عکاسیِ مُد

تعریف عکاسی مد به سادگی عکسی است که به طور خاص برای نشان دادن البسه و لوازم جانبی، عموما با نیت ثبت یا فروش مد به کار می رود. عکس های گرفته شده از لباس های شیک که از زمان اختراع عکاسی در سال ۱۸۳۹ میلادی به وجود آمده است، عکاسی مد نیست. نیت عکاس مد برای انتقال نوعی مد یا سبک زندگی “شیک” است.

عکاسی مد را گاهی زودگذر، تجاری و خالی از هرگونه معنای جدی خوانده اند و با این کار اهمیتش را دچار ابهام کرده اند. این حقیقت که عکاسی مد هدفی تجاری را دنبال می کند به طور ضمنی عکاسی مد را خالی از استحکام عکاسانه و هنری جلوه می هد.

در واقعیت، عکاسی مد برخی از خلاقانه ترین، جذاب ترین و به لحاظ اجتماعی فاش کننده ترین اسناد را تولید کرده است و همچنین حقیقت را در مورد نگرش ها، قراردادها، آرمان ها و سلایق یک دوره تاریخی به ما عرضه می دارد. عکاسی مد همچنین تصویر زنان از خودشان،‌از جمله رویاها و امیال، خودشناسی، ارزش ها و علایق را نیز بازگو می کند.

روانشناسی پشت یک عکس مد به عنوان ابزار فروش،‌ تمایل ببیننده به باور کردن آن است. مستقل از تصنعی بودن محیط عکس، یک عکس مد باید افراد را قانع کند که اگر آن لباس را بپوشند، از این محصول یا این وسیله جانبی استفاده کنند، حقیقت عکس از آنِ آنان خواهد شد. عکس مد می تواند تصویری به خصوص از نوعی سبک زندگی(پر زرق و برق یا گران)، جنسیت یا مقبولیت اجتماعی به دست دهد. اما این خرید مشتری است که موقعیت آن را تضمین می کند.

نمونه های ابتدایی عکاسی

اولین عکس های مد، احتمالا در ۱۸۵۰ میلادی تا ۱۸۶۰ به منظور ثبت مد برای خانه های مد پاریسی گرفته شد. استفاده از عکس در ژورنال های مد بسیار دیرتر اتفاق افتاد.

این که بگوییم عکاسی مد در قرن نوزدهم میلادی وجود نداشت یک سو تفاهم است. بسیاری بر این باورند که آمریکایی ها در این زمینه از پیشگامان اند، شاید به دلیل ادعای ادوارد استایکن که خودش را اولین عکاس مد نامید.

عکاسی مد آمریکایی ۱۹۳۰-۱۹۰۰ میلادی

اولین عکاس مد مهم آمریکایی بارون آدلف دِ میر اصالتا اروپایی بود که به دلیل ازدواج با دختر ادوارد هفتم سر از جامعه ی مد روز لندن در آورده بود. دِ میر با از هم پاشاندن فرم و گرفتن عکس هایی در فضاهای زلال با نور عکاسی مد را متحول کرد، که این امر پیش درآمد چیزی بود که وُگ بعدتر عکاسی هنری نامید. این رویکرد ایده ی اینکه عکاسی مد چه چیزی می تواند باشد را تغییر داد، از تصویر کردن جزییات لباس تا برانگیختن حس.

در ۱۹۲۴ میلادی، ادوارد استایکن افکت های فوکوس نرم دمیر را با خطوط تمیز هندسی عکاسی مدرن جابجا کرد. استایکن پس زمینه های روکوکوی دمیر را که از فضاهای بی پیرایه و براق استفاده می کرد نپذیرفت و در عوض زن مدرن را در لباس های ورزشی به نمایش گذاشت که این امر منتقل کننده ی حس جدیدی و آزاد از زن است که از شکم بندها رها شده است.

رئالیسم و سورئالیسم

یک تغییر تکان دهنده دیگر، تغییری که بر آینده عکاسی مد تاثیر زیادی گذاشت معرفی رئالیسم فضای بیرونی به سال ۱۹۲۲ میلادی توسط عکاس ورزشی مجار مارتین مونکاسی بود. عکس هارپر بازار از مونکاسی که در آن مدل عکس، لوسیل بروکاو در حال دویدن به سمت ساحل تصویر شده است، تار، در حرکت و برخوردار از طبیعی بودن عکس های آماتور جریان عکاسی مد را دچار تحول کرد.

خودانگیختگی عکس ها انقلابی بود، بخصوص وقتی آن را در مقابل عکس های ژست دار و ثابت استایکن قرار دهیم. عکاسی رئالیستی مد به زن مدرن تصویری می بخشید که می توانست با زندگی شخصی خود منطبقش کند.

