همان طور که صنعت مد در جهان به سرعت در حال پیشرفت است، در روند مد پوشاک مسلمانان نیز پیشرفت‌هایی مشاهده می‌شود.

همان طور که صنعت مد در جهان به سرعت در حال پیشرفت است، در روند مد پوشاک مسلمانان نیز پیشرفت‌هایی مشاهده می‌شود.

طبق تحقیقات صورت گرفته در بخش اقتصاد اسلامی، مسلمانان تا سال ۲۰۲۱، ۳۶۸ میلیارد دلار برای پوشاک اسلامی هزینه خواهند کرد. همین امر موجب شد تا طراحان و متخصصان صنعت مد با کنجکاوی به فرهنگ و نوع پوشش مسلمانان بنگرند و تلاش کنند تا بتوانند با تغییر در روند طراحی‌های خود مخاطبان مسلمان را هم با خود همراه سازند.

طبق اعلام شرکت جهانی Salaam Gateway  بازار پوشاک مسلمانان در سال ۲۰۱۵ بالغ بر ۲۴۴ میلیارد دلار فروش داشته است که روسیه از نظر تعداد خریداران بالقوه با داشتن بیست میلیون مسلمان در بین ۱۰ کشور نخست قرار دارد.

به دلیل شرایط خاصی که در زمان اتحاد جماهیر شوروی حاکم بود و ممنوعیت پوشش لباس‌هایی که به نوعی وابستگی دینی را نشان می‌داد، بعد از فروپاشی درک مردم به خصوص طراحان از فرهنگ و پوشش مسلمانان بسیار اندک بود.

در حال حاضر بخش پوشاک اسلامی در روسیه، بخشی جوان اما فعال و در حال توسعه است، با توجه به اینکه امروزه در روسیه تقاضای پوشاک اسلامی بیش از عرضه آن است، تلاش می‌شود تا فروشگاه‌های تخصصی پوشاک اسلامی در کیفیت‌های بالا و در دسترس شهرهایی که متقاضی بیشتری دارند ایجاد شود.

باید توجه داشت که در روسیه مسلمانان بزرگ‌ترین گروهی هستند که لباس‌های ظاهریشان با قوانین دینی آن‌ها در ارتباط مستقیم است و به دلیل افزایش جمعیت روز افزون مسلمانان، بازار پوشاک اسلامی هم رو به رشد است.

طبق گفته دیلیارا صدریوا (۱۸) (رئیس دفتر نمایندگی اتاق بین‌المللی مد و طراحی اسلامی در روسیه)، امروزه نوعی انقلاب در این صنعت به وقوع پیوسته است، ده‌ها مارک مختلف در روسیه آغاز به کار کرده‌اند، اما بازار پوشاک اسلامی در روسیه تا حدودی ناهمگن است. زیرا سلیقه و انتخاب خریداران در مناطق مختلف روسیه متفاوت است، به طور مثال بانوان مسلمان منطقه ولگا و تاتارستان تزیینات گلدار و رنگ‌های روشن را می‌پسندند، اما بانوان چچنی و داغستانی از پارچه‌های تیره‌تر و مجلل خوششان می‌آید.

در همین راستا آمینا بیدژوا، متخصص مدیریت معنوی مسلمانان مسکو اظهار داشت: برای زنان مسلمان دشوار است که با لباس‌های موجود در بازار سازگاری پیدا کنند. اکنون خانم آمینا و همکارانشان در حال تلاش برای ایجاد یک نام تجاری مخصوص زنان مسلمان هستند. اما طبق گفته ایشان متأسفانه تعداد طراحان مد روسیه در این زمینه بسیار محدود است و همین امر ادامه این فعالیت را با مشکلاتی رو به رو ساخته است.

در بخش زیر به تعدادی از مارک‌های روسی که در حوزه پوشاک اسلامی فعالیت می‌کنند، پرداخته می‌شود:

نخستین مارک پوشاک اسلامی در روسیه Irada نام دارد. فروشگاهی در مرکز مسکو که به نوعی یک انقلاب کوچک در این حوزه به شمار می‌رفت، زیرا تا قبل از افتتاح این فروشگاه خرده‌فروشی‌های پوشاک اسلامی بانوان در مرکز خرید دوبروکا (۲۰) انجام می‌شد و این انتظار نمی‌رفت که چنین فروشگاهی در مرکز مسکو موفق به فعالیت شود.

