Pop Art، سبک رنگارنگ و عامه‌پسند

مفهوم جنبش و سبک Pop Art

 شما برای دانستن از هر سبک و جنبش هنری به مطالعات بسیاری در مورد شرایط اجتماعی و فرهنگی دوره‌ی مربوطه نیاز دارید. سبک پاپ‌ آرت با توجه به شرایط اواسط قرن بیستم، با به عرصه آمدن موضوعاتی با ماهیت تفاوت‌های جنسی و نژادی، تکنولوژی و بحران‌های اجتماعی در بین هنرمندان و منتقدین مطرح شد. همچنین توجه‌ی ویژه‌ی آن‌ها به زندگی روزمره و مصرف‌گرایی به سبک آمریکائیان و نیز پدیده‌ای به نام تبلیغات مفهوم دیگری را در هنر خلق کرد.

 واژه پاپ‌ آرت چندین معنا دارد، در واقع مخفف واژه Popular Art به معنی هنری عامه پسند بود. الهام گرفته از هر چیزی که در روزمره مورد مصرف قرار می‌گیرد و از دل هنرهای تجسمی مثل مجسمه‌سازی و نقاشی بیرون آمده است. 

هنر پاپ ‌آرت دارای فلسفه‌ا‌ی انتقادی از مصرف‌گرایی می‌باشد. شعار آن ساده زیستن و ساده اندیشیدن است. هر چند سبک‌های هنری منحصر به فرد و متفاوتی به طور گسترده در بین هنرمندان وجود داشت، اما آن‌ها در آثار خود به سبک پاپ ‌آرت از تصویر فرهنگ عمومی به عنوان سوژه اصلی بهره می‌گرفتند.

تاریخچه سبک پاپ آرت

قدمت و تاریخچه پاپ‌ آرت و جنبش آن به اواسط دهه ۱۹۵۰ در انگلیس برمی‌گردد. در دهه‌ی ۶۰ این جنبش در ایالات آمریکا به اوج خود رسید که به مشهورترین پیشرفت هنری قرن معاصر شناخته شده است؛ توسط عده‌ای از هنرمندان، نویسندگان و منتقدین آغاز شد. هنرمندان انگلیسی قصد داشتند که هنر را از چهارچوب سنتی و اسطوره‌ای خارج کنند. آن‌ها سعی کردند الهامات خودشان را در دنیای بی‌پروای تبلیغات با ایده‌های جسورانه از فرهنگ معاصر پیدا کنند.

این سبک هنری برگرفته از اکسپرسیونیسم انتزاعی بوده است. اما هنرمندان کم‌کم از آن دور شدند و در عوض با استفاده از المان‌های روزمره مثل کتاب‌های طنز، روزنامه‌ها، مجلات و سایر تولیدات آمریکایی تصاویری پر جنب و جوش با رنگ‌های تند خلق کردند.

Richard Hamilton، پیشگام پاپ انگلستان

Richard Hamilton (از پیشگامان پاپ انگلستان) در سال ۱۹۵۶ که این هنر را به مردم عوام معرفی کرد. اکثریت با دیدن کولاژ‌های او به علت القای فرهنگ زندگی آمریکایی‌ها و برندهای محصولات آن‌ها چون Ford به اشتباه تصور می‌کردند هنر پاپ از ابتدا متعلق به آمریکا بوده است.

اولین موزه نقاشی به سبک پاپ ‌آرت در موزه هنر در سال ۱۹۶۲ برگزار شد، هنرمندان زیادی درآنجا آثارشان را به نمایش گذاشتند. هنر پاپ در دهه‌ی ۱۹۷۰ محبوبیت خودش را از دست داد و در دهه‌ی ۱۹۸۰ دوباره این هنر بار دیگر توجه خیلی از هنرمندان را به خود جلب کرد.

مرز بین هنر پاپ و فرهنگ عامه

این جنبش مرز بین هنر و فرهنگ عامه را نیز در برمی‌گیرد و موضوع مشترک بین همه‌ی هنرمندان پاپ خلاقیت آن‌ها در فرهنگ مصرف‌کننده جمعی است که از نقاشی‌های دستی گرفته و در مقیاس بزرگتر در تصاویر چاپی ارجاع شده است. در اصل این سبک هنری فرهنگ انبوه که از تبلیغات گرفته تا سایر اشیاء پیش پا افتاده را در ترکیب با رنگ‌های پر‌هیجان و پر‌رنگ قرار می‌دهند و آن‌ها را دوباره زنده می‌کنند .

