رد پای زنان قدرتمند در فشن

تاریخ ثابت می‌کند، زنان در طول دوره‌های مختلف برای داشتن کوچکترین حقوق خود جنگیده‌اند، برای داشتن حق رای، برای تحصیل، برای ورزش، برای داشتن شغل، برای رانندگی و هر چیز ساده‌ی دیگری، که شاید الان از نظر شما مسخره باشد!

البته فشن هم از این قاعده مستثنا نبود، اما به جرات می‌توان گفت فشن جزو عرصه‌هایی بود، که مردان قرار بود خود را ثابت کنند.

مطمئنا هیچکس در هیچ جای دنیا فراموش نخواهد کرد، زنی را، که با کت و دامن‌هایش انقلاب به پا کرد، یا زنی، که لباس‌های بافتنی را به فشن هدیه داد، مگر می‌شود زنی را، که با طراحی‌های سوررئال و آوانگارد خود، فشن را تکان داد فراموش کرد!

زنان قدرتمند در فشن

احتمالا با دیدن این تیتر نام بی‌شمار زن خلاق در عرصه‌ی فشن به ذهنتان آمد، که در میان آن‌ها عده‌ای برای تمام دنیا شناخته شده هستند، اما عده‌ای هم با وجود دستاوردهای ارزشمندشان در این حیطه، کمتر کسی نامشان را شنیده است. قرار است سفری به زندگی بانوان تاثیرگذار فشن داشته باشیم‌.

از کسانی که توجه کمتری به آن‌ها شده تا کسانی، که شهرت جهانی کسب کرده‌اند.

مادلین ویونه (Modeleine Vionnet)

اگر قرار باشد اولین زنان پیشگام در فشن را معرفی کنیم، یکی از آن‌ها بانو مادلین می‌باشد. مادلین متولد ۲۲ ژوئن ۱۸۷۶ در فرانسه است. درواقع مادلین از دوازده سالگی وارد این عرصه شد، او بعد از ترک تحصیل، در این سن شروع به خیاطی کرد، طی فراز و نشیب‌های زیادی، که در زندگی شخصی و مرگ فرزند و جدایی از همسرش تا سن هجده سالگی داشت، پس از ترک شدن از سمت همسرش به لندن نقل مکان کرد، اما مدتی بعد به فرانسه بازگشت و در خانه‌ی مد Callot Soeurs شروع به‌ کار کرد. بعد از شش سال کار در آنجا، در سال ۱۹۰۷ تصمیم به کار در خانه‌ی مد ژاک دوسه گرفت، اما بلاخره سال ۱۹۱۲، مادلین خانه‌ی مد خود را با نام “ویونه” افتتاح کرد، اما شروع جنگ جهانی اول به مادلین فرصت پیشرفت نداد. بعد از اتمام جنگ جهانی اول، او در سال ۱۹۲۳ مجددا به بازگشایی خانه‌ی مد ویونه در محله‌ی منتان پاریس پرداخت، پیشرفت ویونه به حدی چشمگیر بود، که خانه‌ی مدش در آن زمان به معبد فشن فرانسه معروف شد، به صورتی که توانست در سال ۱۹۲۵ در نیویورک نیز شعبه‌ی دیگری افتتاح کند. او نخستین کسی بود، که از برش اریب در پارچه‌ استفاده کرد، همچنین استفاده از کورست، پد، چهارچوب‌ دامن و هرچیز دیگری، که فرم طبیعی بدن را از بین می‌برد، در کارهایش ممنوع کرد. دست بر قضا با شروع جنگ جهانی دوم درسال ۱۹۳۹، برای دومین بار مجبور به تعطیل کردن خانه‌ی مدش شد؛ او پس از یک سال از تعطیلی خانه‌ی مد، بازنشستگی‌اش را اعلام کرد.

