کوکو شنل طراح افسانه‌ای مد و فشن یکی از مهم‌ترین چهره‌ها در عرصه‌ی طراحی مد و لباس است. شنل که طراحی‌‌هایش به هیچ زمان و دوره‌‌ای محدود نمی‌شوند و همواره پرطرفدار و محبوب هستند، به خاطر عطرها، کت و شلوارهای زنانه و پیراهن‌های سیاه کوتاهش شهرت بسیاری پیدا کرد.

سال‌های اولیه‌ی زندگی و شروع کار کوکو شنل

گابریل بونور «کوکو» شنل ( Gabrielle Bonheur “Coco” Chanel) در ۱۹ آگوست ۱۸۸۳ در «سامور» فرانسه متولد شد و در دوازده سالگی پس ازمرگ مادرش به پرورشگاه فرستاده شد. در پرورشگاه کوکو توسط راهبه‌ها پرورش داده شد و آن‌ها به او خیاطی را به خوبی یاد دادند، هنری که به شغل پردرآمد و شهرت‌‌آفرین کوکو شنل تبدیل شد.

اما نام مستعار کوکو شنل یادگار روزهای خوانندگی اوست. شنل در سن هجده‌سالگی پس از این که از پرورشگاه بیرون آمد در یک خیاط‌خانه مشغول به کار شد، پس از آن در کلوپ‌های «ویشی» و «مولن» به خوانندگی پرداخت و در آنجا با نام مستعار کوکو نامیده شد. برخی می‌‌گویند که این نام را به دلیل یکی از آهنگ‌‌هایی که کوکو می‌‌خواند برایش انتخاب کردند؛ اما خود شنل در مصاحبه‌ای گفته است که نام «کوکو» مخفف کلمه‌ی (cocotte) است که در زبان فرانسه به معنای «زن بدکاره یا معشوقه» است.

آغاز امپراطوری مد شنل

شنل در بیست سالگی با اتین بالسان (Etienne Balsan) آشنا شد و بالسان پیشنهاد تجارت کلاه در پاریس را با او مطرح کرد. اما کمی بعد، شنل بالسان را رها کرد و به سراغ دوست ثروتمندترش، آرتور کپل (Arthur Capel) رفت. این دو مرد ثروتمند، هر دو وسیله‌‌‌ای بودند تا کوکو اولین گام‌های بلندپروازانه و مخاطره‌آمیزش را در صنعت صنعت مد پاریس بردارد.

در سال ۱۹۱۰، شنل اولین مغازه‌ی‌ کلاه‌فروشی‌اش را در خیابان کمبون (‌Rue Cambon) ‌پاریس افتتاح کرد و کمی بعد مغازه‌‌های دیگری هم در شهرهای دوویل و بیاریتز (Deauville and Biarritz) افتتاح و شروع به طراحی و دوخت لباس کرد.

اولین موفقیت او در زمینه‌ی طراحی لباس به صبحی سرد در شهر دوویل برمی‌گردد، زمانی که از یک زیر‌پیراهن کش‌باف قدیمی، لباسی زیبا دوخت و در جواب کسانی که می پرسیدند لباس را از کجا خریده است؟ پیشنهاد می داد که:‌ اگر مایل هستند یکی هم برای آن‌ها می‌دوزد.

شنل در گفتگویی با یک نویسنده به نام پاول موراند گفته بود: « ثروتم را مدیون آن زیر‌پیراهن کهنه‌ای هستم که تنها به دلیل سردی هوای دوویل پوشیدم‌اش.»

شنل بعد از مدتی با خلاقیت و ابتکاری که در طراحی و دوخت لباس به خرج میداد شهرت خاصی به دست آورد و پس از طراحی چندین لباس برای هنرمندان معروف باله در دنیای ادبی و هنری پاریس به یکی از شخصیت‌های محبوب و معروف بدل شد.

اولین عطر کوکو شنل

در اوایل دهه ۱۹۲۰ شنل کسب و کار پر ‌رونقش را وارد مسیر‌های جدیدی کرد؛ او اولین عطر خود به نام شنل شماره‌ی Chanel No5.) 5) را وارد بازار کرد و این اولین باری بود که عطری با نام طراحش نام‌‌‌‌‌گذاری می‌شد. شنل بعدها عنوان کرد: «عطر یک اکسسوری فراموش نشدنی، نامرئی و تکمیل‌کننده است که ورود و خروج شما را خبر می‌دهد.»

شنل با تاجرانی مانند توفیل بادر (Théophile Bader) از گالری لافایت پاریس و پیر ورتیمر (Pierre Wertheimer) از شرکت بورژوآ شریک شد و رابطه‌ی بسیار صمیمانه‌‌ای با پیر ورتیمر برقرار کرد. براساس قراردادی که میان آن‌ها بسته شده بود، ده درصد از حق امتیاز عطر به شنل، بیست درصد به بادر و هفتاد درصد به کارخانجات ورتیمر تعلق گرفت تا عطر شنل به تولید انبوه برسد. شنل که از این وضعیت راضی نبود برای بازپس‌گیری حق و حقوقش بارها به دادگاه مراجعه کرد اما هرگز نتوانست این قرارداد را عوض کند؛ با این وجود، سود قابل توجهی از این عطر عایدش شد. این عطر هم اکنون هم یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین عطرهای جهان محسوب می‌شود.

کت و دامن و پیراهن کوتاه مشکی

در سال ۱۹۲۵، شنل کت و دامن افسانه‌‌ایش را به دنیای مُد معرفی کرد: «کت بدون یقه و دامن جذب.»

در آن دوران، طراحی‌‌های شنل، انقلابی در صنعت مد محسوب می‌شد؛ چرا که در این طرح‌ها، از المان‌های لباس‌‌های مردانه استفاده کرده بود و در عین حال به راحتی زنان در این لباس‌ها توجه ویژه‌ای شده بود. او حتی جرات کرد دامن‌ها را کمی کوتاه‌تر طراحی کند تا جایی که ساق پای زنان به راحتی قابل دیدن بود و این در آن زمان بسیار هنجارشکنانه تلقی می‌شد.

این کوکو شنل بود که باعث شد زنان با کرست‌‌ها و دیگر لباس‌‌های آزاردهنده‌ی زنانه خداحافظی کنند و به این باور برسند که «راحتی و زیبایی در مقابل هم قرار نمی‌گیرند.»

پیراهن مشکی کوتاه هم یکی دیگر از همین طرح‌های آوانگارد شنل در دهه ۱۹۲۰ محسوب می‌شود. شنل رنگی را انتخاب کرد که تا آن زمان، فقط یادآور غم و مجالس عزاداری بود؛ اما او به همه ثابت کرد که مشکی برای لباس شب رنگی شیک وجذاب است.

تعطیلی فروشگاه های شنل در جنگ جهانی دوم

رکود اقتصادی بین المللی در دهه‌ی ۱۹۳۰، تاثیر مخربی بر کمپانی شنل داشت اما این جنگ جهانی دوم بود که سبب شد شنل تمامی کسب و کارهایش را تعطیل و کارگرهایش را اخراج کند. پس از جنگ جهانی، شنل پاریس را ترک کرد و چند سالی را در سوئیس گذراند و پس از آن مدتی هم در خانه‌ی ییلاقی‌ بزرگش در رکبرون (Roquebrune) اقامت کرد.

بازگشت به دنیای مد

در اوایل دهه ۱۹۵۰، شنل در سن ۷۰ سالگی پیروزمندانه به دنیای مد بازگشت، در ابتدا انتقادات شدیدی از سوی منتقدانش متوجه او بود اما پس از مدتی طراحی‌های ظریف و راحتش که باب سلیقه و خواسته‌ی زنان بود، طرفداران پرو‌پا‌قرصی در سرتاسر جهان پیدا کرد.

مرگ کوکوشنل و آینده‌ی برند شنل

در دهم ژانویه‌ی سال ۱۹۷۱، شنل در آپارتمانش در هتل ریتز، در سن ۸۷ سالگی چشم از جهان فرو بست. صدها نفر در کلیسای مادلین (Madeleine) گرد هم آمدند تا پیکر بی‌‌جان افسانه‌ی مد را به سوی منزل‌گاه ابدی‌‌اش بدرقه کنند. بسیاری از زنان عزادار، کت و دامن‌‌های طراحی شنل را به تن داشتند.

پس از مرگ شنل  در سال ۱۹۷۱، خانه‌ی مد شنل توسط طراحان مختلفی اداره شد. در سال ۱۹۸۳، کارل لاگرفلد (Karl Lagerfeld) زمام امور را به دست گرفت تا میراث شنل ادامه یابد. امروزه کمپانی شنل توسط خانواده ورتیمر اداره شده و به رشد خود به عنوان یکی از برترین و بزرگ‌ترین خانه‌های مد جهان ادامه می‌دهد.

حقایق جالبی درباره‌ی زندگی حرفه‌ای کوکو شنل

• کوکو شنل در سفری که به ونیز داشت با پوشیدن شلوار جهان مد را به خشم آورد. او که معتقد بود با دامن بلند نمی‌شود اسب سواری کرد شلوار را به یکی از المان‌های رایج برای زنان مبدل کرد و انقلابی در صنعت مد به وجود آورد. او هیچ‌گاه از ایده‌های خلاقانه‌، بلند پروازی و هنجار‌شکنی نمی‌ترسید.
• کوکو شنل سی سال از عمرش را به تنهایی در هتل آپارتمان ریتز در پاریس گذراند و هرگز ازدواج نکرد.
• کوکو شنل روحیه‌ی بسیار تند و تیزی داشت و هیچ فرصتی را برای انتقاد از طراحان معاصرش از دست نمی‌داد. او طراحی‌های کریستین دیور را مورد انتقاد قرار داد و گفت که لباس‌هایی که طراحی می‌کند بیشتر شبیه به رویه‌ی مبل هستند. شنل در مورد بلنسیگا (Balenciaga) گفت که طرح‌هایش را تحسین می‌کند اما معتقد است او نمی‌تواند هزینه‌ی تولید لباس‌هایش را بهینه‌سازی کند. او حتی در‌باره‌ی طراحی‌های پل پوار هم انتقاداتی را مطرح کرد و گفت طراحی‌های پل پوار بیشتر شبیه کاستوم است تا لباس‌هایی که مردم بتوانند به راحتی آن‌ها را بپوشند.
• شیر در جواهرات شنل جایگاه ویژه‌ای دارد چرا که شیر علاوه بر این که نماد ماه تولد کوکو شنل بود، یکی از حیوانات مورد علاقه‌ی او هم بوده است. او که همیشه یک مجسمه‌ی شیر را در کنار جعبه‌ی سیگارها و قیچی‌هایش نگه می‌داشت درباره‌ی علاقه‌اش به شیر گفته بود: «من هم همانند شیر هستم، من هم برای محافظت از خودم چنگال‌هایم را به حریف نشان می‌دهم. » در پایین بعضی از کت و شلوارهای شنل می‌توانید نماد کوچک شیر را مشاهده کنید.
• علاوه بر رنگ‌های قرمز، بژ، سفید و طلایی که به رنگ‌های سمبولیک برند شنل مبدل شدند، رنگ مشکی هم همیشه مورد علاقه‌ی شنل بود. او معتقد بود هیچ لباسی به اندازه‌ی یک پیراهن کوتاه مشکی زنانه شیک نیست.
• کوکو شنل علاقه‌ی عجیبی به قرار دادن جیب در لباس‌های زنانه و اکسسوری‌های دیگر مانند کیف‌های زنانه داشت. او معتقد بود که در لباس خانم‌ها به اندازه‌ی کافی جیب وجود ندارد و به همین دلیل در طراحی‌های خود حساسیت و تاکید زیادی روی جیب داشت. حتی امروزه هم این نکته در طراحی کیف‌ها و لباس‌های شنل مد ‌نظر قرار می‌گیرد و اگر به کیف‌های این برند نگاه کنید می‌بینید به طرز ماهرانه‌ای به اندازه‌ی کافی جیب دارند.
•  زمانی که برنزه کردن اصلا کار جالبی محسوب نمی‌شد، کوکو شنل این کار را کاملا تصادفی ترند کرد. او که در طول تعطیلاتش در کنار دریا آفتاب‌سوخته و پوستش برنزه شده بود با همین رنگ پوست در جلسه‌ی عکاسی مجله ووگ حاضر شد و بلافاصله پس از بازگشتش به کن در فرانسه همه از این برنزه شدن او استقبال کردند و به این ترتیب برنزه کردن در دنیای مد و فشن ترند شد.