تصویر مورد علاقه هنرمندان پاپ‌ آرت اشیاء روزمره زندگی بود که بیشتر این هنر در تصاویر مانند قوطی نوشابه کوکاکولا، کنسروهای سوپ، مک‌دونالد و حباب‌های لامپ، به طور کلی در روزنامه‌ها و تبلیغات پر زرق و برق تلویزیون خودنمایی می‌کردند.  هنر پاپ به سرعت در عرصه‌های مختلفی مثل گرافیک، سینما و مطبوعات، حتی به دنیای گسترده‌ی فشن با تغییر و تمرکز روی کالاهای مصرفی خاص راه پیدا کرد.

هنرمندان بسیاری تلاش کردند تا هنر پاپ فراتر از هنر معمول قدم بردارد و آن را در آثار‌های مختلف از نوشته، نقاشی، فیلم‌سازی، تصاویر انتزاعی و مجسمه‌سازی با ایده‌ها‌ی بهتر تکثیر کنند.

هنرمندان فعال در جنبش پاپ آرت

Jeff Koons، چهره برجسته پاپ

یکی از چهره‌های برجسته هنر پاپ  Jeff Koons، هنرمند آمریکایی که با الهام از فرهنگ عامه با استفاده از متریالی که روزانه قابل دسترس است مجسمه‌سازی می‌کند. مجسمه‌های او از جمله حیوانات بادکنکی، سازه‌های هنری از استیل و آینه معروف است و با قیمت قابل توجهی به فروش می‌رسد.

Roy Lichtenstein، هنرمند اثرگذار آمریکایی

Roy Fox Lichtenstein یک هنرمند آمریکایی بود که ابتدا در نقاشی به سبک کوبیسم و اکسپرسیونیسم روی آورد. او عاشق سبک موسیقی جاز بود و اکثر آثارش را در حین شرکت در آن کنسرت‌ها خلق ‌کرده است. بعدها نقاشی‌های او به سبک اکسپرسیونیسم انتزاعی درآمد. او بسیار علاقه داشت هنر سطح پایین را با هنر سطح بالا ترکیب کند؛ هنر جدیدی فارغ از خوبی و بدی خلق کند. این هنر همان سبک Pop Art بود که سبب انقلابی در روند هنر قرن بیستم شد.

یکی از برجسته‌ترین هنرمندان این جنبش است؛ آثار او عمدتا برگرفته از تولیدات انبوه کارخانه‌ها، فرهنگ مردمی زمان خود می‌باشد. لیکتنستاین در سال ۱۹۶۱ اولین نقاشی‌های پاپ خود را با استفاده از تصاویر کارتونی و تکنیک‌های چاپ تبلیغاتی ارائه کرد. آثار Lichtenstein شبیه پرینت هستند اما در واقع نقاشی شده‌اند. او همچنین به بازسازی معروف‌ترین تابلوهای Pablo Picasso و Henri   Matisse به سبک Pop Art پرداخته است؛ هرچند او در طول کار خود به دلیل قطعات طنز‌آمیز مورد شدیدترین انتقادات قرار گرفت.

Andy Warhol، هنرمند pop art پیشگام در مد

از هنرمندانی که می‌توان تاثیر مستقیم تبلیغات بر هنر و مد را بررسی کرد Andy Warhol بود. او در اوخر دهه‌ی پنجاه کار خود را با تصویرسازی برای مجلات مد آغاز کرد و به عنوان گرافیست تبلیغاتی برای برند کفش آی.میلر کار کرد. نوع نگرش Warhol درباره چاپ با راپورت‌های متفاوت یک شی یا تکرار  یک چهره بر روی لباس‌ها و جلد مجلات، در گسترش هنر مفهومی پاپ تاثیر داشت.

آثار او در فشن به سبک pop art

این هنرمند آمریکایی اولین کسی است که سبک Pop Art را در دنیای مد با اندیشه‌های آوانگارد آغاز کرد. یکی از پرکارترین هنرمندان قرن بیستم که هنر خود را به اثری در مد تبدیل کرد؛ درست در زمانی که پاپ آرت در دهه ۵۰ و ۶۰ به فرهنگ توده‌ای روی آورد و مد به شکل fast fashion با تولید‌ات انبوه روی صحنه آمد.

