تکامل AIR JORDAN: چگونه یک کفش ورزشی موفق به تغییر مد شد؟

بدون شک از گذشته تا کنون یکی از محبوب‌ترین کفش ها کتانی، کفش Air Jordan 1 بوده و هست. این کفش با همکاری هنرمندانی مطرح و خانه های برتر مد در طول زمان تغییر شکل داده است و ثابت می کند که این یک کالای اصیل و لوکس و از ملزومات کمد هر عاشق لباسی است. Maisy Biden، نوه رئیس جمهور آمریکا جو بایدن، نه یک بار، بلکه دو بار در مراسم تحلیف یک جفت Air Jordan پوشید و به وضوح می توان دید این کفش حتی دارای مهر تأیید ریاست جمهوری است. 

مایکل جردن، ستاره بسکتبال NBA، در سال ۱۹۸۴ در شیکاگو بولز در حال ورود به اوج زندگی حرفه ای خود بود. این ورزشکار در ابتدا پیشنهاد نایکی را برای تبدیل شدن به چهره‌ی این برند نپذیرفت، چرا که او یکی از طرفداران جدی Converse بود. برای جلب رضایت این ستاره، Peter Moor، مدیر خلاق نایکی در آن زمان  به گلایه‌های جردن گوش داد. جردن معتقد بود که کف نایکی برای بازی کردن بیش از حد ضخیم بودو نمیخواست شبیه یک دلقک کفش به پا کند. مور این چالش را پذیرفت و دست به کار شد.

 طراحی این کفش ساده بود: چرم قرمز، سفید و مشکی با یک لوگو کلاسیک نایکی و آرم Wings جردن که توسط مور طراحی شده بود، در قسمت بالا اضافه شد. دو رنگ متفاوت از کفش برای این ورزشکار طراحی شد، مدل “شیکاگو” برای بازی های خانگی(با تم سفید و قرمز) و سبک “Bred” (با تم سیاه و قرمز) برای بازی های خارج از خانه. این ستاره بسکتبال جدیدترین کفش خود را در ۱۷نوامبر ۱۹۸۴، در جریان بازی با فیلادلفیا به پا کرد، و این باعث جنجالی در دنیای ورزش شد.

با استفاده از تکنولوژی سفارشی که برای خود جردن طراحی شده بود، طراحی بدنه Air Jordan 1 نسبت به هر چیزی که در بازار وجود داشت بسیار برتر بود تا جایی که انجمن ملی بسکتبال استفاده از آن را باتوجه به شایعاتی که این کفش باعث افزایش عملکرد این ورزشکار می شود، ممنوع کرد و به جردن دستور داده شد که به دلیل اینکه کد رنگ کفش خلاف آیین نامه است، بلافاصله پوشیدن نایکی را متوقف کند و در نتیجه به ازای هر بازی پنج هزار دلار جریمه شد که البته نایکی این جریمه ها را پرداخت کرد چرا که یک موقعیت برد-برد برای نایکی بود.

مد همیشه کمی جنجال را دوست داشته و این یک مدل ساده‌ی مردانه از آن بود. این کفش ها بلافاصله وارد بازار و فروخته شدند و در دو ماه اول حضور در بازار ۷۰ میلیون دلار درآمد کسب کردند. فروشندگان به سمت خرید این کفش رفته و محصول را می‌خریدند تا سود بیشتری کسب کنند کاری که قبلاً هرگز انجام نشده بود. بین فوریه و آوریل ۱۹۸۵، نایکی بر روی ساخت ۱۳ رنگ مختلف از آن شروع به کار کرد. در این میان برخی از مدل های این کفش مانند “Chicago”،”Royal” ،”Shadow” و “Black Toe” شاخص ترند.

همانطور که فصل های بسکتبال می آمدند و می رفتند، نایکی شروع به تولید کفش های مختلف برای پوشیدن این ستاره در طول بازی ها کرد. Jordan 3 اولین کفشی بود که نماد مشهور و نمادین مرد در حال پرش (Jumpman) را بر روی خود داشت. این مدل جای اولین مدل را گرفت و هیاهوی کفش ورزشی اصلی کم شد. موارد درخشان تری از آن عرضه شد و Air Jordan 1، فراموش شد.

اسکیت بازان در این دوره به کفش هایی نیاز داشتند که بتوانند بر روی اسکیت بُرد به پا کنند و و سیل جردن ۱ در بازار که گزینه ای ارزان قیمت و در عین حال شیک بود، مد روز را از آن خود کرد و این کفش به آرامی وارد در جامعه اسکیت بازان نیز شد.

با گذشت سال ها  مد بر روی محصولات نوستالژیک متمرکز شد و آنها شروع به ظاهرشدن کردند. کودکانی که با تماشای Jumpman بزرگ شده بودند اکنون بزرگ شده اند و مصمم بودند که کفش را دوباره زنده کنند. در سال ۲۰۱۷، در اقدامی بی سابقه، نایکی به Virgil Abloh، مدیر طراحی Off-White، سفارش بازطراحی ده کفش ورزشی داد.

چندین بازطراحی بر روی Jordan 1 توسط طراحان مختلف انجام شد که مشهورترین آن‌ها همکاری Kim Jones در زمینه Air Dior برای برند دیور بود. جونز، مدیر طراحی لباس مردانه، قبل از پاییز سال ۲۰۲۰، Air Dior  را با چرم خاکستری مایل به آبی و آرم وینگ و مونوگرام Dior بر روی لوگوی نایکی بازطراحی کرد. این طراحی‌ به سرعت دنیای اینترنت را از آن خود کرد. و باتوجه به تعداد محدود ۸۵۰۰ جفتی تولید شده از این طراحی باعث شد که پیدا کردن این کفش دشوار شود و هزاران کفش جعلی به بازار عرضه شود.

عشق به Air Jordan 1 نجومی بود، بچه ها در همه جا یک جفت از این کفش را از والدین خود التماس می کردند تا بتوانند در زمین بسکتبال پرش و پرتاب هایی مانند  Jumpman جردن داشته باشند. این علاقه همه چیز را تحت تاثیر قرار داد و در سال‌های بعدی میراثی فرهنگی را برای ورزشکاران سیاه پوست به جای گذاشت. همکاری ۳۶ ساله و ۱,۳ بیلیون دلاری جردن در زمان خود فوق العاده بود و هنوز هم ادامه دارد. دیگر کمتر اتفاق می‌افتد که کفشی بیلیون دلاری در صحنه مد دیده شود. 

چه از آن‌ها متنفر باشید و چه عاشقشان باشید، Air Jordan 1 باعث به وجود آمدن همه‌ی کفش‌های وزشی امروزی شده است. این هیولاها بخش جداناپذیری از فرهنگ شده‌اند. با توجه به اینکه Jordan 1 راه را برای بازار مدرن فروش مجدد در وب سایت هایی مانند StockX و Grailed هموار کرد، باید از کفش‌های اولیه تقدیر کرد که به لباس های مدرن خیابانی کمک کرده اند.

امروز ، خط جردن شامل ۳۵ خط تولید مختلف کفش ورزشی با تعداد بی شماری رنگ است. با این حال Air Jordan 1 جایگاه ویژه‌ای در قلب‌ها دارد. این کفش به عنوان یک فلش بک به رویاهای بزرگ در زمین بازی، همچنان بخشی کلاسیک از مدل های لباس مردانه و زنانه امروز است.