سخن آخر

هوش و فراست شنل و آگاهی بالای او در مورد نیازهای زنان و انتظارات‌شان از مد، جاه‌‌طلبی و بلندپروازی‌‌اش و جنبه‌‌های رمانتیک زندگی او الهام‌‌بخش کتاب‌‌ها، فیلم‌ها و نمایشنامه‌های بسیاری شده است. امروزه نه تنها برند شنل بلکه کل صنعت مد در جهان مدیون کوکو شنل است؛ زنی که با روحیه خلاقانه و آوانگاردش جهانی را دگرگون کرد.

خوب،امروز می خوايم راجع به کوکو شنل (Coco Chanel) بگيم.

می دونين که کوکو يکی از تاثير گذارترين و قدرتمند ترين زنان در صنعت مد و فشن بوده و چه کارای مهمی کرده؟

اسم اصليش Gabriella Bonheur Chanel که در سال 1883 (۱۲۶۲-۱۲۶۳) در France به دنيا اومده و در ان زمان که دنیا دست مردان بود امپراتوری خودش و در صنعت مد راه انداخت.

۱- اون در پرورشگاه بزرگ شد

اول از همه بايد بگم که coco وقتی ۱۲ سالش بود مادرش زمانه زایمان اخرین بچش فوت ميکنه و بعد از این اتفاق باباش اون و با ۲ تا خواهر ديگش میذاره پرورشگاهی که تحت کنترل نانها* بود و ۲ تا برادرشم میفرسته مزرعه برای کار،پس اون خودش از صفر شروع کرد و هيچ ثروتی نداشت.

*نانها ( زنانی که خودشون را در کلیسا مشغول میکنند و هیچ وقت ازدواج نمیکنند.در بعضی کشورها مدارس شبانه روزی و حتی دانشگاه های شبانه روزی هست که تحت کنترل کلیسا هست و بعضی هاشون فقط با nuns کنترل میشه.)

۲- اولین شغلش خوانندگی در کاباره ها بود

اولین شغلش خوانندگی در کاباره ها بود که تازه اونجا حقوقی نداشته و تنها پولی که به دست می اورد از انعامی بود که مشتریهای کاباره برای اجراش بهش می دادن

۳- بدست آوردن لقب کوکو (Coco)

در طول دورانی که خوانندگی میکرده ۲ تا از آهنگهاش به نامهای (Ko ko ri ko ,Qui qu’a vu coco)

معروف ميشن و بعد همه اون و به نام coco ميشناشن.

اما خودش بعدها اعلام میکنه که coco نیک نیمی بوده که باباش صداش می کرده.

۴- اون با طراحی کلاه پا به دنیای مد گذاشت

خوب يه کم برگرديم عقب ،به پرورشگاه ،بريم سر شغل اصلیش.کوکوشنل خیاطی را توی پرورشگاه یاد میگیره ودر سال۱۹۱۰(۱۲۸۸-۱۲۸۹)یک بوتیک توی پاریس باز میکنه وشروع به طراحی و فروختن کلاه ميکنه و با این کار پا به دنیای مد میذاره.

اول مشتریهاش خیلی ساده بودن اما در همون زمان یک زن خیلی پولدار به طور اتفاقی به فروشگاه خیاطی coco میره و بهش میگه باید کلاه هایی که درست میکنی و چند برابر روش قیمت بزاری و اصلا ارزان نفروشی چون مردم قدر چیزهای ارزان را نمی دانند و هیچ وقت معروف نمی شی.

اون خانم بهش پیشنهاد می ده که یک روز به خانه ی او برود و کلاه هاشو بیاره اونجا و اون خانم هم هر چی دوست پولدار داره دعوت میکنه و اونها صرفا چون کلا های کوکو گران بودند استقبال کردند و صرفا برای پز دادن هم که شده کلا های اون را خریدند و به همین صورت کم کم به رشد تجارتش کمک شد.

۵- اون اولین کسی بود که شلوار را برای خانمها طراحی کرد

خب،شاید خیلیهاتون بدونین که کوکو اولین زنی بود که شلوار را مد کرد.چون اون زمان که ماشین نبود،همه با اسب اینور اونور میرفتن و شنل باور داشت که اسبسواری برای زنان با دامن سخته و اگر قراره شیک باشیم اول از همه باید راحت باشیم و همین ریسک پذیریش باعث پیشرفت بیشترش شد. و

بعدشم با این کت و شلوارهای معروفش که از لباس نظامی ها الهام گرفته بود و دکمه هاش شبیه جواهر بود انقلابی در مد زنان به وجود آورد و زنها را از شر اون لباسهای جینگول مینگول و دامنهای پر چین خلاص کرد.

۶-استفاده از نماد شیر

مورد جذاب دیگه راجع به شنل استفاده از نماد شیر در جواهرات و دکمه های کتهای معروفش هست. همه چیز از سال تولد اون شروع شد (۱۹اگوست ۱۸۸۳)همون سال که پنجمین نشانه ی زدیاک که (leo in lion)بود اشکار شد و تبدیل به نماد شانش کوکو شد.

اون عدد ۵ را عدد شانس خودش میدونست و همچنین نماد شیر را محافظ خودش و کارش و همیشه از اون نماد کنار قیچی و چوب سیگارش ، جواهرات و حتی روی دکمه کت و شلوارهای معروفش هم عکش شیر را هک کرده است

۷- رنگ مورد علاقش سیاه بود

رنگ مورد علاقش سیاه بوده و اگر چه سفید، بژ،طلایی و قرمز براش نمادین بوده اما باور داشت رنگ مشکی باعث درخشندگی در زنان می شود و هیچ چیز مهمتر و درجه یکتر از یک لباس مشکی نیست.

قبل از کالکشن (little black dress) شنل ،پیراهن مشکی فقط در مراسم عزا پوشیده میشد،اما بعد ازاستفاده از لباس سیاه در سایر مراسمهای رسمی نیز رایج شد

۸ – اون شخصیت تلخی داشت و خیلی اهل بدگویی بود

باید بگم که شنل خیلی زن جسوری بوده و همیشه نظرشو ازادانه مگفته.مثلا به کریستن دیور می گفت که خیلی لباسهای شق و ترقی برای خانمها درست میکنه (به اصطلاح: dressing women like armchairs). تازه به بالنسیاگا گفته که طراحیات خیلی خوبه ولی برشت افتضاحه.

جالب اینکه کوکو علاقمند به بدگویی هم بوده مخصوصا برای رقیبهایش و یکی از بدگویی های کوکو در مورد کریستین دیور را قاب کرده بودند که گفته بود ” Dior doesn’t dress women, he upholsters them,”  یعنی دیور دیزاینر نیست برای خانمها فقط خانمها را می پوشاند و این اشاره ی زیرکانه ای به gay بودن دیور هست.

۹ – اون بهترین و معروفترین عطر را به دنیا عرضه کرد

از اونجایی که سادگی و دوست داشت اسم محصولاتش و هم ساده انتخاب می کرد، و همان طور که واضح هست chanel No 5 که عطر شماره ی پنجمش بود بسیار معروف شد.

خب همونطور که خودش اعتقاد داشت عدد ۵ عدد شانسش بود ، عطر شماره ۵ شنل هم یکی از کارای خفنش بود.میدونین چی شد که این عطرش یهویی ترکوند؟

اون زمان مرلین مونرو ازش پرسید که شبها برای خواب چی می پوشه؟ و اون برگشت گفت فقط چند قطره از شنل نامبر فایو

۱۰ – همکاری اون با نازیها

او در سیاست هم دست داشته .گفته شده که اون عضو (Abwher) (یک گروه المانی جاسوس ) بوده و از اونجایی که در طول جنگ بیشتر وقت خود را در هتل ریتز در پاریس با ماموران و نازیهای المانی گذرانده بود مجبور به ترک اروپا شد.

۱۱ – زندگی عاشقانه ی اون ( Boy Capel تنها معشوقه ی اون)

سال ۱۹۰۹ شنل با یک بازیکن چوگان انگیلیسی به نام آشنا میشه که  اون موقع این پسره معشوقه ی یکی از دوستای کوکو بوده .در واقع Boy Capel  خیلی پولدار بوده و چون شنل از خانواده خیلی فقیری بوده با اینکه عاشقش بود هیچ وقت با شنل ازدواج نکرد و بجاش با یک دختر از خانواده پولدار ازدواج کرد ولی با اینکه ازدواج کرده بوده باز هم به دیدار شنل میرفت.

طبق گفته ها این جوون خیلی احساسی بوده و کوکو را با شعر و ادبیات آشنا کرده و خیلی هم شنل و ساپورت می کرده.به طوری که اولین فروشگاههای شنل با کمک مالی اون راه اندازی میشه و همچنین کوکو از استایل اون در ساختن چهره ی اصلی شنل خیلی الهام می گرفت.

اماااااااا،Boy Capel در سال ۱۹۱۹ توی یک تصادف میمیره این اولین و اخرین باری بوده که دیده میشد شنل گریه کرده.او همچنین جدی ترین تصمیم زندگیش و اینجا میگیره و اعلام میکنه : یا من هم میمیرم یا انچه با هم شروع کردیم به پایان می رسانم.

۱۲ – شهرت اون در آمریکا

بعد از جنگ جهانی دوم مطبوعات طرح ها و سن شنل را به مسخره می گرفتند و او محبوبیتش را در اروپا از دست داده بود،اما در همان زمان در امریکا به شهرت فراوان رسیده بود.مجله ی life در امریکا که بسیار معروف بود نوشت: گابریل شنل در سن ۷۱ سالگی،چیزی بیش از یک سبک،یک انقلاب به ارمغان اورده است.

۱۳ – محل فوت و خاکسپاری اون

کوکو شنل بیشتر از ۳۰ سال از زندگیش را در هتل Ritze در پاریس زندگی کرد ،همان جایی که در سن ۸۷ سالگی در گذشت.او روزها در خانه ی خودش و شبها را در هتل  

سر میکرد و سرانجام در سال ۱۹۷۱ فوت کرد، او در Lausanne, Switzerland به خاک سپرده شد . درمراسم تشیع جنازه ی او اولین صندلیها توسط مدلهای او اشغال شده بود و تابوتش با گلهای سفید پوشانده شده بود.سنگ قبرش توسط طراحان خودش طراحی شده بود و دارای نماد شیر است.

