صنعت تولید پوشاک در دنیا قدمت چندانی ندارد و افراد تا اواسط قرن نوزدهم میلادی برای تهیه پوشاک خود از خیاط‌ها کمک گرفته و یا در صورت داشتن مهارت خیاطی، شخصا آن‌ها را تهیه می‌کردند. اولین کارخانه تولید پوشاک در دنیا در سال ۱۸۳۱ در نیویورک به ثبت رسیده است. با اختراع چرخ خیاطی در سال ۱۸۴۶ توسط الیاس هاو و کامل‌تر شدن آن توسط آیزاک سینگر رفته رفته تولید انبوه لباس در سایزهای متفاوت افزایش یافت و بعد از انقلاب صنعتی کارخانه‌های پوشاک یکی پس از دیگری به وجود آمده و این صنعت بزرگ را تشکیل دادند. در ادامه این مقاله به بررسی و معرفی برندهای پوشاک ایرانی که به صورت صنعتی و انبوه محصولات خود را تولید می‌کنند می‌پردازیم.

هاکوپیان

برند هاکوپیان در سال ۱۳۴۹ توسط سومبات هاکوپیان در ایران شروع به فعالیت کرد و اولین طراح و تولید کننده تمام صنعتی پوشاک در ایران محسوب می‌شود. سومبات هاکوپیان در تبریز زاده و دانش‌آموختهٔ آکادمی مولر آلمان در رشتهٔ طراحی مد است، در جوانی وارد عرصه پوشاک شد و در ابتدا یک کارگاه کوچک تأسیس نمود. او در سال ۱۳۴۹ شرکت واحد صنعتی پوشاک هاکوپیان را بنیان‌گذاری نمودو با گسترش تدریجی، آن را به یکی از مجهزترین کارخانه‌های تولید پوشاک تبدیل کرد. برند هاکوپیان به صورت تخصصی در طراحی و تولید پوشاک و اکسسوری مردانه فعالیت می‌کند و با به کار بردن بهترین مواد اولیه و نظارت بالا بر کیفیت برش الگوها و دوخت تا کنون موفق به دریافت دست کم ۳۰ جایزه ملی و بین المللی شده است. هاکوپیان در حال حاضر دارای 23 فروشگاه زنجیره‌ای در سراسر کشور و بیش از ۴۰۰،۰۰۰ مشترک است. کلیه محصولات در سراسر کشور به طور هم‌زمان و با قیمتی یکسان عرضه می‌شود. محصولات هاکوپیان با نگاهی ویژه به جزئیات است که از سال‌های دور تا به امروز جلوه‌ای از سه باور اصلی شرکت یعنی وقار، زیبایی و کیفیت است. این تخصص هنرمندانه، خالق تجربه‌ای شخصی و منحصربه‌فرد با استفاده از بهترین پارچه‌های انگلیسی، ایتالیایی، آلمانی و ترک به دست خیاطان کار آزموده و با سرپرستی کارشناسی ایتالیایی است.

کفش ملی

شرکت کفش ملی ایران  در سال ۱۳۳۶ توسط محمدرحیم متقی ایروانی تأسیس شد. رحیم ایروانی در یکی از سال‌های دهه ۱۳۳۰ پس از سفر به کشور چکسلواکی، دو کارشناس و یک دستگاه اتوکلاو با خود به ایران آورد و تولید کفش را تنها با ۳۵ نفر کارگر آغاز نمود. بهای این کفش تولیدی در ایران حدود نصف نمونه‌ی مشابه وارداتی آن بود.

سپس با خرید ماشین دوخت، از پارچه‌های ایرانی استفاده کرد و شرکتی خارجی به نام ولکو نیز حاضر به سرمایه‌گذاری و انتقال فناوری به ایران شد. این کارخانه «کفش ملی» نام گرفت و در آغاز ۱۵۰ محصول مختلف تولید می‌کرد در کارخانه کفش ملی تا سال ۱۳۵۰ گونه‌های مختلفی از کفش مثل کفش ورزشی، کفش برای روزهای بارانی، چکمه، پوتین، دمپایی، کفش کتانی، کفش‌های بچه‌گانه و کفش ایمنی تولید می‌شد. با افزایش تدریجی گنجایش کارخانه مهرآباد، روزانه ۱۲٬۵۰۰ جفت کفش در کارخانه کفش ملی توسط ۲۵۰۰ کارگر تولید می‌شد. 

