وقتی صحبت از طراحیهای منحصربهفرد و خلاق به میان میآید، در کنار نام زنان قدرتمند عرصهی فشن، نام مردان بسیاری میدرخشد، که به مد جهت بخشیدهاند، آن را متحول کرده و حتی موجب ماندگاری یک روند یا طراحی در دوران مختلف شدهاند. بسیاری از این مردان، بنیانگذار کمپانیها و خانههای مد لوکس شدند و در راستای تلاشهای روزافزون، به شهرت جهانی رسیدهاند. اینجا قرار است، به دنیای بزرگ مردان فشن سری بزنیم.
لِوی اشتراوس (Levi Strauss)
آیا میدانید شلوار جین محبوبمان، میراث چه کسی است؟
لِوی اشتراوس، تاجر بزرگ آمریکایی/آلمانی، متولد فوریهی ۱۸۲۹ در آلمان است. او در ۱۸ سالگی برای کمک به برادران خود در تجارت خشکبار و منسوجات، آلمان را به مقصد نیویورک ترک کرد. بعد از گذشت سالها، زمانی که خانواده تصمیم گرفتند شعبهای از فروشگاه خود را در سانفرانسیسکو افتتاح کنند، لوی را به عنوان نمایندهی خانواده، رهسپار سانفرانسیسکو، محل هجوم جویندگان طلا، کردند. بعدها لوی در تجارت پیشرفت کرد و بنگاه خودش را با نام “Levi Strauss and co” راه اندازی کرد. او میراث خانوادگیاش، تجارت را، حفظ کرد با این تفاوت، که شروع به وارد کردن اقلامی نظیر پارچه، لباس، کیف و … کرد. در طی تجارتش یکی از مشتریان وفادار لوی، شخصی به نام ژاکوب دیویس بود، که به تعمیر و دوختن شلوار معدنچیان مشغول بود و پارچههایش را همیشه از لوی خریداری میکرد. دیویس همیشه به فکر طرحی برای تقویت استحکام شلوار معدنچیان به کمک دکمههای فلزی بود و برای دستیابی به این هدف، پیشنهاد همکاری مشترک را به لوی داد. این پیشنهاد با موافقت اشتراوس تبدیل به همکاری شد و دیویس توانست به کمک لِوی، روش جدید تولید شلوارهای کار معروف به “جین” را در سال ۱۸۷۳ به ثبت برساند. جین بعدا با استفاده از مواد سبکی مانند پنبه تولید شد و راه برای جهانی شدن شلوار Levi’s آغاز کرد.
Louis Vuitton
او متولد ۴ اوت ۱۸۲۱ در فرانسه است. ورود او به فشن با شاگردیاش در مغازهی ساخت چمدان شروع شد. اما زندگی او زمانی متحول شد، که همسر ناپلئون بناپارت (امپراطوری فرانسه) لویی ویتون را برای ساخت چمدان و کیف استخدام کرد. این شروعی برای لویی بود تا برندش را تحت عنوان برندی سلطنتی و لوکس پایهگذاری کند. در سال ۱۸۵۴ برند لویی ویتون تاسیس شد. در بین طراحیهای محبوب او علاوه بر کیف، میتوان به قفلهایی، که برای بستن کیف استفاده میشد تا ایمنی محتویات کیف را تضمین کند، اشاره کرد. همچنین حالت مکعبی بودن چمدانها را مدیون ذهن خلاق لویی هستیم چرا که طبق گفتهها در آن زمان، چمدانها گردی شکل بودهاند. از ابتدا تا به الان برند لویی ویون جزو سودآورترین و لوکسترین برندهای دنیا بوده است.
گوچیو گوچی
گوچیو متولد ۱۸۸۱ در فلورانس ایتالیاست. او برای پیدا کردن کار، فلورانس را به مقصد پاریس و لندن ترک کرده بود. فعالیت او در هتلها به عنوان خدمتگذار و باربر باعث جلب شدن توجهش به کیفها و چمدانهای مسافران شده بود. او که فکر تولید کیفهای چرمی را در ذهنش بزرگ میکرد برای محقق ساختن خواستهاش به ایتالیا بازگشت. در سال ۱۹۲۱ خانهی گوچی را صرف تولید کیف و کفش و اکسسوری چرمی راهاندازی کرد.
