حوزه مد و لباس در کشور ما در سایه واردات قاچاق

در حال حاضر ۲۰۰ برند در حوزه مد و لباس در کشور ما در سایه واردات قاچاق گونه ۴۰ درصدی پوشاک و مواد اولیه تولید فعالیت می‌کنند

صنعت پوشاک ایران در محاصره قاچاق است. گردش مالی سالانه بازار پوشاک در کشور بین ۱۲ تا ۱۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود که کمتر از نیمی از آن توسط تولیدات داخلی تأمین می‌شود. علی رغم اینکه صنعت پوشاک کشور یکی از صنایع اشتغالزای کشور به شمار می‌رود اما همواره فعالان این بخش صنعتی با چالش‌هایی مواجه‌اند و این وضعیت ادامه حیات اقتصادی را برای آنها با مشکل مواجه می‌کند.

به عنوان مثال تا دو سال پیش صنعت پوشاک کشور متأثر از واردات پوشاک قاچاق در حال نابودی بود، در آن زمان با اقداماتی از سوی وزارت صمت، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و اتحادیه پوشاک بخشی از مشکلات ناشی از این مسئله حل شد و با فرهنگسازی برای مصرف تولیدات داخلی این صنعت در حال توسعه و رونق بود.

اما هنوز مدت زیادی از این اوضاع رو به رشد نگذشته بود که در اواخر سال ۹۸ با شیوع بیماری کرونا دوباره فعالیت اقتصادی فعالان این صنف دستخوش مشکلاتی شد و متعاقب آن مشکلات ناشی از افزایش قیمت ارز و کمبود مواد اولیه دوباره تا حدودی این صنعت را دوباره گریبانگیر مشکلات جدیدی کرد.

چالش‌های صنعت پوشاک

به اذعان کارشناسان، قیمت تمام شده تولیدات ایرانی، بالا بودن نرخ بهره‌های بانکی، محاصره قاچاق، وجود مالیات‌های سنگین، قیمت بالای اجاره بها، نبود مواد اولیه مرغوب، واردات ۸۰ درصدی مواد اولیه، عدم استفاده از تکنولوژی و ماشین آلات به روز و مشکلات ناشی از قانون کار عمده چالش‌های صنعت پوشاک هستند.

این در حالی است که بسیاری از تولیدکندگان داخلی به دلیل شرایط افزایش نرخ تمام شده تولیدات خود ترجیح داده اند از مواد اولیه نامرغوب در تولیدات خود استفاده کنند به همین دلیل بسیاری از البسه و پوشاک داخلی با کیفیتی نازل تولید می شود که نارضایتی بسیاری از مصرف کنندگان را به دنبال داشته است.

اما تولیدکنندگان معتقدند گرانی مواد اولیه همچون پارچه، دکمه، انواع کش و زیپ و نخ سبب کاهش کیفیت تولیدات داخلی و عرضه تولیدات جدید مانند مانتوهای بدون دکمه به دلیل گرانی دکمه شده است.

پوشاک در محاصره قاچاق

موضوع محاصره قاچاق پوشاک نیز تأثیر مستقیمی بر روی کاهش خرید و بازار تولیدات داخلی داشته است که به دو صورت قاچاق سنتی و مدرن انجام می‌شود که میزان قاچاق سنتی و یا چمدانی پوشاک در حدود ۲و نیم میلیارد دلار برآورد می‌شود .

اما سبک جدید قاچاق در صنعت پوشاک مربوط به برندهای مهم است که مجوز فعالیت ندارند و یا اینکه مجوز آنها باطل شده و ادعای آنها این است که پوشاک آنها در داخل تولید می‌شود اما این ادعا مردود است و تولیدات آنها به صورت قاچاق وارد کشورمی‌شود و این در حالی است که به گفته مدیر کل دفتر صنایع پوشاک وزارت صمت، صنایع پوشاک از قاچاق پوشاک به میزان ۴۰ درصد ضربه می‌خورد.

این در حالی است که صنعت مد و پوشاک از پردرآمدترین و لوکس‌ترین صنایع جهان است که ۱۰ سالی می‌شود در ایران به طرز ویژه‌ای به آن نگاه می‌شود و اگر ساماندهی مد و لباس به دنبال یافته‌های جدید در این حوزه برای معرفی به مصرف کننده باشد می‌تواند نبض

ازار را به جای واردات اجناس بعضاً بی کیفیت خارجی در دست بگیرد چراکه این صنعت علاوه بر ایجاد اشتغالزایی، قدرت ایجاد ارزش افزوده بالایی دارد و ایران سرشار از نمونه‌های ملی مذهبی است که می‌تواند در تولید لباس‌های مختلف به کار گرفته شود.

در حال حاضر ۲۰۰ برند در حوزه مد و لباس در کشور ما فعالیت می‌کنند که در صورت فراگیر شدن می‌توانند فراتر از مرزهای ایران فعالیت کنند و حتی به بازار کشورهای اسلامی به عنوان یک بازار دائمی نگاه کنند.

صنعتی به صرفه برای سرمایه گذاری

صنعت پوشاک صنعتی اقتصادی و به صرفه برای سرمایه گذاری است به دلیل اینکه ارزش افزوده بالایی نسبت به دیگر رشته‌های صنعتی دارد، سرانه سرمایه گذاری پایین در مقایسه با دیگر رشته‌های صنعتی، امکان تأمین بخش قابل توجهی از مواد اولیه آن در داخل کشور، تنوع گسترده محصولات، امکان پراکندگی بالا در کلیه مناطق و اشتغالزایی بالا در زنجیره تولید بخشی از مزایای این صنعت است که سرمایه گذاری برای تولید در این صنعت را برای سرمایه گذاران میسر می‌کند.

سهم پوشاک در سبد هزینه‌های خانواره برای دهک‌های برخوردار یا پردرآمد بیشتر از دهک‌های کم درآمد است، برای متوسط مناطق شهری ۱۶۵ هزار تومان در سال و برای سه دهک کم درآمد ۳۵ هزار تومان است و برای چهار دهک متوسط درآمدی ۱۱۹ هزار تومان است. و برای ۳ دهک پردرآمدی ۳۵۵ هزار تومان در سال برای هر نفر است.

حدود ۵۲ میلیارد دلار ارزش واردات منسوجات و پوشاک در کشورهای منطقه است که سهم ایران در این بازار بسیار جزئی  و ناچیز است و کشورهایی مثل ترکیه و روسیه سهم بیشتری در صادرات پوشاک دارند.