آداب تشریفات برای هر رنگ و هر لباسی تعریفی مشخص دارد. در صحنه بینالمللی کتوشلوار سرمهای رنگ اقتدار و صداقت و اعتماد است. روانشناسان میگویند که آدمهای باهوش سرمهای میپوشند.
به لباسهای محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و عراقچی و تختروانچی معاونان او دقت کنید. به لباسهای جان کری و بقیه وزاری امورخارجه کشورهای 1+5 هم. آنها هیچوقت کت و شلوار روشن نمیپوشند.
اغلب کت و شلوارهایی سرمهای به تن دارند. به نحوه دست دادن و حرکات آنها و پشت میز نشستنها هم دقت کنید. انگار همه از الگوی خاصی تبعیت میکنند.
بله، آنها بر اساس آداب خاصی این تشریفات را رعایت میکنند. تشریفاتی که علیمحمد بیدارمغز، رایزن اول کادر سیاسی وزارت امور خارجه از آنها رمزگشایی میکند. (متن از گفتوگوی رادیویی او با محمود کریمی استخراج شده است.)
آداب غذا خوردن
در عرصه دیپلماسی بینالمللی هیات میزبان قبل از مذاکره مهمان را به ناهار و شام کاری دعوت میکند و از نحوه غذا خوردن او نتیجه میگیرد که با چه تاکتیکی باید مذاکره کند.
دسته فنجان را باید به همان سمت که بالا میبریم، پایین بگذاریم. یکی از آداب غذا خوردن در مراودات اجتماعی این است که وقتی کسی بر سر میز غذا مورد خطاب قرار میگیرد، باید دست از خوردن بکشد و به حرفهای او گوش کند.
وعدههای غذایی
این وعدهها هم تشریفات خاص خودش را دارد، صبحانه هفت صبح سرو میشود و معمولا یک ساعت و نیم به طول میانجامد. ناهار رسمی یک تا سه بعدازظهر و شام اول هفت تا 9. شام دوم 9 تا 11 شب.
آداب نشستن سر میز مذاکره
ممکن است روسای هیات میزبان و مهمان روبهروی هم یا کنار هم بنشینند که هر کدام ضابطه خاصی دارد. اما اگر کنار هم مینشینند یکی از ضوابط محکم آن از این قرار است که رئیس هیات مهمان حتما باید دست راست میزبان بنشیند.
تا زمانی که روسای دو هیات بر سر میز نشستهاند، هیچکس بدون مجوز از رئیس خود نباید میز را ترک کند. مردان نباید کتشان را در بیاورند. هیچکس نباید با تلفن همراه مشغول مکالمه باشد.
هیچکس نباید مشغول خواندن کتاب و روزنامه شود. مردان نباید تلفن و ديگر ملزومات خود را روی میز بگذارند یا اينكه زنان کیف خود را از دسته صندلی آويزان كنند.
کسی نباید مشغول تعمیرات زیبایی شود؛ موهای خود را شانه کند. عطسه کردن و دستبهدست کردن نمک و فلفل و خلال کردن دندان هم هر کدام تشریفاتی دارد.
زبان بدن در مذاکرات
کلمات در مذاکرات فقط هفت درصد پیام را منتقل میکنند، 38 درصد را آهنگ صدا و 55 درصد را زبان بدن به نمایش درمیآورد. برخی از حرکات بدن بهخصوص حرکات صورت و چشم، اگر عمدی انجام شود، میتواند تعبیر بیادبانهای داشته باشد.
اگر کسی دارد با شما صحبت میکند و شما نگاهتان را از او بگیرید به این معنی است که نمیخواهید حرف او را بشنوید. از سر بینی نگاه کردن نشانه تحقیر است.
در آمریکا و اروپا باید در طول گفتوگو دوسوم زمان را به چشمهای طرف نگاه کنید تا باور کند که صداقت دارید.
آداب حرکات پاها
در بسیاری از کشورها، پا عضو ناظر بدن است؛ مثلا ژاپنیها دوست ندارند، چیزی را با پا به آنها نشان دهند. یا از آن طرف، اوباما همیشه در دیدار با مقامات کشورهای آسیایی پا روی پا میاندازد که این نشان از اقتدار او در مذاکره است.
رنگ لباسهای مذاکرهکنندگان
آداب تشریفات برای هر رنگ و هر لباسی تعریفی مشخص دارد. در صحنه بینالمللی کتوشلوار سرمهای رنگ اقتدار و صداقت و اعتماد است. روانشناسان میگویند که آدمهای باهوش سرمهای میپوشند.
در مذاکره تا وقتی افراد نشسته هستند باید دکمههای کتشان باز باشد، اما وقتی بلند میشوند، باید دکمهها را ببندند.
آداب تقدیم سوغاتی
در تقدیم سوغاتی، آداب کشورها را باید در نظر گرفت. ارزش تجاری هدیهای که بهصورت سوغاتی به کارمندان دولتی داده میشود، نباید بیشتر از پنجاه دلار باشد.
در مورد سران کشورها هم غالبا سوغاتیهایی با سقف ارزش تجاری سیصد دلار اهدا میشود. این هدایا نباید پنهانی اهدا شوند تا شکل رشوه به خود بگیرند.
سوغاتی باید با بستهبندی شکیلی مطابق با فرهنگ کشور مقابل ارائه شود؛ مثلا بستهبندی سیاه و بنفش برای چینیها مفهوم مرگ و نیستی را تداعی میکند یا در ژاپن، هدایای چهارتایی نشانه مرگ است! باید مراقب بود که حدود مسائل انسانی هم در این هدایا رعایت شود
آداب دست دادن دیپلماتها
در جلسات بینالمللی، مقام بالاتر دست خود را جلو میآورد، دستها باید خشک باشند و تا وقتی که دستدهنده دست خود را پس نکشیده، دست دادن باید ادامه پیدا کند.