عکاسی مد بعد از جنگ جهانی دوم

در ۱۹۳۹ میلادی و شروع جنگ جهانی، عکاسی مد نیز بسیار تغییر کرد،‌نه فقط به دلیل کمبود مواد خام، مدل ها و محل عکاسی امن، بلکه همچنین به دلیل تضعیف روحیه مردم در مواجهه با مد: چرا که مد را شکلی پوچ و غیر ضروری از تجمل می دانستند،. مجلات مد بر نقش زنان در جنگ تاکید می کردند و مد را به عنوان مقوله ای روحیه ساز عقلانی کردند.

به جای ستون های اجتماعی گزارش های جنگ نوشته می شد و لباس های مناسب، ساده و یکنواخت را برای جهانی که در آن هر روز خبر مرگ و ویرانی می رسد مناسب تر دیدند. عکاسی در استودیو به دلیل دست و پا گیر بودن تقریبا از بین رفت.

با پایان جنگ، نیویورک به عنوان پایتخت مد جایگزین پاریس شد. طراحی مد در امریکا و صنعت لباس های حاضری اولین موفقیت بین المللی را در دوره پس از جنگ به دست آورد. بنابراین زمان برای ظهور دو جوان بااستعداد آمریکایی که می رفتند تا برای چندین سال آینده بر عکاسی مد حکومت کنند مناسب بود: ریچارد اودن و آیروینگ پن.

سهولت فریبنده سبک مد ریچارد اودن در دهه پنجاه کاملا مناسب جامعه ای خسته از جنگ بود. در این دهه، اودن مدل هایش را به مثابه دخترهایی پرزرق و برق اما واقعی به صحنه می آورد که سرزندگی بدون دغدغه شان هم جذاب و هم عمیق به نظر می رسید. یک پیشتاز دیگر مد که کارش را در ۱۹۴۰ میلادی شروع کرد آیروینگ پن است. آثار پن به لحاظ پیچیدگی فرمی، غنای زیبایی شکل های ساخت یافته، ظرافت سایه ها و تعامل انتزاعی میان خط و حجم رقیب ندارد.

عکاسی مد در ۱۹۶۰ میلادی

عکاسی مد در دهه شصت میلادی به موضوعاتی گرایش پیدا کرد که جامعه محور و عجیب و غریب بود. یکی از دلایل مهم آن بود که طراحی مد شروع به تاثیر گرفتن از منابعی متنوع کرد، از سبک های دهقانی و خیابانی گرفته تا جنبش آزادی خواهی زنان، برنامه های فضایی و پاپ آرت هم در حیطه مد و هم اجتماع از قراردادها فاصله گرفته شد. لباس هایی وقیحانه و غیرقابل پوشیدن طراحی شد، مدل ها تنوع جدید از ظاهر و نژاد را منعکس کردند و مد به معنای بازاری مبارز که جوانان کنترلش می کردند باز تعریف شد.

عکاسی مد در ۱۹۷۰ میلادی

در دهه هفتاد، ورق باری دیگر برگشت. دایانا وریلند از پست سردبیری مجله وُگ استعفا داد و در ژانویه ۱۹۷۷ وُگ آمریکایی قطع مجله اش را کوچک تر کرد. در همین زمان وگ فرانسه پیشتازی عکاسی مد در این دهه را بر عهده گرفت و دو عکاس اصلی خود، هلموت نیوتن و گی بوردن را معرفی کرد.

استقلال خلاقانه مطلق دبورا توربویل تا حدی به کمک ژست های خمیده و شیوه پردازانه، عکس هایی می گرفت که راوی اختلال روانشناختی در عصر حاضر بود. او اولین کسی بود که از مدل های سنگین وزن استفاده می کرد و با این کار در خلق استانداردهایی متفاوت و نو برای مدل ها پیشتاز بود.

عکاسی مد در ۱۹۹۰ و۱۹۸۰ میلادی

بخش اعظم عکاسی تبلیغاتی و سرمقاله های دهه هشتاد هم چنان توسط ریچارد اودون اجرا می شد. کمپین تبلیغاتی درخشان اون به نام دیورها با داستانی هفتگی که در نیویورک تایمز چاپ می شد، رسم دیرپای عکاسی روایی در مد را به وجود آورد.

 در دهه آخر قرن بیستم تنوع مدل ها به شکل فزاینده ای بیشتر شد. با حضور مدل های سیاه پوست ازجمله نائومی کمپ بل و کارن الکساندر که موقعیت سلبریتی های ابرستاره را به دست آوردند.