تاثیر فرش ایرانی بر صنعت مد

فرش‌ها از زمان‌های دور تاکنون منبع الهام هنرمندان بوده‌اند. رنگ‌ها، طرح‌ها و بافتشان به خانه‌ها، آرزوها و رویاهایمان رنگ و گرما می‌بخشند؛ اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که می‌توانیم این نقوش زیبا را از زمین خانه جدا کنیم و به آن‌ها ارج و قرب دیگری بدهیم؟ نزدیک به بیست سال است که استفاده از نقوش فرش ایرانی در صنعت مد جهانی مورد توجه قرار گرفته و داستان هم اتفاقا از یک برند ایرانی آغاز شد تا بعدها توجه برترین برندهای مد و پوشاک را به خود جلب کند. این نوع پوشاک که امروزه در زمرۀ سبک بوهو دسته‌بندی می‌شوند، عموما رنگ‌های گرمی دارند و حس شور و تکاپو را تداعی می‌کنند. گفتنی‌ست که در طول دو دهه گذشته تاکنون، چهار برند مهم جهانی به این سبک جدید و خاص پرداخته‌اند؛ اما بیایید نگاهی به کالکشن‌هایی بیاندازیم که نقوش سنتی ایرانی را بازتاب داده‌اند:

همه‌چیز از یک گالری فرش آغاز شد!

در سال ۲۰۰۳، مدیر یک گالری فرش ایرانی به این ایده رسید که طرح‌های خاص فرش ایرانی را روی لباس‌ها هم اجرا کند. آن‌ها این ایده را برای افتتاحیۀ یک مرکز خرید پیاده‌سازی کردند تا شجاعتشان در انجام این کار روی تاریخ مد تاثیر بگذارد!

هرمس و کالکشن تبریز (۲۰۱۳)

طراحان برند بین‌المللی هرمس (Hermès) که همواره علاقۀ خاصی به نقوش فرش‌های تبریز داشتند، سال ۲۰۱۳ در هفتۀ مد نیویورک از کالکشنی به نام «تبریز» رونمایی کردند که در آن از نقوش تاریخی فرش‌های تبریز استفاده شده بود. دست‌سازه‌های کریستوفر لِمِتره (Christopher Lemaitre) از آن دسته پوشاکی است که در قالب پوشاک آقایان با استایل اورسایز در این کالکشن لوکس به بازار معرفی شد.

جالب این‌جا است که برند هرمس قبلا هم به سراغ طرح‌های سنتی ایرانی رفته بوده و در حقیقت کاترین باسک، از طراحان سابق هرمس سابقا نوعی روسری ابریشمی طراحی کرد که به آن نام «قلمدان» داده بودند.

ژیوانشی و کالکشن مردانه پاییز و زمستان سال (۲۰۱۵)

در سال ۲۰۱۵، ریکاردو تیشی Givenchy که یکی از طراحان ایتالیایی معروف در جهان به‌حساب می‌آید، از کالکشن مردانه عظیمش پرده‌برداری کرد. این کالکشن ویژگی‌های منحصر به فرد زیادی داشت که از میان آن‌ها می‌توان به ترکیب رنگ‌های تیره و گرم (که در انواع خاصی از فرش‌های ایرانی به‌کار می‌رود) اشاره کرد. او طرح‌های فرش ایرانی را مورد بررسی‌های گسترده قرار داد تا در نهایت بتواند اجزای این نقوش را به خوبی درک کند. احاطۀ نسبی ژیوانشی به این موارد باعث شد تا وی هر بار به شیوه‌ای تازه به این نقش و نگارهای زیبا بازگردد و از آن‌ها الهام بگیر و یک‌بار از رنگشان، یک‌بار از ترکیبشان و بار دیگر از زوایای مختلف به کار رفته در آن‌ها برای طراحی کالکشن‌هایش استفاده کند. به کارگیری رنگ‌های قوی و زیبایی فوق‌العاده توسط ریکاردو تیشی در طراحی لباس، کالکشن‌های او را به شکلی خاص متمایز می‌سازد.

توری برچ و کالکشن پاییز و زمستان (۲۰۱۵)

توری برچ (Tory Burch) نیز یکی از طراحان مهم و مشهور امروزی است که برند شخصی خود را اداره می‌کند و هم‌اکنون نزدیک به سه هزار شعبه در سراسر جهان دارد. این دیزاینر آمریکایی در سال ۲۰۱۵ برای تهیه مجموعه لباس‌های پاییز و زمستانه‌اش، از انواع ملیله‌کاری‌ها و سوزن‌دوزی‌های ایرانی به عنوان نقطۀ کانونی طرح‌هایش استفاده کرد تا به این کالکشن ویژگی‌های منحصر به فردی را هدیه کند.

ذکر این نکته ضروری است که استفادۀ برچ از همین نقوش خاص و تاریخی ایرانی، برای مجموعۀ او شهرت بی‌نظیری را به همراه آورد.

کالکشن کروز برند مشهور گوچی (۲۰۱۶)

در سال ۲۰۱۶، فرصتی پیش آمد تا یکی از برترین برندهای جهان، مدل‌های خود را در سکویی پر از فرش‌های ایرانی آنتیک و گران‌قیمت، با لباس‌هایی به همان شکل و طرح، به روی صحنه بفرستد. «الساندرو میشله» صحنه را به شیوۀ یکی از فیلم‌های وس اندرسن طراحی کرده بود تا شرایط تا حدی متناقض به نظر برسد؛ با وجود چنین ریسکی، در نهایت همه‌چیز عالی پیش رفت تا گوچی به یکی از معدود پیشگامان استفاده از نقش و نگارهای فرش ایرانی در صنعت مد تبدیل شود.