جین لنوین (Jeanne Lenvin)

 از دیگر پیشگامان طراحی لباس و اوت کوتور می‌توان به جین لنوین اشاره کرد، که در اول ژانویه‌ی ۱۸۶۷ در پاریس به دنیا آمد. او از اولین طراحانی بود، که در کنار خلق لباس‌های سطح بالا، به تولید لوازم آرایشی و عطر نیز روی آورد و همچنان هم نام و آوازه‌ی برندش بر سر زبان‌هاست. ورود رسمی او به عرصه‌ی فشن را می‌توان به دوران ۱۶ سالگی اش، که در کلاه فروشی مادام فلیکس در پاریس مشغول به کار بود، ربط داد‌. تجارب به دست آمده‌ی او از این فروشگاه باعث ورود او به همین حیطه‌ی کلاه فروشی شد، تا اینکه بلاخره در سال ۱۸۸۹ برند شخصی خودش، با نام “لنوین” را افتتاح کرد. در همین حین زندگی شخصی او دست‌خوش تغییراتی از جمله جدایی از همسرش شد، که جین بعد از جدایی، مسئولیت بزرگ کردن دخترش، ماری (مارگریت) بلانش را به عهده گرفت. در همین حین، پیشرفت‌های چشمگیر جین در زمینه‌ی تولید لباس‌های کوتور به قدری ادامه داشت، که کمپانی لنوین، خط تولید لوازم دکور منزل، خز و لباس زیر را نیز به برندش اضافه کرد، اما نقطه‌ی عطف این برند زمانی رخ داد، که عطر به تولیدات لنوین اضافه شد. امپراطوری لنوین حتی بعد از مرگ جین در سال ۱۹۴۶ نیز سقوط نکرد و بعد او مدیریت به دست دخترش افتاد. درست است، که بعد ماری (دختر جین) نیز این برند به دست بسیاری از افراد مدیریت شده است، اما جزو برندهایی است، که همچنان پا برجاست.

کلر مکاردل (Claire McCardell)

از اولین طراحان آمریکایی به‌نام در فشن، می‌توان به کلر مکاردل اشاره کرد، که به عنوان خالق لباس‌های آماده شناخته می‌شود. کلر در ۲۴ می ۱۹۰۵ در فردریک ایالت مریلند به دنیا آمده است، او از اولین طراحانی بود، که توانست سبک آمریکایی را وارد طراحی‌هایش کند و به عنوان خالق لباس‌های ورزشی آمریکایی نیز معرفی می‌شود. در ابتدا در طراحی‌هایش، باتوجه به تحصیلاتی، که در فرانسه کرده بود، از سبک فرانسوی استفاده می‌کرد. حدودا از سال ۱۹۴۰ بود که کلر تصمیم به خلق سبک جدید خود و رها کردن سبک فرانسوی گرفت و در همین زمان کمپانی خودش را نیز افتتاح کرد. از او به عنوان پیشگام در زمینه‌ی تولید لباس‌های چندتکه‌ی سِت نیز یاد می‌شود. کلر در سال ۱۹۵۸ به علت بیماری از دنیا رفت و مرگ کلر، توقف فعالیت برندش را نیز به همراه داشت.

مری کوانت، خالق دامن‌های کوتاه

مری کوانت،‌ از طراحان برتر بریتانیایی، که در شکل‌گیری لباس‌های مدرن نقش مهمی داشته است در ۱۱ فوریه‌ی ۱۹۳۴ در لندن به دنیا آمد. مری کارش را با افتتاح کلاه‌ فروشی سطح بالا به نام Mayfair شروع کرد. بعدها موفق به بازگشایی مراکز فروشی به نام Bazaar  شد. طراحی‌های او  در آن زمان شامل ژاکت‌هایی با یقه‌های پلاستیکی، جوراب شلواری‌های رنگ روشن و ژاکت‌های بافتنی مردانه بود. در این بین طراحی و تولید دامن‌های کوتاه را به مری کوانت اختصاص می‌دهند، البته در دهه‌ی ۵۰ دامن‌ها در حال کوتاه شدن بودند و به قطعیت نمی‌توان ابداع آن را به مری نسبت داد، اما مری در محبوب شدن این دامن نقش بسزایی داشت.

