مد سازگار با معلولین

کردار و رفتار مد تقاضای جدید بودن و تطبیق‌پذیری است. این‌جاست که مد با تکیه بر شعر چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضوها را نماند قرار، رفتار تطبیقی خود را از طریق ارائه طرح لباس‌های سازگار با افراد معلول نشان می‌دهد

لباس پوشیدن یک از ساده‌ترین کارهایی است که روزانه برای معرفی خود به جهان پیرامون و تغییر در روحیاتمان انجام می‌دهیم. جدا از انتخاب آگاهانه در پوشش و تاثیری که در روحیات ما می‌گذارد  نکته‌ی دیگری وجود ندارد که کار را برای ما سخت کند. این درحالی است که برای افراد معلول (معلولیت جسمی)، لباس پوشیدن همچین کار راحتی هم نیست.

در همین حال افراد معلول (معلولیت جسمی)، این امکان را دارند که زندگی روزمره خود را راحت‌تر و مستقل‌تر بگذرانند،لباس‌های سازگار به طور خاص برای تأمین نیازهای ویژه افراد دارای معلولیت جسمی طراحی شده‌اند. رشد نامنظم اندام یا استفاده از صندلی چرخ‌دار وغیره از جمله مواردی است  که می تواند استفاده از لباس‌های  معمولی را محدود کند.

وجود دکمه‌ها،‌زیپ و هر چیز دیگری در لباس ممکن است برای این افراد مشکل ایجاد کند و لباس‌های سازگار این‌جا هستند تا این موارد را در حد امکان کاهش داده و باز طراحی کنند.

لباس‌های مختلف پوشیدن، تجربه قشنگی است اما گاهی اوقات اختلال در پردازش‌گرهای حسی افراد معلول می‌تواند این تجربه را برای آن‌ها ناراحت‌کننده و یا دل‌خراش کند. این‌جاست که طراحان مد تطبیقی و لباس‌های سازگار تمرکز خود را در فراهم آوردن بستری برای دلنشین شدن این تجربه می‌گذارند.

سال‌هاست که افراد معلول دست به بداهه‌سازی در پوشش‌های خود زدند. تصور کنید فقط یک بازو دارید در این صورت چگونه قادر به بستن دکمه لباس خود هستید؟ و یا این‌که از طریق یک لوله از دهان به معده غذا می‌خورید در این صورت لباس قشنگی که برتن دارید مانع از حضور راحت شما در اجتماع می شود چرا که مانع غذا خوردن شماست و خیلی مثال‌های دیگر،پرداختن به مد همیشه پر از چالش و نوآوری است.

در همین خصوص شرکت‌های فعال در صنعت مد و فشن، خطوط جدیدی را به منظور رسیدگی به چالش‌هایی که افراد معلول با آن رو‌به‌رو هستند، راه اندازی کرده‌اند. در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.

لباس سازگار، به افراد کمک می‌کند تا بر چالش‌های مربوط به لباس پوشیدن خود غلبه کنند. آن‌ها می‌توانند خودشان لباس بپوشند و راحت‌تر باشند.

همچین آن‌ها می‌توانند با طراحی لباس‌های سازگار، لباس مجلسی داشته باشند تا احساس خوبی را تجربه کنند،البته این موضوع به والدین و یا افرادی که عهده‌دار مسئولیت افراد معلول (معلولیت جسمی) هستند، نیز کمک می‌کند تا در هنگام پوشاندن این لباس‌ها به افراد دچار سرگشتگی و با دست و پا گیری نشوند.

طراحی این لباس‌ها بسته به نیاز جسمی هر فرد متفاوت است. به طور مثال، تعویض جای دکمه‌ها، بسته شدن لباس‌ها از پشت بجای جلو، شلوارهایی که کنار آن‌ها باز هستند و به جای دکمه با چسب بسته می‌شوند، سینه‌بندهایی که از جلو بسته شوند و جوراب‌های راسته و بدون درز از جمله طراحی‌های متفاوت در لباس‌های سازگار می‌باشد.

