پارچه پوپلین

شاید قبلا اسم پارچه پوپلین به گوشتان خورده باشد شاید هم نه؛ ولی بعید است تا حالا آن را ندیده باشید. پوپلین‌ها شبیه پارچه نخی هستند با این تفاوت که سطحشان کاملا نرم و صاف است. اگر دوست دارید بیشتر درباره پوپلین بدانید، در این مطلب درباره این پارچه، ویژگی‌هایش، تاریخچه و کاربردهای آن برایتان گفته‌ایم.

پوپلین پارچه نیست، نوعی بافت است

قبل از شروع، خوب است بدانید که پوپلین نام پارچه نیست، بلکه نام نوعی بافت است. بااین‌حال پارچه‌ای را هم که با این الگو می‌بافند پارچه پوپلین می‌نامند. این بافت کاملا ساده است و از الگوی یکی زیر یکی رو پیروی می‌کند؛ بنابراین الگوی بافت آن مانند بافت ساتن و توری پیچیده نیست. در بافت پوپلین، تارها بسیار ظریف و پودها کمی ضخیم‌تر هستند و محکم به هم بافته شده‌اند.

تاریخچه پارچه پوپلین

قدمت پارچه پوپلین به قرن پانزدهم برمی‌گردد. واژه پوپلین از واژه فرانسوی papelaine گرفته شده است که پارچه‌ای تمام ابریشمی بود. جالب اینجاست که این واژه خودش از واژه ایتالیایی پاپالینو به‌معنای سرباز یا محافظ پاپ مشتق شده است.

البته پوپلین به شهر پاپی ایالت اوینیون فرانسه هم اشاره دارد که در دهه ۱۳۰۰ مقر پاپ بود و کاخی بزرگ به نام کاخ پاپ (Le Palais Des Papes) در آنجا وجود داشت.

در آن زمان پوپلین را با استفاده از ابریشم به‌عنوان تار و پشم به‌عنوان پود تهیه می‌کردند و در دوخت لباس‌های زمستانی به کار می‌بردند. بااینکه تار این پارچه ابریشمی بود، مجلل به شمار نمی‌رفت. اگر داستان زنان کوچک از لوییزا می آلکوت را خوانده باشید، باید یادتان باشد که خواهران مارچ چقدر معذب بودند از اینکه در یک مهمانی لباسی از پوپلین پوشیده بودند و نه از ابریشم خالص.

کاربردهای پوپلین در گذشته

پوپلین از همان ابتدا کاربردهای زیادی داشت. ازآنجاکه هم بادوام بود و هم ظرافت زیادی داشت، انتخاب خوبی برای لباس‌های زنانه بود. بااین‌حال در قرن نوزدهم به گزینه‌ای عالی برای تهیه اثاثه و دکوراسیون داخلی تبدیل شد. در جنگ جهانی دوم هم پرسنل نظامی بریتانیا و ایالات متحده لباس‌هایی از پوپلین به تن داشتند؛ زیرا سربازان را خنک نگه می‌داشت و به‌اندازه کافی هم محکم بود که در شرایط سخت محیطی در جنگ دوام بیاورد.

این روزها تعریف پوپلین با گذشته متفاوت است. در گذشته پوپلین به ماده‌ای اشاره داشت که این پارچه از آن تهیه می‌شد که ابریشم و پشم بود؛ اما امروزه پوپلین نامی برای نوعی بافت پارچه است. در آن زمان به پوپلینی که از پشم و ابریشم تهیه شده بود، تابینت (Tabinet) هم می‌گفتند. از سوی دیگر، الیاف این پارچه هم تغییر کرده‌اند. امروزه به‌ندرت پارچه پوپلینی پیدا می‌کنید که در آن از الیاف پشمی استفاده کرده باشند. پشم باعث می‌شد پوپلین سنگین و گرم باشد و بتوان از آن در هوای سرد زمستان لباس دوخت؛ درحالی‌که پوپلین امروزی پارچه‌ای سبک‌وزن است که ما را در آب‌وهوای گرم، خنک و راحت نگه می‌دارد.