از آن ‌جایی که Warhol به تجارت و فرهنگ عامه‌پسند علاقه و وابستگی داشت،  مد مقوله‌ی فوق‌العاده‌ای برای او بود. الهام از پاپ‌آرت را در آثار چاپ سیلک و دیگر آثارش می‌توان تشخیص داد و سایه‌ی مد، در تمام دوران کاری او تعقیب کرد. در این مورد پیراهن‌های کاغذی با عنوان سوپر را با چاپ قوطی‌های مشهور سوپ کمپبل بر روی آن، الگوی مصرفی آمریکایی‌ را به طرز متفاوتی بازنمایی کرده بود.

تاثیر هنر پاپ در مد هرگز متوقف نشده است بلکه در این دوران، طراحان و هنرمندان مد در محافل‌های مختلف معاشرت کردند؛ بر یکدیگر تاثیر گذاشتند و از یک فرهنگ مشترک بهره بردند.

تاثیرات سبک Pop Art بر دنیای مد و فشن

این سبک هنری سبب شد مد بیشتر به سمت و سویی پیش برود که برای اغلب افراد، پوشیدنی و مقرون به صرفه‌ باشد تا همه از آن لذت ببرند. برخی از طراحان حتی ظهور کرده‌اند که فلسفه‌ی کلی طراحی خود را بر اساس این دموکراتیک‌سازی مد بنا کنند. آن‌ها می‌خواستند ارزش‌های نهضت هنر پاپ را حفظ کنند.

آثار Takashi Murakami، هنرمند ژاپنی

یک هنرمند برجسته معاصر ژاپنی Takashi Murakami که در چند وقت اخیر با برندها و افراد مختلفی همکاری کرده است. تاکاشی استعداد هنری خودش را از مادرش به ارث برده است. مادر او در هنر پارچه‌سازی بسیار ماهر بود با نقوش ژاپنی چاپ و گل‌دوزی سنتی بر روی پارچه‌ها کار می‌کرد.

 این هنرمند با قرار گرفتن درچنین محیطی از بچگی و علاقه‌ای که به انیمه داشت؛ این دو را ترکیب کرد و بعدها طرح‌های متفاوت و خلاقانه انیمیشنی او در سبک پاپ آرت معروف شد. در واقع انیمیشن‌های ژاپنی سرشار از سبک و سیاق پاپ؛ دارای خصوصیاتی از قبیل نقاشی‌های رنگارنگ، شخصیت‌های پر جنب و جوش و موضوعاتی خیالی است.

 این هنرمند ژاپنی برای مدتی به طراحی و تصویرسازی برای Louis Vitton پرداخته است. علاوه بر اینکه مدیر خلاق این برند بوده با Marc Jacobs همکاری داشته است.

کالکشن‌ طراحان لباس به سبک pop art

در دهه ۱۹۶۶ Yves Saint Laurent (ایو سن لوران) با ارئه کالکشنی جذاب و تاثیرگذار، انقلابی در این عرصه ایجاد کرد. جرمی اسکات (Jeremy Scott) در برند moschino و همچنین برند prada کارهای فوق‌العاده فانتزی و پر از طرح‌های عجیب و غریب، رنگ‌های شاد ارائه کرده بودند. prada در سال‌های اخیر در مجموعه‌ی بهار خود بر روی پیراهن‌ها از تک پرتره‌های رنگی در سایز بزرگ بهره گرفت.

در واقع با ورود هنر پاپ‌آرت در صنعت مد و فشن با رنگ‌های خنثی خداحافظی کردند و کت و شلوارهای رسمی کنار گذاشته شدند. در عوض طراحان در مجموعه‌های خود به لباس‌های با چاپ های رنگی شاد و فانتزی که مورد استفاده عموم مردم قرار بگیرد روی آوردند.

چاپ‌های رنگی از پرتره تکرارشده‌ی Marilyn Monroe که در کالکشن versace در ۱۹۹۱ توسط سوپر مدل آمریکایی Linda Evangelista پوشیده شد. بعد از آن در سال ۱۹۶۶ در برند dior با عنوان مجموعه موسیقی پاپ تکرار شد. در همان زمان کالکشن ایو‌سن لوران در مد سیر تکاملی بیشتری را طی کرد، لباس‌هایی طراحی شدند که همه می‌توانستند لباس‌های خوب را با قیمت مناسب تهیه کنند و از آن لذت ببرند.