همچنین در کودکان اوتیسم که به دلیل اختلال در پردازشگرهای حسی به برخی از پارچه‌ها حساسیت دارند از لباس‌هایی با بافت و الیاف نرم باید استفاده کنند و یا به دلیل حساسیتی که در مقابل لمس شدن دارند پوشیدن کمربندهای تنگ برای نگه داشتن و فرم دادن به شلوارشان ممکن است آن‌ها را آزرده خاطر کند.

در همین خصوص اگر به عنوان یک طراح علاقه به فعالیت در این حوزه دارید، باید افراد معلول را به خوبی شناخته و با نیازهای آن‌ها شفاف برخود کنید تا قدمی موثر در انتقال تجربه شیرین لباس‌های مختلف پوشیدن و معرفی بهتر آن‌ها به جهان بردارید و در این راه همراهشان باشید.

Stephanie Thomas (مدیر و موسس مجموعه eur8ble‌)،‌با یک مشکل مادرزادی در شیکاگو به دنیا آمد. وی یا وجود هشدارهای اولیه پزشک مبنی بر اینکه به دلیل ناتوانی در پاهایش احتمالا امکان راه رفتن و رقصیدن را به طور مستقل ندارد، در مسابقات بسکتبال Chicago Bulls، به عنوان رقصنده حضور پیدا کرد.

سپس وی ضمن رقابت در سومین دوره مسابقات Miss Kentucky، در سیستم تبلیغاتی Miss America تحقیق و پژوهش خود را در حوزه لباس‌های سازگار و عرضه آن به بازار شروع کرد.

استفانی در سال ۲۰۰۳ با چند طراح برای طراحی لباس‌های سازگار با افراد معلول تماس گرفت اما موفق نشد کسی را به این صنعت جذب کند. او دنبال یک تجارت نبود بلکه دنبال ارائه راه حلی برای چالش لباس‌های معلولین بود.

در نهایت در سال ۲۰۱۵ خطوط شیک مد را دوباره در قالب راه‌اندازی یک بلاگ (eur8ble) برای مشاوره سبک زندگی و استایل به معلولین تعریف کرد. او همچنین در ڑانویه ۲۰۲۰، کتابی با عنوان «پیامدهای اجتماعی مد و لباس پوشیدن برای افراد دارای معلولیت جسمی» منتشر کرده است.

برندهایی که برای معلولان لباس طراحی می‌کنند

Sasha Radwan (مدیر و موسس SpecialKids.Company)،‌ با الهام گرفتن از عضوی از خانواده خود در مصر که دچار معلولیت و ناتوانی جسمی بود (بیماری او در سن ۱۸ سالگی نهادینه شد و سپس ۱۰ سال بعد فوت کرد)، اقدام به راه‌اندازی یک فروشگاه آنلاین برای تولید و فروش لباس‌های سازگار برای کودکانی با معلولیت جسمی کرد.

Radwan  پس از ترک شغل خود، سعی در پیدا کردن راهی داشت که به افراد معلول کمک کند تا بهتر در جامعه ادغام شوند،در همین حال او متوجه شد که در بازار پوشاک شکاف بزرگی وجود دارد که نیازهای کودکان با معلولیت جسمی برآورده نمی‌شود.”

Sasha در سال ۲۰۱۳ شرکت « SpecialKids.Company » را با شعار “جائیکه هر کودکی باید دیده شود و پنهان نباشد” (“Where every child should be seen and not hidden.”) راه اندازی کرد.

خانم محبوبه رحیمیان، مدیر و موسس برند محبوب تهران، است. ایجاد رفاه و انگیزه برای افراد با معلولیت جسمی مهمترین دغدغه شغلی و اجتماعی اوست. رحیمیان پس از سال‌ها فعالیت در آبان ۹۵ برند «محبوب تهران» را پایه گذاری کرد. پس از برگزاری چندین برنامه شو لباس ویژه معلولان در تهران با حمایت بهزیستی، در حال حاضر جایگاه خاصی در بین مدل‌های دارای معلولیت جسمی دارد.

Mindy Scheier (طراح مد)،‌از جمله افراد تاثیرگذار و پیشگام در طراحی لباس‌های سازگار برای افراد معلول است. Mindy در سخنرانی TED سال ۲۰۱۷ از انگیزه خود برای ورود در این عرصه گفت، سخن‌هایی ارزشمند و تاثیرگذار. برای دیدن این سخنرانی اینجا کلیک کنید.