ویژگی‌های اصلی پارچه پوپلین

برخی از ویژگی‌های اصلی پارچه پوپلین عبارت‌اند از:

۱. صاف و یک‌دست است

بافت ساده و فشرده پوپلین باعث می‌شود وقتی آن را لمس می‌کنید یک‌دست به نظر برسد؛ برخلاف سایر پارچه‌های بافت‌شده که ممکن است برآمدگی یا برجستگی داشته باشند یا شیارهای بین نخ‌ها را حس کنید.

۲. سبک است

پوپلین نازک و سبک است و به همین دلیل گزینه‌ای عالی برای پیراهن تابستانی است؛ بااین‌حال کمی شفاف است و اغلب نیاز به آستر دارد.

۳. محکم و بادوام است

این پارچه محکم و بادوام است و می‌توانید راحت آن را در ماشین لباسشویی بشویید. از سوی دیگر دربرابر چروک و ساییدگی مقاوم است و می‌تواند تا مدت‌ها فرم خود را حفظ کند. به همین دلیل نه‌تنها برای لباس که برای رومیزی و لحاف هم مناسب است.

ازآنجاکه نیاز نیست مداوم آن را اتو کنید، اگر جزو افراد پرمشغله هستید، این پارچه برایتان ایدئال خواهد بود.

۴. مقرون‌به‌صرفه است

پوپلین خیلی راحت تهیه می‌شود و به همین دلیل گران‌قیمت نیست. البته بسته به موادی که در آن به کار رفته است ممکن است قیمت‌های مختلفی از آن را پیدا کنید. معمولا پوپلین ابریشمی گران‌ترین و پوپلین پلی‌استر ارزان‌ترین نوع پوپلین است؛ پوپلین پنبه‌ای هم قیمتی مابین این دو دارد.

۵. به‌راحتی رنگ و طرح می‌پذیرد

پوپلین رنگ را به‌راحتی به خود می‌گیرد و به همین دلیل رنگ‌های زیبایی از آن در بازار موجود است. علاوه بر آن، طرح‌ها هم روی آن به‌خوبی چاپ می‌شوند. از طرح‌های خال‌خالی تا چهارخانه و گل‌دار می‌توانید پوپلین‌های زیبایی پیدا کنید.

۶. تمیزکردنش راحت است

تمیزکردن این پارچه راحت است و به‌سادگی بو نمی‌گیرد. به همین دلیل برای لباس‌هایی مانند لباس کار که به شستشوی منظم نیاز دارند ایدئال است.

۷. پارچه‌ای همه‌کاره است

این پارچه همه‌کاره است و بنابراین می‌توانید هم در لباس‌های رسمی و هم در لباس‌های غیررسمی از آن استفاده کنید. ظاهر آن گران‌قیمت به نظر می‌رسد ولی نسبتا ارزان و مقرون‌به‌صرفه است.

۸. قابلیت تنفس دارد

این پارچه خنک و جاذب رطوبت است، قابلیت تنفس دارد و به‌سرعت خشک می‌شود؛ به همین دلیل برای آب‌وهوای گرم مناسب است.

مواد اولیه مورداستفاده در پارچه پوپلین

پوپلین‌های امروزی را از طیف گسترده‌ای از مواد اولیه تهیه می‌کنند. هر نوع نخ حسی متمایز به این بافت می‌دهد. اصلی‌ترین ماده‌ای که در پارچه پوپلین به کار می‌رود پنبه است که می‌تواند به‌تنهایی یا در ترکیب با مواد دیگر در این پارچه به کار رود.

از انواع دیگر پوپلین می‌توان به پوپلین‌های تهیه‌شده از مخلوط پنبه با ابریشم، پنبه با پلی‌استر، پنبه با لایکرا یا اسپندکس اشاره کرد که همگی بر پایه پنبه هستند. پوپلین‌هایی که پایه آنها پلی‌استر است، یا ۱۰۰درصد از پلی‌استر هستند یا مقادیری از الیاف دیگر را دارند. پوپلین ابریشمی هم پوپلینی است که پایه آن ابریشم است و می‌تواند ۱۰۰درصد ابریشم یا ترکیبی از ابریشم و ریون باشد.