Jeremy Scott با نمایش گذاشتن کالکشن پاییز ۲۰۱۴ به صورت آشکار و به زیبایی الهام هنر پاپ را به نمایش گذاشت. برند chanel در زمان طراحی‌های Karel Lagerfeld مجموعه‌ای را با طراحی صحنه به سبک pop art ارائه کرد.

هنر پاپ هنوز بر اثر همان ارزش‌های فرهنگی که منجر به پیدایش آن شد، رشد می‌کند و در دنیای مد قوی‌تر از همیشه پابرجا است. الهام از این جنبش هنری در طراحی کالکشن‌ها خواه به ایده‌های پاپ‌آرت متکی هستند، خواه مستقیما از تصاویر آن بهره می‌گیرند و هنوز الهام از این سبک و جنبش ادامه دارد.

ویژگی‌های خاص پاپ آرت

هنر پاپ به دلیل نشاط و ویژگی‌های منحصر به فردی که در بسیاری از آثار هنری دارد، مردم عامه را به راحتی به خود جذب نماید. شما با در نظر گرفتن یک سری آیکون و ویژگی‌های شاخص در بخش‌های متفاوت همانند گرافیک و تبلیغات، فشن و صحنه‌ی ران‌وی، دکوراسیون خانه و فروشگاه می‌توانید به این سبک هنری نزدیک شوید.

رنگ‌های پرنشاط

از ویژگی‌های اصلی Pop Art، استفاده از رنگ‌های پر جنب ‌و‌ جوش است. رنگ‌های برجسته و اصلی مانند قرمز، زرد و آبی، تصاویری با رنگ‌های اشباع شده نشان‌دهنده مجموعه‌های Lichtenstein هنرمند پاپ می‌باشد. پرتره‌ سلبریتی‌های مشهوری چون Marilyn Monroe و Elvis Presley با رنگ‌های شاد از سایه‌های روشن تا تصویر اشباع شده از رنگ به این سبک نقاشی شده بود.

این اثر Warhol در سال‌های اخیر به عنوان منبع الهام برای جلد مجلات است مثل کاور مجله Tatler از پرتره دوشس کمبریج کیت میدلتون به عنوان چهره‌ی محبوب قرار گرفت.

ترکیبات Comic Strip

این ویژگی همان حس fun و شوخ طبعی سبک پاپ‌ آرت را القا می‌کند. در واقع هنرمندان با کنار هم قرار دادن تصاویر comic و طنز بدون هیچ نوشته‌ای داستانی طنزآمیز به همراه طعنه‌ی اجتماعی را در مطبوعات مثل جلد مجلات و تبلیغات و یا برای نشان دادن محبوبیت شخصی در طراحی یک لباس روایت می‌کردند.

تکنیک‌های نوآورانه

تکنیک‌های نوآورانه همانند چاپ یکی از ویژگی‌های هنر چاپ است. AndyWarhol در آثارش از چاپ صفحه ابریشم (فرآیندی است که جوهر از طریق صفحه‌ای مشبک یا شابلون بر روی کاغذ یا بوم منتقل می‌شود) و Roy Lichtenstein از لیتوگرافی یا چاپ با استفاده از صفحه‌ی فلزی یا سنگ برای دستیابی به سبک بصری منحصر به فرد و امضای شخصی خود استفاده می‌کردند.

کولاژ، ترکیب تصاویر نامربوط

از دیگر ویژگی‌هایی که این هنر را خاص‌تر جلوه می‌دهد، کولاژ و ترکیب خلاقانه تصاویر ظاهرا نامربوط است تا یک روایتی کاملا مدرن را خلق کنند. تکثیر و چیدمان تصویرهای متفاوت و انبوه در یک بوم و قاب به هر نحوی مشخصه‌ی خاص pop art است.

 کولاژ‌های Hamilton هنرمند انگلیسی در این جنبش معروف بوده است. با استفاده از عکس برند کالاها و نمادی از زندگی جنسیت زده‌ی آمریکایی، همچنین اشاره‌‌ای به دستاورد فضا رفتن فضانورد آمریکایی و روسی با کولاژ کره‌ی زمین به شکل وارون در سقف، این اثر را خلق کرده است.

هنر همچون یک ابزار قدرتمند در هر زمانی در هر زمینه‌ای دخیل بوده و زندگی انسان را از ابعاد مختلف اجتماعی و فرهنگی تحت تاثیر خود قرار داده است. امیدوارم این مطلب کمد برای شما مفید و کاربردی واقع شده باشد.