نیویورک؛ اولین پایتخت هفته مد در جهان

قبل از جنگ جهانی دوم، پاریس مرکز مد جهان بود

نیویورک؛ اولین پایتخت هفته مد در جهان

تاریخچه هفته مد نیویورک به جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد، کلوپ‌های شبانه، سقف‌های در حال فرو ریختن و مناظر شگفت‌انگیز فراوان در طول مسیر.

از زمانی که هلموت لانگ در سال ۱۹۹۸ به منهتن نقل مکان کرد و تصمیم گرفت به‌طور کامل سال مد را با برگزاری نمایش در سپتامبر به جای نوامبر که به‌طور سنتی همیشه در آن ماه برگزار می‌شد تغییر دهد، نیویورک اولین پایتخت از چهار پایتخت بزرگ جهان مد بوده است. طراحان دیگر نیز از این روش پیروی کردند و از آن به بعد، این شهر تعیین‌کننده حال و هوای فصل پیش روی مد بوده است.

آغاز هفته مد نیویورک

به گزارش نشریه ووگ، هفته مد نیویورک بدون النور لمبرت وجود نداشت. او که در ایندیانا به دنیا آمده بود، قبل از اینکه در سال ۱۹۲۵ به نیویورک نقل مکان کند، در رشته مجسمه‌سازی در ایندیاناپولیس و شیکاگو تحصیل کرد و در ادامه، مسیر مد آمریکایی را تغییر داد.

او با حضوری پررنگ، فعالیت تبلیغاتی خود را در دنیای هنر آغاز و در سال ۱۹۴۱ به راه‌اندازی موسسه لباس نیویورک کمک کرد. این حرکت در سال ۱۹۴۳ با نوآوری دیگری دنبال شد: هفته مطبوعات. قبل از جنگ جهانی دوم، پاریس مرکز مد جهان بود: جایی که خریداران و اعضای رسانه در آن جمع می‌شدند و مشتاق بودند بدانند که طراحان و خیاطان مد سطح بالا دیگر چه چیزی تولید کرده‌اند.

پایتخت فرانسه آخرین مدها را دیکته می‌کرد و برندهای مد مستقر در ایالات متحده از روی دست فرانسوی‌ها کپی می‌کردند. با این وجود، با ادامه جنگ در سراسر جهان و اشغال پاریس به دست آلمان، فرصتی برای آمریکایی‌ها ایجاد شد تا طراحی خود را ایجاد کنند.

فرض لامبرت ساده بود؛ هفته مطبوعات در یک مکان مرکزی مثل هتل پلازا با حضور نمایندگان مطبوعات از نیویورک و مناطق دورتر برگزار می‌شد و فقط نمایندگان مطبوعات اجازه حضور داشتند. برای خریداران باید بازدید جداگانه‌ای برنامه‌ریزی می‌شد. این طرح کاملا جواب داد. استعدادهای مد آمریکایی سرانجام جدی گرفته شدند و طراحانی از این کشور مانند کلر مک کاردل، هتی کارنگی و نورمن نورل سرانجام در مجلاتی از جمله ووگ به رسمیت شناخته شدند.

دو سال بعد در سال ۱۹۴۵، روث فینلی کار دشواری را برای هماهنگ کردن چیزی که امروزه به‌عنوان تقویم مد شناخته می‌شود آغاز کرد: اطمینان از اینکه زمان‌های نمایش طراحان با هم تداخل نداشته باشد و برنامه‌ای مفید و جذاب را برای شرکت‌کنندگان ارائه دهد. این نقشی بود که او تقریبا ۷۰ سال آن را بر عهده داشت.

چگونه هفته مد نیویورک توسعه یافت

طی چند دهه بعد، این برنامه‌های مملو از نمایش، به تثبیت آمریکا به‌عنوان یک قدرت جدی در جهان مد کمک کرد و بسیاری از نام‌های بزرگ امروزی، از اسکار دلا رنتا تا رالف لورن را به وجود آورد. همانطور که الگوها تغییر کردند و جریان‌های فرهنگی مسیرهای جدیدی را در پیش گرفتند، ماهیت نمایش‌ها نیز تغییر کرد. ارائه‌ها پراکنده‌تر شدند: هر طراح بهترین صحنه را برای دید خود انتخاب می‌کرد؛ در ابتدا، این عمدتا به معنای انتخاب فروشگاه‌های بزرگ و نمایشگاه‌ها بود، اما با گذشت زمان گسترش یافت و شامل کلوپ‌های شبانه، انبارها و گالری‌ها نیز شد.

لمبرت هنوز در این امر دخالت داشت و به راه‌اندازی شورای طراحان مد آمریکا (CFDA) در سال ۱۹۶۲ کمک کرد تا اطمینان حاصل شود که صنعت مد ایالات متحده هم از نظر فرهنگی و هم از نظر اقتصادی به رسمیت شناخته خواهد شد. نمایش‌ها بزرگ‌تر و بهتر می‌شدند.

