فشن شو، ران وی و کت واک

همه‌ی ما حداقل یک بار در مورد فشن شو یا کت واک شنیده‌ایم. اما شاید تعداد محدودی از ما بدانیم که فشن شو چیست؟ کت‌واک چیست؟ ران‌وی به چه معناست و هفته‌های مد نیویورک، پاریس، لندن و میلان چه فرقی با هم دارند.

فشن شو چیست؟

فشن شو چیست؟ یکی از جشنواره‌های بسیار مهم در صنعت مد و فشن، فشن‌شوها هستند که در فواصل زمانی مشخصی برگزار می‌شوند. در این نمایش‌های زنده، طراحان مد و فشن دور هم جمع می‌شوند تا جدیدترین دیزاین‌های خود را معرفی کنند.

معمولاً بیشترین تأثیرگذاری را فشن شوهای معروف در صنعت مد دارند؛ تا حدی که حتی رویکرد برندهای کوچک‌تر و ایجاد ترندها نیز از آنها منشأ می‌گیرد. به همین خاطر است که فشن‌شوهای معتبر جهان با دقت بسیار زیادی از سوی مخاطبین این صنعت دنبال می‌شود. همچنین خوب است بدانید که اجرای زنده‌ی فشن کمک بسیار زیادی هم به اقتصاد صنعت پوشاک می‌کند.

کت واک (Catwalk) چیست؟

کت واک که به طور لغوی به معنای «خرامیدن مثل گربه» است، در واقع به معنای راه رفتن مانکن‌ها روی صحنه نمایش گفته می‌شود. در این کار مدل‌ها تا انتهای سکوی نمایش می‌روند و با یک چرخش، مسیر را برمی‌گردند. کت‌واک ممکن است در یک فضای بسته و مسقف همچون سالن اجتماعات یا در یک فضای باز مثل یک منطقه‌ی ساحلی یا جنگلی برگزار شود. هدف اصلی کت‌واک‌ها این است که از مدل‌ها برای نمایش زنده‌ی لباس‌ها و اکسسوری‌های برند‌های خاص استفاده شود.

دلیل اینکه به این راه رفتن کت واک می‌گویند این است که راه رفتن مدل‌ها بر روی سکو دقیقاً شبیه راه رفتن گربه در یک خط است.

همچنین خوب است بدانید، سکویی که مدل‌ها روی آن کت‌واک می‌کنند، معمولاً بین دو یا چند ردیف صندلی قرار دارد. این صندلی‌ها هم مخصوص کسانی است که از طرف کمپانی یا برند به آن کت واک دعوت شده‌اند. اصولاً هم ردیف‌های اول برای افراد سرشناس مانند سلبریتی‌ها در نظر گرفته می‌شود که با دریافت مبالغ بالایی از برند در آن کت‌واک حضور یافته‌اند.

ران وِی (Runway) چیست؟

واژه انگلیسی Runway در لغت به معنی «باند» یا «راهرو» است. اما در دنیای مد، به استیج و سکویی که مدل­‌ها روی آن راه می‌­روند Runway یا Ramp گفته می‌­شود. البته به طور کلی در دنیای فشن، کت‌واک و ران‌وی هر دو به یک مفهوم استفاده می‌شوند؛ یعنی راه رفتن مدل‌ها روی استیج و یا سکوی نمایش برای اینکه لباس، زیورآلات، کفش و پوشاکی که بر تن دارند را برای تماشاگران حاضر در استیج به نمایش بگذارند.

معنی اوت کوتور چیست؟

یکی از اصطلاحات رایج فشن شوها، اوت کوتور (Haute couture) است. اوت کوتور یک عبارت فرانسوی به معنی «دوخت در سطح بالا یا فشن سطح بالا» است.

در صنعت مد و لباس از این اصطلاح برای معرفی لباس‌هایی با دوخت سفارشی و انحصاری، استفاده می‌شود. معمولاً این نوع لباس‌ها مخصوص یک مشتری و مطابق با اندازه‌های او دوخته می‌شود. برای دوخت این نوع لباس‌ها از پارچه‌های خاص و بسیار گران‌قیمت (مطابق با سلیقه مشتری) استفاده می‌شود. ویژگی دیگری که اوت کوتورها دارند این است که تمام مراحل دوخت با دست، توسط دوزندگان ماهر دوخته می‌شوند. جالب است بدانید که این لباس‌ها برچسب قیمت ندارند! البته، عموماًبرای خریداران این نوع لباس‌ها هم قیمت معنایی ندارد!

