چگونه از اعتیاد به خرید دست بکشیم؟

احتمالا قبلا با این جمله روبه‌رو شده‌اید. «خرید حال من را خوب می‌کند.» داشتن یک وسیله نو که مورد علاقه‌ی شما نیز باشد حتما احساس خیلی خوبی دارد. اما زمانی که فردی برای برطرف کردن احساسات منفی به خرید افراطی روی بیاورد دچار مشکلی می‌شود که اصطلاحا به آن اعتیاد به خرید گفته می‌شود. برای مثال به این فکر کنید که اگر از خانه خارج شوید حتما باید خرید کنید یا تا زمانیکه پول داشته باشید آن را خرج می‌کنید. شاید کلمه‌ی اعتیاد برای شما زیاده‌روی باشد اما ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که بعد از یک روز سخت یا فقط چون حوصله‌تان سر رفته است وقت خود را در پاساژها بگذرانید و در این بین خرید کنید. مثلا لباس‌هایی بخرید که هرگز بعدا آن را نپوشید. با اضافه شدن خرید اینترنتی به خیلی از فروشگاه‌ها، خرید از قبل هم راحت‌تر شده است بنابراین می‌توان تمام روز را در سایت‌های فروش گذراند و با دیدن وسیله‌ها یا لباس‌های مختلف هوس خرید هم افزایش پیدا می‌کند. در ادامه چند راهکار برای کنترل خرید بی‌رویه توصیه می‌کنیم که امیدواریم برای همه مفید باشد. 

به خرید زیاد نه بگویید. 

زیاد خرید کردن علاوه‌براینکه به فرد آسیب می‌رساند مضرات دیگری برای جامعه و محیط‌زیست هم دارد. ازدیاد مصرف‌گرایی می‌تواند اثرات مخربی مانند آسیب به محیط زیست، ایجاد ارزش و هنجار نامطلوب در جامعه و در نهایت تاثیر مخرب بر اقتصاد و تولید داشته باشد. هر جسمی که ما به کمد خود اضافه می‌کنیم علاوه بر فضایی که در کمد اشغال می‌کند بخشی از ذهن ما را نیز به خود مشغول می‌کند و این موضوع می‌تواند انرژی زیادی از ما بگیرد. اگر خیلی خرید می‌کنید شما لزوما به خرید معتاد نشده‌اید؛ یکی از علائمی که افراد وابسته به خرید در زندگی خود تجربه می‌کنند این است که پولی را که قرار بوده صرف مایحتاج زندگی خود کند صرف خرید وسایلی می‌کنند که به آن احتیاجی ندارند. چه کمد خود را پر از لباس‌ها، کیف‌ها و کفش‌های مختلف کنید و چه پر از لوازم فنی به هر حال پول و وقت زیادی را صرف کرده‌اید که می‌تواند از نظر مالی به شما آسیب جدی بزند و حتی بر روابط فردی شما تاثیر مستقیم داشته باشد. همه‌ی ما گاهی چیزهایی برای دل خودمان می‌خریم و این اصلا ایرادی ندارد اما اگر همیشه خرید شما احساسی است و به خاطر فشار یا استرس مدام به خرید روی می‌آورید وقتش رسیده که به این رفتار خود نگاه دوباره‌ای بیندازید و ریشه‌ی آن را بیابید. 

کمک بگیرید. 

ممکن است در یک روز خرید زیادی کنید اما روز بعد یا هفته‌ی بعد به این فکر بیفتید که باید آن را پس بدهید چون واقعا دوستش ندارید یا اصلا به کار شما نمی‌آید و این موضوع به شما احساس اضطراب یا عذاب وجدان بدهد. با این حال شاید به تنهایی از پس این مشکل برنیایید. به خاطر داشته باشید که همه‌ی ما به کمک و همراهی هم نیاز داریم. شما تنها نیستید و می‌توانید در مسیری که طی خواهید کرد از یک متخصص و یا دوستان خوبی که دارید کمک بگیرید. سایر افرادی که این دوران را پشت سر گذاشته‌اند تجربه‌هایی دارند که می‌تواند به شما در حل مشکلتان کمک کند. راجع به خرید کردن و احساسی که نسبت به آن دارید با دوستانتان که فکر می‌کنید درکتان می‌کنند صحبت کنید. اگر واقعا به فکر تغییر افتاده‌اید از یک متخصص قابل اعتماد بخواهید تا در یافتن ریشه و علت اصلی خرید کردن شما کمکتان کند. متخصص‌ها برای این کار آموزش دیده‌اند و بارها به افراد مختلف کمک کرده‌اند پس اعتماد داشته باشید و در این راه قدم بردارید. 

در فروشگاه‌ها وقت نگذرانید. 

کسی که زیاد خرید می‌کند بیشتر وقت خود را در فروشگاه‌ها سپری می‌کند. بهترین کار این است که سعی کنید فقط برای گذران وقت و دیدن مغازه‌ها به پاساژها یا فروشگاه‌ها نروید. سعی کنید از فروشگاه‌های اینترنتی هم دوری کنید. فقط در صورتی که واقعا به چیزی نیازدارید به فروشگاه مد نظر خود بروید خرید کنید و خارج شوید. هرچه وقت کمتری را صرف دیدن مغازه‌ها یا اجناس کنید وسوسه‌ی خرید هم کمتر خواهد بود. برای خرید کردن برنامه‌ریزی کنید مثلا تنها یک زمان و هزینه‌ی مشخص را برای خرید یک وسیله‌ی خاص در نظر بگیرید و بیش از آن وقت و انرژی صرف نکنید. 