نکتۀ جالب دیگری که درمورد این کالکشن وجود داشت، این بود که عموما برندها علاقه دارند تا از اِلِمان‌های مدرن برای دیزاین و طراحی لباس‌ها و دکوراسیون استفاده کنند؛ حال آن که در این مورد خاص، گوچی فرش‌هایی با قدمت بالا را در دیزاین دکوراسیون این کالکشن به کار برد که بر زیبایی مراسم بیافزاید.

وجه اشتراک نقوش فرش ایرانی و سبک بوهو!

کمی عجیب به نظر می‌رسد اما پوشاکی که با نقش و نگارهای فرش ایرانی طراحی می‌شوند، شباهت زیادی به لباس‌های سبک بوهو دارند. در این سبک که به بوهمین نیز معروف است، رنگ‌های عموما شاد و قوی هستند، تن‌پوش‌ها آزادند و پارچه‌ها به نظر می‌آیند. رنگ‌ها هم یکی دیگر از نقاط مشترک میان این دو طراحی به شمار می‌روند. تنالیتۀ رنگ‌های قرمز، کرم و زرد در این سبک‌ها رایج است و در هر دو، انواع سنگ‌دوزی کاملا پذیرفته و متداول به حساب می‌آید.

هنر ایرانی، سرشار از زیبایی و رنگ و روح است. به همین خاطر، هر طرحی هم که از آن وام می‌گیرد، گویی که به سرچشمۀ غنا و مفهوم آن وصل می‌شود. ما در این مطلب، سعی کردیم تا اهمیتی را یادآور شویم که بزرگترین برندهای پوشاک جهان پیش از ایرانی‌های فعال در صنعت پوشاک به آن پی برده‌اند. امیدواریم در کشورمان نیز بیش از پیش به این عناصر مهم ملی توجه شود.

سال پیش نیز تصاویری از طرح‌های علی حسینی، طراح گرافیک ایرانی منتشر شده بود که ماشین‌های پورشه سه بعدی را با فرش ایرانی کاور کرده و جلوه‌ای زیبا به آن‌ها بخشیده بود. چندی پیش اکانت اینستاگرامی پورشه این تصاویر را به اشتراک گذاشته است.

واقعیت اینجاست که فرش‌های ایرانی و طرح‌های اسلیمی آن‌ها، منبع الهام بزرگی برای طراحی آیتم‌های مختلف از جمله لباس و کیف و کفش بوده و برندهایی همچون هرمس و گوچی بسیار از این طرح‌ها بهره می‌برند.

قطعا شنیده اید که آوازه فرش ایرانی در سراسر دنیا پیچیده است و یکی از اقلام لوکس و گران قیمت میباشد. تاثیر فرش ایرانی در دنیای هنر بی تاثیر نبوده است از معماری گرفته تا صنعت مد و فشن همگی تحت تاثیر هنر فرش ایرانی قرار گرفته اند. در همین راستا در ادامه مطلب برخی از برندهای معروف دنیا که از فرش ایرانی در کالکشن های خود استفاده کرده اند معرفی میکنیم.

کالکشن مردانه ژیوانشی (پاییز / زمستان ۲۰۱۵)

در سال 2015 تیشی طراح ایتالیایی کالکشن مردانه خود را زیر نظر برند ژیوانشی ارائه کرد. در این کالکشن از طرح ها و رنگ های فرش ایرانی استفاده شده بود.

کالکشن تبریز برند هرمس (۲۰۱۳)

در سال 2013 طراحان برند هرمس کالکشنی با نام “تبریز” که از نقوش فرش تبریز استفاده شده بود در هفته مد نیویورک رونمایی کردند. این کالکشن به طور کلی که شامل لباس های لوکس اورسایز آقایان بود ارائه شد. در سالهای گذشته هرمس از نقوش سنتی ایرانی برای کالکشن روسری های ابریشمی خود با نام “قلمدان” نیز استفاده کرده بود.

کالکشن برند coppens سال 2012

در سال 2012 برند coppens کالکشنی ارائه داد که حتی ریز ترین جزئیات مانند نخ های ریش شده فرش نیز به چشم میخورد این عمل به این دلیل انجام شد که طرح ها در بیشترین سطح شباهت به فرش ایرانی قرار بگیرد.

کالکشن کروز برند گوچی (۲۰۱۶)

کالکشن کروز 2016 شامل طراحی های سنتی از فرش ایرانی بود. همچنین گوچی شوی خود را بر روی صحنه ای پر از فرش های گران قیمت ایرانی برگزار کرد. آنها بجای المان های مدرن و جدید ترجیح دادند از دکور سنتی و خاص استفاده کنند که این مسئله تبدیل به یک اتفاق مثبت و قابل تحسین برای برند گوچی شد.

این روزها شاهد الهام بخشی نقش فرش و گبه ایرانی در صنعت مد لباس در دنیا هستیم.

در حالی که نمادهای ایرانی همواره الهام بخش رشته های مختلف هنری در جهان بوده، از معماری گرفته تا نقاشی و صنایع دستی این روزها شاهد الهام بخشی آنها در صنعت مد نیز هستیم. اما آیا در این زمینه ایرانیان باید صاحب کار و خلاقیت و عرضه باشند یا دیگران؟

اکنون در میان ایرانیان و بویژه بانوان ایرانی بسیاری هستند که ظرفیت های بالقوه و حتی بالفعلی را در این زمینه ایجاد کرده اند و برخی در زمره کارآفرینان محسوب می شوند.

انتظار می رود دست اندرکاران بخش خصوصی و دولتی در این زمینه اقدام کنند تا فواید بهره مندی از هنر ایرانی در عرصه ملی و بین المللی به هنرمندان و صنعتگران ایرانی بازگردد و موجب رونق اقتصادی و معرفی هویت ایرانی در جهان شود.