دایان فون‌فورستنبرگ

طراح لباس آمریکایی/بلغاری، که در ۳۱ دسامبر ۱۹۴۶ در بروکسل، بلژیک، به دنیا آمد. او تا  زمان تاسیس برند شخصی خود فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشت، اما بلاخره توانست برند شخصی‌اش را با نام DVF تاسیس کند. او در سال ۱۹۷۴ لباس کش‌باف چپ و راستی زنان را ابداع کرد، که به عنوان تاثیرگذارترین لباس‌های زنانه در جهان شناخته می‌شود. به دنبال موفقیت‌های او در پی تولید این لباس، در سال ۱۹۷۶ تصویرش بر روی مجله‌ی نیوزویک به چاپ رسید و از او به عنوان بازارشناس‌ترین زن در فشن بعد از کوکو شنل یاد شد.

کوکو شنل

گابریل بونور “کوکو” شنل، معروف به افسانه‌ی مد و بنیان‌گذار خانه‌ی مد شنل، که مطمئنا نیاز به معرفی ندارد، اما تاثیر کوکو در فشن به قدری زیاد است، که اگر بارها هم معرفی شود کافی نیست. شنل متولد ۱۹ اوت ۱۸۸۳ در فرانسه است. او با کلاه وارد دنیای مد شد، اولین فعالیت او در زمینه‌ی فشن طراحی و دوخت کلاه بود، آن هم نه به بزرگی یک برند، برای اطرافیان و همسایه‌هایش کلاه می‌دوخت،‌ بعدها موفق به افتتاح فروشگاه شد و به مرور زمان علاوه بر کلاه به فروش محصولات دیگر نیز پرداخت، شنل، که در آن زمان به دلیل هزینه‌های زیاد، ترجیح داد در دوخت لباس‌هایش از پارچه‌ی کش باف، که پارچه‌ی ارزان قیمت و نازکی بود و معمولا برای دوخت لباس زیر مردانه به کار می‌رفت، استفاده کند، این درحالی بود، که این لباس‌ها بسیار مورد پسند قرار گرفت و فروش شنل را افزایش داد، بعدها حتی شنل در طراحی‌های لوکس خود نیز از این پارچه استفاده می‌کرد. علاوه بر اینها، اگر شنل را به عنوان بانوی کت‌ و دامن تلقی کنیم، اشتباه نکرده‌ایم، کت و دامن‌های فیت و کوتاه شنل، با پارچه‌ی فاستونی، کت بدون یقه با نوارهای حاشیه‌ای و دکمه‌های فلزی، یک انقلاب به تمام معنا در صنعت فشن به وجود آورد، همچنین پیراهن مشکی کوتاه نیز به عنوان یکی از بهترین و کاربردی‌ترین طراحی‌های شنل به حساب می‌آید، که شهرت جهانی دارد. علاوه بر همه‌ی اینها، بند زنجیری کیف‌ دستی‌های محبوب شنل و عطر معروف شماره‌ی ۵ کوکو شنل، از دیگر شگرد‌های این طراح مد است.

السا اسکیاپارلی

السا اسکیاپارلی (به فرانسوی:السا شیاپارلی)، طراح مد ایتالیایی و بنیان‌گذار برند اسکیاپارلی، را می‌توان رقیب کوکو شنل معرفی کرد. السا متولد ۱۰ سپتامبر ۱۸۹۰ در قصر اجدادی خانوادگیش بود، او بعدها در سفرش به پاریس، به مد علاقه‌مند شد و شروع به طراحی لباس، بدون داشتن تجربه و آموزش کرد. مشخصه‌ی اصلی این برند، طرح‌های سورئال و گاها سبک‌ آوانگارد است، که یکی از مهم‌ترین دلایل گرایش اولیه‌ی السا به سبک سورئال، ارتباط نزدیکش با نقاش معروف آن دوران، سالوادور دالی، بود. این برند، هنوز هم یکی از بهترین برند‌های طراحی لباس، در سبک سورئال است.