موفقیت گوچی در زمینه تولیدات چرمی به اوج رسیده بود تا اینکه در دههی ۱۹۴۰ به علت حکمرانیهای فاشیسم چرم کمیاب شد. گوچی مجبور شد در متریالهایش تجدید نظر کرده و کنف و کتان را جایگزین چرم کند. این تغییر با استقبال شگفتانگیز و بیسابقهی افراد همراه شد. از دیگر دگرگونیهای صنعت فشن توسط گوچی، میتوان به طراحی و عرضهی کفش کالج اشاره کرد. محبوبیت و اهمیت کفشهای کالج گوچی به نقطهای رسید، که اولین طراحی کالج گوچی در موزهی متگالا قرار داده شد. گوچی پرفروش ترین برند ایتالیایی است.
کریستوبال بالنسیاگا
طراح مدی که از سمت کریستین دیور و شنل با عنوان “استاد همهی ما” یاد میشد، کریستوبال بود. از تاریخ ۲۱ ژانویه ۱۸۹۵ را به عنوان روز میلاد او در اسپانیا یاد میکنند. خیاط بودن مادرش راه را برای او هموارتر کرده بود. او اولین بوتیک خودش را در سال ۱۹۱۹ در شهر سنسباستین بازگشایی کرد، تاریخ ۱۹۳۷ را نیز به تاریخ بازگشایی خانهی مد او در پاریس نسبت میدهند. او متد جدیدی را به دوخت کمر و شانههای لباس زنانه وارد کرد. طراحی “تونیک” نیز کار بالنسیاگا بود، که به عنوان لباس محبوب سال ۱۹۵۷ معرفی میشود. کتهای کیمونو او نیز شهرت زیادی برای کریستوبال رقم زد. او در ۲۳ مارس ۱۹۷۲ از دنیا رفت.
رنه لاگوست (Rene Lacoste)
احتمالا کمتر کسی آرم تماس روی تیشرتها و پیراهنهای مردانه را ندیده است. از رنه لاگوست میتوان به عنوان، قهرمان تنیس، مخترع و طراح مد یاد کرد. او در دوم ژوئیه ۱۹۰۴ در پاریس به دنیا آمد. رنه تنیس را دیر شروع کرد. طولی نکشید، که به یکی از برترین بازیکنان تنیس جهان تبدیل شد و همین سرعت پیشرفت او در تنیس، عاملی برای شناخته شدن او با نام مستعار تمساح در بین مردم شد.
استعداد او در زمینهی مکانیک نیز او را وادار به حرکت میکرد. رنه مخترع اولین ماشین پرتاب توپ تنیس در جهان است، همچنین اولین راکت فلزی تنیس، توسط رنه ساخته شد؛ اما این پایان دستاوردهای او نبود. باتوجه به پیشینهاش در تنیس و زمانی که لباسهای تنیس مخصوص آن زمان مرسوم بودند، او لباس مختص خودش را طراحی کرد. پیراهن پولو آستین کوتاه با آرم تمساح بر روی سینه.
موفقیت چشمگیر رنه در تولید پوشاک به دوران بعد از تنیس برمیگردد. زمانی که از تنیس بازنشسته شد، رقابت را با تولید تیشرتهای بافت آستین کوتاه آغاز کرد. او شرکت کوچکش را مختص تولید تیشرتهای سفید با نماد تمساح در سمت چپ سینه افتتاح کرد. تولیدات این کمپانی در تیشرت خلاصه نشد و مشغول تولید انواع آیتمهای پوششی نظیر کفش، کیف، کلاه، لباس، عینک و حتی عطر و ادکلن به بازار جهانی هستند.
کریستین دیور
از جمله تاثیرگذارترین افراد دنیای مد، که صنعت مد فرانسه را دگرگون کرد، میتوان به کریستین دیور اشاره کرد. او در ۲۱ ژانویهی ۱۹۰۵ در گرانویل ، شهری در شمال فرانسه، به دنیا آمد. در سن ۱۰ سالگی همراه خانواده به پاریس نقل مکان کرد و باقی عمرش را در آنجا گذراند. تحصیلات کریستین از خط مد کاملا جدا بود. علاقهاش به هنر و معماری، تحصیل دررشتهی علوم سیاسی به اجبار پدر، سرانجام تاسیس گالری نقاشی و فروش آثار هنرمندان آن زمان، هیچ راهی برای ورود کریستین به دنیای مد را فراهم نکردند.
