایجاد طرح‌های متنوع بر روی تی‌شرت، کلاه، لیوان و موارد بی شمار دیگری استفاده می‌شود.

استفاده هنرمندان از تکنیک چاپ سیلک و ظهور سبک‌های هنری جدید

استفاده‌ از تکنیک چاپ به عنوان یک اثر هنری و ایجاد سبک‌های نو در صنعت مد و فشن، به لطف هنرمندان بزرگی اتفاق افتاد که با خلق آثار درخشان چاپی، جهان را با دنیای بی‌نظیر آن آشنا کردند.

در دهه ۱۹۶۰، هنرمندان آمریکایی مانند روی لیچنشتاین (ROY LICHTENSTEIN) و اندی وارهول (Andy Warhol) با استفاده از تکنیک چاپ سیلک برای تولید انبوه آثار گرافیکی در رنگ‌های درخشان و چشم‌گیر، این تکنیک را محبوب کردند.
هنر آن‌ها نشانه آغاز جنبش پاپ آرت و اساساً پایان اکسپرسیونیسم انتزاعی بود. از زمان پاپ آرت، هنرمندان معاصر همچنان از چاپ سیلک به عنوان وسیله‌ای برای تولید آثار هنری الهام بخش استفاده می‌کنند.

نابغه‌ای تکرار نشدنی، اندی وارهول (Andy Warhol) 

وارهول به خاطر تولید استنسیل‌هایی با پرتره‌ی افراد مشهور و انتقال آن‌ها از ‘silver screen’ (فیلم) به شابلون و استفاده از تکنیک چاپ در سطح وسیع، با رنگ‌های روشن و درخشان ، شهرت فراوان به دست آورد. 

یکی از اولین و مشهورترین مجموعه‌های چاپی او، پرتره مرلین مونرو است. آثار او الهام‌بخش هنرمندان بسیاری برای ایجاد و تکرار تصاویر هنری متعددی شد؛ چه تصویری از یک شی و یا یک فرد مشهور.
آثار وارهول به عنوان نمادی از تکنیک چاپ سیلک‌اسکرین، پیروان بسیاری در دنیا پیدا کرده است.
وارهول معتقد است “زندگی یک سری از تصاویری است که با تکرار خود تغییر می‌کنند.” او این تفکر را به زیبایی در آثار خود به نمایش گذاشته است.

علاقه ROY LICHTENSTEIN به اکسپرسیونیسم انتزاعی و استفاده از چاپ سیلک  

ROY LICHTENSTEIN چاپگر مشهور و پرکار در طول حرفه خود، نقش اساسی در تبدیل چاپ سیلک به عنوان یک سبک هنری مهم در دهه ۱۹۶۰ بازی کرد.
لیچنشتاین با الهام از کمیک استریپ‌ها، صفحات چاپی با سبکی مشابه و خطوط ضخیم طراحی و از ترکیب این نقوش با رنگ های جسورانه آثار هنری بی‌مثالی را خلق کرد.
موضوعات وی از پرتره زنان با چهره غمگین و پریشان گرفته تا معماری و اشکال انتزاعی بسیار گسترده و متنوع است.

از دیگر هنرمندانی که در زمینه چاپ فعالیت گسترده‌ای دارند و از تاثیرگذاران این عرصه هستند می‌توان به PETER BLAKE، LAURIE HASTINGS، CLARE HALIFAX، CHARLIE BARTON، ALICE PATTULLO و CHUCK SPERRY اشاره کرد.

محدودیت‌های توسعه تکنیک چاپ سیلک 

تکنیک چاپ سیلک با امکان استفاده از رنگ‌های جسورانه به روشی دقیق و کنترل شده، اصلی‌ترین روش تولید پوشاک طرحدار در صنعت مد و فشن است.
در طی دهه۱۹۶۰، اولین دستگاه چاپ پوشاک چرخشی چند رنگ در ایالات متحده ساخته شد تا امکان چاپ آرم بر روی لباس بولینگ فراهم شود.

پس از آن، فناوری چاپ به جنبشی عظیم در زمینه مد تبدیل شد، به ویژه هنگامی که تولید این محصولات به کشورهایی با نیروی کار ارزان مانند چین و هند منتقل شد.

به دلیل هزینه بالا برای تولید شابلون و محدودیت ذخیره سازی آن‌ها در تکنیک چاپ سیلک، بسیاری از طراحان با محدودیت در تنوع طرح‌ها روبرو شده بودند.
موانع توسعه چاپ سیلک شامل محدودیت برای کار با جوهر روی صفحه سیلک و لباس، مصرف زیاد آب ناشی از شستشوی شابلون و عدم توانایی در طراحی تصاویر پیچیده و با جزئیات بالا را می‌توان نام برد.

 ارائه راه حلی برای این مسائل به یک فناوری چاپ نوین نیاز بود. به گفته بسیاری از تحلیلگران، این صنعت و به ویژه بازار صنعت مد و پوشاک به طور فزاینده‌ای به انعطاف پذیری نیاز دارد و تنها راه برای دستیابی به این مهم و از بین بردن موارد قبلی، از طریق چاپ دیجیتال پارچه امکان‌پذیر است.

اگرچه چاپ سیلک همچنان یک صنعت پررونق و محبوب محسوب می‌شود و بسیاری از مصرف‌کنندگان به تکنیک‌های چاپ سیلک با همان وضوح پایین و رنگ‌های روشن وابسته شده‌اند؛ اما در مقابل، چاپ دیجیتال می‌تواند باعث کاهش اثرات مخرب محیط‌زیستی، امکان انعطاف پذیری بالا در تعدد طرح و امکان شخصی‌سازی طرح‌ها ‌شود؛ که همین امر انعطاف پذیری بیشتری را به طراحان مد داده است.  