فشن شو از چه زمانی در جهان رونق گرفت؟

تاریخچه فشن شو به‌طورجدی به قرن نوزدهم میلادی بر می‌گردد. در حدود دهه ۱۹۱۰ استفاده از مد رونق زیادی پیدا کرد و طراحی و فروش لباس‌های متنوع و متفاوت بسیار رایج شد. اما ترویج مد برای اولین بار از شهر پاریس شروع شد و در این دوره بود که اولین شوی لباس زنانه برگزار شد.

دهه‌ی ۱۹۲۰ میلادی دوران طلایی مد فرانسه به‌شمار می‌آید. در این دوران که بین دو جنگ جهانی اتفاق افتاد، تغییرات زیادی در لباس پوشیدن مردان و زنان ایجاد شد. تقریباً همه‌ی افراد جامعه مانند جوان‌ها لباس می‌پوشیدند. در دهه ۱۹۳۰ میلادی هم تمرکز بیشتر طراحان، روی لباس‌های زنانه بود. این تنوع در مد باعث شد خانم‌ها به دنبال راهی برای لاغر کردن خود باشند تا بتوانند لباس‌های مد روز را بپوشند.

در دهه ۱۹۴۰ مد و طراحی لباس به نیویورک و آلمان نیز نفوذ پیدا کرد. در ۱۹۶۰ ایتالیا به مرکز مد و فشن تبدیل شد. در این دوره لباس‌هایی طراحی شد که به لباس‌های دخترانه‌ی بچگانه شباهت داشتند. در دو دهه آخر قرن نوزدهم، مد به نقطه اوج خود رسید. در این سال‌ها، لباس مد روز، در عرض یک ماه آماده می‌شد و به همه دنیا فرستاده می‌شد.جالب اینجاست که در این دو دهه، فشن شوهای زیادی اجرا شد.

هفته مد به چه معناست؟

گفتیم که اکثر کشورها رویدادی تحت عنوان فشن شو دارند که طی آن، صنعت مد و فشن خود را به نمایش می‌گذارند و طراحان و صاحبان برند، خلاقیت‌ها و نوآوری‌هایشان در لباس‌ها یا اکسسوری‌ها را به بقیه نشان می‌دهند. این فشن‌شوها معمولاً در طول یک هفته برگزار می‌شوند و به همین خاطر است که به آنها «هفته مد» هم می‌گویند. مثلاً فشن شو فرانسه اصطلاحاً به هفته مد پاریس معروف است.

در این رویداد اصولاً تمامی فعالان صنعت مد و فشن، مثل تولید کنندگان، طراحان، تاجران و مصرف کنندگان شرکت می‌کنند؛ و خانه‌های مد مطرح دنیا، جدیدترین مجموعه‌ها و کالکشن‌های خود را برای خریداران و رسانه‌ها به نمایش می‌گذارند.

هفته‌های مد دیگری با ژانرهای خاص نیز وجود دارد که معمولاً در مکان‌های خاص به نمایش گذاشته می‌شوند. به طور مثال، نمایش‌های اوت‌کوتور در ژانویه و ژوئیه فقط در پاریس به اجرا در می‌آیند. یا مثلاً هفته‌ی مد اسلامی دراندونزی (مد مسلمان) برگزار می‌شود.

بزرگ‌ترین و معروف‌ترین فشن شوهای دنیا کدامند؟

برخی از فشن شوها در دنیا بسیار معروف و تاثیرگذار هستند؛ مثل هفته‌ی مد پاریس و هفته مد نیویورک که از تأثیرگذارترین و پرطرفدارترین فشن شوهای جهان به‌شمار می‌آیند. این رویدادها سالی دو بار، برای فصول سرد و فصول گرم سال برگزار می‌شوند.

در این هفته‌های مد می‌توان معروف‌ترین برندهای لباس، زیورآلات و کیف و کفش را مشاهده کرد. بعد از هفته‌ی مد پاریس و نیویوک، هفته مد میلان و هفته مد لندن نیز در صنعت فشن بسیار حائز اهمیت هستند. به طوری که این چهار هفته در کنار هم، چهار رویداد بزرگ دنیای مد و فشن را تشکیل می‌دهند که اصطلاحاً به آنها Big Four می‌گویند. باید بدانید که هفته‌های مد به ترتیب با نیویورک و سپس لندن شروع می‌شوند و بعد به میلان می‌رسند و در پاریس پایان می‌یابند.