تاثیر زندگی کوکو شنل در منشور هویت برندش

همانطور که  منشور هویت دو برند ولنتینو و بالنسیاگا را آنالیز کردیم، حالا نوبت به بررسی منشور هویت برند شنل رسیده که در ۶ المان پیکره، شخصیت، رابطه، فرهنگ، بازتاب مشتری و خودانگاره آشنا می‌شویم. هویت نقش بسیار کلیدی در صنعت فشن دارد که هر برند را از دیگر برندها متمایز می‌کند و حس تعلق به مخاطبان خود می‌دهند. شنل CHANEL در این مسیر به خوبی توانسته خود را تثبیت کند و هویتی که در طول زندگی پر فراز و نشیب بیناینگذارش کوکو شنل، ایجاد شده در تمام ابعاد گسترش دهد.

۱- پیکر برند (Physique):

هراِلمانی که از لحاظ ظاهری معرف برند باشد. هر چیزی را که جنبه‌ی ملموس و مشهود دارد می‌توان زیرمجموعه‌ی این بخش در نظر گرفت. مانند آرم، طرح، شکل و اندازه محصولات و… . به عنوان مثال شیشه‌های عطر شنل از نظر ظرافت، کلاس خاصی دارند که ظاهر زن را تکمیل می‌کند، یا پارچه‌های Tweed که امضای شنل است و یا نمادهای دیگری مانند گل کاملیا، رنگ مشکی و گرنبند مروارید که به شکل‌های متفاوتی در کالکشن‌ها دیده می‌شوند. تمرکز گابریل شنل و شنل امروزی بر خلق کردن سه کلید واژه‌ است: کارآمدی، راحتی، ظرافت.

۲- شخصیت برند (Personality):

در بررسی منشور هویت برند شنل، شخصبت در واقع انسانی است که درون برند پنهان است و تمامی ویژگی‌های انسانی را دارد. اگر شخصی با برند ارتباط برقرار کند، آن چیزی که می‌شنود، می‌بیند، درک می‌کند و موضوعی که در مورد آن صحبت می‌کنند، شخصیت برند است. در واقع پاسخ سوال” تو کیستی؟ ” برای برند، شخصیت برند است. چگونگی ارتباط برند با مخاطبین خود بر مبنای شخصیت برند برنامه ریزی و اجرا می‌شود. شخصیت برند شنل کمالگرا، جسورانه، خلاقانه، ساده‌ای که کلاسیکش می کند [زیبایی در سادگی است] و از عزت نفس بالایی برخوردار است.

در مت گالای ۲۰۲۱ اِما رادوکانو ستاره تنیس و مدال آور المپیک، لباسی از برند شنل پوشیده بود و به تیم دختران موفق شنل _ کریستین استوارت، لیلی رزدپ، ویتنی پیک_ پیوست. این لباس کاملاً در رنگ‌های سیاه و سفید از مجموعه Chanel’s Resort 2022 بود. انتخاب رنگ و چنین شخصیتی، وام گرفته از هویت برند شنل است.

نمادهای شنل در این لباس چنان استفاده شده که ما در واقع لباس را نمی‌بیینیم ما شنل و المان هایی که این خانه را ساخته می‌بینیم.

۱. سادگی در آرایش و موها نشان می دهد که دختر شنل ساده و قوی است و برای تاثیر گذاشتن نیاز به آرایش های غلیظ ندارد و نحوه نگاه کردن، لبخند زدن زیبایی شخص را توصیف می‌کند.

۲. بالاتنه با طرح چهارخانه اریب از نمادهای شنل است که در کیف‌های تایم‌لس شنل و اکسسوری‌هایش چندین بار دیده شده

۳. طرح پارچه لباس شامل گل کاملیا، زنجیر مروارید، حروف CHANEL و لوگوی برند می‌باشد که در کنار هم زیبایی بصری چشم‌نوازی ایجاد می‌کند.

۴. زنجیر مروارید در قسمت کمر استفاده شده

۵.در آخر رنگ سفید و مشکی.

سفیران برند معرف برند در رویدادها و کمپین‌های تبلیغاتی هستند که براساس هویت انتخاب می‌شوند به عنوان مثال کریستین استوارت بازیگر

سرشناس هالیوود از سفیران برند شنل می‌باشد که در مت گالای ۲۰۲۱ هم حضور داشت. با توجه به شخصیت و نوع رفتار کریستین، وی فردی مستقل، جزو بهترین‌ها در حرفه خود و هنجارشکن است که می‌تواند بر روی ردکارپت کفش خود را در بیاورد و ادامه مسیر را پابرهنه طی کند چراکه کفشش راحت نبود. این ویژگی‌ها شاید هویت کوکوشنل را بیان می‌کند که در زمانه خود متفاوت عمل می‌کرد.

وی در مراسم مت گالا  با موضوع هنر آمریکا گفت:« من شنل را انتخاب کردم چرا که راحت، بولد و کلاسیک هست که به نظرم آمریکایی ست و زیبایی شناسی فرانسه انرژی آمریکایی را به خوبی نشان می‌دهد»

لباس، اکسسوری و آرایش خانم استوارت الهام گرفته از دهه۵۰ آمریکا و تلفیق نمادهای شنل بود و به “rockabilly Barbie” نسبت دادند. Rockabilly از زیرشاخه‌های موزیک راک اند رول در دهه ۵۰ میلادی هست.

۳- رابطه(Relationship):

برندها در ایجاد رابطه با مشتریان، رفتارهایی را بروز می‌دهند که میبایست منطبق بر هویت برند باشد. اگر رفتارهای اعمال شده در همه نقاط تماس با مشتریان ( تبلیغات، خدمات، شبکه های مجازی، تعامل کارکنان، وبسایت و…) یکپارچه و هماهنگ بر مبنای هویت برند رابطه برقرار کنند، هویت سازی در مسیر درست خود قرار گرفته است. شنل تلاش می کند شایستگی و کمال را به عنوان اصلی ترین بخش هویت برند خود، در تمام کانال های ارتباطی به مخاطبین خود انتقال دهد.

۴- فرهنگ (Culture):

مجموعه‌ای از ارزش‌ها که برتمامیت برند (محصولات، تعامل پرسنل و چگونگی ارتباطات) حاکم است و باعث تمایز برند می‌شود. فرهنگ زمانی شکل می‌گیرد که ارزش‌های بنیادین برند در تمام سازمان نهادینه شوند و به مخاطبین منتقل شوند به شکلی که می‌توان گفت مصرف‌کنندگان، مخاطبان یا مشتریان آن برند، به تدریج شباهت‌هایی به هم پیدا می‌کنند و یک قبیله می‌سازند. شنل شرکتی خصوصی است که ارزش‌هایش بر خلق شرایطی برای افراد که بهترین عملکرد خود را نمایش می‌دهند و احساس رضایت و اطمینان در کار داشته باشند، استوار است. شنل تلاش می‌کند تا با فرهنگ‌سازی توانایی افراد را برای یادگیری، رشد و نوآوری افزایش دهد و قبیله خود را قادر سازد تا توانایی‌های کامل شغلی و شخصی خود را تحقق بخشند و به آرزوهای خود برسند.

۵- تداعی و بازتاب مشتری (Reflection):

با بررسی منشور هویت برند شنل در می‌یابیم که مردم یک محصول را انعکاس یک گروه خاص از مشتریان می‌بینند و احساس می‌کنند که نیازها و دغدغه‌های آن گروه خاص، در آن محصول منعکس شده است. محصولات شنل توسط افرادی خریده می‌شود که  سلیقه خوب، سطح درآمد و جایگاه اجتماعی بالایی دارند و زن مدرن و سخت‌کوش را تداعی می‌کند. پیشینه فروتنانه شنل در مورد ثروتش، جنبه سخت کوش برند را به خوبی نشان می‌دهد. گرچه در همه چیز شنل، پر زرق و برق بودن و جنبه‌های زیبایی آن مورد توجه است اما سخت کوشی واژه ای نیست که بیرون از موفقیت جا بگیرد.

۶-  خودانگاره (Self image):

مشتری و مخاطب برند، خود را چگونه می‌بیند و چه تصویری از خود در ذهن خودش دارد؟ مصرف کننده می‌خواهد که در بهترین حالتِ خود باشد و برند نیز می‌تواند مصرف کننده‌ی خود را کمک کند تا با خرید و در ارتباط بودن با این برندِ مشخص به ایده آل ترین حالت خود برسد. تمام برندهای لاکچری به‌دنبال فروش تصویر خود هستند، یعنی در ذهن مخاطب تصویری از خود به جای بگذارند که آرزوی خرید محصولات برند را داشته باشند. تصویر ذهنی ما از خودمان زمانی که  از عطر شنل استفاده می‌کنیم، چست؟ حس پرستیژ، کمال و زیبایی یا شاید حس افتخار، رضایت و خشنودی از خود.

سخن پایانی

بالا بردن زنان، گرامی داشتن پیچیدگی‌ها و جنبه‌های گوناگون آن‌ها در DNA شنل وجود دارد. شنل به زن اجازه می‌دهد ماهیت خود را پیدا و بیان کند و به او تجربه‌ای فوق‌العاده با ارزش از تحولی آزاد کننده را به او پیشکش کند. برند به وجه دیگری از زن می‌پردازد و جذابیت او را در هوش و ذکاوت می‌بینید. آیا برند ایرانی می‌شناسید که در بالا بردن زنان ایرانی سرمایه گذاری کند؟

کوکو شنل یکی از مهم‌ترین چهره‌ها در عرصه‌ی طراحی مد و لباس است. شنل که طراحی‌‌هایش به هیچ زمان و دوره‌‌ای محدود نمی‌شوند و همواره پرطرفدار و محبوب هستند

شنل ، (به انگلیسی: Chanel)‏ خانه مد معروف واقع در پاریس، که توسط خیاطی به نام گابریل کوکو شنل، تأسیس شد و به عنوان یکی از مهمترین موسسات طراح مد و لباس زنانه، شناخته میشود. شرکت شنل در حال حاضر متعلق به آلن و جرارد ورتیمر؛ نوههای پییر ورتیمر، تنها شریک کوکو شانل، در زمان تاسیس این شرکت، میباشد. شنل، بخصوص در زمینهٔ ارائهٔ کالاهای لوکس و گرانقیمت، مانند: لباسهای آماده، کیف*های دستی، عطر و لوازم آرایشی، در میان دیگر برندهای مشابه، شهرت دارد.