ظهور چاپ دیجیتال و تاثیر آن بر صنعت مد و فشن 

معرفی چاپ دیجیتال برای استفاده در صنعت مد و پوشاک در طی سالیان متمادی باعث شده است که استفاده از طرح‌ها با وضوح تصویر و رزولوشن بالا در صنعت مد روز به روز به طور گسترده ای رواج پیدا کند.
این طرح‌ها شامل فلورال‌های پیچیده و تصاویر حیوانات گرفته تا تصاویر بصری فوتورئالیستی و طراحی‌های تکراری و پیچیده برندها است.

چاپ‌گرهای دیجیتال پارچه به صورت رولی برای استفاده در صنعت مد در اواسط دهه ۱۹۹۰ ظهور کردند، اما بیشتر از یک دهه طول کشید تا این ماشین‌ها به سطح صنعتی رسیده و توانستند در سطح وسیع فعالیت کنند.
در سال۲۰۱۸، ۲٫۵۷ میلیارد متر مربع پارچه به صورت دیجیتالی در سطح جهان چاپ شد.
۲٫۲ میلیارد متر مربع از این خروجی برای تولید پوشاک، دنیای مد و منسوجات خانگی بوده است.
مانند سال‌های گذشته تسلط چین، ایتالیا، هند، ترکیه و ایالات متحده همچنان در بازار چاپ دیجیتال پارچه ادامه دارد.

قابلیت شخصی سازی لباس‌ها با کمک چاپ دیجیتال 

روند رو به افزایش مصرف کننده جهانی برای طرح‌های سفارشی فقط با استفاده از فناوری چاپ دیجیتال امکان‌پذیر است.
پیش از این شخصی‌سازی لباس از طریق روش‌های چاپ سنتی (چاپ سیلک) مقرون به صرفه نبود.
و به همین دلیل، چاپ دیجیتال صنعت مد و پوشاک را با تنوع و شخصی سازی بیشتری روبرو کرده است.

همچنین این بدان معنی است که کالاهای کمتری بازگردانده می‌شوند.
دلیل این امر آن است که اگر کالایی برای فرد شخصی‌سازی شود، مصرف کننده بیشتر از آن راضی است.
تحقیقات همچنین نشان داده است که مصرف کننده‌، لباس‌های سفارشی خود را برای مدت زمان طولانی‌تری نگه خواهد داشت.
این امر باعث طولانی شدن چرخه عمر پوشاک و کاهش تعداد منسوجات در کارگاه‌های دفن زباله خواهد شد.
اما برای موفقیت واقعی این تکنیک جدید، لازم است تا مصرف کنندگان خواستار آن باشند.
امروزه با افزایش آگاهی مصرف کننده و دغدغه‌های‌ محیط زیستی، احتمال استقبال از این تکنیک چاپی رو به افزایش است.
یکی از بزرگترین نقاط قوت چاپ پارچه دیجیتال، در مقایسه با گزینه‌های سنتی، پایداری آن است، اگرچه هنوز هم می‌توان پیشرفت هایی در زمینه پایداری محصول تولید شده نهایی انجام داد، چرا که هنوز چالش‌هایی از قبیل جوهرهای فلزی که مواد شیمیایی مضری را وارد محیط می‌کنند وجود دارد.

چه آینده‌ای پیش روی هنر چاپ قرار دارد 

چاپ دیجیتال با توجه تکنیک‌های مختلف در اجرا اما هرگز به طور کامل جایگزین چاپ سیلک نمی‌شود، زیرا قابل اجرا بر روی هر جنس پارچه‌ای نیست و از طرفی چاپ سیلک از امتیاز ویژه‌ای برخوردار است که خیلی از طراحان، تولیدکنندگان و مشتریان آن را بسیار دوست دارند، بافت و پوشش قابل لمس چاپ ! 

چاپ دیجیتال به دگرگونی صنعت از نظر تولید، برقراری مجدد قدرت تولید در صنعت (این قدرت بیشتر به مصرف کننده و طراح داده می‌شود تا هر آنچه که تصور می‌کند را خلق نماید) ادامه خواهد داد.
افزایش پایداری در زمینه چاپ پوشاک، به کمک چاپ دیجیتال ایجاد می‌شود؛ و میزان سربی که وارد محیط می‌شود کاهش یافته و لباس‌ها فقط پس از سفارش آن‌ها تولید می‌شوند.

سخن پایانی 

هنر چاپ امروزه راحت‌تر از همیشه است و به نظر می‌رسد تقریباً در هر گوشه خیابان یک چاپخانه وجود دارد!
با وجود چاپ دیجیتال، چاپ به یکی از محبوب‌ترین تکنیک‌های هنری بدل شده است.
هر روزه افراد بیشتری برای ایجاد محصولات زیبا و جذاب شروع به استفاده از تکنیک‌های چاپ می‌کنند.
هنر چاپ مسیر طولانی را طی کرده است و در سال‌های آینده نیز شاهد حضور پررنگ این هنر جذاب در صنعت مد و فشن خواهیم بود.
درواقع تکنیک‌های چاپ به بخش مهمی از هنر و فناوری مدرن تبدیل شده است. دفعه بعد که مراکز خرید و یا سایت لباس سر زدید به اطراف خود نگاهی بیندازید و ببینید که چند آیتم چاپی را می‌توانید مشاهده کنید!