تصویرگری برای مجلهی “فیگارو ایلوستر” و دستیار طراح در شرکت رابرت پیگوت نیز دیور را به مد نزدیک نکرد تا اینکه جنگ او را از دست و پا کردن شغلهای غیرمرتبط با مد متوقف کرد و کریستین به عنوان سرباز روانهی جنگ جهانی دوم شد. بلاخره در سال ۱۹۴۰، دیور پس از بازگشت از جنگ، در شرکت طراح مد، لوسیه لیلانگ (Lucien Lelong) مشغول به کار شد. درسال ۱۹۴۷ دیور با کمک “مارسل بوساک” توانست خانهی مد خود را در پاریس افتتاح کند. اولین مجموعهی طراحی شده توسط دیور با نام ” کارول” یا ” ظاهر جدید” عرضه شد. این مجموعه، مد آن زمان را دگرگون کرد. دوران شکوه دیور رسیده بود. محبوبیت طراحیهایش به حدی رسید، که در سال ۱۹۵۷ در مجلهی تایم از دیور به عنوان یکی از افراد تاثیرگذار جهان مد، نام برده شد. او در همان سال، ۲۳ اکتبر ۱۹۵۷، بر اثر سکتهی قلبی از دنیا رفت اما خلاقیت و استعداد دیور در کنار شیوهی درست تجارت، نام دیور را جاودانه کرد و کمپانی دیور در حال حاضر جزو برترینهای جهان مد است.
پیر کاردن (Pierre Cardin)
مطمئنا پیر کاردن نیز جزو افرادی است، که تاثیرگذاری او در مد چشمگیر بوده است. او متولد دو ژوئیه ۱۹۲۲ در ایتالیاست. بعد از گذشت مدتی پیر برای زندگی به پاریس نقل مکان کرد. او در ابتدا به معماری علاقهمند بود اما استعدادش او را به سمت مد سوق داد. نقطه عطف زندگی پیر زمانی بود، که در پروژهی دیو و دلبر در سال ۱۹۴۶، به عنوان طراح لباس دیو با ژان کوکتو و کریستین برار همکاری کرد. او تجربهی همکاری با دیور را در کارنامهاش دارد. بلاخره پیر در سال ۱۹۵۰ برند شخصی خود را افتتاح نمود.
پیر در طراحیهایش، ساختار اشکال هندسی را در لباس دخالت میداد و خلاقیتهای ساختار شکنانه، عامل محبوبیت پیر بود. او در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۰، بعد از سالها مدیریت و طراحی دار فانی را وداع گفت.
اوبر دو ژیوانشی (Hobert de Givenchy)
اگر فیلم معروف “صبحانه در تیفانی” با بازی آدری هپبورن را دیده باشید، آوازهی لباس مشکی او در این فیلم را شنیدهاید. ژیوانشی طراح این لباس بود. او متولد بیست فوریهی ۱۹۲۷ در فرانسه است.
قبل از تاسیس مزون خود، برای السا شیاپارلی کار میکرد. اوبر دو در سال ۱۹۵۲ شرکت ژیوانشی را افتتاح کرد. نقطهی عطف حرفهی او را، طراحی لباس آدری هپبورن در صبحانه در تیفانی میدانند. این همکاری، دوستی ۴۰ سالهی آن دو را به همراه داشت. ژیوانشی در دوران خودش به غول مد معروف بود.
کارل لاگرفلد
مردی با موهای سفید، عینک بزرگ آفتابی، پیراهنهای یقه ایستاده و دستکشهای چرمی!
کمترکسی است، که با خواندن این مشخصات نام کارل در ذهنش نقش نمیبندد.
اطلاعات دقیقی از روز میلاد کارل در دست نیست اما اکثرا تاریخ ده سپتامبر ۱۹۳۳ را به تولد کارل نسبت میدهند. او زادهی آلمان است. بعدها به پاریس نقل مکان کرد و از نوجوانی در کنار طراحان مد مطرحی چون پیر پالمین کار کرد. سپس به عنوان مدیر خلاق برند ژان پاتو مشغول به کار شد. راهاندازی برند شخصی، همکاری با کلوئی، فندی و تیزیانی و شرکت H&M نیز جزو فعالیتهای ارزشمند کارل در کارنامهی حرفهایش است. اما نقطه عطف زندگی کارل در سال ۱۹۸۳ با ورودش به برند شنل بود. دههی ۱۹۸۰ درخشانترین دههی زندگی کارل است. طراحیهای او برای شنل، این برند درحال رکود را به اوج رسانده بود. او در ۱۹ فوریهی ۲۰۱۹ بعد از سالها بیماری در ۸۵ سالگی درگذشت.
ایو سن لوران
ایو سن لوران، طراح خلاق مد، متولد یک اوت ۱۹۳۶ است. او در نوجوانی به علت علاقهاش به مد زادگاهش را به مقصد پاریس ترک کرد.
زمانی که اولین طراحیهای او توسط مدیر مجلهی ووگ به کریستین دیور نشان داده شد، بلافاصله به عنوان دستیار دیور استخدام شد. در سال ۱۹۵۷ پس از مرگ دیور او به مقام طراح اصلی دیور رسید. شرکت در جنگ، عاملی برای ترک دیور بود. او درسال ۱۹۶۲ خانهی ایو سن لوران را افتتاح کرد. از دلایل محبوبیت ایو سن لوران، مرسوم کردن استفاده از شلوار برای بانوان بود. همچنین ساختارشکنی او با طراحی کت و شلوارهای زنانه نظیر اسموکینگ، که تا آن زمان فقط مردان کت و شلوار به تن میکردند، از دلایل معروفیت ایو سن لوران در دوران خودش بود.
لباس عروس همسر آخرین پادشاه ایران، فرح پهلوی، از طراحیهای ایو سن لوران میباشد.
رالف لورن
طراح مد آمریکایی و متولد ۱۹۳۹ در نیویورک است. شروع کار رالف را به کراواتهای پهن نسبت میدهند. زمانی که کراواتهای باریک و ساده موسوم بودند، او با طراحی کراواتهایی طرحدار و پهن برای بیو برومل (Beau Brumlle) که تولید کنندهی کراوات بود، توانست به فروش فوقالعادهای دست یابد. این فروش زیاد، سبب سرمایهای برای تاسیس برند شخصی رالف در سال ۱۹۶۷ شد. ابتدا با تولید کراوات برندش را پایهگذاری کرد تا اینکه توانست در سال ۱۹۶۸ اولین خط تولید پوشاک کامل مردانه را با توجه به علاقهای که به ورزش داشت به نام برند polo روانهی بازار کند.
درسال ۱۹۷۰ رالف جایزه Coty Award را از آن خود کرد، که عاملی برای شناخت جهانی او بود. در سال ۱۹۷۱ رالف خط تولید پیراهنهای زنانه را راهاندازی کرد و موفقیتی، که در زمینه لباس زنانه نیز به دست آورد عاملی برای اضافه کردن مجموعهی کامل پوشاک بانوان در برند رالف شد.
محبوب ترین آیتم تولیدی رالف، تیشرتهایی بود، که آستین آنهارا کوتاهتر از حد معمول کرد و بر روی سینهی آن لگوی پولو را اضافه کرد. این تیشرتها در رنگبندیهای متفاوت (حدود ۲۴ رنگ) با نام “رالف لورن پولو” روانهی بازار شد، که مورد استقبال قرار گرفت و هنوز که هنوز است این تیشرتها تولید و به فروش میرسد.
جیانی ورساچه
به جیانی ورساچه میتوان عنوان، کلاسیک بودن در حین درخشندگی را داد. جیانی متولد دو دسامبر ۱۹۴۶ در رجیوکالابریا ایتالیا است. علاقهاش به فرهنگ و تاریخ ایتالیا و یونان او را در مسیر تحصیل در لاتین و یونان باستان قرار داد. وجود سر مدوسا در آرم ورساچه، که شخصیتی افسانهای در یونان است به علاقهی جیانی به یونان باستان بازمیگردد.
علاقهاش به معماری برای ورود حیطهی مد کافی نبود، خیاط بودن پدر و مادرش عاملی برای ورود او به فشن شد. کارآموزی در نزد مادر، او را دقیقتر با فشن آشنا کرد. قبل از راهاندازی برند، به عنوان طراح در تولیدی جنی (Genny) مشغول به کار بود.
اولین مجموعهی زنانهی خودش را در موزهی هنرهای میلان به نمایش گذاشت و سرانجام در سال ۱۹۷۸ در میلان اولین بوتیک ورساچه افتتاح شد. او در طراحیهایش سبک کلاسیک را با پارچههای درخشان تلفیق میکرد و همین نکته از دلایل محبوبیت او بود.
طراحی پارچهی اوروتون (oroton)، با الهام از زرهی سبک، که پارچهای درخشان بود، نام او را در بین افراد تاثیرگذار مد جاودانه کرد. او در پانزدهم جولای ۱۹۹۷ به قتل رسید و ماجرای قتل جیانی یکی از مرموز ترین پروندههای جنایی است، که هیچوقت به طور قطع شفاف سازی نشد.
البته که این لیست افرادی همچون استفانو گابا و دومینیکو دولچه، مارک جیکوبز، الکساندر مککوئین، تام فورد ، کالوین کلاین، مایکل کورس، جورجیو آرمانی، والنتینو گالوانی، الکساندر میکله و ویرجیل آبلو را نیز میطلبد. اما محوریت این مقاله هول زندگی افرادی است، که خط متفاوتی در مد ایجاد کردهاند.