تاریخچه

نام «کوکو» در حالی به خانم شنل داده شد، که وی به عنوان یک خواننده در کافیشاپی در فرانسه، مشغول به کار بود. شنل همواره در مواردی همچون نهیهٔ لباس ساده، لباس شب، شلوارهای زنانه و جواهرآلات بدلی، دارای تخصص محسوب میشد.
دیدگاه کوکو شانل این بود، که به جای چنین اشیاء و قطعات مجلل و **ی، اقلامی را جایگزین سازد، که حس ظرافت و ذوق هنری را منتقل سازند. طراحیهای او و آثاری که پدید آوردهاست، اختصاصی به زمان خاص ندارند و علیرغم تغییرات اساسی در نگرشها، با سلیقههای مردم، از نسلی به نسل دیگر سازگار باقیمانده است. امروزه شنل، در زمینهٔ «لباسهای کوچک سیاهرنگ»، که در حال حاضر یک کالای اساسی در کمدهای لباس خانمها محسوب میشود، به معروفترین مارک تبدیل شده است. بر مبنای گزارش مجله فوربز، کاخ خصوصی شنل، به طور مشترک به آلن ورتهایمر و جرارد ورتهایمر تعلق دارد، که نوادگان بزرگ پییر ورتهایمر، محسوب میشوند که از اوایل شکلگیری این موسسه (۱۹۲۴) شریک اصلی شنل بود.
این شرکت تا به حال بسیاری از مشاهیر درجه یک دنیا را، به عنوان معرف و ارائهکنندهٔ طراحیهای خود، به کار گرفتهاست. از جمله آنها میتوان به کاترین دنوو (که در دهه ۱۹۷۰، ارائهکنندهٔ شماره ۵ محصولات شنل بود)، نیکول کیدمن (که از اوایل دههٔ ۲۰۰۰ میلادی، ارائهدهنده عطر شانل شماره ۵ محسوب میشد)، آدری تاتو (مدل شمارهٔ ۵ فعلی موسسه شانل)، کایرا نایتلی (مدل ارائهکنندهٔ فعلی برای محصول مادموازل کوکو) اشاره نمود.
همچنین، معروفترین و محبوبترین مدل معرّف شنل، مریلین مونرو، (ارائه کنندهٔ شماره ۵ شانل در دهه ۱۹۵۰) بود، که تصویر او، اصلاً معرفیکنندهٔ ارائهکنندههای شماره ۵ میباشد و بعنوان نماد آن خودنمائی میکند. این تصویر که مریلین مونرو را، به عنوان مدل شنل نشان داده است، به طور قطع، یکی از مشهورترین آگهیهای تبلیغاتی در میان تمامی آگهیهای شنل محسوب میشود و همچنان یکی از محبوبترین عکسهای تبلیغاتی در سابقه تبلیغات و بازاریابی برای کالاها بهشمار میرود. این تصویر، همچنین در شرح حال تعداد بیشماری از افراد، به کار گرفته شده و هنوز هم به عنوان یک پوستر و یا بعنوان یک قطعهٔ هنری در مقادیر بسیار زیاد، بهفروش می*رسد. علاوه بر این، باز هم همان مرلین مونرو بود، که شهرت بسیاری را برای عطر شنل به ارمغان آورد.

بیوگرافی کوکو شنل

غیرممکن است که کسی با دنیای مد و فشن آشنایی داشته باشد اما نام کوکو شنل را نشنیده باشد. گابریل کوکو شنل معروف‌ترین زن طراح مد در قرن بیستم بود که توانست با ایده‌های خلاقانه خود‌ دنیای مد و لباس را به طور کلی متحول کند.

سال‌های اولیه‌ی زندگی و شروع کار کوکو شنل

گابریل بونور «کوکو» شنل ( Gabrielle Bonheur “Coco” Chanel) در ۱۹ آگوست ۱۸۸۳ در «سامور» فرانسه متولد شد و در دوازده سالگی پس ازمرگ مادرش به پرورشگاه فرستاده شد. در پرورشگاه کوکو توسط راهبه‌ها پرورش داده شد و آن‌ها به او خیاطی را به خوبی یاد دادند، هنری که به شغل پردرآمد و شهرت‌‌آفرین کوکو شنل تبدیل شد.

اما نام مستعار کوکو شنل یادگار روزهای خوانندگی اوست. شنل در سن هجده‌سالگی پس از این که از پرورشگاه بیرون آمد در یک خیاط‌خانه مشغول به کار شد، پس از آن در کلوپ‌های «ویشی» و «مولن» به خوانندگی پرداخت و در آنجا با نام مستعار کوکو نامیده شد.

برخی می‌‌گویند که این نام را به دلیل یکی از آهنگ‌‌هایی که کوکو می‌‌خواند برایش انتخاب کردند؛ اما خود شنل در مصاحبه‌ای گفته است که نام «کوکو» مخفف کلمه‌ی (cocotte) است که در زبان فرانسه به معنای «زن بدکاره یا معشوقه» است.

آغاز امپراطوری مد شنل

کوکو شنل در بیست سالگی با اتین بالسان (Etienne Balsan) آشنا شد و بالسان پیشنهاد تجارت کلاه در پاریس را با او مطرح کرد. اما کمی بعد، شنل بالسان را رها کرد و به سراغ دوست ثروتمندترش، آرتور کپل (Arthur Capel) رفت. این دو مرد ثروتمند، هر دو وسیله‌‌‌ای بودند تا کوکو اولین گام‌های بلندپروازانه و مخاطره‌آمیزش را در صنعت صنعت مد پاریس بردارد.

در سال ۱۹۱۰، شنل اولین مغازه‌ی‌ کلاه‌فروشی‌اش را در خیابان کمبون (‌Rue Cambon) ‌پاریس افتتاح کرد و کمی بعد مغازه‌‌های دیگری هم در شهرهای دوویل و بیاریتز (Deauville and Biarritz) افتتاح و شروع به طراحی و دوخت لباس کرد.

اولین موفقیت او در زمینه‌ی طراحی لباس به صبحی سرد در شهر دوویل برمی‌گردد، زمانی که از یک زیر‌پیراهن کش‌باف قدیمی، لباسی زیبا دوخت و در جواب کسانی که می پرسیدند لباس را از کجا خریده است؟ پیشنهاد می داد که:‌ اگر مایل هستند یکی هم برای آن‌ها می‌دوزد.

شنل در گفتگویی با یک نویسنده به نام پاول موراند گفته بود: « ثروتم را مدیون آن زیر‌پیراهن کهنه‌ای هستم که تنها به دلیل سردی هوای دوویل پوشیدمش.»

شنل بعد از مدتی با خلاقیت و ابتکاری که در طراحی و دوخت لباس به خرج میداد شهرت خاصی به دست آورد و پس از طراحی چندین لباس برای هنرمندان معروف باله در دنیای ادبی و هنری پاریس به یکی از شخصیت‌های محبوب و معروف بدل شد.

اولین عطر کوکو شنل

در اوایل دهه ۱۹۲۰ شنل کسب و کار پر ‌رونقش را وارد مسیر‌های جدیدی کرد؛ او اولین عطر خود به نام شنل شماره‌ی Chanel No5.) 5) را وارد بازار کرد و این اولین باری بود که عطری با نام طراحش نام‌‌‌‌‌گذاری می‌شد. شنل بعدها عنوان کرد: «عطر یک اکسسوری فراموش نشدنی، نامرئی و تکمیل‌کننده است که ورود و خروج شما را خبر می‌دهد.»

شنل با تاجرانی مانند توفیل بادر (Théophile Bader) از گالری لافایت پاریس و پیر ورتیمر (Pierre Wertheimer) از شرکت بورژوآ شریک شد و رابطه‌ی بسیار صمیمانه‌‌ای با پیر ورتیمر برقرار کرد. براساس قراردادی که میان آن‌ها بسته شده بود، ده درصد از حق امتیاز عطر به شنل، بیست درصد به بادر و هفتاد درصد به کارخانجات ورتیمر تعلق گرفت تا عطر شنل به تولید انبوه برسد.

کوکو شنل که از این وضعیت راضی نبود برای بازپس‌گیری حق و حقوقش بارها به دادگاه مراجعه کرد اما هرگز نتوانست این قرارداد را عوض کند؛ با این وجود، سود قابل توجهی از این عطر عایدش شد. این عطر هم اکنون هم یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین عطرهای جهان محسوب می‌شود.

کت و دامن و پیراهن کوتاه مشکی

در سال ۱۹۲۵، شنل کت و دامن افسانه‌‌ایش را به دنیای مُد معرفی کرد: «کت بدون یقه و دامن جذب.»

در آن دوران، طراحی‌‌های شنل، انقلابی در صنعت مد محسوب می‌شد؛ چرا که در این طرح‌ها، از المان‌های لباس‌‌های مردانه استفاده کرده بود و در عین حال به راحتی زنان در این لباس‌ها توجه ویژه‌ای شده بود. او حتی جرات کرد دامن‌ها را کمی کوتاه‌تر طراحی کند تا جایی که ساق پای زنان به راحتی قابل دیدن بود و این در آن زمان بسیار هنجارشکنانه تلقی می‌شد.

این کوکو شنل بود که باعث شد زنان با کرست‌‌ها و دیگر لباس‌‌های آزاردهنده‌ی زنانه خداحافظی کنند و به این باور برسند که «راحتی و زیبایی در مقابل هم قرار نمی‌گیرند.»

پیراهن مشکی کوتاه هم یکی دیگر از همین طرح‌های آوانگارد شنل در دهه ۱۹۲۰ محسوب می‌شود. شنل رنگی را انتخاب کرد که تا آن زمان، فقط یادآور غم و مجالس عزاداری بود؛ اما او به همه ثابت کرد که مشکی برای لباس شب رنگی شیک وجذاب است.

تعطیلی فروشگاه های شنل در جنگ جهانی دوم

رکود اقتصادی بین المللی در دهه‌ی ۱۹۳۰، تاثیر مخربی بر کمپانی شنل داشت اما این جنگ جهانی دوم بود که سبب شد شنل تمامی کسب و کارهایش را تعطیل و کارگرهایش را اخراج کند. پس از جنگ جهانی، شنل پاریس را ترک کرد و چند سالی را در سوئیس گذراند و پس از آن مدتی هم در خانه‌ی ییلاقی‌ بزرگش در رکبرون (Roquebrune) اقامت کرد.

بازگشت به دنیای مد

در اوایل دهه ۱۹۵۰، شنل در سن ۷۰ سالگی پیروزمندانه به دنیای مد بازگشت، در ابتدا انتقادات شدیدی از سوی منتقدانش متوجه او بود اما پس از مدتی طراحی‌های ظریف و راحتش که باب سلیقه و خواسته‌ی زنان بود، طرفداران پرو‌پا‌قرصی در سرتاسر جهان پیدا کرد.

مرگ کوکو شنل و آینده‌ی برند شنل

در دهم ژانویه‌ی سال ۱۹۷۱، شنل در آپارتمانش در هتل ریتز، در سن ۸۷ سالگی چشم از جهان فرو بست. صدها نفر در کلیسای مادلین (Madeleine) گرد هم آمدند تا پیکر بی‌‌جان افسانه‌ی مد را به سوی منزل‌گاه ابدی‌‌اش بدرقه کنند. بسیاری از زنان عزادار، کت و دامن‌‌های طراحی شنل را به تن داشتند.

پس از مرگ شنل  در سال ۱۹۷۱، خانه‌ی مد شنل توسط طراحان مختلفی اداره شد. در سال ۱۹۸۳، کارل لاگرفلد (Karl Lagerfeld) زمام امور را به دست گرفت تا میراث شنل ادامه یابد. امروزه کمپانی شنل توسط خانواده ورتیمر اداره شده و به رشد خود به عنوان یکی از برترین و بزرگ‌ترین خانه‌های مد جهان ادامه می‌دهد.