انواع پوپلین و ویژگی‌های هرکدام از آنها

حالا بیایید ویژگی‌های انواع پوپلین را با هم ببینیم.

پوپلین ۱۰۰درصد پنبه؛ کاملا طبیعی و ضدحساسیت

برای تهیه این پوپلین فقط از نخ پنبه‌ای استفاده می‌کنند. همان بافت ساده را دارد و ضخامت تار و پود در آن معمولا یکسان است تا خطوط برجسته در آن به جا نماند. بااین‌حال، در برخی از انواع آن تار ظریف‌تر از پود است.

پارچه پوپلین ۱۰۰٪ پنبه، بافتی قوی و بادوام دارد و چون از الیاف طبیعی درست شده است، ضدحساسیت است. بنابراین برای افرادی که پوستی حساس دارند، مخصوصا کودکان، ایدئال است. این پارچه برای محیط‌زیست ضرر ندارد و زیست‌تخریب‌پذیر هم هست. به همین دلیل برای افرادی که دغدغه کاهش ردپای کربن دارند عالی خواهد بود. از مزایای دیگر آن این است که الکتریسیته ساکن ندارد و جرقه‌های ریزی که از لباس‌های دارای الکتریسیته ساکن ایجاد می‌شود در آن نمی‌بینید. با این پوپلین می‌توانید یونیفرم، پیراهن، لباس و شلوار تابستانی بدوزید. همچنین چون بافتی کاملا قوی دارد و حسی نرم و آهاردار به شما می‌دهد، برای پیراهن‌های رسمی ایدئال است.

پوپلین‌های ۱۰۰٪ پنبه‌ای درجه‌بندی‌های مختلفی از نظر کیفیت دارند. برخی از آنها با بهترین نخ‌های پنبه‌ای تهیه می‌شوند.

ازآنجاکه پوپلین پنبه‌ای رطوبت را تبخیر می‌کند و به بدن نمی‌چسبد، با پوشیدن آن احساس راحتی و خشکی می‌کنید. هر دو ویژگی باعث می‌شود لباسی لذت‌بخش داشته باشید و به همین دلیل این پارچه به‌شدت برای تهیه یونیفرم مناسب است.

پوپلین پلی‌استر؛ ظاهر لوکس، قیمت ارزان

پوپلین پلی‌استر را از ۱۰۰درصد پلی‌استر یا ترکیب آن با پنبه تهیه می‌کنند. نسبت به پوپلین ۱۰۰٪ پنبه‌ای حس صاف‌تر و ابریشمی‌تری دارد و بافت آن شیک‌تر است. این پارچه تمام ویژگی‌های پلی‌استر را دارد؛ برای مثال، سبک است، دربرابر چین و چروک مقاوم است و آب نمی‌رود.

پوپلین ۱۰۰٪ پلی‌استر ریزش زیبایی دارد و برای لباس‌هایی مناسب است که کلوش و روان هستند. پوپلین پلی‌استر مخلوط با پنبه برای لباس‌هایی مانند یونیفرم، مخصوصا لباس‌های پرستاران و پرسنل بیمارستان مناسب است؛ زیرا این لباس‌ها را باید مداوم شست و این پارچه برای این کار مقاومت کافی دارد.

جالب اینجاست که این پارچه ظاهری گران‌قیمت دارد؛ اما از پوپلین پنبه و ابریشم ارزان‌تر است.

پوپلین ابریشمی؛ صاف و مجلل

در گذشته پوپلین ابریشم را با پشم ترکیب می‌کردند. این پارچه از یک سو به‌دلیل داشتن الیاف پشمی محکم، گرم و سنگین بودند و از سوی دیگر به‌دلیل وجود الیاف ابریشمی در آن براق و صاف بودند. امروزه به‌ندرت این ترکیب را در پوپلین می‌بینیم، ولی پوپلین ابریشمی خالص یا ترکیب‌شده با پنبه موجود است.