تخفیف‌ها را دنبال نکنید. 

همیشه تبلیغات زیادی در زمینه‌ی تخفیفات به دست ما می‌رسد. تخفیفات آخر فصل فروشگاه‌ها یا پیج‌های فروش خیلی وسوسه‌کننده‌اند. ممکن است برای خیلی از افراد این راه خوبی برای کم کردن اندکی از مخارجشان باشد اما بسیاری از آنها فقط تبلیغاتی هستند که افراد را به خرید بیشتر تحریک می‌کنند. تا می‌توانید از این تخفیف‌ها و پیام‌ها دوری کنید. ترتیبی دهید تا اصلا پیام تخفیف فروشگاه‌های مختلف به شما نرسد. برای مثال پیام‌های گوشی، ایمیل یا هر برنامه‌ی دیگری می‌توانید را در حالتی قرار دهید که پیام‌های تخفیف را دریافت نکنید. در واقع خرید خود را فقط به لوازم ضروری کاهش دهید. 

خرید احساسی ممنوع! 

احساسات خود را به خرید تبدیل نکنید. سعی کنید روش دیگری برای کنترل احساسات منفی خود مانند اضطراب یا ناراحتی پیدا کنید. فکر کنید قبلا به چه کاری علاقه داشتید؟ شاید بتوانید دوباره آن را امتحان کنید. وقت خود را صرف سایر علایقتان مثل نقاشی، ورزش، صحبت با دوستان یا یادگیری کار جدیدی کنید. در این صورت هم احساس بهتری پیدا می‌کنید و هم وقت کمتری برای خرید خواهید داشت و این کمک کننده است. اگر روز سختی داشتید یا ناراحت بودید قطعا از فروشگاه‌ها یا حتی اینترنت دوری کنید و به جایش روش‌های دیگر را امتحان کنید. خریدهای احساسی ممکن است به‌طور موقت حال شما را بهتر کند اما در نهایت به ضرر شما خواهد بود. در اولین فرصتی که پیدا کردید کمد خود را مرتب کنید و از شر تمام خریدهای اشتباه قبلی خود خلاص شوید. آنها را هدیه کنید یا بفروشید تا شروع تازه‌ای داشته باشید. 

لیست داشته باشید. 

برای دوری از خرید اضافه حتما وسایل مورد نیاز خود را لیست کنید. اگر به یک شلوار جین نیاز دارید آن را بنویسید تا موقع خرید با کفشی که مثلش را دارید و به یکی دیگر احتیاجی نیست به خانه برنگردید. همچنین تنها به اندازه‌ای که نیاز دارید پول به همراه داشته باشید تا اگر چیز تخفیف‌داری دیدید وسوسه نشوید. لیست خرید را می‌توانید برای هر فصل تهیه کنید و در هر فصل تنها یک بار به خرید بروید. در این صورت خرید شما هدفمند خواهد بود. در نهایت بیشتر به کیفیت اهمیت بدهید تا کمیت و از خرید اضافی دوری کنید. بعد از خرید هم می‌توانید لباس را با سایر وسایل کمد خود مقایسه کنید و ببینید چند ست می‌توانید با آن بسازید و از این طریق ببینید که آیا خرید موفقی داشتید یا خیر. 

پولتان را از دسترس خارج کنید. 

قطعا اگر برای خرید پول به همراه نداشته باشید خیلی از خریدهای شما کم می‌شود اما از آنجا که در این دوران بیشتر خریدها اینترنتی شده است و حتی در خرید حضوری هم کمتر از پول نقد استفاده می‌شود، احتمالا بیشتر خریدهای همه‌ی ما به واسطه‌ی کارت اعتباری صورت می‌گیرد. در این صورت می‌توانید دو حساب بانکی داشته باشید و تنها برای یکی از آنها کارت اعتباری دریافت کنید و پول کمتری در آن حساب نگه دارید در این صورت بیشتر پول شما از دسترس مستقیم خارج خواهد شد. علاوه‌براین برای هر خرجی که می‌کنید نیاز به انتقال پول دارید که باعث می‌شود بیشتر درگیر حساب و کتاب شوید. 

اگر بخواهیم صادق باشیم با وجود این همه مسیر و تبلیغ برای یک خرید آسان، وسوسه‌ی خرید همیشه با ما خواهد بود. تنها کار این است که عوامل تحریک خود را پیدا کنیم و سعی کنیم تا جای ممکن ار این عوامل دوری کنیم. برای کسی که نمی‌تواند وسوسه‌ی خرید خود را کنترل کند پیدا کردن عواملی که این احساس را تحریک می‌کند مانند شرایط استرس‌آور در خانه یا محل‌کار، تغییر در فضای زندگی شخصی یا برخورد با وضعیت جدید می‌تواند به درک چگونگی وضعیت و مدیریت این عوامل کمک کند. در واقع شما باید به ریشه‌ی مشکل فکر کنید و اگر واقعا دچار مشکل هستید حتما از یک درمانگر قابل اعتماد کمک بگیرید تا بتوانید کیفیت زندگی خودتان را بهبود دهید. 

منابع: