گذر منگوله در تاریخ طراحی لباس

منگوله‌ یکی از نمادهای زینتی در دکوراسیون وطراحی لباس است. این نوارهای تزئینی در طراحی شال‌ها از گذشته تا امروز کاربرد زیادی داشته.
مد معرف ما به جهان اطرافمان است در نتیجه آگاهی از جزئیات، داستان و تاریخچه طراحی و برش‌های لباس‌مان از جایگاه مهمی برخوردار است.
در این مقاله قصد داریم ضمن تاکید بر اهمیت ویژگی‌های لباسی که بر تن می‌کنیم به تاریخچه یکی از نمادهایی که این روزها در طراحی لباس‌هایمان زیاد به چشم می‌خورد آشنا شویم.

منگوله یک اختراع و یا دست ساخته بشر است که به طور معمول برای مصارف زینتی به منسوجات متصل می‌شود و در اصل گره‌هایی بودند که به منظور جلوگیری از بین رفتن نخ‌ها بخصوص در انتهای پارچه بافته و  استفاده می‌شدند.

منگوله (Tassels)، یک کلمه فرانسوی است که به قلاب استفاده شده در لباس اشاره دارد.
همچنین در طول تاریخ ابتدا از ابریشم و در ادامه کاربرد الیاف مصنوعی و مهره‌های رنگی در درست کردن این نوارهای زینتی مرسوم شد.

همچنین جدیدا گروهی با نام (Caralarga) با هدف مد پایدار با الیاف پارچه‌های اضافی آویزهای دیواری در طرح منگوله‌ها درست می کنند.

منگوله‌، نشانی از تقدس در لباس

منگوله‌ها در اشکال و ابعاد مختلفی طراحی شده و در بسیاری از فرهنگ‌های جهان مشاهده می‌شود. خداوند در کتاب مقدس عبری (Hebrew Bible) با حضرت موسی چنین سخن گفت: به بنی‌اسرائیل بگویید در گوشه کنار لباس‌های خود نوارهایی (Tzitzit) بسازند تا تمامی احکام خداوند را به خاطر بسپارند و محافظ آنان باشد.
به عنوان نشانی از تقدس. منگوله‌ها در چهار گوشه شال و لباس‌های روزمره مردم وصل می‌شد تا همواره به یاد خداوند باشند اما با گذر زمان برخی معتقد بودند که روح‌القدس همواره آنان را به یاد خداوند می‌اندازد و نیازی به کاربرد این اتصالات در گوشه کنار لباس‌ها نیست.
این بندهای مذهبی عبری به مرور زمان تغییرهایی یافت و سرانجام در اروپا به ویژه در فرانسه رواج پیدا کرد.

گذر تاریخی منگوله در فرانسه

در غرب، منگوله به مجموعه‌ای از نخ‌ها و یا ریسمان‌های به هم یچیده و پیچ در پیچ گفته می شود که در نهایت تحت پیچشی، شکل منحنی به خود می‌گیرند.
بعدها قالبی چوبی با پوشش ساده و ظریف ساتن در منگوله‌ها به کار گرفته شد که به وسیله یک ملیله داخل کار به کلاهک چوبی متصل می‌‌شود.
این سازه‌ها با تزئیناتی متنوع و متفاوت در غرب به ویڑه فرانسه گسترش یافت. در قرن هفدهم، لوئیس چهاردهم (پادشاه فرانسه) به منظور اهدای رتبه و امتیاز از منگوله‌ها استفاده می‌کرد.
این نوارها همچنین در ارتش این کشور برای تمایز رتبه در لباس‌ها به کار گرفته می‌شود.
هر یک از این منگوله‌ها، نام و یا اصطلاحات خاص خالق فرانسوی خود را داشتند. مدت زمان زیادی طول نکشید که فرانسوی‌ها بسیاری از کارهای هنری خود را صادر کردند و با چنان قیمت های پایینی که هیچ کشور اروپایی دیگری صنعت “Trimming” را توسعه نداد.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.

راه‌اندازی انجمن صنفی Passementiers

حدود قرن شانزدهم میلادی انجمن صنفی هنرهای دستی Passementiers، هنر (Trimming) را به عنوان بخشی جدید به ساختار آموزشی خود اضافه کرد که رسیدن به مرحله استادی در هنر منگوله‌سازی در این عرصه تقریبا هفت سال طول می‌کشید.
لازم به ذکر است که در آن دوران این نوارهای زینتی از طلا و نقره ساخته می‌شدند و قیمت آن معادل امروز میلیون‌ها تومان می‌باشد.
البته با گذر زمان الیاف مصنوعی جای آن‌ها را گرفته و با ورود به دوره رنسانس اندازه منگوله‌ها کوچک‌تر و ترکیب آن‌ها به ورود به دوره مد ویکتوریا ساده تر شد.

از رم باستان تا قاچاق ابریشم

نوارها غالبا نمادی از جایگاه و موقعیت مردم بوده است که آن‌ها را در زمینه نظامی و مذهبی از یکدیگر متمایز می‌کرد.
منگوله‌ها در رم باستان که ریشه آن از کلمه (tassau) به معنای بستن به گردن، گرفته شده است.
هنگامی که Constantine (امپراطور رم بیزانس) فرمان داد تا مسیحیان باید لباس‌هایی درست بپوشند تقاضا برای منگوله‌ها افزایش یافت.
بعد از گذشت چندسال Justinian (اپراطور رم) و دو راهب پارسی با قاچاق کرم‌های ابریشم از چین، منگوله‌ها را به سمبل قدرت برای خانواده های سلطنتی و اشرافی غرب تبدیل کردند. همین امر منگوله‌ها را به نمادی از قدرت تبدیل کرد.

گذر منگوله در کشورهای اسلامی

در نقاط مختلف دنیا، منگوله‌ها به نوعی تاثیر خود را در صنعت مد گذاشته اند. به طور مثال توتنخآمِن (جوان‌ترین فرعون مصر)، از سربندی با منگوله‌های آویزان تا نزدیگی گردن استفاده می کرد و با این زینت شناخته شده بود.
همچنین در خاورمیانه منگوله بسته بهنوع اعتقاد مردم نمادی از طلسم و یا دعا دارند و بیشتر در قالب پوششی بر روی سر کاربرد دارند.
مردم عربستان به خصوص بین‌النهرین به منظور حفاظت کودکان خود از شیاطین و فکرهای بد، منگوله ها را به عنوان اکسسوری به سر کودکان خود می بندند.

کاربرد نوارهای تزئینی در کلیسای کاتولیک

منگوله‌ها نقش مهمی را در کلیسای کاتولیک نقش مهمی به عنوان ابزاری برای ایجاد تفاوت در سلسله مراتب اعضای روحانیت ایفا می کردند.

نابودی و احیای دوباره منگوله‌ها

با نزدیک شدن به دوره مد ویکتوریا، مجلات شروع به تبلیغات گسترده‌ای در لباس ها، کیف و کفش هایی با تزئینی از منگوله ها کردند اما مدت زمان زیادی طول نکشید که با رواج ساده زیستی در اوایل قرن بیستم دوره مد ویکتوریا، زیاده‌خواهی متزلزل شده و زیباشناسی در پوششی ساده و بدون تزئینات مد و شناخته شد.
در زمان ظهور دوره Art Deco ، شکل ها و رنگ های جدید هندسی محبوب شدند و این مقدمه ای برای حضور دوباره منگوله ها و نوارهای تزئینی شد.
در ادامه محققان آکسفورد و کمبریج از منگوله‌ها به عنوان نشانه‌ای از برتری فکری شروع در کلاه‌های فارغ التحصیلی استفاده کردند و این روند تا ه امروز ادامه دارد.

امروزه کاربرد منگوله‌ها در همه جا مانند کیف‌های دستی، کت‌ها و سایر لباس‌ها، چکمه، پرده، بالش، آباژور و … قابل مشاهده است.
اما چیزی که کم تر دیده می‌شود کاربرد آن‌ها در زیورآلات است البته کماکان برندهای جواهرات درستی در فضای مجازی با ترکیب هنر سوزن‌دوزی بلوچ و منگوله‌ها زیورآلات زیبایی رادر قالب گوشواره و گردنبند درست کرده‌اند.
گمانم تا به اینجا با کاربرد و تاریخچه منگوله‌ها و نوارهای تزئینی آشنا شدید.