پوپلین ریون؛ سبک و روان

ریون همان ابریشم مصنوعی است. این ماده از سلولز موجود در چوب یا بامبو استخراج می‌شود و درواقع منشأ گیاهی دارد؛ اما چون زمخت و خشن است و نمی‌توان از آن در پارچه استفاده کرد، آن را درهنگام پردازش سلولز با نفت مخلوط می‌کنند. به همین دلیل ریون الیافی هیبریدی به شمار می‌رود؛ یعنی هم طبیعی است و هم مصنوعی ساخت دست بشر. ریون را ویسکوز هم می‌نامند.

برای تهیه پوپلین ریون الیاف ریون را با الگوی پوپلین می‌بافند. این پارچه ساده، سبک و روان است و برای لباس‌های تابستانی مناسب خواهد بود. با اینکه نرم و لطیف است، دوام بسیار زیادی دارد و بنابراین برای تهیه لباس‌هایی که روزمره می‌پوشید عالی است. این پارچه برخلاف سایر پوپلین‌ها مات است و نیاز به آستر ندارد.

تفاوت پارچه پوپلین با سایر پارچه‌های مشابه

پوپلین را گاهی با پارچه‌هایی مانند ماهوت یا توییل اشتباه می‌گیرند. بیایید تفاوتشان را ببینیم:

تفاوت پوپلین با پارچه ماهوت

پارچه پوپلین شباهت‌هایی با پارچه ماهوت دارد؛ برای مثال، بافت هردو یکسان است، هردو را می‌توان از پنبه خالص یا پنبه مخلوط با مواد دیگر تهیه کرد و هردو ظاهری صاف و براق دارند. بااین‌حال به چند دلیل با هم متفاوت‌اند. برای مثال:

• پارچه ماهوت بافتی محکم‌تر از پوپلین دارد؛
• نخ‌های تار و پود ماهوت نسبت‌به پوپلین ضخیم‌ترند؛
• اندازه و ضخامت تارها و پودها در ماهوت همیشه یکسان است ولی در پوپلین می‌تواند متفاوت باشد؛
• سنگین‌تر از پوپلین است و برای هوای سرد مناسب است؛
• برخلاف پوپلین، ماهوت مستعد چروک‌شدن است.

تفاوت پوپلین با توییل

توییل همان بافت جناغی است. درواقع هم پوپلین و هم توییل نام‌هایی هستند که برای توصیف بافت پارچه به کار می‌روند. در توییل، راه‌راه‌های برجسته‌ای می‌بینید که به‌شکل مورب قرار گرفته‌اند. هر تار در زیر و روی دو پود بافته می‌شود. بافت آن به‌صورت پلکانی است و به همین دلیل هر رج دارای نخ‌های زیر و رو در موقعیت‌های مختلف است که الگوی مورب شبیه به سبک هرینگبون یا استخوان شاه‌ماهی ایجاد می‌کند.

این پارچه محکم و بادوام است و برای لباس‌های سنگین مانند جین مناسب است. تقریبا دربرابر آب مقاوم است و اگر کثیف شود، لک به‌راحتی روی آن نمی‌ماند. تفاوت‌های آن با پوپلین عبارت‌اند از:

• الگوی بافت توییل کج‌راه و برجسته است درحالی‌که پوپلین ساده و مستقیم است؛
• در پوپلین یک تار زیر و روی یک پود بافته می‌شود ولی در توییل یک تار زیر و روی دو پود بافته می‌شود؛
• پوپلین سبک است و توییل سنگین؛
• پوپلین شفاف است و توییل مات؛
• بافت توییل محکم‌تر از پوپلین است؛
• توییل مانند پوپلین افت ندارد و به بدن می‌چسبد؛
• توییل قابلیت تنفس ندارد و اگر خیس شود رطوبت را جذب نمی‌کند.

