چه رنگی بپوشیم؟

گاهی اوقات درِ کمد لباسمان را باز می کنیم و به لباس هایمان زل می زنیم اما نمی توانیم انتخاب کنیم که ترکیب رنگی کدام یک از لباس هایمان با هم همخوانی بیشتری دارد. در دنیای رنگ قوانین و اصطلاحاتی وجود دارد که شاید دانستن آن بتواند ما را در انتخابی درست یاری نماید. در این مقاله کمی با این دنیای رنگی آشنا می شویم.

رنگ‌های اصلی و ثانویه:

رنگ‌هایی را که ‌نمی‌توان از آمیزۀ سایر رنگ‌ها به‌دست آورد را «رنگ‌های آغازین» یا « تجزیه نا‌پذیر » گویند مانند آبی، زرد و قرمز و از آمیختن دو‌ رنگ آغازین، رنگ‌های دومین یا ثانویه حاصل می‌شود مانند نارنجی، بفش و سبز.

رنگ‌های ثالث (رنگ‌های میانه):

از ترکیب یک رنگ اصلی و یک رنگ ثانویه و یا دو رنگ ثانویه رنگ‌های میانه به وجود می‌آیند.

تنالیته:

تأثیر کلی رنگ در یک اثر هنری را تنالیته می گویند. به طور مثال زمانی که رنگ سبز و تنوع‌ها(واریاسون‌ها) ی آن بر یک تابلو حاکم باشند، گفته می‌شود که آن تابلو تنالیته سبز دارد.

رنگ‌های گرم و سرد:

رنگ های گرم همان طور که از نامشان پیداست تداعی‌گر گرما، حرارت و آتش و نور خورشید می باشند، مانند قرمز، نارنجی، زرد و ترکیبات آن‌ها و در مقابل رنگ های سرد احساس سرما و خنکی نظیر آب، یخ و سایه را انتقال می‌دهند مانند آبی روشن، سبز پاستلی و نعنایی و …

رنگ‌های مکمل:

نقطه مقابل هر‌ رنگ در دایره رنگی است که از ترکیب آن‌ها سیاه یا خاکستری تیره به وجود می آید. اما از ترکیب نور‌های مکمل نور سفید ایجاد می‌شود.

رنگ‌های خنثی:

برای تضعیف و یا تشدید سایر رنگ‌ها به کار می روند و به تنهایی، توجه بیننده را به فضای مورد نظر به حداقل می رسانند. در حالی که همین رنگ‌ها اگر به عنوان یک زمینه جهت رنگ‌های درخشان مورد مصرف قرار گیرند، آن‌ها را درخشان‌تر نمایان می‌سازند.

رنگ‌های کروماتیک:

سفید و سیاه و ترکیبات آن دو یعنی انواع خاکستری‌ها را کروماتیک گویند.

رنگ‌های مونوکرومیک (تک‌رنگ):

ردیفِ رنگ با سفید‌ شده یا سیاه شده و خاکستری شدۀ همان رنگ را مونوکروم می گویند.

کنتراست (تضاد) های رنگی:

اختلاف میانِ دو چیز قابل ‌مقایسه را کنتراست گویند. وقتی اختلاف به حد اعلای خود برسد، کنتراست شدید‌تر می‌شود. هفت‌گونه کنتراست رنگی بیان شده ‌است: کنتراست رنگ‌های اصلی، کنتراست تاریکی و روشنایی، کنتراست سردی و گرمی، کنتراست رنگ‌های مکمل، کنتراست هم‌زمان، کنتراست اشباع، کنتراست وسعت سطوح.

تأثیر فضایی رنگ:

تمامی رنگ‌ها در زمینه‌های مختلف تأثیر متفاوتی دارند برای مثال:

رنگ بر زمینه سفید: تیره‌تر و خاموش‌تر به نظر می‌آید.
رنگ بر زمینه سیاه: درخشان‌تر و روشن‌تر ظاهر می‌شود.
رنگ بر زمینه خاکستری میانی: حد واسط هستند.
رنگ بر زمینه مکمل رنگی: نهایت جلوه و ارزش رنگی را پیدا می‌کنند.

