مد سریع و تاثیرات آن بر جهان

«مد سریع» یک عبارت پرچالش در دنیای مد محسوب می‌شود؛ اما این اصطلاح واقعاً به چه معناست؟ مد سریع، یک روش طراحی، تولید و بازاریابی است که بر تولید سریع لباس با حجم بالا تمرکز دارد. تولید پوشاکی که از تکرار روند و متریال با کیفیت پایین (مانند پارچه های مصنوعی) استفاده می کند تا سبک های ارزان قیمت را برای عموم به ارمغان بیاورد. این قطعات ارزان قیمت و مد روز منجر به سرعت در مقادیر قابل توجهی از مصرف شده است.

این موضوع، متأسفانه منجر به اثرات مضر بر محیط زیست، کارگران صنعت پوشاک و در نهایت کیف پول مصرف کنندگان می‌شود. مد سریع، مصرف کنندگان را قادر می‌سازد تا سبک های جدید را به راحتی خریداری کنند و لباس های قدیمی را با سرعت زیادی دور بیندازند.

انشقاق در جریان مد

اواسط قرن بیستم، صنعت مد در چهار فصل به تولید می‌پرداخت. طراحان، از ماه‌ها قبل به برنامه‌ریزی برای هر فصل و پیش‌بینی سبک‌های مورد علاقه مشتریان خود، مشغول بودند. مد، پیش از اینکه در دسترس توده‌ها قرار گیرد، برای جامعه بالا تجویز می‌شد و دارای قوانین خاص خود بود.

امروزه برندهای فست مد، حدود 52 «میکرو فصل» در سال یا یک «مجموعه» جدید در هفته تولید می‌کنند. به گفته الیزابت کلاین، نویسنده، این موضوع زمانی شروع شد که زارا، به تحویل دو هفته‌ای کالاهای جدید روی آورد. از آن زمان، مرسوم شده است که فروشگاه‌ها همیشه انبارهای پر محصولی داشته باشند. به این ترتیب، برند‌ها دیگر نگران تمام شدن لباس‌هایشان نبودند. آن‌ها همیشه، مقادیر زیادی لباس دارند و می‌توانند اطمینان حاصل کنند که مشتریانشان هرگز با تمام شدن موجودی کالا مواجه نخواهند شد.

برندهایی مانند اچ اند ام، تاپ شاپ و زارا بیشترین شکایت را از سوی نهادهای محیط زیستی، برای تولید بیش از حد را داشته‌اند. برندهای لوکس نیز، میزان رشد خود را با افزایش تولیدشان می‌سنجند. شرکت‌های پوشاک، سالانه 53 میلیون تن لباس در جهان تولید می‌کنند. این مقدار مطمئناً از زمان انتشار اولیه این اطلاعات در سال 2019 افزایش یافته است. اگر صنعت مد، به سرعت رشد تصاعدی خود ادامه دهد، انتظار می‌رود که این مقدار تا سال 2050 به 160 میلیون تن برسد.

تاثیرات مخرب فست مد

فرآیند تولید سریع مد، اثرات مخرب زیادی بر جا می‌گذارد . تولیدات این چرخه، اغلب پس از چند بار پوشیدن دور ریخته می‌شوند. همان فوریتی که کیفیت را از پنجره بیرون می‌اندازد، هزینه‌های این لباس ها را نیز بسیار پایین نگه می‌دارد. شرکت‌هایی مانند تاپ‌شاپ و مد نوا، به‌شدت به سود نهایی خود اهمیت می‌دهند. آن‌ها در سرمایه‌گذاری بر اقیانوس پوشاک تولیدی خود متکی هستند. عناصر مد سریع مانند تکرار روند، تولید سریع، کیفیت پایین و قیمت رقابتی، تأثیر مخربی بر روی کره زمین و افراد درگیر در تولید پوشاک دارند.

برندهایی مانند Boohoo از مواد شیمیایی سمی، رنگ‌های خطرناک و پارچه‌ های مصنوعی بهره می‌برند که به منابع آب نفوذ می‌کنند. هر سال 11 میلیون تن لباس، تنها در ایالات متحده به دور ریخته می‌شود. این لباس‌ ها پر از سرب، آفت‌کش‌ها و مواد شیمیایی بی‌شماری دیگری است که به ندرت تجزیه می‌شوند. آن‌ها در محل‌های دفن زباله، سموم را در هوا آزاد می‌کنند. ردپای کربن مد سریع، به صنایعی مانند سفرهای هوایی و نفت کمک می‌کند تا هزینه‌های خود را به دست آورند.