نکته مهم: یادتان باشد بافت کج‌راه با طرح کج‌راه چاپی متفاوت است. برای نمونه پارچه زیر پوپلین است نه توییل؛ زیرا بافت آن ساده است و خطوط موربی که می‌بینید طرحی است که روی آن چاپ شده است:

کاربردهای پارچه پوپلین در لباس و دکوراسیون

این پارچه کاربردهای زیادی دارد که از آن جمله می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد:

۱. پیراهن مردانه؛ هم مجلسی هم روزمره

پوپلین از رایج‌ترین پارچه‌ها برای دوخت پیراهن مردانه مجلسی رسمی یا پیراهن‌های راحتی روزانه است. پیراهن‌های پوپلین ابریشمی برای آب‌وهوای خنک و پوپلین پنبه‌ای برای آب‌وهوای گرم مناسب‌اند.

۲. تاپ یا شلوار؛ برای آب‌وهوای تابستان

پوپلین پارچه‌ای سبک است و به همین دلیل اگر دوست دارید لباسی بپوشید که سنگین نباشد و هوا در آن جریان یابد، از این پارچه تاپ یا شلوار بدوزید. تاپ‌ها و شلوارهای پوپلین برای تابستان عالی هستند.

۳. پیراهن زنانه؛ برای روزهای گرم

پارچه پوپلین هم سبک‌وزن است و هم افت دارد. بنابراین می‌توانید در تابستان از آن پیراهن گشاد یا کلوش بدوزید و از روان‌بودن آن لذت ببرید.

۴. لباس خواب؛ برای داشتن خواب راحت شبانه

ازآنجاکه پوپلین سطحی کاملا نرم و صاف دارد، برای لباس‌های راحتی مانند لباس‌خواب مناسب است. این پارچه قابل‌تنفس است و رطوبت را جذب می‌کند. بنابراین به پوستتان نمی‌چسبد و خواب راحت شبانه را برایتان به ارمغان می‌آورد.

۵. یونیفرم؛ برای محل کار، بیمارستان و مدارس

لباس‌های یونیفرم هم برای مدرسه و هم برای محل کار، باید همیشه تمیز بمانند و از طرفی چروک هم نشوند. پارچه پوپلین بادوام و ماندگار است و به‌راحتی چروک نمی‌شود. بنابراین برای استفاده هرروزه به‌عنوان یونیفرم مناسب خواهد بود.

۶. دکوراسیون داخلی؛ روکش مبلمان و رومیزی

پارچه پوپلین بادوام و جاذب رطوبت است و احساس نرمی روی پوست ایجاد می‌کند. به همین دلیل برای روتختی بسیار مناسب است. از سوی دیگر، بافتی محکم و فشرده دارد و سال‌های زیادی رنگ‌ورویش را حفظ می‌کند؛ بنابراین برای روکش مبلمان هم می‌توانید از آن استفاده کنید. همچنین ازآنجاکه تمیزکردن آن راحت است و به‌سادگی بو نمی‌گیرد، می‌توانید از آن سفره یا رومیزی تهیه کنید.

معایب و محدودیت پارچه پوپلین

پوپلین با همه مزایایش، معایبی هم دارد که البته زیاد مهم نیستند و می‌توان برای هریک راه‌حلی پیدا کرد.

چروک‌کردنش سخت است

همان‌طور که گفتیم پوپلین دربرابر چروک مقاوم است و این یک مزیت به حساب می‌آید. بااین‌حال وقتی پای لباس‌هایی به میان می‌آید که چروک‌های تزئینی دارند یا باید آنها را چین‌کش کنید، کارتان دشوار خواهد شد. به همین دلیل این پارچه بیشتر برای رافل‌ها و حلزونی‌ها در لباس مناسب است نه برای چین‌کش‌کردن یا چروک‌دادن.

برای لباس‌های ساختارمند کارایی ندارد

یکی دیگر از معایب و شاید بهتر باشد بگوییم محدودیت‌های پوپلین این است که چون پارچه‌ای شفاف و سبک است، برای لباس‌های محکم و ساختارمند مناسب نیست.