دسته‌بندی رنگ‌ها براساس گروه‌های سنی و جنسیت افراد

رنگ‌های مناسب لباس نوزاد

رنگ‌هایی که با ترکیب مضاعف از رنگ سفید به دست می‌آید و مناسب این گروه سنی است و از رنگ‌های آبی‌سفید، سبز‌سفید، زرد‌سفید، صورتی و گلبهی و سفید تشکیل شده است. از نظر روان‌شناختی این‌گونه رنگ‌ها فضایی پاک و آرام و معصومانه ایجاد می‌کنند.

رنگ‌های مناسب لباس کودک

رنگ‌های اشباع و زنده و درخشان در کنار هم مناسب کودکان می باشند مانند انواع زرد درخشان، نارنجی، سبزروشن، آبی و قرمزروشن که فضایی شاداب، سرزنده و متنوع برای کودک ایجاد می کنند.

رنگ‌های مناسب لباس دخترانه (نوجوان و جوان)

رنگ‌هایی که در لباس، فضایی گرم، پرشور و متنوع را طلب کند. مانند رنگ‌های زرد، قرمز، نارنجی و بنفش و سبز که بیشتر در مجاورت مکمل رنگی‌شان به کار برده شوند.

رنگ‌های مناسب لباس پسرانه ( نوجوان و جوان)

در رنگ بندی لباس های پسرانه، سعی بر ایجاد فضایی فعال وجود دارد که گاهی به‌ سردی می گراید. از جمله آبی، سبز و قهوه‌ای‌های روشن، قرمز-بنفش، آبی-‌بنفش و … .

رنگ‌های مناسب برای گروه سنی میان‌سال و کهن‌سال

رنگ‌های مناسب لباس زنانه

اغلب از خاکستری‌های رنگیِ گرم همراه با تنوع تیره و روشن آنها مانند قرمز-خاکستری، نارنجی-‌خاکستری، بنفش‌-خاکستری و … استفاده می‌شود. تنوع خاکستری‌های رنگی، ایجاد فصایی سنگین و موقر می‌کند که مناسب حال کهن‌سالان و میان‌سالان است.

رنگ‌های مناسب لباس مردانه

اغلب با خاکستری‌های رنگی سرد با تنوع تیره و روشن آن‌ها کاربرد دارد. مانند آبی‌-خاکستری، سبز-خاکستری، قهوه‌ای و … که ایجاد فضایی سنگین و موقر کند.

رنگ‌های مناسب لباس‌های ورزشی

رنگ‌بندی این‌گونه لباس‌ها شامل کلیه رنگ‌هایی است که در نهایت درجه اشباع و درخشش خود قرار دارند و یا بازتاب نور بسیاری را دارا هستند. از قبیل رنگ‌های فسفری و شبرنگ مانند زرد، سبز، قرمز، نارنجی، آبی و بنفش و …

به طور مثال هم‌جواری زرد و سبز و بنفش، فضایی پرتحرک و سرزنده ایجاد می‌کند که مناسب لباس‌های ورزشی است. این‌گونه رنگ‌های زنده، هشداردهنده نیز هستند که اگر کوهنورد و یا اسکی‌باز در میان کوه و برف دچار حادثه گردید به راحتی قابل تشخیص از محیط می‌باشد.

رنگ‌های مناسب لباس‌های تزئینی

در رنگ‌بندی این‌گونه لباس‌ها از رنگ‌هایی مانند فیروزه‌ای، طلایی، لاجوردی، نقره‌ای، ارغوانی، سبزیشمی، قرمز، زرد، آجری و … استفاده می‌شود. نوع مجاورت این‌گونه رنگ‌ها می‌تواند سلیقه‌ای و یا برگرفته از سنت‌های قومی باشد. انتخاب رنگ می‌تواند اندام را لاغرتر، چاق‌تر و یا کوتاه‌تر و یا بلند‌تر جلوه‌گر سازد و حتی روی رنگ پوست و مو نیز اثر‌گذارد.

عوامل مؤثر در انتخاب رنگ لباس

اثر نور: رنگ‌ها در شرایط متغیر نور، نوعی دیگر جلوه می‌کنند. بنابراین بنابر کاربرد لباس در روز یا شب می بایستی اقدام به خرید پارچه مناسب نمود.

سطح (بافت) پارچه: سطح پارچه در بازتاب نور تأثیر بسزایی دارد و مثلاً کتان و ساتن روی بدن جلوه‌های متفاوت دارند و ساتن به دلیل درخشش بیشتر اندام را برجسته تر می نمایاند.

