لباس‌های جلبکی

جلبک طرفداران زیادی در میان گیاه‌خواران به‌عنوان پروتئین جایگزین گوشت دارد، اما نسل جدیدی از علاقه‌مندان به مد پایدار می‌خواهند که از آن لباس هم بدوزند.

موج استفاده چندباره از لباس‌ها، دنیای ستاره‌های مشهور صنعت مد و سرگرمی را فراگرفته است، اما هر لباسی چه بعد از یک‌بار پوشیدن یا ده‌ها سال استفاده مکرر بالاخره سر از سطل زباله درمی‌آورد. طرفداران مد پایدار به کمک علوم جدید می‌خواهند این لباس‌ها با کمترین آلودگی محیطی دوباره به چرخه طبیعت بازگردند.

وقتی از لباس‌های جلبکی حرف می‌زنیم ذهنتان را از انسان‌های اولیه که خود را با برگ و خزه پوشانده‌اند دور کنید، اینجا پای مد در بالاترین درجه کیفیت در میان است.

صنعت مد سالانه بیش از ۱۰۰ میلیارد لباس تولید می‌کند؛ یعنی حدود ۱۴ لباس برای هر کسی که روی زمین زندگی می‌کند. سرنوشت بیشتر آن‌ها به محل‌های دفن زباله یا مسدود کردن رودخانه‌ها و سواحل در کشورهای در حال توسعه ختم می‌شوند. فقط کسری از آن‌ها بازیافت می‌شوند.

طبق آمار منتشر شده بانک جهانی، مد مسئول بیش از ۱۰ درصد انتشار دی‌اکسید کربن و گرمایش سیاره ما است. صنعت مد هرساله ۹۳ میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کند که برای تامین نیاز مصرفی پنج میلیون نفر کافی است و حدود ۲۰ درصد از فاضلاب در سراسر جهان حاصل فرآیند رنگرزی پارچه است.

برای شارلوت مک‌کردی، محقق، طراح و استادیار دانشگاه ایالتی آریزونا در ایالات متحده، مقابله با این مشکل نه‌‌تنها به معنی این است که در نهایت سرنوشت لباس‌ها به کجا ختم می‌شود، بلکه به این معناست که لباس‌ها چگونه ساخته می‌شوند.

مک‌کردی در سال ۲۰۱۸ شروع به طراحی یک کت بارانی از جلبک دریایی کرد که در عوض کربن را جذب می‌کند.

این بارانی شفاف در سال ۲۰۱۹ در موزه طراحی کوپر هویت اسمیتسونیان نیویورک به نمایش گذاشته شد.

مک‌کردی همچنین با فیلیپ لیم، طراح مد نیویورکی، در ساخت لباسی پوشیده از پولک‌های سبز که از همان مواد ساخته شده بود، همکاری کرد.

لباس‌های مک‌کردی فعلا راهی بازار نشده است. انگیزه اصلی او این است که نشان دهد با کمی تخیل می‌توان همان کاری را که الکترونیکی شدن برای خودروها انجام می‌دهد، برای مد انجام داد.

جلبک‌ها رشد سریع و ارزانی دارند، به آب زیادی نیاز ندارند و دی‌اکسید کربن را از هوا می‌مکند.

از کنف گرفته تا قارچ، اکالیپتوس تا بامبو، تعداد فزاینده‌ای از شرکت‌های دانش‌بنیان به‌دنبال این راه‌حل‌ها در طبیعت‌اند و مورد توجه شرکت‌های تولید لباس مانند H&M سوئد که می‌خواهد تا سال ۲۰۳۰ تمام محصولات خود را از مواد بازیافتی یا با منابع پایدار تولید کند، قرار گرفته‌اند.

موجودات آبزی فتوسنتز‌کننده حدود ۷۰ درصد از اکسیژن جو ما را تولید می‌کنند که بیشتر از مجموع همه جنگل‌ها است. این بدان معناست که جلبک‌ها نه‌تنها برای آب‌وهوا مضر نیستند، بلکه به‌طور بالقوه مفید‌ند.

رشد جلبک در زمین‌های بایر اسرائیل

رنانا کربس اَلجی‌اینگ (Algaeing) را در سال ۲۰۱۶، دو سال پس از ترک حرفه مد، تاسیس کرد. کربس با همکاری پدرش که یک مهندس سوخت زیستی است، جایگزینی مبتنی بر جلبک برای رنگ‌های شیمیایی و نفتی که در همه جا در صنعت پوشاک وجود دارد، ایجاد کرد.

این شرکت اسرائیلی اکنون شبانه‌روز کار می‌کند تا اولین سفارش‌های تجاری را برای مشتریانی که فعلا نامشان فاش نشده است آماده کند.

لباس ورزشی جلبکی

هدف استارت‌آپ بریتانیایی وولبک (Vollebak) نیز طراحی لباس برای آینده‌ای پایدارتر است. این شرکت را برادرانی دوقلو که هم دونده‌هایی مجرب و هم طراحانی خلاق‌اند در سال ۲۰۱۵ تاسیس کردند. آن‌ها تی‌شرت‌های بافته شده از کنف و رنگ‌آمیزی شده با جلبک را که در نهایت می‌توان روی انبوه کمپوست خانگی انداخت یا در باغ دفن کرد و ظرف چند هفته تجزیه خواهند شد، به فروش می‌رسانند.

استیو تیدبال، یکی از بنیان‌گذاران و مدیرعامل وولبک، می‌گوید بزرگ‌ترین چالش برای محصولات مد جلبکی عملی بودن، کیفیت یا حتی حسی که دارند نیست، بلکه هزینه تولید آن‌ها است.

ساخت تی‌شرت کنفی و جلبکی وولبک حدود ۱۱۰ دلار آمریکا هزینه دارد و هنوز برای بازار انبوه «زیادی گران» است.

مک‌کردی آن‌قدرها هم نگران هزینه نیست. او می‌گوید الیاف مصنوعی به شکل غیرواقعی ارزان‌اند، چراکه محصول مشترک و جانبی نفت‌اند که فراوان است و در همه‌چیز از پلاستیک گرفته تا برق استفاده می‌شود. با تغییر جهان و رفتن به‌سوی انرژی پاک‌تر، این مزیت از بین خواهد رفت.