هفته مد نیویورک (آمریکا)

هفته مد نیویورک با عنوان هفته مد مرسدس بنز نیز شناخته می‌شود. این رویداد هر سال در ماه‌های فوریه و سپتامبر به صورت نیم سالانه برگزار می‌شود و معمولاً ۷ تا ۹ روز طول می‌کشد. اولین هفته‌ی مد نیویورک که بعدها به عنوان هفته خبر نیز شهرت یافت، اولین هفته مد در دنیا به حساب می‌آید که در سال ۱۹۴۳ و در میانه‌ی جنگ جهانی دوم برپا شد. تا آن زمان پاریس به عنوان پایتخت مد در دنیا شناخته می‌شد، اما جنگ جهانی دوم مانع از این می‌شد که مردم و طراحان بتوانند برای بازدید و ارائه آخرین کارهایشان به این شهر بروند، از این رو، هفته مد نیویورک متولد شد.

هفته مد لندن (انگلستان)

هفته‌ی مد لندن، یکی دیگر از فشن‌شوهای جهانی است که سالانه دو بار در ماه‌های فوریه و سپتامبر در شهر لندن کشور انگلستان برگزار می‌شود. این رویداد با حمایت مالی بسیاری از شرکت‌ها و کمپانی‌های بزرگ برگزار می‌شود. از میان این کمپانی‌ها می‌توان به کمپانی آلمانی مرسدس بنز و شرکت بین‌المللی Tony and Guy اشاره کر که یکی از بزرگترین مراکز طراحی مو در دنیاست. هفته‌ی مد لندن به این شکل است که بعد از نمایش لباس‌ها در این فشن شو ، بلافاصله مردم می‌توانند برای سفارش یا خرید لباس مورد نظر خود، به این مرکز مراجعه و سفارش خود را ثبت کنند‌.

هفته مد پاریس (فرانسه)

هفته مد پاریس که یکی از ۴ هفته بزرگ جهانی فشن است، هر سال دوبار رویدادهای بهار / تابستان و پاییز / زمستان در شهر پاریس کشور فرانسه برگزار می‌شود. فدراسیون مد فرانسه تعیین می‌کند که این رویداد ها در چه تاریخی برگزار شوند. هفته مد پاریس در اماکن مختلف شهر برگزار می‌شود.

هفته مد میلان (ایتالیا)

هفته مد میلان، یک شو تجاری لباس است که هر نیم سال در شهر میلان کشور ایتالیا برگزار می‌شود. رویداد پاییز و زمستان آن در ماه فوریه و مارس و رویداد بهار و تابستان آن در ماه سپتامبر و اکتبر هر سال برگزار می‌شود.

اطلاعات جالب درباره فشن شوها که خوب است بدانید

اولین نکته‌ی جالب این است که همه دیزاینرها و طراحان نمی‌توانند از عهده‌ی پرداخت هزینه‌های یک فشن شوی اختصاصی بر بیایند، به همین خاطر معمولاً به شویی با مدت محدود در هفته‌ی مد اکتفا می‌کنند.

مد و فشن قبل از اینکه یک صنعت باشد، نوعی هنر است. بنابراین، طراحان لباس سعی می‌کنند احساسات درونی خود را با طراحی لباس‌های خاص و خلاقیت بسیار زیاد ابراز کنند. به همین خاطر است که گاهی لباس‌های فشن شوها عجیب و غریب و غیر قابل پوشش به‌نظر می‌رسند. به طور مثال، در کلکسیون پاییزی/زمستانی ۲۰۱۷ طراح «ری کاواکوبو» لباسی با شکل مجسمه ونوس میلو (همان آفرودیته میلو) به نمایش گذاشته شد که بسیار عجیب بود. اما طراحش از این لباس به عنوان تریبونی برای نمایش بیهوده بودن انتظارات جامعه‌ی مدرن از بدن زنان استفاده کرده بود. به همین خاطر، مدل را داخل لباسی گذاشته بود که نمی‌توانست آزادانه در آن حرکت کند.

هزینه‌ی شرکت در هفته‌های مد، توسط اسپانسرها یا خانه‌های مد یا طراحان لباس یا دعوت کننده هفته فشن پرداخت می‌شود. اگر برند، معروف نباشد، باید هزاران دلار برای شرکت در مراسم پرداخت کند. البته استخدام مدل و آرایشگر و هزینه‌های اقامت نیز بر عهده صاحب برند است.