 این شرکت زمانی بیش از ۵۲ کارخانه در صنعت کفش و چرم و بیش از ۴۰۰ فروشگاه زنجیره‌ای کفش ملی در سطح ایران و بین ۹ تا ۱۱هزار کارگر داشت. تولیدات این شرکت به اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی، مجارستان، لهستان، رومانی و حتی اروپای غربی صادر می‌شد. وقوع انقلاب ۱۳۵۷، شرکت کفش ملی و بیش از ۵۰ شرکت در ارتباط با آن مصادره شدند.  پس از آن کفش ملی به سازمان صنایع ملی منتقل گشت، اما چندی بعد بابت رفع بدهی دولت به سازمان بازنشستگی کشوری واگذار شد. تا به امروز ماشین‌آلات این کارخانه تماماً فروخته شده‌است و محل کارخانه‌ها (پارک صنعتی کفش ملی) به انبار تبدیل شده و بخش دیگر آن تبدیل به انبار کفش شده‌است. هم‌اکنون برخی تولیدکنندگان کفش در کشور محصولات خود را با نشان کفش ملی از طریق فروشگاه‌های کفش ملی به فروش می‌رسانند.

اکنون فروشگاه‌های کفش ملی به عرضه تولیدات صنایع کوچک و دیگر کارخانه‌ها تبدیل شده‌اند. هم‌اکنون بعد از ۳۲ سال، از پرسنل ۱۰ هزار نفری گروه کفش ملی تنها ۷۰۰ نفر باقی مانده‌اند که در کفش گنجه و بخش‌های بازرگانی مشغول به کار هستند. کفش ملی و کفش بلا پس از انقلاب به هیچ کشوری صادرات نداشته اند.

دنیس تریکو

دنیس تریکو تولید کننده انواع پوشاک از قبیل بلوز، ژاکت ، پیراهن ، کاپشن ، شلوار، جوراب ، زیرپوش و لباسهای منزل زنانه ، مردانه و بچگانه است و محصولات خودرا درفروشگاههای اختصاصی دنیس تریکو و نمایندگی‌های انحصاری در تهران و شهرستان‌ها توزیع میکند. دنیس تریکو هم اکنون بعنوان صاحب نام ترین تولیدکننده و توزیع کننده البسه کشباف و با بیش از ۵۰ سال سابقه درخشان در سطح کشورمان فعالیت دارد . موسس دنیس تریکو آقای حاج محمد غیاثوند از سال ۱۳۱۸ پیوسته در رشته نساجی و پارچه بافی و سپس جوراب بافی اشتغال داشتند . درسال ۱۳۳۶ ایشان اولین ماشینهای بافندگی کشباف ( تریکو ) را از کشور آلمان وارد کشورمان کرده و راه اندازی نمودند و بدین ترتیب ایشان اولین فروشگاه تریکو ایران را بنام تریکو الوند نزدیک میدان بهارستان افتتاح کردند . درسال ۱۳۴۲ اولین فروشگاه تحت نام ثبت شده دنیس تریکو به نشانی اولیه – خود در خیابان جمهوری ( شاه سابق) چهارراه فلسطین ( کاخ سابق) افتتاح شد که در سال 1346 به نشانی فعلی درخیابان ولیعصر، پائین تر از شهید بهشتی انتقال یافت .

ایران پاکو

آقای باقری در سالهای ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ با وارد کردن بروزترین ماشین آلات تولید از کشور های آلمان، انگلیس و ژاپن، خط تولیدی مدرن و مطابق با استاندارد روز دنیا ایجاد و رسما تولیدی پوشاکی به نام ( گلدن لی ) تاسیس نموده که تا اواخر دهه شصت پیشرو در عرصه تولید پوشاک جین در ایران بود و از اوایل دهه هفتاد همراه با ظهور موج نو از تولیدکنندگان صنعتی پوشاک و با تاکید اتحادیه اصناف و پوشاک نام تولیدی از گلدن لی به تولیدی ایران پاکو تغییر نام داد و محصولات تولیدی نیز با برند پاکو تولید و عرضه گردید و هم اکنون نیز ایران پاکو بعنوان یک تولید کننده معتبر و خوشنام پوشاک طرف قرارداد و تامین کننده انواع پوشاک ازقبیل پیراهن، شلوار، کت شلوار، کاپشن و …. مورد نیاز بسیاری از وزارتخانه ها، ارگان‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی میباشد.

