زمانی که برند بالنسیاگا در سال ۲۰۱۵ مدیر هنری جدیدش را به جامعهی فشن معرفی کرد، کمتر کسی توقع داشت این طراح جوان به یکی از مهمترین طراحان تاریخ بالنسیاگا و دنیای فشن تبدیل شود. این طراح کسی نبود جز دمنا گواسلیای گرجستانی، طراح جوانی که بالنسیاگا را در مدت دو سال به سود و محبوبیت فراوان رساند. شناخت و درک این طراح جسور شاید کمی دشوار و پیچیده باشد، اما آشنایی با پیشینه و کارنامهی کاری او قطعا شناخت دنیای انتزاعی او را سادهتر میکند.
دمنا گواسلیا کیست؟
دمنا گواسلیا در سال ۱۹۸۱ و در گرجستان شوروی از مادری روس و پدری گرجستانی متولد شد. او سالهای کودکی خود را در حکومت شوروی و به دور از فرهنگ کپیتالیستی و آمریکایی گذراند. زندگی در اتحاد جماهیر شوروی و در نهایت مواجهه با جنگ داخلی از مسائلی هستند که در جهان بینی و دید هنری دمنا تاثیر بسزایی گذاشتهاند و در اکثر کالکشنهای این طراح گرجستانی رد پای آنها حس میشود. دمنا در ده سالگی به علت جنگ داخلی و به همراه خانوادهاش از گرجستان به دوسلدورف آلمان مهاجرت کرد و با جهان خارج از دنیای تاریک شوروی آشنا شد.
گواسلیا برای تحصیل به گرجستان پساشوروی برگشت و در دانشگاه تفلیس رشتهی اقتصاد را انتخاب کرد. او تصمیم داشت که به عنوان حرفه در سیستم بانکی مشغول به کار شود، اما همان طور که همه میدانیم همچین اتفاقی نیفتاد! دمنا در نهایت به بلژیک رفت و در آکادمی سلطنتی هنر انتورپ (Antwerp) به تحصیل در رشتهی فشن دیزاین مشغول شد. این طراح با مدرک ارشد از انتورپ فارغالتحصیل شد، آکادمی فشنی که پیش از او خانهی طراحان اسطورهای همچون دریز ون نوتن بوده است.
استعداد دمنا گواسلیا به سرعت بعد از فارغالتحصیلی مورد توجه قرار گرفت و راه او را به برندهایی همچون مزون مارتین مارژلا و لویی ویتون باز کرد. کارآموزی گواسلیا در مزون مارتین مارژلا از مهمترین سوابق کاری او به حساب میآید و در طراحیهای امروزش نیز آثاری از آن دیده میشوند، آثاری که خود را به شکل مفاهیم آنتی-فشن، ساختار زدایی و کنایه آمیز نشان میدهند.
بالاخره در سال ۲۰۱۴ بود که دمنا پس از کسب تجربه از افرادی همچون مارک جیکوبز و نیکولاس گسکیه، برند وتمان (Vetements) را راهاندازی کرد. تنها یک سال بعد از فعالیت در کنار ۶ طراح دیگر در وتمان، دمنا با دعوت کمپانی کرینگ، به عنوان مدیر هنری به بالنسیاگا پیوست و در کنار وتمان در این برند هم مشغول به کار شد.
وتمان پاریس را مشوش میکند!
یکی از مهمترین قدمهایی که برای درک جهان بینی دمنا گواسلیا باید برداشت، آشنایی با برند وتمان و اهمیت آن در دنیای فشن است. برند وتمان طبق گفتهی خود دمنا، به علت نا امیدی این ۷ طراح از دنیای فشن بود، دنیایی که شوخ طبعی، هنر و تفکر در آن گم شده بود. دمنا با همکاری برادرش و چند استایلیست و طراح دیگر اولین کالکشن این برند را در هفتهی مد پاریس ارائه دادند و از همان ابتدا به خبر داغ میان اهالی فشن تبدیل شدند. برگزاری فشنشوها در مکانهایی عجیب مثل بازارچهی دست دوم فروشی و کلاب زیرزمینی یکی از مهمترین عوامل شهرت وتمان بود. برند وتمان با این کار فشن را از انحصار دستهی اشرافی و خاص جامعه خارج کرد و آن را به عامهی جامعه و سطح شهر برد.
وتمان با ترکیب کوتور و فشن خیابانی، استفاده از مردم عام به عنوان مدل و ارائهی زیبایی شناسی فشن مستقل توجه افراد بسیاری را در پاریس به خود جلب کرد. دمنا گواسلیا تنها پس از ارائهی ۳ کالکشن برای وتمان، نامزد دریافت جایزهی LVMH ۲۰۱۵ شد و از آنجا به بعد نامش به عنوان ضد قهرمان جدید فشن بر سر زبانها افتاد. دمنا تا سال ۲۰۱۹ همکاری خود را با وتمان ادامه داد و در این مدت چهرهی فشن را دچار تحولات بسیاری کرد که از میان این تحولات میتوان ارائهی فشن خیابانی به عنوان لاکچری و همکاریهای متعدد با برندهای فشن و صنایع دیگر اشاره کرد. اما این تحولات تنها در وتمان باقی نماند و با ورود دمنا به بالنسیاگا در ابعادی وسیعتر ادامه پیدا کرد.