مارک بلاکاریما نیز از سال ۲۰۱۲ فعالیت خود را آغاز کرد و دارای هشت فروشگاه در مسکو، نالچیک، کازان و سایر شهر‌های روسیه است وهمچنین توانایی ارسال محصولات خود را به سراسر کشور دارد. چندی پیش نیز بنیان‌گذار این برند سرپرست (۲۲) IFDC را بر عهده گرفت (شورای اسلامی مد و طراحی) که فعالیت اصلی آن‌ها توسعه و ترویج مد اسلامی است. اما از جمله مشکلات طراحی این برند که باعث شده استقبال خوبی از آن صورت نگیرد، نگاه اروپایی و پی نبردن به متن و روح اسلام است که صرفاً با تغییراتی در الگوهای اروپایی لباس‌های اسلامی طراحی می‌کنند.

یکی دیگر از مارک‌های موفق داخلی YAND (۲۳)نام دارد که همان طور که از نامش پیدا است، لباس‌هایی را شامل می‌شود که زنان مسلمان برای نمازهای خود می‌توانند از آن استفاده کنند، اما به دلیل آنکه هزینه این گونه لباس‌ها بسیار بالا است، تنها عده خاصی توانایی خریداری از این برند را دارند. متوسط هزینه لباس‌های نماز این مارک پنجاه هزار روبل است.

نمونه‌ای از طراحی لباس نماز برند YAND

مارک‌های چچنی هم در حال حاضر مجبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به خانه مد Firdaws و  Aset‌ اشاره کرد که تلاش می‌کنند در بازه‌های زمانی مختلف نمایشگاه‌های بزرگی را برای مجوعه طراحی‌ها و لباس‌های اسلامی خود ترتیب دهند که نه تنها مورد استقبال بانوان مسلمان بود، بلکه مورد توجه سایر اقشار جامعه نیز بوده است.

یکی دیگر از مارک‌های بسیار محبوب بخش مد مسلمانان روسیه Golovkova است که توسط ساشا گلوفکووا (۲۵) مشهورترین وبلاگ نویس با حجاب مسلمان روسی تأسیس گردید. او سبک جدیدی را برای دختران جوان مسلمان ارائه کرد. ست کوله‌پشتی، روسری، کفش ورزشی (به صورت ترکیبی) ؛ نخستین بار بود که چنین طرح‌هایی در روسیه ارائه می‌شد.

نمونه‌ای از طرح‌های برند    Golovkova

)‌ Wandiزن و اسلام) ‌ نام شرکتی است که به طور مشخص در حوزه پوشاک اسلامی فعالیت می‌کند. این شرکت تلاش می‌کند تا مخاطبان مسلمان را با تمام برندهای اسلامی که در روسیه فعالیت می‌کنند، آشنا کند. به طور مثال بسیاری از مارک‌های بین‌المللی را که طرح‌های اسلامی هم ارائه می‌دهند، از طریق این شرکت به مخاطبان معرفی می‌شوند،به دلیل استقبال و جمعیت مسلمانان روسیه از این شرکت، در کمتر از یک سال شرکت Wandi موفق شد، نمایندگی‌های متعددی را ایجاد کند تا درخواست‌های روز افزون مسلمانان روسیه را پاسخ دهد. یکی دیگر از فعالیت‌های این شرکت متحد کردن تمام برندهای پوشاک اسلامی به منظور برگزاری نمایشگاه‌های بزرگ پوشاک اسلامی در مسکو است. که هم اکنون موفق شده است ۱۲۰ شرکت کننده از ۴۰کشور جهان مانند: استرالیا، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، جمهوری آذربایجان، قطر، گرجستان، تاجیکستان، قزاقستان، مراکش، انگلیس و… را شرکت دهد.

محصولات طراحان مسلمانان روسی را می‌توان در نمایشگاه صنعت حلال مسکو  و همچنین در بازارهای تبلیغاتی مانند اتحادیه سبک زندگی مسلمانان به نام Wandi Bazar  و جشنواره بین‌المللی سبک اسلامی مشاهده کرد.رایزنی فرهنگی ایران در روسیه می‌نویسد:‌پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، صنعت مد و لباس روسیه توانست در سطوح بین‌المللی حضور پیدا کند، اکنون تعدادی از طراحان حرفه‌ای روسی در داخل و خارج از کشور شناخته شده هستند.

بازار پوشاک و کفش روسیه یکی از سریع‌ترین رشدها را داشته است، به گفته آژانس‌های تحلیلی این حوزه، در سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ میانگین فروش خرده‌فروشی‌ها از جمله پوشاک مردانه، زنانه و … حدود ۲۰ %بوده است. طبق اعلام رسمی آمار دولتی فدرال روسیه، گردش مالی خرده‌فروشی پوشاک و کفش روسیه در سال ۲۰۱۸، بالغ بر ۲.۶ تریلیون روبل بوده است که نسبت به سال ۲۰۱۷، ۲/۳ درصد افزایش داشته است، اما با این وجود باز هم وضعیت بازار چندان رضایت بخش نیست یعنی بازار همچنان تحت تأثیر عوامل منفی قرار دارد.