مناسب دوخت لباس‌های گرم نیست

پوپلین‌های امروزی برخلاف گذشته برای لباس‌های زمستانی مناسب نیستند؛ بنابراین اگر می‌خواهید لباس گرم بدوزید، پوپلین انتخاب اشتباهی است.

ممکن است نسبت‌به گرما حساس باشد

برخی از پوپلین‌ها ممکن است به گرما حساس باشند و این بستگی به الیافی دارد که از آن تهیه شده‌اند. برای مثال، اگر پوپلین ۱۰۰درصد پنبه‌ای را با آب داغ بشویید، خیلی راحت جمع می‌شود. پوپلین‌های پلی‌استر با اتوی داغ سریع می‌سوزند. اینها درواقع عیب به حساب نمی‌آیند؛ کافی است بررسی کنید چه نخی در آن به کار رفته تا هنگام شستشو و اتوکردن آن مراقب باشید.

خاصیت کشسانی کمی دارد

پوپلین معمولا کش نمی‌آید و این طبیعی است؛ زیرا پارچه‌ای بافته‌شده است. بافت باعث می‌شود پارچه سفت و محکم باشد و خاصیت کشسانی نداشته باشد. به همین دلیل پوپلین برای لباس‌هایی مانند لباس شنا که باید کشی باشند مناسب نیست. درست است که پوپلینی که در آن از اسپندکس یا لایکرا استفاده شده کمی کش می‌آید، اما این کشش برای لباس‌های چسبان کافی نیست و پوشیدن آن را سخت می‌کند.

نکاتی درباره دوخت انواع پارچه پوپلین

خیاط‌ها معمولا عاشق کارکردن با پوپلین هستند؛ زیرا به‌جز کمی لغزندگی در پوپلین‌های ابریشم و پلی‌استر، به‌طورکلی دوخت آن آسان است. هنگام دوخت پارچه پوپلین به نکات زیر توجه کنید:

نکته اول: محتوای الیاف پوپلین شیوه دوخت آن را تعیین می‌کند. برای مثال، اگر در آن ابریشم یا پلی استر به کار رفته است، مسلما کمی لغزنده است و دوخت آن سخت‌تر از پوپلین ۱۰۰درصد پنبه خواهد بود. مخصوصا اینکه نمی‌توانید آن را با سنجاق محکم کنید؛ چون سوراخ‌های درشتی در پوپلین ابریشمی یا پلی استر ایجاد می‌کنند که به‌راحتی از بین نمی‌رود. بنابراین باید هنگام دوخت آن کمی دردسر خواهید داشت.

نکته دوم: برای دوخت پوپلین ابریشمی یا پلی‌استر از سوزن‌های سایز کوچک‌تر و نخ پلی‌استر استفاده کنید. معمولا سوزن شماره ۹ یا ۱۰ برای آن مناسب‌ترند. برای پوپلین پنبه‌ای سوزن شماره ۱۲ هم ایدئال است.

نکته سوم: به‌طورکلی تاکردن، دوخت و سجاف‌دادن به پوپلین کمی راحت‌تر از پارچه‌های دیگر است؛ زیرا راحت اتو می‌شود. به همین دلیل سجاف لباس‌های پوپلین خیلی شیک درمی‌آید.

سخن پایانی

پارچه پوپلین یکی از پارچه‌های خنک و سبک با قابلیت تنفس برای روزهای گرم و تابستانی است. انواع مختلفی از آن وجود دارد که هریک بسته به الیافی که دارند نام‌گذاری شده‌اند. بافت محکم و ساده این پارچه باعث می‌شود لباس‌هایی که با آن می‌دوزند بادوام و مناسب برای پوشیدن روزانه باشند. سطحی صاف و ظاهری لوکس دارد؛ ولی نسبتا ارزان است. به همین دلیل برای افرادی مناسب است که دنبال پارچه‌ای مقرون‌به‌صرفه و درعین‌حال شیک و زیبا هستند.

آیا قبلا این پارچه را می‌شناختید یا با آن لباسی دوخته‌اید؟ لطفا درباره ویژگی‌های آن در دیدگاه‌ها برایمان صحبت کنید.