بالنسیاگا پس از دمنا گواسلیا
کریستوبال بالنسیاگا از زبان افرادی مثل کوکو شنل و کریستین دیور به عنوان فاخرترین طراح فشن تاریخ نام گرفته و ادای دین به نام او همیشه برای طراحانی که وارد برند بالنسیاگا شدهاند مسئلهای دشوار بوده است. پیش از دمنا، افرادی همچون نیکولاس گسکیه و الکساندر وانگ مدیریت هنری بالنسیاگا را به عهده داشتند و هر کدام به نوبهی خود رنگ و رویی تازه به این برند بخشیدند، اما هیچکس توقع نداشت که این دمنا گواسلیا باشد که بالنسیاگا را دوباره به صدر صنعت فشن بازگرداند. از سال ۲۰۱۵ تا امروز که دمنا مدیریت بالنسیاگا را به دست گرفته، این برند به رشد اقتصادی چشمگیری رسیده و سلبریتیهای مشهوری همچون کانیه وست، کیم کارداشیان و بلا حدید را به مشتریهای همیشگی خود تبدیل کرده است. موفقیت دمنا در بالنسیاگا با دریافت جوایزی از طرف CFDA در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ در تاریخ فشن ثبت شده است.
دمنا همان طور که با وتمان جامعهی فشن را مجذوب خود کرده بود، با اولین کالکشنش در بالنسیاگا هم زاویههای جدیدی از نبوغش را به نمایش گذاشت. اگر وتمان در میان افراد خاصی شناخته شده و محبوب بود، حالا بالنسیاگای دمنا به گوش عامهی مردم میرسید و بسیاری را به تعجب و شگفتی وا میداشت. دمنا نسلی که با اینترنت بزرگ شده بودند و بیشتر وقت خود را در شبکههای اجتماعی میگذراندند را بهتر از هر فرد دیگری در فشن میشناخت و با تکنیکهای خاص خود توانست بالنسیاگا را به توییتر، اینستاگرام و شبکههای اجتماعی دیگر نسل جوان وارد کند. خلق لحظاتی که قابلیت تدبیل شدن به میم (Meme) را داشته باشند از کلیدیترین ویژگیهای او به شمار میآید و این موضوع در فشنشوها، تبلیغات و اینستاگرام بالنسیاگا به خوبی قابل مشاهده است.
اینترنت و تکنولوژی همیشه در میان موضوعات اصلی آثار گواسلیا حضور داشتهاند و این موضوع در دوران کرونا بیش از پیش خود را نشان داد. در دورهای که اکثر برندهای فشن دچار سردرگمی شده بودند و با ضررهای هنگفتی مواجه بودند، بالنسیاگا هر فصل از نوآوری جدید برای ارائهی کالکشن رونمایی کرد و قدمهای رو به جلویی که دیگران از برداشتن آنها ترس داشتند را در پاندمی کرونا برداشت. ساخت یک بازی ویدیوی برای ارائهی کالکشن پاییز ۲۰۲۱ یکی از این قدمها بود که سر و صدای بسیاری در دنیای فشن به پا کرد.
دمنا از ریسک کردن نمیترسد و هیچ وقت در مقابل جامعهی بیرحم فشن عقب نشینی نکرده است. او به دفعات از سوی منتقدین و طرفداران فشن مورد انتقاد قرار گرفته و استعدادش برای مدیریت برندی مثل بالنسیاگا زیر سوال رفته است، اما در نهایت کسی که از این انتقادها پیروز بیرون آمده دمنا بوده است. دمنا با اصرار و زیرکی دید هنری اروپای شرقی خود را در قالب بالنسیاگا به اهالی فشن ارائه داد و بالاخره این اهالی از انتقاد دست کشیدند و با ذهنی باز زیبایی شناسی دمنا را قبول کردند. حالا لاکچری دیگر لباسهای شیک پاریسی نیست و لاکچری لباسهای آخرالزمانی بالنسیاگاست که انگار از خیابانهای بلوک شرق بیرون آمدهاند.
گواسلیا؛ همیشه پر از سورپرایز!
در کمتر از یک دههای که دمنا گواسلیا در دنیای فشن حضور داشته، چندین بار اهالی فشن را با نوآوریهای خود به شگفتی وا داشته است. هرگاه که مخاطبان دمنا فکر میکردند لباسهایش اوورسایزتر نخواهند شد، او لباسهایی با ابعاد عجیبتر به رانوی فرستاد. وقتی که با IKEA و DHL همکاری کرد، بسیاری فکر میکردند این پایان همکاریهای عجیب و غریب اوست، اما اشتباه میکردند. تا همین چندی پیش بسیاری دمنا را تنها با فشن خیابانی و هودی و کتونیهای ترندی میشناختند، ولی او اولین کالکشن اوت کوتور بالنسیاگا بعد از نزدیک به نیم قرن را ارائه داد و با نشان دادن این روی جدید از خود و به نمایش گذاشتن شناخت عمیقش از کریستوبال بالنسیاگا طرفداران جدیدی پیدا کرد. گواسلیا طراحیست که در دنیای فشن امروز کمتر از انگشتان دست رقیب دارد و با توجه به کارنامهی کاریش، این تازه اول راه برای این طراح خلاق است.