Scheier،  طراح مد، معتقد است هر آنچه که بر تن می‌کنید، می‌تواند بر روحیه ، سلامتی و عزت نفس شما تأثیر بگذارد. وی با الهام از پسرش که با یک اختلال (degenerative ) متولد شده و با پوشیدن لباس‌های دکمه‌دار و زیپ مشکل دارد، تصمیم گرفت لباس‌هایی متفاوت طراحی کند که علاوه بر راحتی در پوشش آن‌ها برای افراد معلول، احساس متفاوت بودن و منحصر به فردی به افراد بدهد.

Lucy Jones (طراح مد بریتانیایی)، طرح‌های تطبیقی خود را برای افراد ویلچرنشین ارائه کرد. وی با طراحی جوراب شلوارهایی برای این افراد جوایز متعددی را دریافت کرد. Lucy  در طراحی‌های خود باید عواملی مانند نحوه قرارگیری پاها، لگن و درزها را بررسی می کرد تا بتواند اندام را در طراحی خود محفوظ و راحت نگه دارد.

شرکت‌های فعال حوزه تولید لباس‌های سازگار برای افراد معلول

شرکت Target (خرده فروش لباس‌های سازگار)، با هدف طراحی و تولید لباس‌های سازگار برای کودکان دارای معلولیت جسمی به همت یک مادر و دخترش که معلولیت جسمی دارد، راه اندازی شده است.

لباس‌های این شرکت بدون بافت‌های تحریک کننده (برچسب‌ها و درزها) هستند و هم چنین کت‌هایی با دهانه جانبی و آستین‌های فشرده برای کودکان ویلچر‌نشین تولید کرده‌اند. این شرکت اخیرا خط تولید لباس‌های سازگار، برای افراد بزرگسال را راه اندازی کرده است.

برند معروف لباس‌های اسپورت و ورزشی Tommy Hilfiger، با راه‌اندازی خط جدید تولید خود با نام Tommy Adaptive، شروع به طراحی شلوارهای جین برای افراد با پاهای مصنوعی و تی‌شرت‌هایی با یقه‌های باز که با چسب بسته می‌شوند، کرده است.

برند Zappos، بزرگ‌ترین فروشگاه آنلاین کفش در دنیا، اخیرا شروع به تولید کفش‌های سازگار و لباس‌هایی با دکمه‌های مغناطیسی کرده است.

برند کفش معروف Nike، در سال ۲۰۱۵ پس از دریافت نامه‌ای از یک کودک فلج مغزی که نوشته بود با یک کفش معمولی بندی، ورزش می‌کند، لاین FlyEase را به منظور تولید کفش ورزشی ساده و زیپ‌دار تولید کرد. این کفش‌ها درحال حاضر برای بزرگسالان نیز تولید می‌شود.

نزدیک به چهار سال است که طراحان ، مهندسین و کادر درمانگر در آزمایشگاه Open Style ، که هم اکنون توسط دانشکده طراحی پارسونز حمایت می‌شود ،با هدف ایجاد لباس‌هایی شیک و مدرن برای افراد معلول دور هم جمع شده‌اند. هر تابستان این تیم برای چهار یا پنج نفر که دارای معلولیت هستند (از حساسیت عصبی تا فلج)، لباس و وسایل جانبی طراحی و تولید می‌کنند.

Able Clothing, Caring Clothing, Easy Wear, Spinal Cord Injuries Australia از جمله دیگر شرکت‌های فعال در تولید لباس‌های سازگار با ناتوانان و کم‌توانان هستند.

هرگاه صحبت از سازگاری می‌شود، اولین جایی که ذهنمان می‌رود سازگاری با محیط زیست است. مثل لباس‌های سازگار با محیط زیست و یا مد پایدار .این ذهنیت غلط نیست اما فراموش نکنیم که مد علاوه بر پایداری جنبه ها و شخصیت های دیگری دارد که باید با استفاده از آن به چالش‌های پوششی جامعه پاسخ داد چرا که مد زمینه را برای نوآوری فراهم کرده است. در مد، سازگار باشیم هم با افراد معلول هم با طبیعت.