رنگ‌های اصیل ایرانی

همه‌ی ما به عنوان یک ایرانی در سفرهایمان، در خریدهایمان و … به رنگ فیروزه‌ای برخورده‌ایم. از بناهای تاریخی بگیر تا جواهرات و لباس‌های سنتی و … همیشه رنگ فیروزه‌ای را دارا بوده‌اند. ایران از جمله کشورهایی است که فرهنگ و تمدنش باعثِ هویت بخشی به خیلی از چیزها شده است؛ حتی رنگ!

شاید برایتان جالب باشد، که بدانید ایران به اسم خود، نُه رنگِ ثبت شده دارد.

رنگ‌هایی که هویت ایرانی بودنشان از دل تاریخ و فرهنگ ایرانی بیرون آمده و در همه جای دنیا این نُه رنگ را به اسم ایران می‌شناسند. معرفی رنگ سال ۱۴۰۱، که برای اولین بار در تاریخ مد کشور اتفاق می‌افتاد، بهانه‌ای برای معرفی رنگ‌های اصیل ایرانی شد تا در کنار هم از شناخت این رنگ‌ها لذت ببریم. قبل از شروع شناخت این نه رنگ، می‌خواهیم بدانیم:

چرا این رنگ‌ها ایرانی محسوب می‌شوند؟

همانطور که گفتیم، ایران از فرهنگ و تمدن غنی برخوردار است، تاریخ ایران پر از بناها و مکان‌هایی است، که رنگ‌های مشخصی را به خود دیده‌اند از جمله کاشی‌کاری مسجدها، که معمولا فیروزه‌ای و لاجوردی انتخاب می‌شود، گل‌سرخ ایرانی که مخصوص ایران و گلاب ایرانیه و بر روی طراحی‌ها و کاشی‌های تاریخی نیز دیده می‌شود، قرمزی که فرش‌های ایرانی را همه‌جا معروف کرده است؛ همگی این‌ها دلایلی برای اثبات ایرانی بودن چنین رنگ‌های به حساب می‌آیند که فقط و فقط در ایران استفاده می‌شده یا می‌توان گفت توسط ایران و ایرانی به رنگ‌ها افزوده و استفاده‌ی زیادی از آن‌ها شده است.

سبز ایرانی (فیروزه‌ای)

سنگ فیروزه یکی از محبوب‌ترین سنگ‌ها در بین ایرانیان است، که از آن در جواهرات، کاشی‌کاری و ظروف استفاده می‌شود، استفاده از سنگ فیروزه و رنگ فیروزه‌ای به قدری در بین ایرانیان رواج دارد، که در سال ۱۸۹۲ از این رنگ به عنوان persian green در ادبیا ت انگلیسی یاد شد.

آبی ایرانی (persian blue)

لاجوردی یا همان آبی ایرانی که گاها آبی کاربنی و آبی شال نیز نام برده می‌شود یکی دیگر از رنگ‌های اصیل ایرانی است که هویت ایرانی بودنش را از کاشی‌کاری‌های ایرانی به دست آورده است. معمولا پس‌زمینه‌ی اکثر کاشی‌کاری‌ها به این رنگ است.

این رنگ در سال ۱۶۶۹ به عنوان آبی ایرانی وارد ادبیات انگلیسی شد. البته از بین خانواده‌ی آبی، فقط همین رنگ نیست که مختص ایران باشد. دو طیف دیگر آبی نیز به عنوان رنگ اصیل ایرانی شناخته شده است.

لاجوردی  (mediume persian blue) 

آبی لاجوردی، کمرنگ‌تر از آبی ایرانی است. این رنگ نیز از طریق استفاده‌ی متداولش در کاشی‌کاری‌های مساجد و کاخ‌های ایرانی به عنوان رنگ اصیل ایرانی هویت گرفت.

نیلی (persian indigo)

نیلی از جمله رنگ‌های اصیل ایرانی دیگری است، که باز هم ریشه در تاریخ ایران دارد. این رنگ از ترکیب‌ رنگ‌های قرمز، سبز و آبی در درصدهای متفاوت به دست آمده است، که معمولا به رنگ ا  شباهت زیادی دارد.

عنابی (persian plum)

این رنگ همان رنگ آلوی ایرانی و عناب ایرانی است، که وارد رنگ‌های اصیل ایرانی شده است. از جمله رنگ‌هایی است، که در فرش‌بافی و صنایع دستی کاربرد بسیاری دارد.

قرمز ایرانی (persian red)

قرمز ایرانی از جمله رنگ‌های پرحرارتی است، که بازهم از فرش اصیل ایرانی نشات می‌گیرد.

این رنگ از خاک‌های سواحل هرمز هویت ایرانی بودنش را گرفته است و در بین عموم با نام‌های سرخ و قرمز دانه اناری شناخته می‌شود. طبق مستندات، حدودا در سال ۱۸۹۵ از این رنگ به عنوان قرمز ایرانی در ادبیات انگلیسی استفاده شد.

اخرایی (نارنجی ایرانی)

اگر به دنبال منشا رنگ نارنجی ایرانی persian orange)) باشیم بازهم باید به سراغ خاک سواحل هرمز برویم؛ این رنگ نارنجی در بین سفالگری، فرشبافی و رنگرزی کاربرد بسیاری دارد. کمرنگ‌تر و کمی چرک‌تر از نارنجی اصلی است و معمولا در بین فرش‌های ایرانی نیز نشانی از این رنگ دیده می‌شود.

گل‌سرخی (persian rose)

رنگ رز ایرانی یا همان گل سرخی امان رنگ گل‌های محمدی است که از جمله گل‌های ایرانی است. این رنگ در سال ۱۹۲۲ به عنوان رنگ رز ایرانی وارد ادبیات انگلیسی شد، که در نقاشی‌ها و کاشی‌کاری‌های ایرانی نیز از آن استفاده می‌شود.

صورتی ایرانی (persian pink)

صورتی ایرانی یکی از ملایم‌ترین طیف‌های صورتی است، که از کاشی‌کاری و فرش‌بافی دوران قاجار، هویتش را گرفته است‌.

تاریخ ورود آن به ادبیات انگلیسی حدودا به سال ۱۹۲۳ برمی‌گردد. این رنگ ملایم در بین لباس‌های سنتی نیز کاربرد بسیاری دارد.

در حال حاضر این نه رنگ، به عنوان رنگ‌های اصیل ایرانی شناخته می‌شوند، که انتاب رنگ سال ۱۴۰۱ از بین رنگ‌های اصیل ایرانی نیز انتخاب هوشمندانه‌ای بود. امیدواریم نقطه‌ی شروع پیشرفت مد در ایران همین انتخاب رنگ بوده و در سال‌های آینده شاهد اتفاقات بزرگتری باشیم.