اگر به دنیای مد و فشن علاقهمند هستید احتمالا باید نام «اوت کوتور» را شنیده باشید. اوت کوتور که در اصل یک کلمهی فرانسوی است، در اصطلاح به دوخت بسیار سطح بالا گفته میشود. اما مفهوم اوت کوتور در چه زمانی وارد صنعت مد و فشن شده و چه لباسهایی برچسب اوت کوتور را دریافت میکنند؟
اوت کوتور چیست؟
در زبان فرانسه (Haute) به معنای «بالا و عالى رتبه» و کوتور ( با تلفظ کوتوغ) (Couture) به معنای «دوخت و دوز» است. خود واژهی اوت کوتور در ترجمهی ضمنی «دوزندگی سطح بالا» معنی میشود و در صنعت مد و فشن به مجموعهی خاصی از لباسها گفته میشود که توسط خیاطهای بسیار مجرب و زبردست دوخته شده و تمام مراحل دوخت لباس از ابتدا تا انتها توسط دست انجام گرفته باشد. لباسهای اوت کوتور از پارچههای بسیار باکیفیت، گران و خاص تهیه شده و فرآیند تولید این لباسها بسیار طولانیتر از لباسهای عادی است چرا که در تهیهی این لباسها از تکنیکهای دوخت و دوز ویژهای استفاده میشود. با توجه به هزینه و مهارت بالایی که صرف تولید لباسهای اوت کوتور میشود، این لباسها بسیار گرانقیمت هستند و معمولا توسط مشتریان عادی خریداری نمیشوند.
در صنعت مد جهان تولیدکنندهگانی که اقدام به تولید لباسهای اوت کوتور میکنند جزو معتبرترین و خاصترین خانههای مد جهان هستند و تنها تعداد بسیار محدودی از طراحان و خانههای مد در جهان وجود دارند که لباسهای اوت کوتور را تولید و آن را عرضه میکنند.
بنیانگذار اوت کوتور در جهان
با این که واژهی اوت کوتور یک واژهی فرانسوی است و اولین مجموعههای اوت کوتور در پاریس خلق شدهاند بنیانگذار اوت کوتور یک فرد انگلیسی است؛ «چارلز فردریک ورث» طراح سرشناس انگلیسى به عنوان بنیانگذار اوت کوتور در جهان شناخته شده است. ورث که سال ۱۸۵۶ از انگلستان به پاریس نقل مکان کرد به جای فروش و تولید پوشاک معمولی به تولید و فروش لباسهای سفارشی بسیار نفیس و گرانقیمت روی آورد. او اولین فروشگاه بزرگش را در سال ١٨۵٧ میلادى تاسیس کرد و اولین کسی بود که از مجسمههاى مانکن در ویترینها برای نمایش استایل لباسهای گرانبهایی که دوخته بود استفاده میکرد. او به سرعت مشتریان خاص خود را به دست آورد و مردم پاریس واژهی «اوت کوتور» را برای به لباسهای نفیس، سطح بالا و گرانقیمت ورث به کار میبردند.
از جمله معروفترین مشتریان چارلز فردریک ورث میتوان به همسر ناپلون سوم شاهزادهی فرانسه، اوجینى (Eugénie de Montijo)، شاهزادهی اتریشى پائولین فون متریریچ (Pauline von Metternich) و الیزابت ملکهی اتریش (Elisabeth of Austria) اشاره کرد.
قوانین، معیارها و استانداردهای اوت کوتور
هر خانهی طراحی مد صرفا نمیتواند برای لباسهای دستدوز و سفارشی و یا نفیسی که تولید میکند لفظ اوت کوتور را به کار ببرد، بلکه در وزارت صنایع فرانسه استانداردها و قوانین خاصی برای لباسهای اوت کوتور وضع شده است.
هر خانهی مدى که به عنوان یک خانهی مد اوت کوتور مطرح مىشود، باید جزو اتاق سندیکای اوت کوتور (Chambre syndicale de la haute couture) در پاریس باشد که توسط وزارت صنایع فرانسه تاسیس در سال ١٨۶٨ میلادى تأسیس شده است و اعضای این اتحادیه تصمیم میگیرند که کدام یک از خانههای مد را میتوانند به عنوان یک مزون اوت کوتور که نمادى از کیفیت بالا و خاص و ممتاز هستند بپذیرند. فقط افراد حقیقی و یا حقوقی که توسط اتحادیه پذیرفته شده باشند، مجاز به خلق آثار و مجموعههاى لباس اوت کوتور هستند.
