صنایع رنگرزی و نساجی سالانه مقادیر زیادی آب مصرف می‌کنند. محققان اروپایی به دنبال روشهای مقرون به صرفه برای بازیافت پسابهای رنگرزی هستند.

صنایع رنگرزی و نساجی سالانه مقادیر زیادی آب مصرف می‌کنند. محققان اروپایی به دنبال روشهای مقرون به صرفه برای بازیافت پسابهای رنگرزی هستند.

در واحد تولید پارچه و ریسندگی، پارچه پس از بافته شدن، مورد آزمایش قرار می گیرد. سپس آن را روی غلطکهای مخصوص می گذارند و بعد نوبت رنگرزی است تا در نهایت، رنگ خشک و روی پارچه ثابت شود. اجرای تمام این مراحل به آب نیاز دارد.

در کارخانه نساجی و رنگرزی «یوتکسبل» در بلژیک، هر سال حدود ۱۲ هزار کیلومتر پارچه رنگ می شود. برای این کار سالانه ۳۵۰ میلیون لیتر آب، مصرف می شود. پساب رنگرزی سرشار از مواد رنگی و مواد شیمیایی و نمک است.

یان مورل، یکی از مسئولان کارخانه می گوید: «برای هر کیلو پارچه، حدود ۸۰ لیتر آب مصرف می کنیم. آب برای سفید کردن پارچه، رنگ کردن و ثابت کردن رنگ روی پارچه هم به کار می رود. در نهایت، ما حجم بسیار زیادی آب داریم که آلوده به رنگ کننده است و از اسیدیته بالایی هم برخوردار است. ابتدا باید خاصیت اسیدی آب را خنثی کنیم. سپس آب را به فاضلابهای شهری بریزیم.

به خاطر چالشهای زیست محیطی و اقتصادیِ بازیافت این آب در فاضلابهای شهری، مسئولان کارخانه دست به دامن گروهی از محققان طرحی اروپایی شده اند. پژوهشگران اروپایی این طرح راه حلی برای بازیافت پساب رنگرزی یافته اند.

آنها یک واحد بازیافت پساب را به طور آزمایشی در کارخانه «یوتکسبل» کار گذاشته اند.

دو فرایند اصلی برای زدودن آلودگی ها از آب بکار می رود. اولین فرایند، لخته سازی الکتریکی است، فرآیندی الکتروشیمیایی که حجم زیادی از ترکیبات شیمیایی و مواد رنگی را از پساب ها می زداید.فرایند بعدی، اُسمز معکوس است که برای زدودن نمک از آب بکار می رود.

اریک وان سونسبیک، مهندس شیمی این طرح می گوید: «ابتدا از غشائی استفاده می کنیم که بطور خودکار کار تصفیه (فیلترینگ) را انجام می دهد. تمام ذرات کوچک و مواد مختلف دیگر را از آب جدا می کنیم. در مرحله بعدی که اُسمز معکوس نام دارد نمک و بقیه ذرات و موادی را که در آب بجا مانده را از آن می زداییم. در پایان، آبی تمیز داریم که کاملا پاک شده و تمام مواد رنگی و حتی نمک هم از آن جدا شده است.

مرت کان، مهندس فرایند طرح بازیافت پساب می گوید که مواد رنگی بطور کامل از آب پاک می شود، اما سایر مواد شیمیایی بطور صد در صد از آب زدوده نمی شود. وی می افزاید: «می توانیم بگوییم که تمام آلاینده های شیمیایی و رنگی از بین رفته اند. دستکم ۹۳ تا ۹۶ درصد این مواد از آب زدوده می شود.

هدف بعدی محققان، گسترش این واحد آزمایشی بازیافت پساب رنگرزی است، بطوریکه بتوان از آن بعنوان چرخه بازیافت و استفاده مجدد از آب در کارخانه های رنگرزی استفاده کرد.

آندراس تن کیت، مسئول هماهنگ کننده این طرح می گوید: «اگر در محل کارخانه ریسندگی و رنگرزی فناوری ای وجود داشته باشد که مصرف آب را ۷۵ درصد کاهش بدهد، بسیاری از هزینه های کارخانه کم می شود. همچنین پسابهای رنگرزی به فاضلاب شهری سرازیر نمی شود و به این ترتیب مجبور نخواهید بود پساب را قبل از ریختن به فاضلاب شهری، تصفیه کنید (اسیدیته آن را کاهش بدهید). در نتیجه دیگر تصفیه خانه های فاضلابهای شهری پر نمی شود.

این فناوری رقابت پذیری کارخانه های موجود در بازار نساجی و رنگرزی در اتحادیه اروپا را نیز افزایش می دهد.