میوچا پرادا (Muiccia Prada)

میوچا پرادا،‌ کوچکترین نوه‌ی ماریو پرادا، که در ۱۰ مه ۱۹۴۹ به دنیا آمده است. او در زمان رکود برند پرادا وارد کسب و کار خانوادگی خود شد و در واقع برند پرادا را از نابودی نجات داد. ماریو پرادا این برند را سال ۱۹۱۳ با تولید کیف‌ها و چمدان‌های چرم‌ راه‌ اندازی کرده بود‌. بعد از ورود میوچا به برند خانوادگی، او موفق شد با تولید کیف‌های دستی و کوله پشتی نایلونی مشکی، نام برند پرادا را بر سر زبان‌ها بیاندازد. او بعد‌ها لباس‌های زنانه را وارد خط تولید پرادا کرد و بعد از موفقیت‌های روزافزون، توانست برند میومیو را تاسیس کند. در سال ۲۰۰۴ CFDA جایزه‌ی بین‌المللی‌اش را به میوچا اهدا کرد و در سال ۲۰۰۵ نیز، مجله‌ی تایم از او به عنوان ۱۰۰ نفر از افراد با نفوذ و تاثیرگذار در جهان یاد کرد.

ویون وست‌وود، بانوی سبک پانک

از طراحان مشهور بریتانیایی است، که می‌توان به عنوان وارد کننده‌ی سبک پانک به لباس‌های روزمره از او یاد کرد. ویون سوایر ایزابل در هشت آوریل  ۱۹۴۱ به دنیا آمد. او با الهام از سبک پوشش اشخاص خاصی، مثل موتورسواران و خوانندگان راک، سبک جدیدی را وارد دنیای مد کرد، که به پانک معروف شد. از آن پس، از او به عنوان یکی از بنیان‌گذاران پانک نام برده می‌شود. طبق ادعاهای برند، ویون از مدپایدار و فشن سبز نیز حمایت می‌کند و همچنان هم به قوت قبل، مشغول به فعالیت در حیطه‌ی خود است.

بتسی جانسون (Betsey Johnson)

او را می‌توان به عنوان طراحی، که از تزیینات زیادی استفاده می‌کند نام برد. او متولد ۱۰ اوت ۱۹۴۲ در آمریکاست. از فعالیت‌های او قبل از راه اندازی برندش، می‌توان به کار در مجله‌ی مادمازل، راه‌اندازی بوتیک “بتسی بانکی نی‌نی” و مهم‌تر از همه سرپرستی برند الی کت (Alley cat) اشاره کرد. بتسی بلاخره در سال ۱۹۷۸ برند خود را راه‌اندازی کرد. اوایل تاسیس برند، موفقیت چندانی کسب نکرد، اما بعد از مدتها در سال ۲۰۰۲ نام بتسی در پیاده‌روی شهرت مد ثبت شد، او از سال ۲۰۰۳ تصمیم به اضافه کردن لاین کیف و کفش و در کل اکثر اکسسوری‌ها به تولیدات برندش گرفت‌. در سال ۲۰۰۸ کلوب‌ هنرهای ملی، مدال افتخار یک عمر دستاورد مد را به بتسی اهدا کرد.

ورا وانگ، بانوی لباس‌عروس‌ها

ورا الن وانگ، متولد ۲۷ ژوئن ۱۹۴۹ در آمریکاست. او اصالتی چینی دارد. از فعالیت‌های ورا وانگ قبل از راه‌اندازی برندش، می‌توان به ۱۷ سال سابقه در مجله‌ی ووگ و کار در برند رالف لورن اشاره کرد. بلاخره ورا حدودا در سنین ۴۰ سالگی تصمیم به راه‌اندازی برند خود گرفت. محبوبیت برند ورا، بیشتر از بابت لباس‌ عروس‌های منحصر به فرد این طراح است. او برای چهره‌های مشهوری از جمله ویکتوریا بکهام، ایونکا ترامپ، دختران کاردشیان، جنیفر لوپز، ماریا کری و آریانا گرانده، لباس عروس طراحی کرده است. در سال ۲۰۰۵، ورا وانگ، جایزه‌ی برتر مجمع طراحان مد آمریکا را از آن خود کرد.