معیارها و استانداردهای اوت کوتور در سال ۱۹۴۵ توسط سندیکا مقرر و در سال ۱۹۹۲ بهروزرسانی شدند. برای آن که مزونی حق آن را داشته باشد که خود را مزون کوتور بنامد و یا از عبارت اوت کوتور در تبلیغات خود یا هر مورد دیگری استفاده کند، باید این قوانین معیارها و استانداردها را رعایت کند:
- برای مشتریان خصوصی، با یک یا دو بار پرو کردن، پوشاک سفارشی طراحی کند.
- آتلیهای در پاریس داشته باشد که حداقل ۱۵ کارمند در آن به صورت تماموقت کار کنند.
- در حداقل یک آتلیه، حداقل ۲۰ کارمند فنی تماموقت داشته باشد.
- در هر فصل مد (دو بار، در ماه ژانویه و ژوییه هر سال)، مجموعهای از حداقل ۵۰ طرح جدید لباس شب و روز را برای عموم به نمایش بگذارد.
در حال حاضر ۱۸ برند به طور رسمی عضو سندیکای اوت کوتور هستند. این خانههای مد به عنوان خانههای مد اوت کوتور شناخته میشوند و میتوانند به صورت رسمی به تولید لباسهای اوت کوتور بپردازند. از جملهی این برندها میتوان به برندهاى مشهورى مانند کوکو شنل (Coco Chanel)، کریستین دیور (Christian Dior)، ژیوانشی (Givenchy)، ژان پل گوتیه (Jean Paul Gaultier) و پیر کاردن (Pierre Cardin) اشاره کرد.
خانههاى مد اوت کوتور سالانه بیش از یک میلیارد دلار فروش دارند و نزدیک به ۵٠٠٠ پرسنل و کارمند از جمله ٢٢٠٠ خیاط در این خانههای مد فعالیت میکنند. دوزندگان فعال در این خانههای مد در زمینههای به خصوصى همچون پارچه، دکمه، کفش و غیره تخصص دارند. قبل از جنگ جهانی دوم مجموعا ٣۵٠٠٠ نفر در خانههای اوت کوتور مشغول به کار بودهاند.
سندیکای اوت کور به جز اعضای اصلی، اعضای دیگری هم دارد که به اصطلاح به عنوان عضو مهمان شناخته مىشوند. این برندها عضو رسمی سندیکای اوت کوتور نیستند اما به طور کامل تمام امتیازات اعضاى اتحادیه اوت کوتور پاریس را دارند و در خارج از پاریس فعالیت میکنند. از جمله این برندها میتوان به برندهای والنتینو (Valentino)، آرمانی (Armani)، ایلی ساب (Elie Saab) و ورساچه (Versace) اشاره کرد.
بازار لباسهای اوت کوتور
در گذشته با توجه به زندگی تجملاتی و پر زرق و برق طبقهی مرفه در اروپا، لباسهای اوت کوتور مشتریان خاص خود را داشت اما پس از جنگ جهانی اول و رکود اقتصادی در نیازهای جامعه در کلیهی طبقات اجتماعی تغییراتی به وجود آمد. جامعه بیشتر به سمت لباسهای آمادهی پوشیدن گرایش پیدا کرد و لباسهای اوت کوتور بیشتر جنبهای خاص و بسیار تجملاتی پیدا کردند که تنها مشتریان بسیار خاص به سراغ آنها میرفتند.
در حال حاضر در حدود ۲۰۰۰ مشتری در جهان لباسهای اوت کوتور را در مزایدههای خاص خانههای مد اوت کوتور خریداری میکنند. امروزه بسیاری از خانههای مد و طراحان اوت کوتور جهان لباسهای اوت کوتور را برای تبلیغات به طور موقت در اختیار ستارگان معروف سینما یا سلبریتیها قرار میدهند تا در مراسمهای خاصی مانند فرش قرمز اسکار یا گلدنگلاب بر تن کنند.
هفتهی مد اوت کوتور پاریس یکی از معروفترین فستیوال های مد در جهان است. در این فستیوال بسیار مهم و معروف بهترین برندها و طراحان جهان لباسهای نفیس و گرانبهایشان را عرضه میکنند و هر چه این لباسهای اوت کوتور نفیستر و جذابتر باشند، اعتبار آن برند افزایش مییابد.
با وجود این که بازار فروش لباسهای اوت کوتور کوچک است برندها و خانههای مد معروف جهان از فعالیتهاى اوت کوتور حمایت میکنند و ارزش خاصی برای مجموعههای اوت کوتور قائل هستند زیرا باعث جذب اعتبار، افزایش فروش و همچنین بازاریابى دیگر محصولات آنها از جمله عطر، لوازم آرایشی، اکسسورى و همچنین لباسهاى آمادهی موجود در فروشگاههایشان مىشود.