حقایق جالبی درباره‌ی زندگی حرفه‌ای کوکو شنل

• کوکو شنل در سفری که به ونیز داشت با پوشیدن شلوار جهان مد را به خشم آورد. او که معتقد بود با دامن بلند نمی‌شود اسب سواری کرد شلوار را به یکی از المان‌های رایج برای زنان مبدل کرد و انقلابی در صنعت مد به وجود آورد. او هیچ‌گاه از ایده‌های خلاقانه‌، بلند پروازی و هنجار‌شکنی نمی‌ترسید.
• کوکو شنل سی سال از عمرش را به تنهایی در هتل آپارتمان ریتز در پاریس گذراند و هرگز ازدواج نکرد.
• کوکو شنل روحیه‌ی بسیار تند و تیزی داشت و هیچ فرصتی را برای انتقاد از طراحان معاصرش از دست نمی‌داد. او طراحی‌های کریستین دیور را مورد انتقاد قرار داد و گفت که لباس‌هایی که طراحی می‌کند بیشتر شبیه به رویه‌ی مبل هستند. شنل در مورد بلنسیگا (Balenciaga) گفت که طرح‌هایش را تحسین می‌کند اما معتقد است او نمی‌تواند هزینه‌ی تولید لباس‌هایش را بهینه‌سازی کند. او حتی در‌باره‌ی طراحی‌های پل پوار هم انتقاداتی را مطرح کرد و گفت طراحی‌های پل پوار بیشتر شبیه کاستوم است تا لباس‌هایی که مردم بتوانند به راحتی آن‌ها را بپوشند.
• شیر در جواهرات شنل جایگاه ویژه‌ای دارد چرا که شیر علاوه بر این که نماد ماه تولد کوکو شنل بود، یکی از حیوانات مورد علاقه‌ی او هم بوده است. او که همیشه یک مجسمه‌ی شیر را در کنار جعبه‌ی سیگارها و قیچی‌هایش نگه می‌داشت درباره‌ی علاقه‌اش به شیر گفته بود: «من هم همانند شیر هستم، من هم برای محافظت از خودم چنگال‌هایم را به حریف نشان می‌دهم. » در پایین بعضی از کت و شلوارهای شنل می‌توانید نماد کوچک شیر را مشاهده کنید.
• علاوه بر رنگ‌های قرمز، بژ، سفید و طلایی که به رنگ‌های سمبولیک برند شنل مبدل شدند، رنگ مشکی هم همیشه مورد علاقه‌ی شنل بود. او معتقد بود هیچ لباسی به اندازه‌ی یک پیراهن کوتاه مشکی زنانه شیک نیست.
• کوکو شنل علاقه‌ی عجیبی به قرار دادن جیب در لباس‌های زنانه و اکسسوری‌های دیگر مانند کیف‌های زنانه داشت. او معتقد بود که در لباس خانم‌ها به اندازه‌ی کافی جیب وجود ندارد و به همین دلیل در طراحی‌های خود حساسیت و تاکید زیادی روی جیب داشت. حتی امروزه هم این نکته در طراحی کیف‌ها و لباس‌های شنل مد ‌نظر قرار می‌گیرد و اگر به کیف‌های این برند نگاه کنید می‌بینید به طرز ماهرانه‌ای به اندازه‌ی کافی جیب دارند.
•  زمانی که برنزه کردن اصلا کار جالبی محسوب نمی‌شد، کوکو شنل این کار را کاملا تصادفی ترند کرد. او که در طول تعطیلاتش در کنار دریا آفتاب‌سوخته و پوستش برنزه شده بود با همین رنگ پوست در جلسه‌ی عکاسی مجله ووگ حاضر شد و بلافاصله پس از بازگشتش به کن در فرانسه همه از این برنزه شدن او استقبال کردند و به این ترتیب برنزه کردن در دنیای مد و فشن ترند شد.

سخن آخر

هوش و فراست کوکو شنل و آگاهی بالای او در مورد نیازهای زنان و انتظارات‌شان از مد، جاه‌‌طلبی و بلندپروازی‌‌اش و جنبه‌‌های رمانتیک زندگی او الهام‌‌بخش کتاب‌‌ها، فیلم‌ها و نمایشنامه‌های بسیاری شده است. امروزه نه تنها برند شنل بلکه کل صنعت مد در جهان مدیون کوکو شنل است؛ زنی که با روحیه خلاقانه و آوانگاردش جهانی را دگرگون کرد.

همه چیز درباره برند شنل؛ نکات جذابی که نمی‌دانستید

فشن شو سال ۲۰۰۵ برند شنل در پاریس، عکس از: Pool BENAINOUS

برند شنل یکی از ماندگارترین و تأثیرگذارترین برندها در زمینه مد و طراحی لباس است که تا به امروز شهرتش را حفظ کرده است. کوکو شنل، بنیانگذار این برند، زندگی پرفراز‌ونشیبی را تا رسیدن به اوج موفقیت طی کرد. در این مطلب، دوران کودکی پرآشوب او تا زندگی حرفه‌ای پرافتخارش را از نظر خواهیم گذراند.

ساومور، ۱۸۸۳، کوکو متولد می‌شود

در ۱۹ اوت سال ۱۸۸۳، در یک نوانخانه غم‌انگیز، ژان دوول دختری به دنیا آورد که بعدها جهان او را با نام کوکو شنل شناخت، دختری که بعدها در دهه ۱۹۰۰ میلادی به انقلابی‌ترین طراح مد تبدیل شد و برندی را پایه‌گذاری کرد که نام آن تا به امروز با کیفیت و اعتبار عجین شده است. گابریل بونور شنل، ملقب به کوکو، که برندش همواره نماد تجمل و اشیای لوکس بوده است، دوران کودکی نکبت‌بار و غم‌انگیزی داشت. مرگ مادرش خیلی زود او را با غم آشنا کرد و پدرش هنری آلبرت شنل هم از همان کودکی او را رها کرد و رفت. به این ترتیب خواهران مقدس در اوبازین حضانت گابریل را بر عهده گرفتند. در آنجا گابریل از یک سو در دایره زنانی محصور بود که فقط لباس‌هایی به رنگ سیاه و سفید می‌پوشیدند و از سوی دیگر، معماری دقیق و ظریف صومعه را می‌دید که هوش و خلاقیتش را برمی‌انگیخت. همین جا بود که گابریل پایه‌های برند شنل را در خود تقویت کرد: استفاده از رنگ‌های متضاد و خطوط ظریف که هر دو تا همیشه جزو ویژگی‌های برجسته طرح‌های او بودند.

اوج جوانی؛ کوکو اوبازین را ترک می‌کند

بالاخره گابریل در ۱۸ سالگی اوبازین را ترک کرد و آزادانه به زندگی‌اش ادامه داد. او ابتدا به‌عنوان دستیار فروش در مغازه میسون گرامپایر در مولن (Moulins) شروع به کار کرد و البته همزمان در کافه‌ای به‌عنوان خواننده مشغول بود. شایعاتی هست که می‌گویند او نام مستعار افسانه‌ایش یعنی کوکو را از یکی از آهنگ‌های معروفش در همان کافه گرفته بود. همین کافه بود که بعدها سکوی پرتاب او شد و امکان آشنایی او را با مدیران برجسته مد ازجمله اتین دو بالسان (Étienne de Balsan) فراهم کرد. اتین از گابریل خواست با او به قصری در رویالیو برود. بعد از شش سال رابطه عاشقانه، اتین که گابریل را می‌پرستید، به اولین سرمایه‌گذار او هم تبدیل شد. او کشف کرد که شنل استعدادی استثنایی برای تهیه کلاه‌های زیبا دارد. خیلی زود خانم‌هایی که با شرکت بالسان روابط نزدیک دوستی داشتند، توجه و علاقه زیادی به طرح‌های خلاقانه شنل نشان دادند.

کوکو در ۱۹۰۸ به پاریس و در سال ۱۹۱۴ به دوویل رفت تا اولین مغازه‌اش را افتتاح کند.

پیشرفت سریع شنل رقم می‌خورد

پیشرفت سریع شنل به‌دلیل ماهیت متضاد طرح‌های او با مدهای محبوب آن زمان یعنی کرست (شکم‌بند) و کرینولین (پارچه آهاردار زمخت) بود که هنوز با سنت‌ها و طرح‌های همیشه مد پیوندی ناگسستنی داشتند. خانم‌ها که در آن دوران این لباس‌ها را که فرقی با قفس نداشت برای برقراری تعادل در زیبایی اندامشان می‌پوشیدند، حالا به جایی رسیده بودند که آنها را برای سلامتی مضر می‌دانستند. بنابراین شنل، برخلاف جریان و روند فعلی، لباس‌هایی آزاد و اسپرت با خطوط ساده و نرم مطابق با ترند جدید اوایل قرن طراحی کرد.

رودیر برای شنل پارچه انحصاری تولید می‌کند

در سال ۱۹۱۶، رودیر، صنعت‌گر فرانسوی در حوزه نساجی، پارچه‌ای را تولید کرد که به‌خوبی با طرح‌های شنل که نرمی و راحتی اصلی‌ترین ویژگی آنها بود، مطابقت داشت. ترکیب سه‌گانه دامن، پلوور و ژاکت کشباف اولین مدل متمایز شنل بود که به‌ویژه با رنگ‌های خنثا مانند خاکستری، بژ، آبی تیره و البته ترکیب معروف سیاه و سفید طراحی می‌شد. بااین‌حال در سال ۱۹۲۰ بود که این مد زیبا به امضای شنل تبدیل شد. در آن سال، شنل اولین بوتیک خود را در پاریس افتتاح کرد.

گابریل از لباس‌های مشکی کارفرماها و کارکنان پاریسی که با یقه و دکمه‌های سردست سفید مزین می‌شد برای طرح‌هایش الهام گرفت. در میانه دهه ۱۹۲۰، لباس‌های مشکی کوتاه با ساده‌ترین خطوط ممکن را برای زنان طراحی کرد. او با باور به اینکه «مد می‌گذرد، سبک باقی می‌ماند»، به موفقیتی مطلق دست یافت که با کت‌وشلوار شنل به دست آمد؛ لباسی که زنان را در سراسر جهان عاشق خودش کرد و از گاباردین، تویید و البته کشباف تولید می‌شد.

روزهای سخت کوکو در طول جنگ جهانی اتفاق می‌افتد

ظهور جنگ جهانی اول تغییراتی اقتصادی را به همراه داشت که مانند سایر صنایع بر مد اروپایی هم تأثیر گذاشت. با سربازی رفتن مردان، این وظیفه زنان بود که در کارخانه‌ها کار کنند و مشاغلی را که خالی مانده بودند به عهده بگیرند. به همین دلیل این دوران لباس‌هایی کاربردی می‌طلبید که به زنان آزادی فیزیکی لازم را برای انجام کارهای جدیدشان بدهد.

با وجود روزهای سخت در طول جنگ، کوکو موفق شد مغازه بزرگ‌تری در خیابان 31 کامبون در نزدیکی هتل ریتز باز کند. طرح‌های او که برخی از آنها از لباس‌های نظامی الهام گرفته شده بود، در سراسر فرانسه شهرت یافتند. بلیزرهای فلانل، دامن‌های راسته از پارچه کتان و پیراهن، کت و شلوار و کت دامن، یقه اسکی و پلوور و ژاکت‌ها محبوب‌ترین طرح‌های او بودند. شنل برای نشان‌دادن جسارت در لباس‌هایش، اغلب از رنگ‌های مردانه مثل خاکستری و آبی‌سرمه‌ای استفاده می‌کرد. دیگر حرکت جسورانه او در آن دوران، تولید شلوارهای زنانه بود که پوشیدن آنها ممنوع بود.

تکنیک‌هایی که شنل در طراحی لباس استفاده می‌کرد

با آغاز دهه ۱۹۲۰، تقریبا همه لباس‌هایی که شنل تولید می‌کرد از چرم یا سایر پارچه‌های ضخیم درست شده بودند. او برای تقویت و استحکام پارچه از لایی استفاده می‌کرد که باعث می‌شد لباس شیک باشد و فرم خود را موقع پوشیدن حفظ کند.

چشمگیرترین نمونه از این تکنیک‌های فوق‌العاده، در لباس نمادین شنل دیده می‌شد. لباسی متشکل از یک دامن تا زانو با ژاکت کشباف که روی آن گلدوزی مشکی انجام شده و دکمه‌های طلایی دارد. این لباس شامل دو یا سه قطعه بود، اما کاملا کاربردی بود و در عین راحتی، ظاهری مدرن و زنانه به فرد می‌بخشید.