دوناتلا ورساچه

دوناتلا فرانچسکا ورساچه، طراح مد ایتالیایی، که خواهر بنیان‌گذار برند ورساچه، جیانی ورساچه است. او در دوم مه ۱۹۵۵ به دنیا آمد. ممکن است علاوه بر نام خانوادگی و زندگی حرفه‌ای دوناتلا در فشن، او را با موهای بلوند و خط چشم مشکی، که تبدیل به امضای شخصی‌اش شده‌اند به یاد بیاورید، در زمان مدیریت برادرش، جیانی در ورساچه، دوناتلا به عنوان مشاور برند مشغول به کار بود. بعد از مرگ جیانی، دوناتلا مدیریت برند را عهده‌دار شد و تا به امروز به بهترین نحو ممکن در این حیطه مشغول به‌ کار است. علت تغییر ندادن رنگ موهایش هم به دلیل علاقه‌اش به برادرش است، چرا که دوناتلا به دلیل اصرار جیانی، موهایش را از ۱۱ سالگی به بلوند تغییر داد. او در سال ۲۰۱۷ افتخار دریافت جایزه‌ی فشن آیکون سال از سمت انجمن طراحان لباس بریتانیایی را از آن خودش کرد و اولین زنی شد، که نامش در نسخه‌ی مردانه‌ی مجله‌ی GQ در بریتانیا و چین رفت. همچنین جایزه‌ی انجمن طراحان آمریکا (CFDI) در سال ۲۰۱۷ به دوناتلا اهدا شد.

استلا مک‌کارتنی، بانوی حامی محیط زیست

استلا نینا مک‌کارتنی، متولد ۱۳ سپتامبر ۱۹۷۱ در انگلستان است، او در سال ۲۰۰۱ موفق به راه‌اندازی برند خود شد و برندش را به نام خودش افتتاح کرد. استلا که از همان ابتدا گیاه‌خوار بود در تولیدات برندش نیز تصمیم گرفت به هیچ عنوان از خز و چرم حیوانی استفاده نکند. برند او شامل لاین‌های لباس، اکسسوری، عینک، عطر، لباس زیر و لباس بچه است. از همکاری‌های موفق استلا می‌توان به تولید لباس ورزشی با کمپانی آدیداس اشاره کرد.

آنا وینتور

مطمئنا بانوی ووگ با مدل موهای توپی‌اش را کمتر کسی است، که نمی‌شناسد. او متولد سه نوامبر ۱۹۴۹ در لندن است. آنا، سردبیر معروف مجله‌ی محبوب ووگ، که از همان ابتدا آرزوی کار در این مجله را داشته است، فعالیت خود را از کار در بوتیک بیبا در ۱۵ سالگی شروع کرد. بعدها او در مجله‌ی هارپر و کوئین، سپس به عنوان سردبیر مد مجله‌ی ویوا و بعد از آن هم به عنوان سردبیر مد مجله‌ی نیویورک مشغول به کار شده بود. بعد از نیویورک در سال ۱۹۸۶ سردبیر مجله‌ی house&garden شد و بلاخره در سال ۱۹۸۷ سردبیری ووگ آمریکا را به دست آورد. در ابتدای ورودش به ووگ، کارمندان را تغییر داد، تصمیم به استفاده از مدل‌های کمتر شناخته شده و لباس‌های ارزان‌تر بر روی جلد مجله گرفت. همچنین به معرفی برندهای نوپا و تازه تاسیس شده نیز پرداخت.

البته از بین هزاران هزار بانوی‌ فعال حوزه‌ی فشن، فقط تعدادی از پیشگامان و تاثیرگذار‌ترین افراد را در این مطلب معرفی کرده‌ایم و مطمئنا جای بسیاری از افراد، که گوشه‌ای از دنیای متنوع فشن را گرفته‌اند در این مقاله خالی‌ است.

اگر به نظر شما، از بین تاثیرگذارترین افراد شخصی را جا گذاشتیم، در نظرات معرفی کنید.