پاتن جامه

پاتن‌جامه در سال ۱۳۷۳ با ورود به عرصه صنعت پوشاک کشور، فعالیت رسمی خود را آغاز کرد. استراتژی مدیریت این شرکت تولید پوشاک با الیاف طبیعی است و بر این استراتژی خود پابرجا مانده است. این شرکت با پشتوانه حاصل از ۲۰ سال تجربه تولید پوشاک در صنعت کشور، بدون استفاده از نام تجاری، وارد عرصه رقابت در این صنعت شد. مراحل اجرایی و عملیاتی شرکت طی ۸ سال تکمیل و در طول این دوره، تهیه و تکمیل طرح توجیهی و مطالعاتی پوشاک به انجام رسید. سپس نسبت به انتخاب ماشین‌آلات اقدام و ماشین‌آلات دوخت از آلمان خریداری شد و در محل کارخانه مورد بهره‌برداری قرار گرفت. با توجه به برنامه‌ریزی انجام‌شده و در راستای استفاده بیشتر و مطلوب‌تر از تکنولوژی، در سال ۱۳۷۵ سالن چاپ و رنگرزی شرکت نیز تکمیل و پس از انتخاب ماشین‌آلات، دپارتمان رنگرزی شرکت با تجهیز سالن تولید به ماشین‌آلات پیس دائینگ، استنتر، سن فرایزینگ، پداستیم و سایر ماشین‌آلات مورد نیاز در بخش تثبیت پارچه، در زنجیره تولید قرار گرفت.

نیکوتن پوش

شرکت نیکوتن پوش (سهامی خاص) در سال ۱۳۷۶ فعالیت تولیدی خود را در زمینه تولید لباس زیر آغاز نمود. این شرکت در مدت زمانی کوتاه با توسعه کیفی و کمی محصولات خود و ارتقا آن به انواع لباس زیر ، لباس های راحتی و جوراب و از سوی دیگر جلب رضایت و اطمینان مصرف کنندگان داخلی و خارجی، توانست خود را به عنوان پیشرو و رهبر بازار در این صنعت مطرح نموده و بازار داخلی کشور را از محصولات همتایان خارجی بی نیاز نماید.

این شرکت افتخار دارد با تجهیز کارخانه به تکنولوژی پیشرفته بافت ، برش ، دوخت و دوز ، چاپ و بسته بندی و همچنین بهره گیری از نیروی انسانی کارآمد ، محصولاتی با استانداردهای جهانی در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهد. شرکت نیکوتن پوش علاوه بر برخورداری از استاندارد مدیریت کیفیت ISO 9001 ، استاندارد زیست محیطی ISO 14001 و استاندارد ایمنی و بهداشت OHSAS 18001 از کشور استرالیا، در سال ۹۶ موفق به اخذ گواهینامه بین المللی استاندارد OEKO-TEX 100 از کشور  سوئیس گردید .

چرم مشهد

تجارت مصنوعات چرمی و چرم خام از گذشته های دور تجارتی پرسود وجالب بوده است. شرکت چرم مشهد هم با توجه به وجود امکانات بالقوه در ایران در این تجارت سال ۱۳۷۵ وارد عرصه تجارت چرم ومصنوعات چرمی ساخت ایران شد. شرکت چرم مشهد با توجه به نیاز داخل و منابع موجود محصولات خود را روانه بازار مصرف کرد. کارخانجات چرم مشهد در مساحتی حدود چهل هزار مترمربع و زیربنای سالنی دوازده هزار متر مربعی فعالیت اقتصادی خود را در زمینه تولید محصولات چرمی آغاز کرده است این شرکت توان تولید چهار میلیون و ششصد هزار فوت مربع چرم گوسفندی و شصت هزار عدد البسه چرمی و حدود چهارصد هزار عدد هدایای تبلیغاتی چرمی را طی یکسال کاری دارد.

  یکی از سیاست های جالب توجه مدیریت این شرکت برای کنترل بازار مصرف داخلی و خارجی ، عرضه مستقیم کالای تولیدی شرکت بود بطوری که این شرکت در حال حاضر حدود ۳۰ مرکز فروش در سراسر ایران دارد و گوشه چشمی به آنطرف مرزها نیز داشته است. شرکت چرم مشهد توانسته با انعقاد قراردادهای عمده با سازمان ها و ارگان دولتی و خصوصی بازار مصرف جدیدی برای محصولات خود ایجاد کند که در واقع سیستم نوینی برای توزیع محصولات و فروش آنها بوده است.

تن درست

بابک اخوان بلورچیان و مرجان صدرالعلمایی زوج بنیان‌گذار برند پوشاک الیاف طبیعی «تن درست» هستند، آن‌ها فعالیت خود را در دهه ۷۰ با دست‌فروشی در درکه و جمعه‌بازار شروع کردند. در سال ۱۳۸۳ این برند به صورت رسمی و به نام « تن درست» ثبت شد، استفاده از مواد اولیه طبیعی و استفاده از طراحی‌های ایرانی و شرقی از ویژگی‌های محصولات تن درست هستند. اغلب محصولات این برند  از شعربافی کاشان، پارچه‌های دستباف پشمی تالش و نائین تهیه می‌شوند. تاکید و توجه این برند در تولید پوشاک مطابق با معیارهای سلامت محیط زیست است و اصلی‌ترین شعار آن‌ها محسوب می‌شود.