اگر کمی به محیط اطراف خود و اتفاقاتی که در شبکههای اجتماعی میافتد نگاه کنید میبینید که دنیای امروز، دنیای رقابت است؛ رقابت برای داشتن زندگی بهتر، برای معروف و مشهور شدن، برای زودتر پولدار شدن و…
این میل به رقابت و پیروز شدن نیز، تنها مختص سازمانهای بزرگ یا افراد مهم جامعه نیست و هر کسی به نوعی درگیر آن است. برای مثال میتوان گفت که، با پیشرفت علم و تکنولوژی و حضور بیشتر افراد جامعه در فضای مجازی کسب و کارهای اینترنی و آنلاین رونق گرفتهاند و کمتر کسی پیدا میشود که خرید اینترنی نداشته باشد.
این کسب و کارهای کوچک هم در حال رقابت با یکدیگر هستند و تلاش میکنند مخاطب و مشتری بیشتری جذب کنند و به هر طریقی که ممکن است خود را به بازار هدفشان معرفی نمایند. در این مرحله است که علم بازاریابی و تبلیغات به کمک افراد و کسب و کارها میآید تا آنها را به هدفشان برساند. مارکتینگ یا بازاریابی انواع و اقسام گوناگونی دارد اما یکی از شاخههایی که مخاطب را هیجان زده میکند و باعث میشود آن سازمان یا مجموعه را همیشه به یاد داشته باشد بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی است که نام دیگر آن «گوریلا مارکتینگ» میباشد.
بازاریابی چریکی چیست؟
بازاریابی چریکی یا پارتیزانی یک روش تبلیغاتی است که در ذهن مخاطب اثر میگذارد و ماندگاری بالایی دارد اما هزینه بسیار کمتری نسب به سایر روشها دارد. این روش در ابتدا برای استارت اپهایی که بودجه زیادی نداشتند به کار میرفت اما کمکم برندهای مطرح و سازمانهای بزرگ هم به سراغ آن آمدند و هرکدام سعی نمودند راهی به ذهن مخاطب و بازار هدفشان باز کنند. بازاریابی چریکی سعی میکند با خلاقیتی که دارد چارچوبهای ذهنی مخاطب را از بین ببرد و او را وارد دنیای جدیدی کند. این مدل بازاریابی مخاطب را هیجان زده مینماید و کنجکاو میکند تا بیشتر درباره آن کسب و کار یا محصول تحقیق کند.
گاهی این روش آنقدر در ذهن مخاطب اثر میگذارد که دوست دارد برای یک بار هم که شده سراغ آن برند یا محصول برود و تجربه جدیدی برای خود رقم بزند.
مزایای بازاریابی چریکی
۱. از آنجایی که این روش بازاریابی نیاز به بودجه خاصی ندارد، برای انواع کسب و کارها مناسب است و با کمی خلاقیت میتوان نتیجه خوبی گرفت.
۲. در این روش سازمانها و برندها به دنبال مشتریان جدید نیستند بلکه تلاش میکنند تا مشتری فعلی را به مشتری وفادار تبدیل کنند.
۳. میزان اثربخشی بازاریابی پارتیزانی برای کسب و کارهای کوچک و بزرگ تفاوتی ندارد.
۴. از این روش بازاریابی استفاده میشود تا سود شرکت افزایش یابد نه میزان فروش.
ویژگیهای بازاریابی چریکی
یکی از مهمترین و کلیدیترین ویژگیهای بازاریابی پارتیزانی غیره منتظره بودن آن است که باعث میشود، مخاطب در محلی که توقع ندارد در یک لحظه شوکه شود و این شوک را به صورت خنده، اخم، گریه و….بروز دهد.
جالب است بدانید عاملی که باعث میشود بسیاری از کسب و کارها به این سبک بازاریابی علاقه داشته باشند؛ همین عکس العمل ناگهانی و فکر نشده مخاطب است.
انوع بازاریابی چریکی
۱. بازاریابی پارتیزانی تجربهای
۲. بازیابی پارتیزانی محیطی
۳. بازاریابی پارتیزانی حضوری
۴. بازاریابی پارتیزانی مردمی
۵. بازاریابی پارتیزانی ویروسی
۶. بازاریابی پارتیزانی ساختگی
بازاریابی پارتیزانی انواع بسیاری دارد که ما به تعدادی از آنها در بالا اشاره کردیم؛ اما یکی از مواردی که به شدت مورد استقبال مردم و سازهای متفاوت قرار گرفت
«بازاریابی پارتیزانی تجربهای» بود.
در این نوع بازاریابی چریکی، فرصتی برای مخاطب ایجاد میشود که حس استفاده از محصول را درک کند و خودش را در لحظهای قرار دهد که صاحب آن محصول است. به عنوان مثال میتوان به کاری که برند ایکیا_IKEA در این زمینه انجام داد اشاره کرد؛ آنها تعدادی از مبلهای خود را در ایستگاههای اتوبوس قرار دادند تا مخاطب بدون آنکه فکر کند و تصمیمی داشته باشد به اندازه چند دقیقه روی مبلهای این برند بنشیند و لذتی خاص را در لحظه تجربه کند.
این حرکت باعث وایرال شدن تصاویر بسیاری در فضای مجازی شد که کاملا به نفع برند ایکیا بود.
نمونهها بازاریابی چریکی در دنیای فشن
این سبک از بازاریابی بارها در حوزه مد و فشن و فروش محصولات پیاده شده است و در بیشتر مواقع هم بازخوردی مثبتی داشته است. بسیاری از برندهای مطرح مانند آدیداس، نایک، دیور و….به این سبک تبلیغات علاقه دارند و هر از چندگاهی مخاطب خود را هیجان زده میکنند.
برای مثال تصور کنید که در حال قدم زدن در یک خیابان شلوغ هستید که یکدفعه چشمتان به یک جعبه کفش بزرگ برند آدیداس میافتد که تعدادی آدم جلوی آن ایستادهاند؛ آیا شما هیجان زده نمیشوید؟
حال بیایید نگاهی به تعدادی از این تبلیغات موفق که در شبکههای اجتماعی وایرال شدهاند بیاندازیم. در ورودی یکی از فروشگاههای دیور یکی از کیفهای معروف دیور قرار گرفته است که هر زنی را مجبور میکند با ذوق وشوق به داخل وارد شود حتی اگر خریدی انجام ندهد.
این تصاویر نیز کاملا به شعار برند نایک Just do it اشاره میکند.
کلام پایانی
زمانی میتوان یک بازاریابی چریکی را موفق دانست که خلاقانه باشد و احساسات مخاطب را با خود درگیر کند؛ در غیر این صورت باعث هدر رفتن سرمایه و زمان آن سازمان یا مجموعه خواهد شد. خوشبختانه در ایران نیز از این مدل بازاریابی استفاده میشود اما شاید استاندارهای لازم را نداشته باشد و گاهی مورد تمسخر مردم قرار گیرد. البته امیدواریم که، کمتر شاهد این اتفاقات باشیم و بتوانیم در زمینه بازاریابی چریکی یا پارتیزانی پیشرفت خوبی داشته باشیم.