تخریب مستقیم اکوسیستم

فاضلاب کارخانه های لباس مستقیماً به رودخانه ها ریخته می‌شود. تنها در بنگلادش، سالانه 22000 تن زباله سمی از کارخانه های دباغی مستقیماً وارد آبراهه ها می‌شود. این آب سمی، بر سلامت حیات وحش و افرادی که در کنار سواحل زندگی می‌کنند تأثیر می‌گذارد. مواد سمی ذکر شده، در نهایت به دریا می‌ریزد و آن را نیز آلوده می‌کند.

مد سریع، به خاک، جنگل و کل اکوسیستم ما آسیب می‌رساند. بز و گوسفندی که برای پشم پرورش می‌یابند، در مراتع بیش از حد چرا می‌شوند. چرای بی‌رویه، منجر به فرسایش خاک، تخریب زمین، از بین رفتن گونه‌های گیاهی ارزشمند، کمبود مواد غذایی و قحطی می‌شود. مواد شیمیایی مورد استفاده در تولید پارچه هایی مانند پنبه نیز خاک را تخریب می‌کند. الیاف مبتنی بر چوب، مانند ابریشم مصنوعی و ویسکوز، باعث جنگل زدایی انبوه می‌شوند. سالانه هزاران هکتار از جنگل‌های بارانی در خطر انقراض و باستانی قطع می‌شود. آن‌ها با مزارع درختان مورد استفاده برای ساخت پارچه های چوبی جایگزین می‌شوند. 

تاثیرات مد سریع بر سلامت  کارگران و مصرف کنندگان 

فست مد، علاوه بر اثرات زیست محیطی، بر سلامت مصرف کنندگان و کارگران پوشاک نیز تأثیر می‌گذارد. امروزه مواد شیمیایی مضری مانند بنزوتیازول (که با انواع مختلفی از سرطان و بیماری های تنفسی مرتبط است) در پوشاک یافت می‌شود. پوست ما بزرگ‌ترین عضو بدنمان است. پوشیدن این لباس‌های آلوده، می‌تواند برای سلامتی ما خطرناک باشد. مطالعات  نشان داده است که مواد شیمیایی موجود در لباس خواب کودکان، پنج روز پس از پوشیدن تنها یک شب لباس خواب، در ادرار آن‌ها یافت می‌شود.

سلامت کارگران پوشاک، همیشه از طریق قرار گرفتن در معرض این مواد شیمیایی در خطر خواهد بود. این موضوع، چیزی علاوه‌ بر ساعات کار طولانی، دستمزدهای ناعادلانه، کمبود منابع و حتی آزار فیزیکی این صنعت برای کارگران است. آن‌ها، دستمزد کمتری دریافت می‌کنند، کمتر تغذیه می‌شوند و محدودیت‌های زیادی را می‌پذیرند، زیرا گزینه‌های زیادی برایشان وجود ندارد. ما می‌توانیم فعالانه از کارگران پوشاک حمایت و برای شرایط و دستمزد بهترشان مبارزه کنیم. این راه، حتی می‌تواند مصرف کمتر محصولات مد سریع باشد.

رفتار مسئولانه در برابر مد سریع

صنعت مد، به طور کلی در ارتکاب جنایات بسیاری علیه انسان‌ها و محیط زیست مسئول است. این موضوع در حوزه مد سریع نمود بیشتری دارد. اصطلاحات «ضد مصرف گرایی»، «مصرف پایدار» و «مصرف اخلاقی» اغلب برای توصیف رفتارهای مصرف کنندگان و در جهت اصلاح آسیب‌های ناشی از فست مد است. 

مد پایدار، با تولید آگاهانه، وضع قوانین حقوق کار منصفانه، مواد طبیعی و لباس های ماندگار، جایگزینی برای این صنعت، ارائه می‌دهد. این موضوع دلگرم‌کننده است که بدانید برندها، جوامع و افرادی وجود دارند که برای کره زمین و ایمنی کارگران پوشاک می‌جنگند.

اولین قدم در مقابله با این صنعت آگاهی است. هرچه افراد بیشتری از آنچه در پشت صحنه می‌گذرد مطلع باشند، بیشتر می‌توانیم برای تغییر تلاش کنیم. گام بعدی حمایت از برندهایی است که فعالانه با مد سریع مبارزه می کنند. خرید پوشاک از برندهای مسئول، ابراز مسئولیت اجتماعی و مسئولیت پذیری و رفتن به مغازه های دست دوم راه‌هایی است که می‌تواند روند رشد مد سریع را کندتر کند.