میزان سن: به طور‌کلی استفاده از رنگ‌های زنده نظیر آبی (فیروزه‌ای یا پرطاووسی) و بنفش تند و … رنگ‌های مناسبی برای لباس بانوان مسن نیستند. چرا که نوعی حالت جوانی نامطلوب به چهره ایشان القا می‌کند. بنابراین استفاده مناسب و ترکیب مناسب رنگی برای سنین متفاوت حائز اهمیت فراوانی است.

نوع اندام: پارچه‌های روشن و براق و زنده و درخشان در چند مایه رنگی گرم، مناسب افراد لاغر‌اندام است. پارچه‌های با رنگ تیره و مات (خفته) با یک مایه رنگی سرد مناسب افراد چاق می‌باشد. دیگر اینکه فرد درشت‌اندام هرگز نباید رنگ های زیاد متفاوت در تهیه یک لباس به کار برد، به خصوص کت یا بلوز روشن با دامن تیره و یا بالعکس. زیرا این نوع رنگ‌آمیزی به سبب تفاوت زیاد، پوشنده لباس را درشت‌تر جلوه می‌دهد.

فصل: رنگ‌های سیاه و تیره، نور و گرما را جذب می کنند و برای پائیز و زمستان مناسب‌اند. رنگ‌های سفید و روشن گرما و نور را منعکس می کنند و برای فصول بهار و تابستان مناسب‌اند.

رنگ مو و چهرۀ افراد: افراد در سه گروه گرم، سرد و متوسط قرار می‌گیرند و رنگ‌های مختلفی برای‌شان مناسب است. در هریک از گروه‌های سه‌گانه(گرم،سرد و متوسط) مشکلاتی ممکن است پیش‌آید که باید با برگزیدن رنگ مناسب، معایب را تا حد امکان از نظرها دور داشت.

برطرف نمودن زردی پوست چهره

در این مورد باید از رنگ‌های استفاده شود که نه زیاد شبیه رنگ پوست و نه خیلی متضاد با آن باشد. از نظر هماهنگی با رنگ پوست، رنگ‌های گرم انتخاب شوند و از لحاظ تیرگی و روشنی با رنگ پوست متفاوت باشند تا اختلاف جالبی به دست آید. هر رنگی را می‌توان با مخلوط کردن مقداری از رنگ هم‌جوارش که دارای شدت کمتری‌است تضعیف نمود. برای مثال شخصی که دارای رخسار زرد ‌رنگی است اگر لباسی به همان رنگ بپوشد چهره را بیشتر نمایان می‌کند. در‌حالی که اگر از نارنجی قرمزمات مانند قهوه‌ای قرمز یا حنایی استفاده کند، رنگ زرد چهره با رنگ قرمز آمیخته و ترکیب زیبایی ایجاد می‌شود.

برای شخصی که در گروه سرد بوده و پوست زرد پریده دارد، رنگ‌های سرد و مات بهتر خواهند بود. رنگ‌هایی از قبیل آبی‌های مات ( فیلی و سرمه‌ای مات) سبز‌های آبی‌رنگ، انواع سبز‌ها بنفش‌ها. رنگ سیاه نباید نزدیک چهره قرار گیرد زیرا رنگ‌ها را جذب کرده و در نتیجه فرد را رنگ‌پریده به نظر می‌آورد. به هرحال چون برای اشخاص رنگ‌پریده می‌باشد مناسب‌تر است که فضای وسیع‌تری از لباس را به رنگ‌های تیره با شدت کم اختصاص دهند. برای مطبوع شدن باید از تزئیناتی به رنگ‌های زنده استفاده شود.

رنگ‌های گرم سوخته و خاکستری‌هایی که از نظر تیرگی و روشنی نزدیک رنگ چهره می باشند نباید مورد استفاده واقع شوند. از به کار بردن رنگ‌های روشن یا متوسطی که در مایه زرد، زرد نارنجی، و زرد سبز می‌باشند نیز به خاطر‌اینکه زردی چهره با رنگ همانند خود تشدید خواهد شد، باید پرهیز کرد. رنگ‌های بنفش زنده، بنفش قرمز، بنفش آبی، و یا رنگ‌های آبی نیز مناسب نیستند زیرا متضاد رنگ زرد هستند. رنگ نقره‌ای برای پوستی سبزه، زرد و تیره‌رنگ مناسب نیست چون پوستی زرد را زرد تر و پوست تیره را تیره‌تر نشان می‌دهد.