این لباس موفق، زمینه‌ساز موفقیت دیگری در تولید لباس شب معروف این برند شد که در آن هم منطق طراحی کوکو یعنی «سادگی کلید اصلی ظرافت واقعی است» به کار رفته بود.

جواهرات و عطری که جهانی شدند

کامیابی‌های کوکو با ارائه اولین جواهرات در سال ۱۹۲۴، ادامه یافت. این جواهرات شامل یک جفت گوشواره مروارید، یکی مشکی و دیگری سفید بودند. البته کوکو همچنان به طراحی لباس‌های بی‌نظیر ادامه می‌داد و در سال ۱۹۲۵، اولین کت بافتنی این برند را به بازار عرضه کرد و سال بعد از آن، لباس راسته مشکی کوتاه را که جزو بهترین آثار اوست ارائه داد. او در طراحی این لباس‌ها از مواد سنتی ظریف مانند تور و ابریشم نرم و سبک استفاده می‌کرد. این لباس آن قدر راحت بود که باعث شده بود خانم‌ها دیگر با هیچ لباسی احساس راحتی نکنند. کیفیت طراحی و ساخت این لباس‌ها آنقدر عالی بود که شهرت حرفه‌ای شنل را به‌عنوان یک زن خیاط خارق‌العاده به اثبات رساند.

همین تمایل بی‌وقفه‌اش برای خلق آثار بیشتر بود که موجبات تولید اولین و معروف‌ترین عطرش، یعنی شنل شماره ۵ (Chanel No.5) را فراهم کرد. عطری که فقط می‌توان آن را با عبارت «رایحه‌ای که هرگز رنگ کهنگی به خود نمی‌گیرد» توصیف کرد. حتی امروز، این عطر به‌عنوان یکی از عطرهای فوق‌العاده در دنیا محسوب می‌شود. البته به‌دنبال آن، عطرهای دیگری هم ازجمله عطر شماره ۲۲، گاردنیا، که با الهام از گل موردعلاقه‌اش ساخته شد و عطر شماره ۱۹ آمدند.

کوکو ابتدا اولین عطرش را به‌عنوان هدیه به دیگران ارائه می‌کرد؛ اما این عطر آن‌قدر موفق شد که تصمیم گرفت آن را به‌عنوان یک محصول به فروش برساند. در این زمان بود که کوکو «پرفیوم شنل» را با مشارکت دو تاجر فرانسوی تأسیس کرد. مشارکتی که به‌سرعت رو به افول گذاشت و تا سال‌ها عواقب آن باقی ماند.

شنل روی اکسسوری‌ها تمرکز می‌کند

شنل پس از ایجاد یک جایگاه محکم و اساسی درباره لباس‌هایش، روی اکسسوری‌ها متمرکز شد. او از کنت اتین دو بومون (Count Etienne de Beaumont) و دوک فالکو د وردورا (Duke Fulco di Verdura) برای تأسیس یک آتلیه اختصاصی برای جواهرات سفارشی‌اش که در آنها از سنگ‌های غیرگرانبها در ترکیب با خالص‌ترین جواهرات استفاده می‌کرد کمک گرفت. آثار بی‌نهایت باشکوه و تقریبا مجلل برای شنل بسیار مهم بود، زیرا از اینکه لباس‌هایش خواهان زیادی داشته باشند لذت می‌برد و سعی می‌کرد آنها را با اکسسوری‌هایی عجیب و غریب ترکیب کند.

در دهه ۳۰ کیف شنل ۲.۵۵ به بازار آمد، کیفی که از زمان تولیدش تاکنون بیشترین کپی‌برداری را در سراسر جهان داشته است. نکته جالب این است که برخلاف سایر طراحان که کپی از محصولاتشان آنها را عصبانی می‌کند، شنل بر این باور است که «سرقت آثار هنری بزرگ‌ترین تمجیدی است که از آن محصول می‌کنند، این هم فقط برای بهترین‌ها اتفاق می‌افتد».

منظور شنل این است که اگر از محصولی کپی‌برداری می‌شود، یعنی آن محصول فوق‌العاده خلاقانه بوده است.

جنگ جهانی دوم، خانه مد شنل را به تعطیلی کشاند

تئوفیل بادر، بنیانگذار فروشگاه بزرگ فرانسوی گالریز لافایت (Galeries Lafayette)، کوکو شنل را به پیر ورتهایمر (Pierre Wertheimer) معرفی کرد. ورتهایمر در پرفیوم شنل سرمایه‌گذاری کرد و از این سرمایه‌گذاری، ۷۰درصد متعلق به او بود. ۲۰درصد هم برای بادر بود و فقط ۱۰درصد برای کوکو باقی ماند. این باعث شد که کوکو که کسب‌وکار مد و لباس را جدا از عطر اداره کند. بااین‌حال اصلا راضی نبود و معتقد بود ورتهایمر دارد از استعدادهای او برای منافع شخصی خودش سوءاستفاده می‌کند.

در دهه ۱۹۳۰ شنل طیف لباس‌هایش را گسترش داد و در سال ۱۹۳۲ نمایشگاهی برای جواهرات الماس برپا کرد. اما جنگ جهانی دوم دوباره روی این شرکت و فعالیت‌هایش سایه انداخت.

در طول جنگ، کوکو خانه مد شنل را تعطیل کرد و فقط جواهرات و عطرهایش در بازار موجود بود. در سال ۱۹۴۷ ورتهایمر و کوکو بار دیگر درباره قرارداد اصلی پرفیوم شنل مذاکره کردند و کوکو پس از هشت سال و نیم زندگی در سوییس سرانجام به زادگاهش فرانسه برگشت.

کریستین دیور جای شنل را در فرانسه پر می‌کند

وقتی کریستین دیور جای شنل را در فرانسه گرفت، شنل تصمیم گرفت بار دیگر با ورتهایمر مذاکره کند و سرمایه‌اش را پس بگیرد تا بتواند با دیور مقابله کند. این اتفاق افتاد و باعث شد خانه مد شنل بار دیگر به‌عنوان معتبرترین برند مد در فرانسه تأسیس شود.

در سال ۱۹۵۳ کوکو استخدام و همکاری با جواهرساز رابرت گوسن (Robert Goossens) را برای تولید زیورآلات و جواهرات سنگ‌های قیمتی به‌ویژه گردنبندهای بلند با مرواریدهای سیاه و سفید آغاز کرد. پس از آن در سال ۱۹۵۵، کیف‌های چرمی را به بازار عرضه کرد، همان کیف‌های معروفی که بندهای چرمی آنها از لابه‌لای زنجیر فلزی رد شده‌اند. عدد ۲.۵۵ هم امضای همین مدل خاص کیف دستی است که در داخل آن درج می‌شود.

کوکو در ادامه مجموعه‌های کلاسیک را به‌روز کرد و طرح‌هایش را برای مخاطبان امروزی بازسازی کرد. زنانی ثروتمند و سلبریتی‌هایی مانند مریلین مونرو به نمایشگاه او دعوت شدند. کت‌وشلوار شنل که از پارچه تویید محکم تهیه می‌شد، با دامن باریک و ژاکت بدون یقه با دکمه‌های طلایی، جیب‌های رویه و زنجیر طلایی که به سجاف دوخته و از شانه‌ها آویزان می‌شد، نمادی برای نسل جدید بود.

خورشیدی که هرگز غروب نکرد

با اینکه شنل در سن ۷۱ سالگی در آستانه افول قریب‌الوقوع قرار گرفته بود، باز هم موردتوجه منتقدان و همتایان خود بود. در چنین شرایطی شنل کت و شلوار بافتنی‌اش را عرضه کرد و بلافاصله رونق خود را بازیافت. اولین طرفدار کت‌وشلوار کلاسیک این برند، بانوی اول جکی کندی بود که اغلب با این لباس در انظار ظاهر می‌شد و جالب اینجاست که در روز قتل شوهرش جان اف کندی هم کت‌وشلوار بافتنی صورتی روشن شنل را به تن داشت.

در ۱۰ ژانویه ۱۹۷۱، گابریل کوکو شنل در سوییت خود در هتل ریتز پاریس، در سن ۸۷ سالگی، دیده از جهان فرو بست. او به بهترین شکل زندگی‌اش را ساخت، مد بین‌المللی و مفهوم لباس زنانه را برای همیشه تغییر داد و تا زمان مرگش دست از کار و طراحی نکشید. بلافاصله پس از مرگ او، گاستون برتلوت (Gaston Berthelot) و رامون اسپارزا (Ramon Esparza) که دستیاران شنل بودند مزون او را برعهده گرفتند، تا اینکه در سال ۱۹۸۳، کارل لاگرفلد، پدرخوانده مد مدرن و طراح بی‌همتای شنل بعد از کوکو، خانه مد شنل را به دست گرفت و نشان داد که چطور می‌توان رموز سبک‌های خاص خانه مد شنل را با مد معاصر مطابقت داد. او این کار را بدون خیانت به دیدگاه گابریل شنل انجام داد و این خانه مد را به امپراتوری مد تبدیل کرد.

لاگرفلد برند شنل را به دست می‌گیرد

لاگرفلد مانند کوکو در زمانی که دوباره به عرصه مد بازگشت، به‌دنبال الهام‌گرفتن از طرح‌های قدیمی بود. طرح‌های اولیه شنل شامل جزئیاتی مانند پارچه‌های تویید، زنجیرهای طلا، چرم دوخته‌شده مانند لحاف و نشان دو C بود.

لاگرفلد آرشیو شنل را کندوکاو کرد و بیشتر به اهمیت تأثیر کوکو در مد بانوان صحه گذارد. در دهه ۸۰ میلادی، مجموعه‌هایی که خانه مد شنل تولید کرد با عرضه عطر جدیدی در سال ۱۹۸۴، به افتخار بنیانگذار آن، گسترش یافت و در سال ۱۹۸۶ اولین ساعت شنل هم عرضه شد.

در دهه ۱۹۹۰، شنل پیشگام تولید عطر و بازاریابی در جهان بود، یک شاهکار برجسته از سوی شرکتی که فقط هر ۱۰سال یک بار یک عطر جدید عرضه می‌کند. با وجود رکود اقتصادی، شنل با راه‌اندازی بوتیک‌های بیشتر و مجموعه‌های متنوع‌تر به پیشروی ادامه داد. برند شنل در حال حاضر محصولات مراقبت از پوست، مجموعه مسافرتی، عینک آفتابی و قاب عینک تولید می‌کند که همگی جزو محبوب‌ترین محصولات در جهان به شمار می‌روند.

شرکت‌های تابعه شنل محصولاتش را گسترش می‌دهند

شرکت تابعه شنل پاراافکشن (Paraffection) برای حمایت از تولیدات صنایع دستی است. این شرکت جدید با آتلیه و ورکشاپ‌هایی که شامل درسروس (Desrues) برای تزئینات و دکمه‌ها، لماری (Lemarié) برای پرها، لاساژ (Lesage) برای برودری‌دوزی‌ها، ماسارو (Massaro) برای تولید کفش و میشل (Michel) برای کلاه‌دوزی هستند، گردهم آمده‌اند.

عمدتا در منطق شرکت شنل، همچنان انگیزه کوکو برای پیشبرد اهداف و بازاریابی عالی محصولات جریان دارد. حرکت جسورانه اخیر این برند برای انتخاب برد پیت به‌عنوان اولین مردی که در تبلیغات یک عطر زنانه حضور یافته است نشان‌دهنده همین ویژگی اوست. با توجه به جنجال و موفقیتی که درباره آن راه افتاد، احتمالا خود کوکو هم به آن افتخار کرده است.