از رویدادهای هالستون، شاگرد لمبرت، که با حضور افرادی مانند بیانکا جگر و لیزا مینلی برگزار شد و اندی وارهول آن را «شکل هنری دهه ۱۹۷۰» تلقی کرد، تا دایان فون فورستنبرگ که لباس‌های محبوبش را به نمایش می‌گذاشت، دهه ۱۹۷۰ زرق‌وبرق و نوآوری‌ها زیادی را به چشم دید. با شروع دهه ۱۹۸۰، به لطف طراحانی از جمله دونا کاران، با مجموعه سال ۱۹۸۵ خود که سون ایزی پیسز (Seven Easy Pieces) نام داشت و برای یک زن ساده و مدرن طراحی شده بود، همه چیز پرهیاهوتر شد.

سقوط هفته مد نیویورک

در اوایل دهه ۱۹۹۰، مطبوعات و خریداران همگی خسته شده بودند. از آنجایی که هر نمایش در مکان متفاوتی برگزار می‌شد، که اکنون از آپارتمان‌های کوچک گرفته تا ساختمان‌های صنعتی را در بر می‌گرفت، هفته مد از شرکت‌کنندگانش می‌خواست که دیوانه‌وار در شهر بگردند و از این سو به آن سو‌ بروند. این نارضایتی‌ها در سال ۱۹۹۱ زمانی که بخشی از سقف در نمایش «مایکل کورس» فروریخت به اوج، یا بهتر بگوییم فرود، خود رسید.

پس از این حادثه، حوادثی از قبیل گیر کردن آسانسورها و قطع برق هم رخ داد و هنگامی که اهالی مطبوعات از خطرناک شدن شغل خود شکایت داشتند، فرن مالیس، مدیر اجرایی وقت CFDA، متوجه شد که هفته مد نیویورک نیاز به یک سمت و سوی جدید و یک مکان جدید دارد. هفته مد به برگزاری متمرکز نمایش‌های خود بازگشت و دو چادر سفید در پارک برایانت برای میزبانی اکثر نمایش‌ها برپا شد.

ادامه دهه ۱۹۹۰ لحظات به‌یادماندنی زیادی را به همراه داشت؛ از نمایش معروف مارک جیکوبز و الهام گرفتن از گرانج پری الیس در بهار ۱۹۹۳ گرفته تا قدم زدن کیت ماما در کالوین کلاین روی سکو… و جدای از سوپرمدل‌ها، این دهه‌ای بود که شاهد ظهور افراد مشهور در ردیف اول بود، افرادی چون جولیا رابرتز، لئوناردو دی کاپریو، درو بریمور و ماریا کری. نقل مکان به پارک برایانت همچنین فرصت‌هایی را برای حمایت مالی شرکت‌ها فراهم کرد؛ این رویداد دوسالانه در اواخر دهه ۱۹۹۰ به هفته مد مرسدس بنز تغییر نام داد.

هفته مد نیویورک آنطور که اکنون می‌شناسیم

پس از پشت سر گذاشتن طوفان آغاز هزاره جدید، آن هم به معنای واقعی کلمه، با توجه به طوفان سال ۱۹۹۹ که پس‌زمینه‌ای دراماتیک برای اولین حضور الکساندر مک‌کوئین در نیویورک فراهم کرد، دهه ۲۰۰۰ فرصت‌ها و چالش‌های جدیدی را به همراه داشت.

در سال ۲۰۰۱ برای اولین بار نمایش‌ها پس از فاجعه ۱۱ سپتامبر لغو شدند. هفته مد نیویورک اکنون به شکلی ترتیب داده شده است تا اطمینان حاصل شود که مصادف با هیچ سالگرد مهمی برگزار نمی‌شود. سال‌های بعد، با ظهور تعداد زیادی از طراحان آینده، از جمله رودارته، تاکون، جیسون وو، پرابال گورونگ و الکساندر وانگ، پیشرفت بزرگی رخ داد.

انفجار جهانی در سبک خیابانی و وبلاگ‌نویسی نیز ماهیت هفته مد را به‌طور اساسی تغییر و شیوه پخش و انتشار مد را گسترش داد. انبوهی از عکاسان در تعقیب سایه جلیقه آبی بیل کانینگهام و چهره‌هایی از جمله تاوی گوینسون و برایانبوی وارد صحنه شدند. این امر مصادف شد با تغییر مکان برگزاری هفته مد نیویورک. تا سال ۲۰۱۰ برنامه به نزدیک به ۳۰۰ نمایش افزایش یافت، و جابه‌جایی به مرکز لینکلن، که فضای بیشتری را برای این هفته عظیم ارائه می‌کرد، حرکت خوبی به نظر می‌رسید.

با این حال، دوره برگزاری هفته مد نیویورک در آنجا کوتاه بود، چهار سال بعد، گروهی از دپارتمان پارک‌های نیویورک شکایت کردند و مدعی شدند که برگزاری هفته مد در این مکان تاثیر نامطلوبی بر پارک مجاورش داشته است.

این روزها هفته مد نیویورک در استودیو اسپرینگ تریبکا برگزار می‌شود، اما طراحان بیشتری به برپایی و ارائه‌ نمایش‌های خود خارج از محل اصلی برگزاری باز می‌گردند. از لباس‌های پفی مسحورکننده تومو کویزومی، تا تفسیرهای فرهنگی تند پیر ماس، تا منسوجات اکهاوس لاتا، نبوغ و سرعت تپنده هفته مد نیویورک نشانی از کاهش ندارد.