ساعت مچی محبوب تروریست‌ها؛ چرا «گروه‌های جهادی» از کاسیو استفاده می‌کنند؟

اسامه بن لادن  

یک ساعت مچی تولید ژاپن که سال‌‌ها از تولید اولیه آن می‌گذرد به «کلاشنیکوف ساعت‌های مچی» در میان جنگجویان القاعده معروف شده و محبوبیتی فراگیر در میان این گروه‌های شبه‌نظامی برای خود دست و پا کرده است.

این ساعت مچی مدل F-91W که محصول شرکت کاسیو است، از معدود لوازم جانبی‌ است که اسامه بن لادن رهبر پیشین القاعده با آن در عکس‌های خود دیده می‌شود.

فروش ساعت دیجیتالی ساده کاسیو که تنها زمان و تاریخ را نشان می‌دهد، سالانه به بیش از ۳ میلیون قلم می‌رسد. رقمی شگفت‌انگیز برای ساعتی که از زمان تولیدش در سال ۱۹۸۹ بیش از سی سال می‌گذرد.

ریوسوک موریای طراح این مدل ساعت مچی می‌گوید که در آن سال‌ها کارمندان کاسیو قبل از شروع کار در این شرکت مجبور بودند ۱۰ روز را در ارتش به کارآموزی بپردازند. فکر طراحی ساعت F-91W همان زمان به فکر سازنده آن رسید و خواست ساعتی مچی را طراحی کند که «کوچک، تخت و ساده» باشد.

کاسیو در تبلیغاتش اش این ساعت را نه با شعار «باحال و فشن»، بلکه با شعار «قابل اعتماد و ارزان» روانه بازار کرد.

بنابه گزارش وبسایت وایس، این ساعت امروزه در میان شبه‌نظامیان سراسر جهان از ارتش آزادی‌بخش ملی زاپاتیستا در مکزیک تا جنگجویان داعش در عراق دیده می‌شود. اما دلیل این محبوبیت چیست؟

شاید در نگاه اول در دسترس بودن و ارزان بودن این ساعت را می‌توان از عوامل محبوبیت این مدل ساعت به حساب آورد. در اروپا این مدل ساعت را می‌توان با ۱۰ یورو و در خاورمیانه معادل ۲.۵ یورو خریداری کرد.

سازمان‌های تروریستی وابسته به القاعده این ساعت مچی را در پادگان‌های خود در افغانستان و پاکستان در میان شبه‌نظامیان توزیع می‌کنند. به نظر می‌رسد فرماندهان این گروه تروریستی با استفاده از این ساعت‌ها می‌خواهند احساس مشترک و همدلی میان شبه‌نظامیان و الگویشان اسامه بن لادن به وجود آورند.

از دیگر عوامل محبوبیت این ساعت مچی در نزد گروه‌های جهادی می‌توان به استقامت بالای این مدل اشاره کرد.

این مدل نشان داده است که در برابر حوادثی همچون رفتن زیر چرخ ماشین، افتادن در آب یخ‌زده یا جوشان و یا در برابر ضربه پتک همچنان مقاوم بماند.

کاسیو در واقع همچون اسلحه کلاشنیکوف یا خودروی تویوتا پیکاپ به لحاظ استقامت و قیمت خوب گزینه یک گروه‌های جهادی به شمار می‌رود اما این گروه‌ها تنها برای این خصوصیات از آن استفاده نمی‌کنند. در واقع آنچه گروه‌های جهادی را به استفاده از آن ترغیب می‌کند کارآیی این مدل ساعت در ساخت بمب است.

گفته می‌شود اجزای تشکیل دهنده این ساعت مچی و قابلیت بخصوص آن که به کاربران اجازه می‌دهد زنگ آلارم را برای بازه‌ زمانی بیش از ۲۴ ساعت تنظیم کنند، به گروه‌های تروریستی در ساخت بمب‌های دست‌ساز و تاخیری کمک می‌کند.

در تفتیش خانه احمد رسام، بمبگذار القاعده که قصد داشت فرودگاه لس‌آنجلس را در سال ۱۹۹۹ منفجر کند ۴ بمب دست‌ساز و موتور ساعت کاسیو مدل F-91W یافت شد. رمزی یوسف بمبگذار دیگر القاعده که از او با نام «نابغه بمب‌ساز» یاد می‌شد از چاشنی فعال‌ساز موتور کاسیو در بمب‌های خود استفاده می‌کرد.

طارق الحرزی، یک طراح بمب دیگر القاعده، همین روش ساخت را به دیگر اعضا آموزش داد و مدتی بعدتر گروه دولت اسلامی یا داعش از آن به صورت گسترده برای طراحی حملات انتحاری خود استفاده کرد.

هرچند داشتن این مدل ساعت به خودی خود نشانگر تروریست بودن صاحب آن نیست، اما یک سند سری متعلق به ایالات متحده که توسط ویکی‌لیکس منتشر شده است نشان می‌دهد که مقامات زندان امنیتی گوانتامو گفته‌اند تقریبا یک سوم زندانیان حاضر همراه با انواع مختلف از این ساعت بازداشت شده‌اند.

مقامات پاکستانی نیز طبق یک سند در بازرسی از دو کارگاه تروریست‌ها ۶۰۰ تا ۷۰۰ قلم از این ساعت را یافته‌اند.

یک دلیل دیگر استفاده گسترده جهادی‌ها از این ساعت این است که این مدل کاسیو همچون ساعت مچی SEGA انگشت‌نما نیست و شبه‌نظامیان می‌توانند با بستن آن‌ها به دست تردد کنند بدون آنکه توجه کسی را جلب کنند.

مدارک مربوط به بازجویی از شبه‌نظامیان در گوانتامو نشان می‌دهد که یکی از آنان در پاسخ به بازپرسان گفته‌ است: «نظامیان خود شما هم این ساعت را بر دست می‌بندند، آیا این نشان می‌دهد که آن‌ها تروریستند؟»

یک تحقیق نشان می‌دهد ساعت مچی کاسیو به دلیل سادگی و مقاومت آن به طور گسترده در میان ارتش‌ کشورهای جهان استفاده می‌شود. ارتش سنگاپور، نیروی هوایی آمریکا و نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا از جمله استفاده‌کنندگان آن هستند.