خانه شنل هنوز که هنوز است امضای برند او را در همه مجموعه‌های مدرنش به کار می‌برد. این برند واقعا لوکس جهانی دارای هویتی است که حس حسادت همه همکاران شنل را در این صنعت برمی‌انگیزد.

۹ واقعیت جذاب را درباره کوکو شنل بخوانید

۱. او پیشنهاد ازدواج دوک وست‌مینستر را رد کرد

گفته می‌شود که شنل با دوک دوم وست‌مینستر، هیو گراسونور (Hugh Grosvenor)، ۱۰ سال رابطه داشت و در این مدت دوک به او پیشنهاد ازدواج داد. شنل نپذیرفت و بعدها درباره‌اش گفت: دوشس‌های زیادی وجود دارند، اما فقط یک کوکو شنل وجود دارد.

۲. او همیشه با طراحان دیگر مد اختلاف داشت

تأثیر شنل بر سایر طراحان مد و لباس غیرقابل‌انکار بود. شنل درباره ایو سنت لوران، گفته بود: «سن لوران سلیقه خوبی دارد. هرچه بیشتر از من کپی می‌کند، سلیقه بهتری از خودش نشان می‌دهد.»

شنل و کریستوبل بالنسیاگا قبلا خیلی صمیمی بودند، ولی پس از آنکه شنل گفت او برای اینکه کار طراحی را ادامه دهد خیلی پیر است، اختلاف پیدا کردند.

پس از مرگ شنل، بالنسیاگا درباره دوستی قدیمشان صحبت کرد و گفت: «من واقعا ناراحت هستم و این به من یادآوری می‌کند که خودم هم سن زیادی دارم. یک شخص فوق‌العاده، قوی و تأثیرگذار همراه با شنل از این دنیا رخت بربسته است.»

۳. او کار خود را با تولید کلاه آغاز کرد

در سال ۱۹۱۲ شنل کار طراحی مد خود را با افتتاح یک مغازه کلاه در شهر ساحلی دوویل در فرانسه آغاز کرد.

۴. شنل حاضر نشد لباس سلطنتی بپوشد

شنل از آن دست افرادی نبود که حتی برای خانواده سلطنتی رایگان کار کند. ظاهرا گفته بود: «این شاهزاده‌خانم‌ها و دوشس‌ها هرگز صورت‌حساب را به‌موقع پرداخت نمی‌کنند. چرا باید چیزی را در ازای هیچ‌چیز و به‌رایگان به آنها بدهم؟ هیچ چیزی را رایگان به من یاد نداده‌اند.»

۵. او طرفدار آرایش زنان بود

هر وقت خبر می‌آمد که شنل وارد آتلیه می‌شود، مدل‌ها به‌سرعت آرایش می‌کردند! زیرا شنل از چهره‌های بدون آرایش خوشش نمی‌آمد.

شنل می‌گفت: «به مردی فکر کن که کنارت می‌خوابد. آیا قرار است وقتی بیدار می‌شود با صورت رنگ‌پریده‌ات مواجه شود؟»

۶. اغلب اظهارنظرهایی می‌کرد که باعث تعجب دیگران می‌شد

شنل کسی نبود که افکارش را برای خودش نگه دارد. اتفاقا در نظر دادن راجع به دیگران گستاخ و بی‌پروا بود. مثلا او یک بار درباره بریژیت باردو گفته بود که او دیوانه پول است و سینه‌های بزرگی دارد.

شنل منتقد سردبیران مد هم بود و درباره یکی از سردبیران گفته بود چهره‌اش مانند میمون است و دهانش مثل فاضلاب بو می‌دهد. ولی درباره یکی دیگر از منتقدانش گفته بود او پرهیزگارترین زنی است که تاکنون دیده‌ام.

۷. طرفدار دامن‌های مینی نبود

شنل یک بار دامن مینی را «نمایشگاه گوشت!» نامیده بود و ادعا می‌کرد که ظاهر این دامن‌ها مناسب نیست. او در عوض طرفدار این بود که زنان شلوار بپوشند و اتفاقا به‌خاطر پوشیدن شلوار بود که رژیم ویشی در جنگ جهانی دوم او را دستگیر کرد.

شنل شلوار را یک گزینه کاربردی برای زنان می‌دانست. او گفت دختران زیبا هستند و خوب است تمام روز در شن و ماسه غلت بزنند. با شلوار می‌توانید راحت روی شن‌های ساحل سر بخورید.

۸. گل موردعلاقه‌اش کاملیا بود

گل کاملیا یکی از نمادین‌ترین مواد به‌کاررفته در محصولات برند شنل است که در لباس‌ها و اکسسوری‌های او خودنمایی می‌کند.

۹. شنل را با کت و شلوار موردعلاقه‌اش به خاک سپردند

طبق درخواست خود شنل او را با کت و شلوار موردعلاقه‌اش دفن کردند. یک کت و شلوار تویید بژ و سفید که با دکمه‌های طلایی و حاشیه‌دوزی که نماد برند شنل بود تزئینش کرده بودند.

کلام آخر

گابریل شنل روزهای سختی را در دوران کودکی داشت، اما تصمیم گرفت خودش فردایش را بسازد. او با خلاقیت و پشتکارش تلاش کرد برندی را به جهان معرفی کند که همیشه ماندگار بماند و راز موفقیتش در شکستن سنت‌های قدیمی و عرضه محصولاتی نوین بود. او تا زمان مرگش کار کرد و بعد از آن میراثش به فردی رسید که بدون تغییرات بنیادین و فقط با پیوند زدن الگوهای اصلی در طراحی‌های صاحب برند به مد معاصر، به شهرت آن افزود.

جالب بود؟ شما چه نمونه‌هایی از زنان موفق و تأثیرگذار در عرصه مد را می‌شناسید که برندشان جهانی شده است؟ لطفا در دیدگاه‌ها آنها را به ما معرفی کنید.

شانل – برندی که انقلاب به پا کرد

زن در برند کوکو شانل 

1. مقدمه

زنان برند شانل همه عناصر لباس را با کفش ها در سبک زندگی خود هماهنگ می کنند ( دریسکول-

ص145 . 2010 )

یک مثال ، شانل به عنوان هنرمند و هنرمند به عنوان یک مدل در ذهن شانل ترسیم می شود.

گابریل شانل به عنوان یک نماد و برجسته ترین زن در صنعت و دنیای مد است. او که در سال 1883 و بعد از جنگ جهانی اول به موقغیت دست یافت اصلا جای برای بحث زیاد ندارد و بسیار منحصر بفرد است. او با  توجه به شخصیت و نوع کار و نبوغ سرشار خود در طراحی لباس و مد بدون درنظر گرفتن تنظیمات و رویدادهای تاریخی در مسیر زندگیش منحصر بفرد بود و ایده ها خود را به بالترین سطح و قدرت اجرا میکرد.

دریسکول مدعی است که “زن ساخت شده با ایده های شانل خود نوعی هنر مدرن است.” ( دریسکول- کتاب زن شانل – ص 137 (2010)

همیشه ارتباط بین طراحان برند شانل و تولید کنندکان و مجموعه کاری شانل در چرخش است و با این چرخش در این برند نوع خاصی از طراحی کلاسیک و کلاسیک نوستالژی و دوران های قدیمی تر را در ذهن ایجاد می کند. این حرکت بیانگر نوعی از بی زمانی و خاص بودن و درک مشترک بین فرهنگ و جامعه در برند شانل است. این بی زمانی به نوعی با نوشته های های شکسپیر مقایسه می شود.

تاریخ و زمان مد بعد از برند شانل و برند کوقژه (courreges) دچار تغییر شد و این نشان دهنده که

زنانی که قبلا زندگی کردن و زنان که در مسیر تاریخ بوده و هستند میدادند که این تحولات و مدرنیته در تاریخ لباس چگونه ایجاد شده و به وسیله کدام برند بوده است و چگونه بر زندگی اشراف و بورژوازی ها مردم طبقه اشراف و مالکان زمین  تاثیر گذاشته است. ( بارتس-ص 101 . 2004 )

در برند شانل زیبایی شناسی بر مبنای اصول و فرم و داشتن تناسب اندام است و داشتن ظاهری با اندام خوب است. در ساختار برند شانل موضوع است که زن در دوران اشرف زادگی و در قرون وسطی بیشتر از حد معمول به تفریح و شادی و خوشگذارنی و تغدیه خوب اهمیت میداد و بر همین اصل فرم و اندامی کاملا متفاوت را داشت و برای رفع این ایرادات به سراغ کن ها و کرست ها که اصولی از لباس مردان بود میرفت تا عیب های اندامی را رفع نماید. با ورود به قرن بیستم و با تغییر در روند زندگی و سبک زندگی همه افراد در همه فرهنگ ها و جوامع استایل و اندام از اهمیت بالاتری برخوردار شد. این روند در طی جنگ جهانی با موضوعاتی که در طی آن رخ میدهد به این موضوع که جیره بندی و تهیه غذا و مواد خوراکی سخت تر شد هم بر این روند تغییر اندام کمک کرد و شانل هم از این روند ایده های بسیاری برای زنها ایجاد نمود.

با ورود به قرن بیستم و تاثیر پذیری بیشتر افراد مختلف بخصوص زنان از سلیبریتی های مشهور روند تهیه لباس و تغییر در اندام برای زنان بیشتر شد و لباس ها و ایده های شانل بیشتر کاربردی شد.این موضوع که در اقتصاد ماقبل دوران سرمایه داری به مردم آموخته بود به خصوص به طبقه فقرا که فقط لوازم و وسایل مورد نیاز را باید نگه داشت و آنها را استفاده نمود. ( دیویس 2006 )

حتما لازم نیست عاشق مد و فشن باشید تا نام شنل به گوشتان خورده باشد. کوکوشنل بنیان‌گذار این برند پرآوازه مسیر پر فراز و نشیبی را برای ساختن امپراطوری خود طی نمود که برای هر فردی می‌تواند جذاب باشد. با ما همراه باشید تا نگاهی داشته باشیم به زندگی این طراح افسانه ای دنیای مد و لباس.

کودکی و نوجوانی

گابریل بونور شنل، در سال ۱۸۸۳ در شهری به نام سومور در فرانسه بدنیا آمد. او یکی از پنج فرزند خانواده بود. آن‌ها اگر چه خانواده فقیری بودند اما زندگی شاد و عاشقانه‌ای داشتند. مادرش در یک بیمارستان محلی رخت‌ها را می‌شست و پدرش فروشنده دوره‌گرد بود. این زندگی آرام تا ۱۲ سالگی گابریل ادامه داشت و ناگهان با مرگ مادر خانواده همه چیز تغییر کرد. از آنجا که شغل پدرشان ایجاب می‌کرد که مدام در سفر باشد، جای مناسبی برای ماندن نداشت. به همین دلیل او گابریل و دو خواهرش را به یتیم خانه سپرد و برای همیشه آن ها را ترک کرد. بزرگ شدن در یتیم خانه کاتولیک با پرستاران سختگیر و غالبا آزارگر آینده را برای هر فردی تاریک و سرد می‌کرد. اما گابریل سرسخت تر از آن بود که به ماندن در آن سرنوشت رضایت بدهد، او در همان سختی از پرستاران خیاطی و مهارت‌های زیادی را آموخت و به محض رسیدن به سن قانونی پرورشگاه را در جستجوی سرنوشت پیش رو ترک کرد.

دوران جوانی

گابریل در سن ۱۸ سالگی به یک مدرسه شبانه روزی کاتولیک در شهر مولن فرانسه رفت. او به لطف مهارت‌هایی که آموخته بود روزها به عنوان خیاط در یک تولیدی پوشاک کار می‌کرد و شب‌ها در یک کاباره به آواز خواندن و رقص می‌پرداخت. در همین کاباره بود که به خاطر آوازی که هر شب اجرا می‌خواند به او لقب کوکو را دادند. این آواز داستان سگی به نام کوکو را روایت می‌کرد که گم شده بود و برای پیدا کردن او مدام می‌پرسیدند “کوکو کجاست؟” زندگی اما به همین سادگی ادامه پیدا نکرد، کوکو شنل جوان علاوه بر چهره زیبا، مهارت‌های برقراری ارتباط خوبی هم داشت و با مشتریان کاباره ارتباط دوستانه برقرار می‌کرد. یکی از همین مشتریان به نام اتین بالزان، یک ارتشی، سوارکار بازنشسته و صاحب تجارت پارچه، شیفته کوکو شنل شد. شنل ۲۳ ساله سه سال بعدی زندگی خود را در یکی از قلعه های متعلق به اتین در کنار پارچه‌ها و اسب‌ها گذراند، دو چیزی که تا آخر عمر مورد علاقه شنل باقی ماندند. هر چند شنل در یک خانواده فقیر بدنیا آمده و در شرایطی سخت رشد کرده بود اما این مسائل موجب نشد تا ثروت اتین او را مسخ کرده و از حرکت باز دارد. او همچنان به دنبال کشف راه‌های جدید بود و در این مسیر شروع به آموزش ساخت کلاه و شناخت انواع پارچه و خاصیت آن‌ها کرد.

دوران عاشقی و شکوفایی

 در سال ۱۹۰۸ او عاشق یکی از دوستان صمیمی اتین به نام ادوراد کپل شد، و این احتمالا تنها باری بود که شنل در کل عمر خود عاشق می‌شد. کپل شنل را که معشوقه‌اش محسوب می‌شد در یک آپارتمان در پاریس مستقر کرد و سرمایه اولیه برای راه‌اندازی یک مغازه کلاه فروشی را به او داد. به این ترتیب شنل اولین مغازه خود را در سال ۱۹۱۰ در پاریس با نام “شنل مد” راه‌اندازی کرد. کسب و کار شنل هنگامی که یکی از هنرپیشه‌های مطرح آن زمان از کلاهی از طراحی‌های او را در یکی از نمایش‌هایش پوشید شکوفا شد و شنل علاوه بر ساخت کلاه به طراحی و تولید لباس هم علاقمند شد. در سال ۱۹۱۳ او با سرمایه گذاری کپل یک فروشگاه دیگر دوویل فرانسه راه‌اندازی کرد که در آن لباس‌های راحتی و ورزشی طراحی کرده و می‌فروخت. در این جا بود که شنل از پارچه‌های تریکو که در آن زمان تنها برای لباس زیر آقایان استفاده می‌شد، در تهیه و تولید لباس های راحتی و ورزشی زنانه استفاده کرد و تمام کلیشه‌های موجود مانند داشتن کرست‌های تنگ یا دامن های پف دار را کنار گذاشت. در سال ۱۹۱۵ او یک شعبه دیگر از مغازه خود را در شهر ساحلی بیاریتز فرانسه به کمک کپل افتتاح کرد. این شعبه که در نزدیکی محل تفریح ثروتمندان فرانسوی و اسپانیایی بود مشتریان وفادار و سرمایه داری را برای شنل به همراه داشت. او در این زمان تصمیم گرفت که از یکی از خواهرانش و عمه ناتنی‌اش حمایت کند و آن‌ها را به عنوان مدل لباس‌های خود استخدام کرد.

شنل بعد از رونق گرفتن کسب و کار خود در سال ۱۹۱۹ توانست نام خود را در انجمن خیاطان پاریس ثبت کند.

هر چند که شنل امیدوار بود او و کپل برای همیشه با هم بمانند اما کپل هرگز به او وفادار نماند، رابطه آن‌ها ۹ سال به طول انجامید و حتی بعد از ازدواج کپل با یک اشراف‌زاده انگلیسی هم ادامه داشت. اما این عاشقانه‌ی پر سر و صدا ادامه نیافت و کپل در سال ۱۹۱۹ در یک سانحه رانندگی کشته شد. شنل بعدها در مصاحبه‌ای گفت که بعد از این اتفاق هرگز خوشحالی را در  زندگی ملاقات نکرده است.

افتتاح اولین خانه مد

بعد از عضویت در انجمن خیاطان و طراحان و ثبت یک خانه مد در یکی از خیابان مطرح پاریس در سال ۱۹۱۹، شنل در سال ۱۹۲۱به طور رسمی خانه مد خود را با به نمایش گذاشتن انواع لباس‌ها و اکسسوری ها افتتاح کرد. هرچند شنل تحصیلات آکادمیک نداشت، اما هوش و استعداد فراوان او باعث شد تا همواره از تمام اطراف خود به بهترین شکل ایده گرفته و اجرایی کند. برای مثال رفت و آمد با ثروتمندان موجب شد تا او در سلیقه و تفکرات آن‌ها دقیق شده و جامعه هدف خود را دقیقا بشناسد. همچنین در دوران جنگ جهانی اول از طرفی کمبود مواد اولیه در همه صنایع بویژه نساجی موجب شد تا او پارچه‌هایی مانند تریکو را بیش از پیش برای لباس‌ها استفاده کند و از طرف دیگر از آن جا که مردان در جبهه جنگ و زنان در سایر کارها فعالیت می‌کردند او شروع به طراحی لباس‌های ساده و کاربردی با الهام از لباس‌های مردانه برای زنان کرد. در واقع شنل دقیقا در زمان درست و در موقعیت درست قرار گرفته بود تا بتواند اندیشه‌های مدرن خود را عملی کند.

زندگی شخصی و جنگ جهانی دوم

شنل علاوه بر استعداد در طراحی لباس، در اقتصاد و بازاریابی هم استعداد فراوانی داشت، او روابط کاری خود را برای گسترش قلمرو خود زیاد می‌کرد تا بتواند سرمایه‌گذاران بیشتری را جذب کند. برای مثال او تولیدی عطرهای خود را به صاحب شرکتی واگذار کرد که امروزه لوازم آرایش بورژوآ را تولید می‌کند. بعد از کپل، شنل با مردان زیادی وارد رابطه‌های عاشقانه شد، از جمله یک دوک اهل روسیه، یک اشراف‌زاده انگلیسی که حدود ۱۰ سال این رابطه به طول انجامید و همچنین یک فرد عضو حزب نازی که رابطه با او باعث شد شنل در طول جنگ جهانی دوم در فرانسه به شدت منفور باشد. به همین دلیل مجبور شد تمام آن دوران را به همراه معشوقه خود در هتل ریتز سوئیس سپری کند.

 اتهامات زیادی از جمله جاسوسی به شنل زده می‌شد که البته بی‌حسی و عدم تمایل وی به یهودیان به این موضوع دامن می‎زد. اشراف‌زاده انگلیسی هم بسیار شیفته و عاشق شنل بود و برای او یک خانه در محله میفیر لندن گرفته بود تا با هم آن جا زندگی کنند. همچنین به درخواست شنل یک قلعه در اطراف شهر خریداری کرد و شنل به معمار آن گفت که حیاط آن را به سبک حیاط پرورشگاهی که در آن بزرگ شده بود تزئین کند. اما زمانیکه این اشراف‌زاده به شنل پیشنهاد ازدواج داد، شنل به علت محدودیت‌هایی که بودن در خانواده سلطنتی برای او ایجاد می‎‌کرد این پیشنهاد را نپذیرفت و پاسخ داد که چندین ملکه و دوشس و شاهزاده هست در حالیکه فقط یک کوکو شنل در دنیا وجود دارد.

پایان جنگ جهانی دوم و بازگشت باشکوه

سال ۱۹۵۴ تقریبا ۱۵ سال از بسته شدن خانه مد شنل می‌گذشت، او در فرانسه بخاطر همراهی با آلمان‌ها بدنام بود و صنعت مد بر خلاف قبل از جنگ به دست مردان افتاده بود. و درست در همین زمان بود که شنل فکر کرد باید به عرصه فشن بازگردد. او خانه مد خود را دوباره راه‌اندازی کرد و یک کالکشن نوآورانه طراحی کرد که هنوز هم در کت واک‌های شنل از آن یاد می‌شود. دو آیتم بسیار مشهور این کالکشن، کت و دامن زنانه با پارچه تویید که کاملا آزاد و بدون اپل و ساسون با چهار جیب بزرگ و کاربردی طراحی شده بود. و پیراهن مهمانی کوتاه مشکی که تبدیل به نماد بازگشت زنان و شور و نشاط به جامعه جنگ‌زده آن زمان بود.

پایان زندگی پر فراز و نشیب

در سال‌های پایانی عمر، شنل فردی مستبد و بشدت تنها شده بود. او در هتل ریتز سوییس که سال ها به ماندن در آن جا عادت کرده بود زندگی می‌کرد. او سرانجام در سال ۱۹۷۱ و در سن ۸۷ سالگی، کالکشن بهار خود را طراحی، تا هتل ریتز رانندگی کرد و هنگام خوابیدن به خدمتکار خود گفت” می‌بینی؟ اینگونه خواهی مرد” و به خواب ابدی فرو رفت. در مراسم تشییع او در لوزان سوییس هنرمندان زیادی از جمله سالوادور دالی شرکت کردند.

کوکوشنل فردی عاری از عیب نبود، کمک‌ها، روابط و زمان مناسب هم همگی به یاری او آمدند، اما این‌ها هیچکدام از استعداد ذاتی او و تفکرات نوآورانه‌اش کم نمی‌کند.

استفاده از پارچه‌های راحت و کشسان، کنار گذاشتن کلیشه‌های زنانه، عطرها و جواهرات، رواج دادن برنزه کردن صورت و بدن هنگامی که سفیدی پوست نشان از ثروت و اشراف‌زادگی بود، همه و همه بخشی از دستاوردهای کوکوشنل است. اگر او نبود معلوم نیست زنان و جامعه چند سال دیگر را بدون آن‌‌‌ها سپری می‌کرد.

کوکو شنل
«کوکو» با نام گابریل بونهور شانل، طراح مد فرانسوی و بنیانگذار و هم‌نام بربود که تقریباً شش دهه بر مد لباس پاریس حکومت کرد. این طراح زاده 19 اوت 1833 در سامور کشور فرانسه و درگذشته 10 ژانویه 1971 در شهر پاریس بود. استایل شیک، اسپرت و غیررسمی به عنوان استاندارد سبک زنانه، او را به چهره‌ای مهم و تأثیرگذار در مد قرن بیستم تبدیل کرد و در فهرست 100 فرد تأثیرگذار قرن بیستم مجله تایم قرار داد.
گابریل بونهور شانل که یک خالق پرکار در مد بود، فراتر از لباس‌های مد روز عمل کرده و با گسترش نفوذ خود در این زمینه، طراحی زیبایی‌شناختی خویش را در جواهرات، کیف‌های دستی و عطرها نیز اعمال کرده است. در طول سال‌ها، کوکو شانل توانست یکی از بزرگ‌ترین خانه‌های مد فرانسوی را به لطف جسارت، نوآوری و برخی طراحی‌های جاودانه، نمادین و فراموش‌نشدنی خود، ایجاد کند